Ποσό 2 δισ. ευρώ από τον «μαύρο ΦΠΑ» των επιχειρήσεων αναζητά η κυβέρνηση - Τα μέτρα για τον περιορισμό της φοροδιαφυγής

Στον περιορισμό κατά 2 δισ. ευρώ της φοροδιαφυγής από ΦΠΑ που θα ανοίξει τον δρόμο για νέες παροχές στοχεύει η κυβέρνηση με κλείσιμο της «ψαλίδας» στα έσοδα που καταλογίζονται αλλά δεν εισπράττονται.
Πρόκειται για το φορολογικό κενό στον ΦΠΑ που αποτελεί ένα από τα πλέον καυτά «μέτωπα» για το οικονομικό επιτελείο με το βάρος το επόμενο διάστημα να πέφτει στην σύγκλιση με τον ευρωπαϊκό μέσο όρο προκειμένου το έλλειμμα στην είσπραξη να πέσει στο 9% το 2026.
Σύμφωνα με την Κομισιόν το 2019 το κενό ΦΠΑ στην Ελλάδα ήταν 23,4% με την χώρα μας να είναι ουραγός μαζί με τη Ρουμανία και τη Μάλτα καταγράφοντας τις μεγαλύτερες απώλειες στο φόρο.
Από το 2020 η κατάσταση άρχισε να αλλάζει με το εισπρακτικό κενό να συρρικνώνεται και να υποχωρεί σε πρώτη φάση στο 19,7%.
Σύμφωνα με πηγές του υπουργείου Οικονομικών σήμερα βρισκόμαστε κοντά στο 15% και στόχος είναι να πέσει στο 9% τα επόμενα δύο χρόνια.
Πάντως η αύξηση της εισπραξιμότητας του φόρου έχει αποφέρει πρόσθετα έσοδα της τάξεως των 2 δισ. ευρώ από το 2019 μέχρι σήμερα με τα επιπλέον 500 εκατ. ευρώ να προέρχονται κατά κύριο λόγο από την αύξηση του φόρου εισοδήματος στα νομικά πρόσωπα.
Αντίστοιχα κέρδη στα ταμεία του κράτους εκτιμάται πως θα φέρει και η μείωση της απόστασης από το 15% στο 9%.
Αν και στο προσχέδιο του προϋπολογισμού για το 2024 δεν υπάρχει εκτίμηση για τα ύψος των εσόδων από τον περιορισμό της φοροδιαφυγής τα μέτρα που δρομολογούνται από το 2024 με επίκεντρο τους ελεύθερους επαγγελματίες εκτιμάται ότι θα έχουν σημαντικά αποτελέσματα σε συνδυασμό με την ενίσχυση των κινήτρων για ηλεκτρονικές πληρωμές.

Ειδικότερα από το νέο έτος:

1. Ολοκληρώνεται η διασύνδεση των ταμειακών μηχανών με τα POS τους πρώτους μήνες του 2024 (αφορά 450.000 περίπου επιχειρήσεις). Έτσι θα πιστοποιείται ότι κάθε συναλλαγή POS θα καταγράφεται στην ταμειακή μηχανή και τα δεδομένα θα διαβιβάζονται σε σχεδόν πραγματικό χρόνο στην ΑΑΔΕ.

2. Καθίστανται μέσα στο 2024 υποχρεωτικά τα ηλεκτρονικά τιμολόγια. Ώστε οι συναλλαγές να διασταυρώνονται και να επαληθεύονται σε πραγματικό χρόνο. Παράλληλα αυξάνονται, αυτοματοποιούνται και ψηφιοποιούνται οι έλεγχοι των φορολογικών αρχών. Πλέον τα έσοδα που δηλώνονται δεν μπορούν να υπολείπονται από αυτά που προκύπτουν από την ηλεκτρονική πληροφόρηση, ενώ ως τιμολόγια εξόδων θα προσμετρώνται για φορολογικούς σκοπούς μόνο όσα έχουν διαβιβασθεί ηλεκτρονικά στο myDATA. Πρακτικά αυτό σημαίνει ότι από τις δηλώσεις του ΦΠΑ και τις δηλώσεις εισοδήματος τις δύο χρονιές που έπονται (2024 και 2025) δεν θα μπορεί κάποιος να δηλώσει έσοδα ή έξοδα που δεν θα βρίσκονται στο myDATA. Για την ακρίβεια θα μπορεί να δηλώσει μόνο παραπάνω έσοδα ή λιγότερα έξοδα πληρώνοντας και στις δύο περιπτώσεις παραπάνω φόρο.

