Το βουνό δημόσιου και ιδιωτικού χρέους 600 δισ θα αφανίσει τα 32 δισ. του Ταμείου Ανάκαμψης – Η ελληνική οικονομία παγιδευμένη στην μετριότητα
Η Ελλάδα αποτέλεσε την αρνητική έκπληξη σε όλη την Ευρώπη καθώς στο γ΄ τρίμηνο του 2020 εμφάνισε την μεγαλύτερη ύφεση σε ετήσια βάση και την μικρότερη ανάκαμψη σε τριμηνιαία βάση σε όλη την Ευρώπη.
Η Ελλάδα στο γ΄ τρίμηνο του 2020 εμφάνισε ύφεση -11,7% σε ετήσια βάση και ανάκαμψη +2,3% σε σχέση με το β΄ τρίμηνο του 2020.
Οι επιδόσεις αυτές είναι οι χειρότερες στην Ευρώπη ενώ μας ξεπέρασε και η Τουρκία αποτιμώμενη σε εθνικό νόμισμα.
Την ίδια στιγμή ακόμη και χώρες όπως η Ουγγαρία, η Βουλγαρία ή η Ρουμανία είχαν καλύτερες επιδόσεις από την Ελλάδα.
Επεξεργασία στοιχείων bankingnews
Με βάση συγκλίνουσες εκτιμήσεις και με βάση την ύφεση που θα υπάρξει και στο δ΄ τρίμηνο του 2020… η συνολική ύφεση δεν θα διαμορφωθεί στο -10,5% που έχει εκτιμηθεί αλλά στο -11,6%.
Η Ελλάδα στο α΄ τρίμηνο 2020 παρήγαγε ΑΕΠ 41,4 δισεκ. στο β ΄ τρίμηνο 39 δισεκ. στο γ΄ τρίμηνο 40,3 δισεκ. ενώ πιθανό να επιτευχθεί ΑΕΠ 40 δισεκ. και το δ΄ τρίμηνο προσεγγίζοντας τα 160,7 δισεκ. ή 161 δισεκ. συνολικά την χρονιά.
Για το 2021 αναμένεται ανάκαμψη +2,5% άπαξ και η Ελλάδα θα επιστρέψεις την κανονικότητα από το β΄6μηνο του 2021.
Γεννώνται πολλά ερωτηματικά
Γεννώνται πολλά ερωτηματικά γιατί η Ελλάδα εμφάνισε την χειρότερη επίδοση σε όλη την Ευρώπη καθώς οικονομίες όπως η Πορτογαλία ή η Μάλτα έχουν πολλά κοινά στοιχεία με την Ελλάδα, εξαρτώνται από τον τουρισμό.
Ένας από τους βασικούς λόγους σχετίζεται με το γεγονός ότι η ελληνική κυβέρνηση συμμετείχε με τις λιγότερες κρατικές δαπάνες στην στήριξη της εσωτερικής οικονομίας.
Η εξέλιξη αυτή είναι απότοκος των ελάχιστων μέσων που διαθέτει η Ελλάδα και βεβαίως του γεγονότος ότι προέρχεται από δημοσιονομική προσαρμογή που δεν επιτρέπει ακραίες αποκλίσεις.
Και ενώ η κυβέρνηση δηλώνει ότι έχει στηρίξει την οικονομία με 22-24 δισεκ. ο αντίκτυπος αυτών στην διαμόρφωση του ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος ήταν οριακός.
Αποδεικνύεται ότι η Ελλάδα έχει δομικές αδυναμίες και κόλλησε σε παραγωγή ΑΕΠ περίπου 40 δισεκ. σε τριμηνιαία βάση όπερ σημαίνει 160 – 161 δισεκ. ετησίως.
Την ίδια στιγμή αποδεικνύεται ότι η Ελλάδα δεν θα καταφέρει να υποστηριχθεί το 2021 από το Ταμείο Ανάκαμψης καθώς η θετική του επίδραση δεν θα ξεπεράσει το 1% ή 1,2%.
Λαμβάνοντας υπόψη ότι η τελική μαύρη τρύπα ως προς το δημοσιονομικό σκέλος είναι 11% μαζί με τους τόκους αυτό σημαίνει τουλάχιστον 20 δισεκ. ευρώ.
