Ευρωπαϊκό ράπισμα στην κυβέρνηση για τον κατώτατο μισθό – Ζητά εντός δύο ετών επαναφορά των διαπραγματεύσεων

Ηχηρό ράπισμα για την κυβέρνηση αποτελεί η οδηγία που κύρωσε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή για την επαναφορά σε κεντρικό επίπεδο διαπραγμάτευσης της διαδικασίας προσδιορισμού του κατώτατου μισθού από τους κοινωνικούς εταίρους και υποχρεώνει την κυβέρνηση εντός δύο ετών να προχωρήσει σε αλλαγή της νομοθεσίας.
Η Ευρωπαϊκή οδηγία δίνει τρείς κατευθύνσεις, έτσι ώστε οι κατώτατοι μισθοί θα πρέπει να εξασφαλίζουν αξιοπρεπές επίπεδο διαβίωσης:

• Οι κανόνες της ΕΕ θα σέβονται τις διαδικασίες που ακολουθούνται στα κράτη μέλη για τον καθορισμό των μισθών
• Ενίσχυση των συλλογικών διαπραγματεύσεων σε χώρες όπου καλύπτεται λιγότερο από το 80% των εργαζομένων
• Δικαίωμα έννομης προστασίας των εργαζομένων, των εκπροσώπων τους και μελών συνδικαλιστικών οργανώσεων σε περίπτωση παραβίασης των κανόνων

Η νέα οδηγία της ΕΕ, που συμφωνήθηκε με το Συμβούλιο τον Ιούνιο, έχει ως στόχο να βελτιώσει τις συνθήκες εργασίας και διαβίωσης όλων των εργαζομένων στην ΕΕ και να εξασφαλίσει την οικονομική και κοινωνική πρόοδο.
Η νέα οδηγία θα ισχύει για όλους τους εργαζόμενους που έχουν σύμβαση εργασίας ή σχέση απασχόλησης στην ΕΕ.
Οι χώρες της ΕΕ στις οποίες ο κατώτατος μισθός προστατεύεται ήδη αποκλειστικά μέσω συλλογικών συμβάσεων δεν υποχρεούνται να εισαγάγουν τους νέους κανόνες στο εθνικό τους δίκαιο ούτε να επιβάλουν την καθολική ισχύ αυτών των συμφωνιών.

Αξιολόγηση της επάρκειας των κατώτατων μισθών

Σύμφωνα με την οδηγία, ο καθορισμός του κατώτατου μισθού παραμένει αρμοδιότητα των κρατών μελών.
Στο εξής, όμως, τα κράτη μέλη θα πρέπει να διασφαλίζουν ότι οι εθνικοί κατώτατοι μισθοί τους θα επιτρέπουν στους εργαζομένους να ζουν αξιοπρεπώς, λαμβάνοντας υπόψη το κόστος ζωής και το γενικό επίπεδο των αμοιβών.
Για να αξιολογείται κατά πόσον οι ισχύοντες κατώτατοι μισθοί είναι επαρκείς, τα κράτη μέλη μπορούν να καθορίζουν ένα καλάθι βασικών αγαθών και υπηρεσιών σε πραγματικές τιμές ή να ορίζουν ότι αυτό αντιστοιχεί στο 60 % του ακαθάριστου διάμεσου μισθού και στο 50% του ακαθάριστου μέσου μισθού.
Τα κράτη μέλη στα οποία καλύπτεται από συλλογικές διαπραγματεύσεις λιγότερο από το 80% των εργαζομένων θα πρέπει να καταρτίσουν σε συνεργασία με τους κοινωνικούς εταίρους ένα σχέδιο δράσης με στόχο την αύξηση αυτού του ποσοστού.

Παρακολούθηση και δικαίωμα έννομης προστασίας

Η νέα οδηγία υποχρεώνει τις χώρες της ΕΕ να θεσπίσουν ένα σύστημα επιβολής, το οποίο θα περιλαμβάνει μηχανισμούς αξιόπιστης παρακολούθησης, ελέγχους και επιτόπιες επιθεωρήσεις, ώστε να διασφαλίζεται η συμμόρφωση και να αντιμετωπίζονται φαινόμενα όπως η καταχρηστική ανάθεση υπεργολαβιών, η ψευδοαυτοαπασχόληση, η μη καταγραφή υπερωριών και η εντατικοποίηση της εργασίας.

Οι υψηλόμισθες χώρες

Οι χώρες με τους υψηλότερους κατώτατους μισθούς είναι το Λουξεμβούργο, η Ιρλανδία και η Γερμανία.
Τους χαμηλότερους κατώτατους μισθούς έχουν η Βουλγαρία, η Λετονία και η Εσθονία.
Στην ΕΕ, 21 από τις 27 χώρες έχουν θεσμοθετημένο κατώτατο μισθό, ενώ στις υπόλοιπες έξι (την Αυστρία, την Κύπρο, τη Δανία, τη Φινλανδία, την Ιταλία και τη Σουηδία) τα επίπεδα των μισθών καθορίζονται μέσω συλλογικών διαπραγματεύσεων.
Οι χαμηλότερα αμειβόμενοι εργαζόμενοι στην Ευρώπη είδαν την αξία των μισθών τους να μειώνεται έως και 19% φέτος, γεγονός που αντιπροσωπεύει τη μεγαλύτερη πτώση των πραγματικών κατώτατων μισθών αυτόν τον αιώνα, όπως διαπίστωσε η ΣΕΣ σε ανάλυση των στοιχείων της Eurostat.
Οι νόμιμοι κατώτατοι μισθοί αυξήθηκαν κατά μέσο όρο 7,6% κατά το τελευταίο έτος στις 21 χώρες της Ε.Ε. που διαθέτουν κατώτατο μισθό.
Ωστόσο, στις ίδιες χώρες, το ποσοστό του πληθωρισμού αυξήθηκε 12,4% κατά μέσο όρο.
Αυτό σημαίνει ότι η πραγματική αξία των κατώτατων μισθών έχει μειωθεί 4,8% κατά μέσο όρο, αφήνοντας εκατομμύρια εργαζόμενους να αγωνίζονται για τα βασικότερα έξοδα διαβίωσης όπως είναι τα τρόφιμα, το ενοίκιο και η ενέργεια.
Είναι μόλις η δεύτερη φορά από το 2000 που η αύξηση των πραγματικών κατώτατων μισθών υποχωρεί κάτω από το μηδέν και αυτή η μείωση είναι σημαντικά υψηλότερη - στο απόγειο της λιτότητας το 2012, η αύξηση των πραγματικών κατώτατων μισθών ήταν στο 0,7%.
Οι πραγματικοί κατώτατοι μισθοί μειώθηκαν δραματικά από το περασμένο καλοκαίρι στη Λετονία (-19%), Τσεχία και Εσθονία (-10%) και Σλοβακία (-8%).
Οι εξελίξεις αυτές έχουν επιδεινώσει σοβαρά τις συνθήκες διαβίωσης των εργαζομένων με κατώτατο μισθό σε όλη την Ευρώπη, οι οποίοι πολύ συχνά αδυνατούσαν ήδη να τα βγάλουν πέρα.
Ήδη πριν από την έναρξη της κρίσης του κόστους ζωής, σχεδόν ένας στους δέκα εργαζόμενους στην Ε.Ε. των 27 κινδύνευε από τη φτώχεια και 7 στους 10 εργαζόμενους με κατώτατο μισθό ανέφεραν ότι δυσκολεύονταν να τα βγάλουν πέρα.

Αντώνης Βασιλόπουλος
www.bankingnews.gr