3. Εφαρμόζονται καθολικά τα ηλεκτρονικά βιβλία (myDATA). Τα έσοδα που δηλώνονται δεν μπορεί να υπολείπονται από αυτά που προκύπτουν από την ηλεκτρονική πληροφόρηση (myDATA, ταμειακές-POS), ενώ ως τιμολόγια εξόδων θα προσμετρώνται για φορολογικούς σκοπούς μόνο όσα έχουν διαβιβαστεί ηλεκτρονικά στο myDATA. Η επέκταση του myDATA βρίσκεται σε εξέλιξη και η πλήρης εφαρμογή θα ολοκληρωθεί εντός του 2024.

4. Επεκτείνεται η υποχρέωση κατοχής συστήματος ηλεκτρονικών πληρωμών (EFT/POS) στους υπόλοιπους κλάδους της λιανικής αγοράς που σήμερα δεν έχουν την υποχρέωση. Οι ηλεκτρονικές συναλλαγές οδήγησαν στην αύξηση των εσόδων από τον ΦΠΑ και στον περιορισμό της διακίνησης «μαύρου» χρήματος και η επέκτασή τους θα διευρύνει τη φορολογική βάση, θα διευκολύνει το έργο των ελεγκτικών μηχανισμών και θα περιορίσει τα περιθώρια φοροδιαφυγής.

5. Θεσμοθετείται η υποχρέωση αγοραπωλησίας ακινήτων μόνο με τραπεζικά μέσα πληρωμής. Τα συμβόλαια αγοραπωλησίας ακινήτων θα αναγράφουν υποχρεωτικά την εξόφληση του τιμήματος μεταβίβασης αποκλειστικά με τραπεζικά μέσα πληρωμής. Στόχος, να καταργηθεί η δυνατότητα αγοράς ακινήτων με μετρητά, η οποία συντηρεί φαινόμενα φοροδιαφυγής και ξεπλύματος βρώμικου χρήματος. Σημειώνεται ότι από την έναρξη λειτουργίας της πλατφόρμας myPROPERTY (Μάρτιος 2021) έχουν καταχωριστεί 42.613 δηλώσεις μεταβίβασης ακινήτων, το τίμημα των οποίων εξοφλήθηκε αποκλειστικά με μετρητά και ανέρχεται αθροιστικά στα 462.493.710,3 €. Έχουν καταχωριστεί επιπλέον 41.741 δηλώσεις μεταβίβασης ακινήτων το τίμημα των οποίων εξοφλήθηκε εν μέρει μόνο με μετρητά και ανέρχεται αθροιστικά στα 2.980.580.395.13€ (το ποσό είναι το συνολικό για τις δηλώσεις αυτές, διότι δεν καταχωρείται διακριτά το ποσό που καταβάλλεται με μετρητά). Συνολικά οι μεταβιβάσεις που έγιναν αποκλειστικά ή εν μέρει με μετρητά αποτελούν το 24,9 % του συνόλου των μεταβιβάσεων (μία στις τέσσερις).

6. Ενεργοποιείται το ψηφιακό δελτίο αποστολής (πιλοτικά από τις αρχές του 2024 και πλήρως πριν από το τέλος του ίδιου έτους) με στόχο να γίνεται σε πραγματικό χρόνο (real time) η παρακολούθηση των διακινούμενων αγαθών.

7. Αυξάνεται το πρόστιμο χρήσης μετρητών άνω των 500 ευρώ, σε ποσό διπλάσιο της συναλλαγής, με ενίσχυση των ελέγχων για εφαρμογή του μέτρου μέσω ψηφιακής πληροφόρησης.

8. Θεσμοθετείται η πληρωμή της πλειονότητας των κοινωνικών και προνοιακών επιδομάτων (επιδόματα τέκνων, επίδομα γέννησης, επιδόματα ανεργίας) μέσω χρεωστικών καρτών. Σε συνδυασμό με την διασύνδεση των ταμειακών μηχανών με τα POS, το μέτρο αποκλείει την διοχέτευση των επιδομάτων προς την παραοικονομία.

Μάριος Χριστοδούλου
www.bankingnews.gr