Είναι η πρώτη φορά που η Ελλάδα εμφανίζει τόσο αρνητική εικόνα, χειρότερη ακόμη και από την εποχή των μνημονίων.
Τα σαθρά θεμέλια της οικονομίας αποδεικνύονται ο αδύναμος κρίκος για την Ελλάδα.
Γιατί η Ελλάδα είχε την χειρότερη επίδοση
Η επίδοση του ελληνικού ΑΕΠ στο τρίτο τρίμηνο του 2020 συγκρίνεται δυσμενώς με τις αντίστοιχες στην Ευρώπη των 27, τόσο σε τριμηνιαία βάση (αύξηση μόλις 2,3% σε σχέση με το 2ο τρίμηνο κατά το οποίο υπήρχε lockdown), όσο και σε ετήσια βάση (-11,7%).
Η έντονα αρνητική ετήσια μεταβολή του ΑΕΠ κατά το τρίτο τρίμηνο αντισταθμίζεται εν μέρει από τις αναθεωρήσεις επί τα βελτίω των δύο προηγούμενων τριμήνων.
Εάν εστιάσουμε στη σωρευτική μεταβολή σε σχέση με το τέλος του 2019, οι χώρες του ευρωπαϊκού Νότου (Ελλάδα, Κροατία, Μάλτα, Ισπανία, Ρουμανία και Πορτογαλία) παρουσιάζουν τις μεγαλύτερες απώλειες, λόγω και της δομής των οικονομιών τους.
Στην Ελλάδα, αν και δυσάρεστη η πτώση αυτή δεν είναι απροσδόκητη, δεδομένου ότι το τρίτο τρίμηνο είναι η περίοδος του χρόνου στην οποία συγκεντρώνεται το μεγαλύτερο μέρος της τουριστικής κίνησης του έτους (59% το 2019), η οποία φέτος καταγράφει μία μείωση κατά 78% έναντι του 2019 με στοιχεία έως τον Σεπτέμβριο.
Κραχ στις εξαγωγές
Ως επακόλουθο, οι εξαγωγές αγαθών και υπηρεσιών το τρίτο τρίμηνο κατέγραψαν μία τεράστια μείωση κατά 44,9% σε ετήσια βάση.
Η ιδιωτική κατανάλωση ανέκαμψε ισχυρά κατά 15,3% σε τριμηνιαία βάση, γεγονός αναμενόμενο δεδομένου ότι το προηγούμενο τρίμηνο υπήρχε lockdown.
Ωστόσο, και σε ετήσια βάση, τόσο η δημόσια όσο και η ιδιωτική κατανάλωση παρέμειναν σε θετικό έδαφος εξαιτίας των μέτρων στήριξης των εισοδημάτων που εφάρμοσε η κυβέρνηση.
Η θετική επίδοση της κατανάλωσης σχετίζεται και με την άνοδο των εισαγωγών κατά 9,6% σε τριμηνιαία βάση.
Λογιστική αύξηση επενδύσεων
Οι επενδύσεις αυξήθηκαν κατά 31,5% σε ετήσια βάση αλλά αυτό οφείλεται αποκλειστικά σε αποθεματοποίηση, καθόσον οι επενδύσεις παγίων παρέμειναν πρακτικά αμετάβλητες, τόσο σε τριμηνιαία, όσο και σε ετήσια βάση.
Στο τέταρτο τρίμηνο αναμένεται εκ νέου πτώση του ΑΕΠ σε τριμηνιαία βάση λόγω του δεύτερου lockdown, ωστόσο οι αβεβαιότητες παραμένουν μεγάλες.
Ενδεικτικά, κι εφόσον τα στοιχεία του τρίτου τριμήνου επιβεβαιωθούν στην επόμενη αναθεώρηση, εάν στο 4ο τρίμηνο καταγραφεί μείωση κατά 5% σε τριμηνιαία βάση, η ύφεση στο σύνολο του έτους θα ανέλθει στο -10,5%.
Δεδομένης της φετινής εμπειρίας, αναμένεται οι διαταραχές να συνεχιστούν στις αρχές του 2021 και η οικονομία να επανέλθει σταδιακά σε τροχιά ανάκαμψης κατά το δεύτερο μισό του έτους, όταν σημαντικό μέρος του πληθυσμού θα έχει εμβολιαστεί, τόσο στη χώρα μας όσο και στους βασικούς εμπορικούς μας εταίρους, εξαλείφοντας τις πιθανότητες νέων lockdowns.
Το βουνό δημόσιου και ιδιωτικού χρέους 600 δισ θα αφανίσει τα 32 δισ. του Ταμείου Ανάκαμψης – Η ελληνική οικονομία παγιδευμένη στην μετριότητα
Καλλιεργείται μια ψευδαίσθηση ότι η Ελλάδα με τα 32 δισεκ. από το Ταμείο Ανάκαμψης και βεβαίως από τα χρήματα που θα λάβει από το ΕΣΠΑ σχεδόν 72 δισεκ. μπορεί και να αποκτήσει νέο οικονομικό μοντέλο και να γυρίσει σελίδα από την εποχή της ύφεσης και της αποσάθρωσης, από την εποχή της μετριότητας, στην εποχή της νέας οικονομικής πορείας.
Κάθε κυβέρνηση τα τελευταία χρόνια παρουσίασε ένα σχέδιο δράσης και με διθυραμβικά επιχειρήματα, μας είπε πως θα αλλάξει την Ελλάδα.
Η Ελλάδα της επιχειρηματικότητας σε γενικές γραμμές κινείται στα όρια της μετριότητας, υπάρχουν και ενδιαφέρουσες φωτεινές εξαιρέσεις αλλά προσγείωσαν ανώμαλα τις φιλοδοξίες του έλληνα και τον μετέτρεψαν σε μπαρίστα κοινώς καφεντζή.
Εάν συμπεριληφθεί και το σουβλάκι δημιουργείται μια γενιά όπου οι φιλοδοξίες περιορίζονται στον καφέ και το σουβλάκι.
Είναι τόσο περιοριστικό το πλαίσιο για να αναπτυχθεί μια ωραία ιδέα στην Ελλάδα που υποχρέωσαν ειδικά τον νέο έλληνα να κοιτάει ευθεία και όχι ψηλά, οι φιλοδοξίες μετριάστηκαν και η υποστήριξη από το κράτος ή το τραπεζικό σύστημα είναι εξωπραγματικά περιορισμένες.
Εάν σε αυτό συμπεριληφθεί και η παλιά συνταγή… γκαρσόνι των ξένων για την στροφή του έλληνα στον τουρισμό δημιουργείται μια γενιά μετριότητας ως προς τις φιλοδοξίες.
Βέβαια ειδικά στον τουρισμό ανά την Ελλάδα έχουν δημιουργηθεί σύγχρονες μονάδες που επιβεβαιώνουν γιατί η Ελλάδα είναι ένας καλός τουριστικός προορισμός.
Όμως και πάλι οι πρωτοβουλίες αυτές είναι λίγες σε σχέση με τον γενικό πληθυσμό.
Προφανώς και δεν μπορούν να γίνουν όλοι επιχειρηματίες αλλά εάν δει κανείς το πλαίσιο για να ξεκινήσει την δική του επιχείρηση… η πραγματικότητα είναι τραγική.
Το βουνό χρεών καθηλώνουν την Ελλάδα στην μετριότητα
Έχουμε πολλές φορές υποστηρίξει ότι η Ελλάδα είναι μια χώρα χρεών είτε του δημόσιου, είτε του ιδιωτικού τομέα.
Κατά την κυβέρνηση το ιδιωτικό χρέος είναι 234 δισεκ. εκ των οποίων 106 δισεκ. χρέος προς τις εφορίες, 36 δισεκ. προς τα ασφαλιστικά ταμεία και 92 δισεκ. χρέη προς τις τράπεζες.
Όμως εάν συμπεριλάβουμε όλα τα δάνεια προς τις τράπεζες του ιδιωτικού τομέα φθάνουν τα 146 με 147 δισεκ. ευρώ.
Το άθροισμα του ιδιωτικού χρέους είναι από 234 δισεκ. έως 288 δισεκ.
Το δημόσιο χρέος είναι 365 δισεκ. ευρώ μαζί με την ενδοκυβερνητικό δανεισμό.
Το σύνολο του χρέους δημοσίου και ιδιωτικού τομέα 600 με 650 δισεκ. ευρώ και ο πλούτος που παράγει η Ελλάδα ή θα παράξει τα επόμενα 2-3 χρόνια από 168 έως 180 δισεκ. σε ετήσια βάση.
