Νάρκες στην οικονομία στρώνει το τέταρτο κύμα του κορωνοϊού καθώς μεταλλάσει το θετικό σενάριο για την ανάκαμψη και διαμορφώνει ένα νέο μαύρο σκηνικό με μεγαλύτερα ελλείμματα και χρέη, μαζικά λουκέτα στην αγορά και δεκάδες χιλιάδες ανέργους.
Την ίδια ώρα το κύμα ακρίβειας στο σύνολο των προϊόντων και των υπηρεσιών βάζει φωτιά στο καλάθι της νοικοκυράς και δημιουργεί ένα επικίνδυνο σπιράλ πληθωριστικών πιέσεων.
Ειδικότερα:
Μετάλλαξη κορωνοϊού - οικονομία
Η νέα μετάλλαξη Δέλτα του κορωνοϊού και το ενδεχόμενο τέταρτο κύμα καθιστούν αβέβαιη την ταχύτητα ανάκαμψης της ελληνικής οικονομίας.
Αν και το οικονομικό επιτελείο εμμένει προς το παρόν τουλάχιστον στην εκτίμηση για ρυθμό ανάπτυξης 3,6% το τρέχον έτος ωστόσο αρμόδια στελέχη επισημαίνουν ότι οι παράγοντες κλειδιά για τις εξελίξεις είναι ο τουρισμός ο οποίος υπόκειται για δεύτερη χρονιά στην αβεβαιότητα, ενώ ο στόχος για ανάκτηση του 50% - 60% των εσόδων του 2019 έχει βγει από τον χάρτη.
Στο οικονομικό επιτελείο έχουν κατεβάσει κάτω από τα 9 δισ. ευρώ τον πήχη των θερινών εισπράξεων από τον τουρισμό καθώς το αποτύπωμα από την επιθετική μετάλλαξη Δέλτα του κορωνοϊού είναι πλέον ισχυρό και φαίνεται στις ακυρώσεις.
Εάν το φθινόπωρο ή νωρίτερα χρειαστεί να ληφθούν αποφάσεις για τοπικά lockdown και πρόσθετα μέτρα στήριξης για να αντιμετωπιστούν οι παρενέργειες στην οικονομία, ο λογαριασμός της επιβάρυνσης θα ανέβει πάνω από τα 16 δις. ευρώ εφέτος την στιγμή που η κυβέρνηση μέσω του υπουργού Ανάπτυξης Άδωνι Γεωργιάδη έχει εκπέμψει σήμα ότι σε περίπτωση που η φωτιά της πανδημίας αναζωπυρωθεί δεν υπάρχουν λεφτά για να την σβήσουμε.
«Έχει έρθει η ώρα να ωριμάσουμε.
Δεν υπάρχουν άλλα λεφτά.
Αν έρθει πανδημία τον χειμώνα, τελειώσαμε οικονομικά» ήταν το μήνυμα του υπουργού προς τους ανεμβολίαστους.
Ήδη ο προϋπολογισμός κινείται πολύ μακριά από τον αρχικό σχεδιασμό για δαπάνες στήριξης μόλις 7,6 δις. ευρώ το 2021 που σημαίνει ότι σε περίπτωση απότομης αύξησης αυτού του κόστους από τον Σεπτέμβριο στο υπουργείο Οικονομικών θα πρέπει να ετοιμάσουν νέα σχέδια δανεισμού από τις αγορές για να μην πέσει η στάθμη των διαθεσίμων κάτω από τα 32 - 33 δισ. ευρώ.
Ακρίβεια - πληθωρισμός
Σε κατάσταση συναγερμού βρίσκεται το οικονομικό επιτελείο με το κύμα ακρίβειας που σαρώνει την αγορά βάζοντας φωτιά στο καλάθι της νοικοκυράς.
Οι αυξήσεις στις διεθνείς τιμές των πρώτων υλών, οι οποίες διέσχισαν και τα ελληνικά σύνορα, έχουν προκαλέσει ένα πρωτοφανές σπιράλ ανατιμήσεων σε ολόκληρη την εφοδιαστική αλυσίδα με το κόστος να είναι μεγαλύτερο σε καύσιμα και τρόφιμα.
Ο πληθωρισμός έχει αρχίσει να δείχνει τα δόντια του καθώς ενισχύθηκε απότομα μέσα σε ένα μήνα φθάνοντας στο 1% φέτος τον Ιούνιο από 0,1% που ήταν Μάιο, ενώ πριν από αυτό το διάστημα «έτρεχε» με αρνητικούς ρυθμούς.
Μεταξύ Ιουνίου και Μαΐου, η ΕΛΣΤΑΤ κατέγραψε αυξήσεις τιμών στην πλειονότητα των αγαθών και υπηρεσιών. Τον πληθωρισμό ανέβασαν οι αυξήσεις 20,4%, 15,8% και 12% που σημειώθηκαν αντίστοιχα στα νωπά φρούτα, το φυσικό αέριο και στα εισιτήρια μεταφοράς επιβατών με αεροπλάνο, ενώ μικρότερες ήταν οι ανατιμήσεις στα νωπά ψάρια (2,2%), στο χοιρινό (1,7%) στα είδη άμεσης κατανάλωσης νοικοκυριού (1,6%) στα τυριά (1,1%) και στα καύσιμα και λιπαντικά (0,8%).
