Οι 10 αλλαγές στην φορολογία που φέρνει το 2023 - Η νέα πραγματικότητα για εισόδημα, ακίνητα και ΦΠΑ

Ποδαρικό με 10 αλλαγές στη φορολογία κάνει το 2023, καθώς από την 1η Ιανουαρίου μπαίνουν σε ισχύ τα μέτρα που προβλέπει ο νέος προϋπολογισμός αλλά και μια σειρά από νέες παρεμβάσεις που θα ξεδιπλωθούν στην διάρκεια του έτους με στόχο την είσπραξη 57 δισ. ευρώ. Ωστόσο για τους πολλούς ο τελικός λογαριασμός παραμένει ίδιος με τις ελαφρύνσεις να «πιάνουν» κυρίως τους μεγάλους που θα επωφεληθούν τα μάλα από την κατάργηση της εισφοράς αλληλεγγύης κερδίζοντας σημαντική αύξηση στον μισθό τους.

Την ίδια στιγμή μικραίνει το φορολογικό φορτίο για τις επιχειρήσεις που προχωρούν σε προσλήψεις καθώς απαλλάσσονται από τον πέλεκυ του τέλους επιτηδεύματος ενώ σε ισχύ είναι και φέτος το φορο-μπόνους του 40% για τους φορολογούμενους που θα προχωρήσουν σε ανακαινίσεις κατοικιών μέσα στην κινούμενη άμμο της ενεργειακής κρίσης. Το 2023 όμως θα έχουμε και επιβαρύνσεις στον ΕΝΦΙΑ και τα τέλη ακινήτων με την ένταξη των τελευταίων 2.167 περιοχών στον αστερισμό των αντικειμενικών ενώ έχει ανοίξει παράθυρο για διορθώσεις σε περιοχές με ακραίες αυξήσεις στις τιμές ζώνης.

Αναλυτικότερα:

1.Εισφορά αλληλεγγύης: Καταργείται οριστικά από την 1η Ιανουαρίου 2023 και για όλους τους φορολογούμενους η ειδική εισφορά αλληλεγγύης. Τελευταίοι που «επιβιβάστηκαν» στο μέτρο ήταν οι εργαζόμενοι στον δημόσιο τομέα και οι συνταξιούχοι. Ωστόσο αυξήσεις στους μισθούς θα δουν μόνο οι φορολογούμενοι με ετήσιο εισόδημα πάνω από 12.000 ευρώ. Οι αυξήσεις ξεκινούν από τα 22 ευρώ τον χρόνο για τα «υπόγεια» της φορολογικής κλίμακας και φτάνουν στα 15.351 ευρώ τον χρόνο για τα «ρετιρέ» (για ετήσια εισοδήματα 200.000 ευρώ). Για παράδειγμα, για έναν δημόσιο υπάλληλο με ετήσιο εισόδημα 18.000 ευρώ η ελάφρυνση θα είναι 132 ευρώ τον χρόνο ενώ για έναν βουλευτή με εισοδήματα 65.000 ευρώ η ετήσια ελάφρυνση είναι 3.201 ευρώ.

2. Επαγγελματίες: Νέο καθεστώς φορολόγησης των ελεύθερων επαγγελματιών και αυτοαπασχολούμενων το 2023 με επανεξέταση του πλαισίου με στόχο την απλοποίηση και διεύρυνση της φορολογικής βάσης. Εχει ήδη ανατεθεί η εκπόνηση μελέτης από το ΙΟΒΕ, η οποία θα είναι έτοιμη τις επόμενες ημέρες και θα εστιάζει στη χορήγηση νέων κινήτρων για το κλείσιμο του «κενού» των εσόδων από ΦΠΑ καθώς η Ελλάδα παραμένει πρωταθλήτρια σε αυτόν τον τομέα.

3. Τέλος επιτηδεύματος: Επιτηδευματίες και μικρές επιχειρήσεις, με ακαθάριστα έσοδα έως 2 εκατομμύρια ευρώ ετησίως, που αυξάνουν τον μέσο ετήσιο αριθμό εργαζομένων πλήρους απασχόλησης, κατ’ ελάχιστο για 3/12, απαλλάσσονται από το τέλος επιτηδεύματος για το έτος που συντελείται η αύξηση. Το μέτρο αφορά 900.000 επιτηδευματίες και επιχειρήσεις.

4. Αντικειμενικές αξίες: Ενταξη στον «αστερισμό» των αντικειμενικών τιμών των τελευταίων 2.167 περιοχών προβλέπει ο σχεδιασμός του υπουργείου Οικονομικών για το 2023 ενώ τη σκυτάλη θα πάρει στη συνέχεια η εφαρμογή ενός μόνιμου μηχανισμού αυτόματης ευθυγράμμισης των τιμών της Εφορίας με τις εμπορικές. Η ένταξή τους υπολογίζεται ότι θα οδηγήσει σε αύξηση του λογαριασμού για τον ΕΝΦΙΑ κατά 180-200 εκατ. ευρώ καθώς τα περισσότερα από αυτά τα ακίνητα σήμερα υποφορολογούνται. Οι τελευταίες εκτός σχεδίου περιοχές εντοπίστηκαν μέσω της τελευταίας απογραφής από τη Στατιστική Αρχή το 2021.