Δημιουργείται σχέση χρέους ιδιωτικού και δημοσίου τομέα περίπου 370% πρόκειται για ένα καταστροφικό τυφώνα.
Με 650 δισεκ. συνολικό χρέος δημοσίου και ιδιωτικού τομέα, καλλιεργείται η ψευδαίσθηση ότι η Ελλάδα μπορεί να πορευθεί με σταθερότητα.
Αυτό είναι όχι ουτοπία αλλά η δυστοπία που κρύβεται από το γεγονός ότι η ΕΚΤ εθνικοποιεί το δημόσιο χρέος και χειραγωγώντας τις τιμές για να μην σκάσει η φούσκα του χρέους.
Εάν δεν υπήρχε η ΕΚΤ, όχι η Ελλάδα μόνη της με τις δυνατότητες αλλά εάν δεν υπήρχε η ΕΚΤ οι αποδόσεις των ομολόγων π.χ. στο 10ετές δεν θα ήταν 0,75% αλλά 3% και προφανώς το χρέος θα ήταν άμεσα μη βιώσιμο όχι μόνο μακροπρόθεσμα.
Η Ελλάδα απέναντι σε ένα τέτοιο βουνό χρέους αποτελεί οικονομική μετριότητα καθώς καμία αναπτυξιακή πρωτοβουλία δεν μπορεί να ληφθεί με τέτοια χρέη που να επιτρέψουν στον ιδιώτη να ανασάνει.
Από την άλλη ούτε η διαγραφή των χρεών του ιδιωτικού τομέα είναι λύση, γιατί δημιουργεί τεράστιους ηθικούς κινδύνους απέναντι σε αυτούς που παραμένουν διαχρονικά συνεπείς και δεν δημιουργούν χρέη.
Τα 32 δισεκ. είναι ασήμαντη οικονομική στήριξη
Καλλιεργείται η ψευδαίσθηση ότι με 32 δισεκ. από το Ταμείο Ανάκαμψης θα αλλάξει ο ρους της οικονομικής ιστορίας της Ελλάδος.
Θα θυμίσουμε πρόσφατο άρθρο μας που τονίζαμε ότι η Ελλάδα δανείστηκε 270 δισεκ. από τα 3 μνημόνια και η Ελλάδα δεν άλλαξε οικονομικό μοντέλο.
Η Ελλάδα από το πρώτο μνημόνιο της εγκρίθηκε δάνειο 80 δισεκ. ευρώ από τα οποία εκταμίευσε τα 52,9 δισεκ.
Η Ελλάδα από το δεύτερο μνημόνιο της εγκρίθηκε δάνειο 144,7 δισεκ. και εκταμίευσε 141,8 δισεκ.
Η Ελλάδα από το τρίτο μνημόνιο της εγκρίθηκε δάνειο 86 δισεκ. και εκταμίευσε 61,9 δισ
Συνολικά δόθηκαν δάνεια στην Ελλάδα 310,7 δισεκ. αλλά η Ελλάδα εκταμίευσε 257 δισεκ.
Εάν σε αυτά υπολογίσουμε και τα δάνεια του ΔΝΤ που έχουν ελαχιστοποιηθεί καθώς αποπληρώνονται καθώς και τα δάνεια της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων τότε εξάγεται το συμπέρασμα ότι η Ελλάδα δανείστηκε 270 δισεκ. περίπου.
Τα 270 δισεκ. δεν άλλαξαν την Ελλάδα, θα αλλάξουν τα 32 δισεκ. του Ταμείου Ανάκαμψης;
Προφανώς και όχι είναι ια ψευδαίσθηση που καλλιεργείται για λίγους μικροπολιτικής αλλά στην πράξη θα χαθούν απέναντι στο βουνό των χρεών.
Τα κεφάλαια από το Ταμείο Ανάκαμψης θα είναι μια από τις μεγαλύτερες απογοητεύσεις γιατί η κοινωνία με την πάροδο των χρόνων θα διαπιστώσει ότι όλο αυτό ήταν φούσκα προσδοκιών όχι πραγματική αλλαγή στην πορεία της Ελλάδος.
www.bankingnews.gr
Η Ελλάδα στο γ΄ τρίμηνο του 2020 εμφάνισε ύφεση -11,7% σε ετήσια βάση και ανάκαμψη +2,3% σε σχέση με το β΄ τρίμηνο του 2020.