Το πρώτο τρίμηνο του 2021 έκλεισε με τις αυξήσεις: στο κρέας 17%, στα οπωροκηπευτικά 15%, στα όσπρια 8%, στη ζάχαρη και στα βρεφικά γάλατα 6%, στα τυριά και τα έλαια 5% και στα είδη ατομικής υγιεινής 1%.
Εάν δεν υπάρξει αποκλιμάκωση των τιμών ο πληθωρισμός θα συνεχίσει να κινείται ανοδικά οπότε θα πρέπει υπάρξουν πυροσβεστικά μέτρα από την πλευρά της κυβέρνησης ώστε να αποφευχθεί η μείωση των πραγματικών εισοδημάτων.
Στο υπουργείο Οικονομικών έχουν έτοιμα κάποια σχέδια με προσωρινές μετατάξεις προϊόντων σε χαμηλότερο συντελεστή ΦΠΑ ώστε να μειωθούν οι τιμές και να τιθασευτεί το τέρας του τιμάριθμου σε περίπτωση που το φαινόμενο δεν παραμείνει συγκυριακό.
Τα σχέδια θα συζητούν με τους θεσμούς μόνο όταν η απειλή γίνει εντονότερη και υπό την αίρεση ότι υπάρχει ο δημοσιονομικός χώρος για τέτοιου είδους παρεμβάσεις.
Λουκέτα
Για όσο διάστημα η πανδημική κρίση επισκιάζει την οικονομία το σκηνικό στην επιχειρηματικότητα με τον φόβο για δεκάδες χιλιάδες λουκέτα στην αγορά και έκρηξη των ανέργων θα παραμείνει μαύρο.
Μία νέα καραντίνα θα δώσει την χαριστική βολή σε επιχειρήσεις και επαγγελματικές δραστηριότητες που διατηρήθηκαν ζωντανές λόγω των μέτρων στήριξης από το κράτος με αποτέλεσμα η απόσυρση τους να τους κόψει οριστικά το νήμα της ζωής.
Επιχειρήσεις που δεν είχαν κερδοφορία ή κινούνταν οριακά μετά την επέλαση της πανδημίας κινδυνεύουν να διακόψουν οριστικά την λειτουργία τους.
Σε αυτό θα συμβάλει και το νέο δόγμα κυβέρνησης - θεσμών για αντικατάσταση του προηγούμενου στήριξης για τις επιχειρήσεις και τους επαγγελματίες από ένα νέο πλαίσιο με κριτήρια και «κόφτες» έτσι ώστε τα μέτρα να είναι πιο στοχευμένα.
Η ΤτΕ στις δύο προηγούμενες εκθέσεις έχει ήδη χτυπήσει καμπανάκι για τους κινδύνους της οικονομίας επισημαίνοντας μεταξύ άλλων:
- Την εμφάνιση ενός μεγάλου αριθμού πτωχεύσεων μη βιώσιμων επιχειρήσεων με σοβαρές δημοσιονομικές παρενέργειες (καταπτώσεις κρατικών εγγυήσεων, οριστική διαγραφή χρεών προς το Δημόσιο, εισοδηματική στήριξη στους απολυόμενους εργαζομένους) και με νέες αυξήσεις του ήδη μεγάλου όγκου των κόκκινων δανείων.
- Η ανεργία παραμένει σε υψηλά επίπεδα και ενδέχεται να αυξηθεί μετά την άρση των μέτρων στήριξης, ιδιαίτερα σε κλάδους υπηρεσιών που επηρεάστηκαν αρνητικά από την πανδημία. Καθώς η πανδημία οδηγεί σε αλλαγές των καταναλωτικών προτύπων, η ανάκαμψη στους κλάδους αυτούς ενδέχεται να καθυστερήσει, με κίνδυνο η ανεργία να μετατραπεί σε διαρθρωτικό φαινόμενο.
Στην ίδια γραμμή και η Κομισιόν, η οποία στην ανάλυση της για τα ρίσκα και τις αβεβαιότητες της ελληνικής οικονομία, υπογράμμιζε μέσω της 10ης έκθεσης αξιολόγησης τα εξής:
- Για τις επιχειρήσεις οι κίνδυνοι προέρχονται από την επίπτωση της κρίσης στη φερεγγυότητα επιχειρήσεων που θα μπορούσε να εμφανιστεί μόλις σταματήσουν τα μέτρα στήριξης. Συνολικά για την ευρωπαϊκή οικονομία οι επιπτώσεις των δυσχερειών των επιχειρήσεων στην αγορά εργασίας και στον χρηματοπιστωτικό τομέα θα μπορούσαν να αποδειχθούν χειρότερες από τις αναμενόμενες.
- Μία άλλη μεγάλη πηγή αβεβαιότητας είναι το χρονοδιάγραμμα της απόσυρσης των μέτρων στήριξης που αν συμβεί πρόωρα ενδεχομένως να τεθεί σε κίνδυνο η ανάκαμψη ενώ μία παρατεταμένη εφαρμογή θα μπορούσε να οδηγήσει στη δημιουργία στρεβλώσεων στην αγορά.
Μάριος Χριστοδούλου
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών