Σύμφωνο Σταθερότητας: Η πρώτη «ανάγνωση» του κειμένου από το ΥΠΟΙΚ για τους νέους κανόνες

Μνημόνιο από την πίσω πόρτα για τις χώρες με υψηλό δημόσιο χρέος φέρνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή με τους νέους κανόνες για το Σύμφωνο Σταθερότητας οι οποίοι θα «ράβονται» στα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της κάθε οικονομίας.
Με το νέο πλαίσιο εάν ένα κράτος-μέλος υπερβαίνει το ατσάλινο όριο του 60% στο χρέος μπαίνει σε καθεστώς επιτροπείας από την Κομισιόν υποβάλλοντας σχέδιο απομείωσης σε βάθος τεσσάρων ετών.

Το σχέδιο

Το σχέδιο θα συνοδεύεται από ρήτρες για συγκεκριμένες μεταρρυθμίσεις που θα τονώνουν την ανάπτυξη και θα βάζουν σε πτωτική τροχιά το χρέος που υπολογίζεται ως αναλογία του ΑΕΠ.
Το μεταρρυθμιστικό πρόγραμμα θα αξιολογείται σε ετήσια βάση παράλληλα με το στόχο για 3% του ΑΕΠ έλλειμμα, ο οποίος διατηρείται ως έχει.
Σε περίπτωση αθέτησης των υποχρεώσεων η Κομισιόν θα επιβάλει αυστηρότερα μέτρα λιτότητας ή οικονομικές κυρώσεις ( στέρηση κοινοτικών κονδυλίων κλπ.).

Εισηγήσεις ESM

Αυτό είναι το νέο κείμενο της πρότασης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής από το οποίο διεγράφη ο κανόνας του «ενός εικοστού» που εισήχθη μετά την κρίση χρέους στην ευρωζώνη και προβλέπει πως μια χώρα πρέπει να μειώνει το χρέος της κατά το 1/20, της διαφοράς μεταξύ του υπάρχοντος χρέους και του ορίου 60% του ΑΕΠ τον χρόνο, έτσι ώστε σε μια εικοσαετία να έχει επανέλθει στα όρια του Συμφώνου.
Ωστόσο αυτό που προκαλεί μεγάλη εντύπωση είναι ότι ακόμη και οι εισηγήσεις της ομάδας των οικονομολόγων του ESM για αύξηση του πλαφόν στο δημόσιο χρέος από το 60% στο 100% δεν είχαν καμία τύχη παρά την αίσθηση που είχε δημιουργηθεί ότι οι σημερινές οικονομικές συνθήκες είναι πολύ διαφορετικές από τη δεκαετία του '90 και επιτρέπουν αυτή την αλλαγή.

Συγκρατημένη αισιοδοξία

Στην Ελλάδα το οικονομικό επιτελείο είναι συγκρατημένα αισιόδοξο από την πρώτη ανάγνωση του κειμένου θεωρώντας ότι υπάρχουν «γκρίζες ζώνες» και «θολά σημεία» που έχουν να κάνουν με την «δημιουργική ασάφεια» αλλά δεν επιφέρουν θεαματικές αλλαγές.
Αναγνωρίζουν ότι η πίεση από τα μνημόνια κάνει ευκολότερη την πολιτική διαπραγμάτευση για το ελληνικό χρέος σε σύγκριση με άλλες χώρες που δεν είχαν αυτή την ιδιαιτερότητα και ετοιμάζονται να μπουν στο κάδρο.
Άλλωστε αυτήν τη στιγμή το χρέος με την βοήθεια του πληθωρισμού που αυξάνει το ονομαστικό ΑΕΠ παρουσιάζει σταθερή αποκλιμάκωση και εκτιμάται ότι το 2026 θα καθίσει κοντά στην περιοχή του 140% του ΑΕΠ από 169% του ΑΕΠ φέτος και 193% του ΑΕΠ που ήταν το 2021.
Η κατάσταση διευκολύνεται και από το γεγονός ότι οι δαπάνες για την εξυπηρέτηση που αποτελούν βασικό κριτήριο για την βιωσιμότητά του θα παραμείνουν κοντά στο ψυχολογικό όριο του 10% ως το 2040.

Που εστιάζει το ΥΠΟΙΚ

Συνεπώς στο υπουργείο Οικονομικών εστιάζουν στα πρωτογενή πλεονάσματα ώστε να καλύπτονται οι ετήσιες δαπάνες για τους τόκους των 5 δισ. ευρώ και να μην είναι θηλιά για την οικονομία, η οποία θα πρέπει να τρέχει με ταχύτητες 1,5% - 2% το χρόνο.
Επισημαίνεται ότι η συμφωνία του 2018 για το χρέος προβλέπει πλεονάσματα 3% το 2023, 2,5% το 2024 και 2,2% κατά μέσο όρο ως το 2060 τα οποία μετά την πανδημία και τη αναστολή του Συμφώνου Σταθερότητας έχουν μπει σε τροχιά αναθεώρησης.

Ορθοπεταλιά

Στο οικονομικό επιτελείο υπάρχει μεγάλος φόβος ότι αυτά θα παραμείνουν θηριώδη αλλά προσπαθούν να κρατήσουν την ψυχραιμία τους καθώς για το 2023 ο στόχος είναι για 0,7% του ΑΕΠ, οπότε οτιδήποτε καλύτερο από αυτό το αποτέλεσμα θα είναι συν για την επενδυτική βαθμίδα.
Η ορθοπεταλιά με τα πλεονάσματα θα ξεκινήσει από το 2024.Ακόμη και αν υπάρχει ισχυρή κλιμάκωση η Ελλάδα θα πρέπει να τα πετυχαίνει καθώς υπάρχει η συμφωνία για νέα ανάλυση της βιωσιμότητας του ελληνικού χρέους το 2032, ώστε να αποφασιστεί αν χρειάζονται περαιτέρω μέτρα ελάφρυνσης, υπό την προϋπόθεση ότι επιτυγχάνονται οι δημοσιονομικοί στόχοι.

Μάριος Χριστοδούλου
www.bankingnews.gr