Οι επιδόσεις αυτές είναι οι χειρότερες στην Ευρώπη ενώ μας ξεπέρασε και η Τουρκία αποτιμώμενη σε εθνικό νόμισμα.
Την ίδια στιγμή ακόμη και χώρες όπως η Ουγγαρία, η Βουλγαρία ή η Ρουμανία είχαν καλύτερες επιδόσεις από την Ελλάδα.
| Χώρες | ΑΕΠ τρίτου 3μήνου 2020 σε ετήσια βάση | ΑΕΠ τρίτου 3μήνου 2020 σε τριμηνιαία βάση |
| Πορτογαλία | -5,8% | +13,2% |
| Ιταλία | -5% | +15,9% |
| Ισπανία | -8,7% | +16,7% |
| Μάλτα | -4,3% | +12,7% |
| Τουρκία | -7,7% | +6,7% |
| Ρουμανία | -6% | +5,6% |
| Βουλγαρία | -5,2% | +4,3% |
| Ουγγαρία | -5,5% | +11,4% |
| Ελλάδα | -11,7% | +2,3% |
Με βάση συγκλίνουσες εκτιμήσεις και με βάση την ύφεση που θα υπάρξει και στο δ΄ τρίμηνο του 2020… η συνολική ύφεση δεν θα διαμορφωθεί στο -10,5% που έχει εκτιμηθεί αλλά στο -11,6%.
Η Ελλάδα στο α΄ τρίμηνο 2020 παρήγαγε ΑΕΠ 41,4 δισεκ. στο β ΄ τρίμηνο 39 δισεκ. στο γ΄ τρίμηνο 40,3 δισεκ. ενώ πιθανό να επιτευχθεί ΑΕΠ 40 δισεκ. και το δ΄ τρίμηνο προσεγγίζοντας τα 160,7 δισεκ. ή 161 δισεκ. συνολικά την χρονιά.
Για το 2021 αναμένεται ανάκαμψη +2,5% άπαξ και η Ελλάδα θα επιστρέψεις την κανονικότητα από το β΄6μηνο του 2021.
Γεννώνται πολλά ερωτηματικά
Γεννώνται πολλά ερωτηματικά γιατί η Ελλάδα εμφάνισε την χειρότερη επίδοση σε όλη την Ευρώπη καθώς οικονομίες όπως η Πορτογαλία ή η Μάλτα έχουν πολλά κοινά στοιχεία με την Ελλάδα, εξαρτώνται από τον τουρισμό.
Ένας από τους βασικούς λόγους σχετίζεται με το γεγονός ότι η ελληνική κυβέρνηση συμμετείχε με τις λιγότερες κρατικές δαπάνες στην στήριξη της εσωτερικής οικονομίας.
Η εξέλιξη αυτή είναι απότοκος των ελάχιστων μέσων που διαθέτει η Ελλάδα και βεβαίως του γεγονότος ότι προέρχεται από δημοσιονομική προσαρμογή που δεν επιτρέπει ακραίες αποκλίσεις.
Και ενώ η κυβέρνηση δηλώνει ότι έχει στηρίξει την οικονομία με 22-24 δισεκ. ο αντίκτυπος αυτών στην διαμόρφωση του ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος ήταν οριακός.
Αποδεικνύεται ότι η Ελλάδα έχει δομικές αδυναμίες και κόλλησε σε παραγωγή ΑΕΠ περίπου 40 δισεκ. σε τριμηνιαία βάση όπερ σημαίνει 160 – 161 δισεκ. ετησίως.
Την ίδια στιγμή αποδεικνύεται ότι η Ελλάδα δεν θα καταφέρει να υποστηριχθεί το 2021 από το Ταμείο Ανάκαμψης καθώς η θετική του επίδραση δεν θα ξεπεράσει το 1% ή 1,2%.
Λαμβάνοντας υπόψη ότι η τελική μαύρη τρύπα ως προς το δημοσιονομικό σκέλος είναι 11% μαζί με τους τόκους αυτό σημαίνει τουλάχιστον 20 δισεκ. ευρώ.