Ταυτόχρονα όμως θα υπάρξουν διορθώσεις στις αντικειμενικές σε περιοχές με ακραίες αυξήσεις που διόγκωσαν τα φορολογικά βάρη στους ιδιοκτήτες μετά το παράθυρο ενστάσεων που άνοιξε το υπουργείο Οικονομικών στους δήμους. Το «κούρεμα» θα γίνει με εξπρές διαδικασίες και στις περιοχές που θα μειωθούν οι τιμές ζώνης ο ΕΝΦΙΑ θα επανυπολογιστεί αυτόματα ενώ ενδέχεται να διευρυνθεί ο αριθμός των νοικοκυριών που λαμβάνουν κοινωνικά επιδόματα καθώς ένα από τα κριτήρια για τη χορήγησή τους είναι η φορολογητέα αξία της ακίνητης περιουσίας.

5. ΦΠΑ-οικοδομή: Αναστέλλεται έως το 2024 η επιβολή ΦΠΑ 24% στις μεταβιβάσεις νεόδμητων κτισμάτων από οικοδομικές και κατασκευαστικές επιχειρήσεις προς ιδιώτες αγοραστές. Από το 2025 η κυβέρνηση έχει τη δυνατότητα να μειώσει τον ΦΠΑ στα ακίνητα από το 24% στο 13% ή ακόμα και να τον μηδενίσει ακολουθώντας το παράδειγμα άλλων ευρωπαϊκών χωρών με μηδενικό συντελεστή στις πωλήσεις νεόδμητων ακινήτων.

6. Φόρος υπεραξίας ακινήτων: Αναστέλλεται μέχρι και τις 31 Δεκεμβρίου 2024 η επιβολή φόρου υπεραξίας 15% επί του κέρδους αγοραπωλησίας ακινήτων. Παρότι ο φόρος έχει ψηφιστεί από το 2015 δεν εφαρμόστηκε ποτέ. Για την ιστορία ο φόρος υπεραξίας προκύπτει από την πώληση ακινήτου σε τιμή ανώτερη της τιμής κτήσης.

7. Ανακαίνιση ακινήτων: Παράταση της έκπτωσης φόρου 40% για ακόμη δύο χρόνια για όσους προχωρούν σε ανακαίνιση των ακινήτων τους. Οι ιδιοκτήτες ακινήτων έχουν τη δυνατότητα να γλιτώσουν ποσό έως 1.600 ευρώ από τον φόρο που τους αναλογεί εφόσον προχωρήσουν σε επισκευές στα ακίνητά τους μέχρι και τις 31 Δεκεμβρίου 2024. Η έκπτωση ανέρχεται στο 40% των δαπανών με ανώτατο όριο (δαπάνης) τα 16.000 ευρώ. Δηλαδή, οι φορολογούμενοι για εργασίες ύψους 16.000 ευρώ θα έχουν έκπτωση 40%, δηλαδή 6.400 ευρώ, ποσό το οποίο θα κατανεμηθεί ισόποσα σε τέσσερα χρόνια. Απαραίτητη προϋπόθεση για τη μείωση του φόρου αποτελεί η απόδειξή τους μέσω νόμιμων παραστατικών και η εξόφλησή τους με ηλεκτρονικά μέσα πληρωμής.

8. ΦΠΑ σε μεταφορές, εστίαση, καφέ, εισιτήρια κινηματογράφων: Παρατείνεται μέχρι το τέλος Ιουνίου 2023 η ισχύς των μειωμένων συντελεστών ΦΠΑ 13% για τις μεταφορές προσώπων, τον καφέ, τα μη αλκοολούχα ποτά, τα εισιτήρια των κινηματογράφων, τα γυμναστήρια, τα κολυμβητήρια και τις σχολές χορού. Οι μειωμένοι συντελεστές ΦΠΑ ισχύουν και στο τουριστικό πακέτο.

9. Υπερμειωμένος ΦΠΑ: Παρατείνεται μέχρι τις 30 Ιουνίου 2023 η ισχύς του υπερμειωμένου συντελεστή ΦΠΑ 6% σε σειρά αγαθών που αφορούν τη δημόσια Υγεία (δηλαδή, σε μάσκες προστασίας και γάντια, αντισηπτικά, διαλύματα για την απολύμανση χώρων, αντισηπτικά μαντιλάκια, καθώς και απολυμαντικά προϊόντα και άλλα είδη που χρησιμοποιούνται για αντισηπτικούς ή απολυμαντικούς σκοπούς).

10. POS σε όλη την αγορά: Επέκταση της υποχρέωσης POS σε όλη την οικονομική δραστηριότητα και διασύνδεση των ταμειακών μηχανών με το Taxis προβλέπει ο σχεδιασμός για το 2023. Παράλληλα θα υπάρξουν νέα κίνητρα για τους φορολογούμενους προκειμένου να χρησιμοποιούν μόνο κάρτες στις συναλλαγές, ενώ δεν αποκλείεται να μειωθεί και το ύψος των συναλλαγών με μετρητά από τα 500 ευρώ στα 200 ευρώ.

Μάριος Χριστοδούλου
www.bankingnews.gr