Είναι η πρώτη φορά που η Ελλάδα εμφανίζει τόσο αρνητική εικόνα, χειρότερη ακόμη και από την εποχή των μνημονίων.
Τα σαθρά θεμέλια της οικονομίας αποδεικνύονται ο αδύναμος κρίκος για την Ελλάδα.
Γιατί η Ελλάδα είχε την χειρότερη επίδοση
Η επίδοση του ελληνικού ΑΕΠ στο τρίτο τρίμηνο του 2020 συγκρίνεται δυσμενώς με τις αντίστοιχες στην Ευρώπη των 27, τόσο σε τριμηνιαία βάση (αύξηση μόλις 2,3% σε σχέση με το 2ο τρίμηνο κατά το οποίο υπήρχε lockdown), όσο και σε ετήσια βάση (-11,7%).
Η έντονα αρνητική ετήσια μεταβολή του ΑΕΠ κατά το τρίτο τρίμηνο αντισταθμίζεται εν μέρει από τις αναθεωρήσεις επί τα βελτίω των δύο προηγούμενων τριμήνων.
Εάν εστιάσουμε στη σωρευτική μεταβολή σε σχέση με το τέλος του 2019, οι χώρες του ευρωπαϊκού Νότου (Ελλάδα, Κροατία, Μάλτα, Ισπανία, Ρουμανία και Πορτογαλία) παρουσιάζουν τις μεγαλύτερες απώλειες, λόγω και της δομής των οικονομιών τους.
Στην Ελλάδα, αν και δυσάρεστη η πτώση αυτή δεν είναι απροσδόκητη, δεδομένου ότι το τρίτο τρίμηνο είναι η περίοδος του χρόνου στην οποία συγκεντρώνεται το μεγαλύτερο μέρος της τουριστικής κίνησης του έτους (59% το 2019), η οποία φέτος καταγράφει μία μείωση κατά 78% έναντι του 2019 με στοιχεία έως τον Σεπτέμβριο.
Κραχ στις εξαγωγές
Ως επακόλουθο, οι εξαγωγές αγαθών και υπηρεσιών το τρίτο τρίμηνο κατέγραψαν μία τεράστια μείωση κατά 44,9% σε ετήσια βάση.
Η ιδιωτική κατανάλωση ανέκαμψε ισχυρά κατά 15,3% σε τριμηνιαία βάση, γεγονός αναμενόμενο δεδομένου ότι το προηγούμενο τρίμηνο υπήρχε lockdown.
Ωστόσο, και σε ετήσια βάση, τόσο η δημόσια όσο και η ιδιωτική κατανάλωση παρέμειναν σε θετικό έδαφος εξαιτίας των μέτρων στήριξης των εισοδημάτων που εφάρμοσε η κυβέρνηση.
Η θετική επίδοση της κατανάλωσης σχετίζεται και με την άνοδο των εισαγωγών κατά 9,6% σε τριμηνιαία βάση.
Λογιστική αύξηση επενδύσεων
Οι επενδύσεις αυξήθηκαν κατά 31,5% σε ετήσια βάση αλλά αυτό οφείλεται αποκλειστικά σε αποθεματοποίηση, καθόσον οι επενδύσεις παγίων παρέμειναν πρακτικά αμετάβλητες, τόσο σε τριμηνιαία, όσο και σε ετήσια βάση.
Στο τέταρτο τρίμηνο αναμένεται εκ νέου πτώση του ΑΕΠ σε τριμηνιαία βάση λόγω του δεύτερου lockdown, ωστόσο οι αβεβαιότητες παραμένουν μεγάλες.
Ενδεικτικά, κι εφόσον τα στοιχεία του τρίτου τριμήνου επιβεβαιωθούν στην επόμενη αναθεώρηση, εάν στο 4ο τρίμηνο καταγραφεί μείωση κατά 5% σε τριμηνιαία βάση, η ύφεση στο σύνολο του έτους θα ανέλθει στο -10,5%.
Δεδομένης της φετινής εμπειρίας, αναμένεται οι διαταραχές να συνεχιστούν στις αρχές του 2021 και η οικονομία να επανέλθει σταδιακά σε τροχιά ανάκαμψης κατά το δεύτερο μισό του έτους, όταν σημαντικό μέρος του πληθυσμού θα έχει εμβολιαστεί, τόσο στη χώρα μας όσο και στους βασικούς εμπορικούς μας εταίρους, εξαλείφοντας τις πιθανότητες νέων lockdowns.
Το βουνό δημόσιου και ιδιωτικού χρέους 600 δισ θα αφανίσει τα 32 δισ. του Ταμείου Ανάκαμψης – Η ελληνική οικονομία παγιδευμένη στην μετριότητα
Καλλιεργείται μια ψευδαίσθηση ότι η Ελλάδα με τα 32 δισεκ. από το Ταμείο Ανάκαμψης και βεβαίως από τα χρήματα που θα λάβει από το ΕΣΠΑ σχεδόν 72 δισεκ. μπορεί και να αποκτήσει νέο οικονομικό μοντέλο και να γυρίσει σελίδα από την εποχή της ύφεσης και της αποσάθρωσης, από την εποχή της μετριότητας, στην εποχή της νέας οικονομικής πορείας.
Κάθε κυβέρνηση τα τελευταία χρόνια παρουσίασε ένα σχέδιο δράσης και με διθυραμβικά επιχειρήματα, μας είπε πως θα αλλάξει την Ελλάδα.
Η Ελλάδα της επιχειρηματικότητας σε γενικές γραμμές κινείται στα όρια της μετριότητας, υπάρχουν και ενδιαφέρουσες φωτεινές εξαιρέσεις αλλά προσγείωσαν ανώμαλα τις φιλοδοξίες του έλληνα και τον μετέτρεψαν σε μπαρίστα κοινώς καφεντζή.
Εάν συμπεριληφθεί και το σουβλάκι δημιουργείται μια γενιά όπου οι φιλοδοξίες περιορίζονται στον καφέ και το σουβλάκι.
Είναι τόσο περιοριστικό το πλαίσιο για να αναπτυχθεί μια ωραία ιδέα στην Ελλάδα που υποχρέωσαν ειδικά τον νέο έλληνα να κοιτάει ευθεία και όχι ψηλά, οι φιλοδοξίες μετριάστηκαν και η υποστήριξη από το κράτος ή το τραπεζικό σύστημα είναι εξωπραγματικά περιορισμένες.
Εάν σε αυτό συμπεριληφθεί και η παλιά συνταγή… γκαρσόνι των ξένων για την στροφή του έλληνα στον τουρισμό δημιουργείται μια γενιά μετριότητας ως προς τις φιλοδοξίες.
Βέβαια ειδικά στον τουρισμό ανά την Ελλάδα έχουν δημιουργηθεί σύγχρονες μονάδες που επιβεβαιώνουν γιατί η Ελλάδα είναι ένας καλός τουριστικός προορισμός.
Όμως και πάλι οι πρωτοβουλίες αυτές είναι λίγες σε σχέση με τον γενικό πληθυσμό.
Προφανώς και δεν μπορούν να γίνουν όλοι επιχειρηματίες αλλά εάν δει κανείς το πλαίσιο για να ξεκινήσει την δική του επιχείρηση… η πραγματικότητα είναι τραγική.
Το βουνό χρεών καθηλώνουν την Ελλάδα στην μετριότητα
Έχουμε πολλές φορές υποστηρίξει ότι η Ελλάδα είναι μια χώρα χρεών είτε του δημόσιου, είτε του ιδιωτικού τομέα.
Κατά την κυβέρνηση το ιδιωτικό χρέος είναι 234 δισεκ. εκ των οποίων 106 δισεκ. χρέος προς τις εφορίες, 36 δισεκ. προς τα ασφαλιστικά ταμεία και 92 δισεκ. χρέη προς τις τράπεζες.
Όμως εάν συμπεριλάβουμε όλα τα δάνεια προς τις τράπεζες του ιδιωτικού τομέα φθάνουν τα 146 με 147 δισεκ. ευρώ.
Το άθροισμα του ιδιωτικού χρέους είναι από 234 δισεκ. έως 288 δισεκ.
Το δημόσιο χρέος είναι 365 δισεκ. ευρώ μαζί με την ενδοκυβερνητικό δανεισμό.
Το σύνολο του χρέους δημοσίου και ιδιωτικού τομέα 600 με 650 δισεκ. ευρώ και ο πλούτος που παράγει η Ελλάδα ή θα παράξει τα επόμενα 2-3 χρόνια από 168 έως 180 δισεκ. σε ετήσια βάση.
Δημιουργείται σχέση χρέους ιδιωτικού και δημοσίου τομέα περίπου 370% πρόκειται για ένα καταστροφικό τυφώνα.
Με 650 δισεκ. συνολικό χρέος δημοσίου και ιδιωτικού τομέα, καλλιεργείται η ψευδαίσθηση ότι η Ελλάδα μπορεί να πορευθεί με σταθερότητα.
Αυτό είναι όχι ουτοπία αλλά η δυστοπία που κρύβεται από το γεγονός ότι η ΕΚΤ εθνικοποιεί το δημόσιο χρέος και χειραγωγώντας τις τιμές για να μην σκάσει η φούσκα του χρέους.
Εάν δεν υπήρχε η ΕΚΤ, όχι η Ελλάδα μόνη της με τις δυνατότητες αλλά εάν δεν υπήρχε η ΕΚΤ οι αποδόσεις των ομολόγων π.χ. στο 10ετές δεν θα ήταν 0,75% αλλά 3% και προφανώς το χρέος θα ήταν άμεσα μη βιώσιμο όχι μόνο μακροπρόθεσμα.
Η Ελλάδα απέναντι σε ένα τέτοιο βουνό χρέους αποτελεί οικονομική μετριότητα καθώς καμία αναπτυξιακή πρωτοβουλία δεν μπορεί να ληφθεί με τέτοια χρέη που να επιτρέψουν στον ιδιώτη να ανασάνει.
Από την άλλη ούτε η διαγραφή των χρεών του ιδιωτικού τομέα είναι λύση, γιατί δημιουργεί τεράστιους ηθικούς κινδύνους απέναντι σε αυτούς που παραμένουν διαχρονικά συνεπείς και δεν δημιουργούν χρέη.
Τα 32 δισεκ. είναι ασήμαντη οικονομική στήριξη
Καλλιεργείται η ψευδαίσθηση ότι με 32 δισεκ. από το Ταμείο Ανάκαμψης θα αλλάξει ο ρους της οικονομικής ιστορίας της Ελλάδος.
Θα θυμίσουμε πρόσφατο άρθρο μας που τονίζαμε ότι η Ελλάδα δανείστηκε 270 δισεκ. από τα 3 μνημόνια και η Ελλάδα δεν άλλαξε οικονομικό μοντέλο.
Η Ελλάδα από το πρώτο μνημόνιο της εγκρίθηκε δάνειο 80 δισεκ. ευρώ από τα οποία εκταμίευσε τα 52,9 δισεκ.
Η Ελλάδα από το δεύτερο μνημόνιο της εγκρίθηκε δάνειο 144,7 δισεκ. και εκταμίευσε 141,8 δισεκ.
Η Ελλάδα από το τρίτο μνημόνιο της εγκρίθηκε δάνειο 86 δισεκ. και εκταμίευσε 61,9 δισ
Συνολικά δόθηκαν δάνεια στην Ελλάδα 310,7 δισεκ. αλλά η Ελλάδα εκταμίευσε 257 δισεκ.
Εάν σε αυτά υπολογίσουμε και τα δάνεια του ΔΝΤ που έχουν ελαχιστοποιηθεί καθώς αποπληρώνονται καθώς και τα δάνεια της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων τότε εξάγεται το συμπέρασμα ότι η Ελλάδα δανείστηκε 270 δισεκ. περίπου.
Τα 270 δισεκ. δεν άλλαξαν την Ελλάδα, θα αλλάξουν τα 32 δισεκ. του Ταμείου Ανάκαμψης;
Προφανώς και όχι είναι ια ψευδαίσθηση που καλλιεργείται για λίγους μικροπολιτικής αλλά στην πράξη θα χαθούν απέναντι στο βουνό των χρεών.
Τα κεφάλαια από το Ταμείο Ανάκαμψης θα είναι μια από τις μεγαλύτερες απογοητεύσεις γιατί η κοινωνία με την πάροδο των χρόνων θα διαπιστώσει ότι όλο αυτό ήταν φούσκα προσδοκιών όχι πραγματική αλλαγή στην πορεία της Ελλάδος.
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών