Τελευταίες παροχές το 2024 με «ψαλίδι» στην ανάπτυξη
Φρένο στις έκτακτες παροχές βάζει από το 2025 το νέο Σύμφωνο Σταθερότητας με αποτέλεσμα φέτος να είναι η τελευταία χρονιά που η κυβέρνηση θα έχει την δυνατότητα να μοιράσει το παραπάνω από τις υπερ εισπράξεις στα φορολογικά έσοδα. Την ίδια στιγμή σε καθοδική αναθεώρηση του στόχου για τον ρυθμό ανάπτυξης το 2024 αναμένεται να προχωρήσει το οικονομικό επιτελείο στη σκιά των χαμηλότερων προβλέψεων από τους ξένους οίκους για όλες τις χώρες - μέλη και των μέτριων επιδόσεων της οικονομίας το 2023 καθώς το ΑΕΠ αυξήθηκε κατά 2% έναντι εκτίμησης για 2,4%.
Μετά από αυτή την εξέλιξη η πρόβλεψη στον προϋπολογισμό για επιτάχυνση φέτος στο 2,9% θεωρείται υπεραισιόδοξη με τον πήχη να τοποθετείται κάτω από αυτό το όριο. Ωστόσο οι νέες επί τα χείρω εκτιμήσεις για την έκταση της ανάπτυξης θα ληφθούν το επόμενο διάστημα με βάση την εικόνα που θα δώσουν οι πρόδρομοι δείκτες. Σε δημοσιονομικό πεδίο δεν αλλάζει κάτι με το Πρόγραμμα Σταθερότητας με τους στόχους για τα πρωτογενή πλεονάσματα και το δημόσιο χρέος να παραμένουν κλειδωμένοι στο 2,1% του ΑΕΠ και στο 152,3% του ΑΕΠ αντίστοιχα ενώ αμετάβλητες είναι οι προβλέψεις και για τον πληθωρισμό για μέση ταχύτητα 2,6% το 2024.
Στο μεταξύ στις 22 Απριλίου ξεκαθαρίζει το τοπίο για το ύψος του πλεονάσματος του 2023 με βάση τα στοιχεία που θα ανακοινώσει η Eurostat και θα σφραγίσουν τις επόμενες έκτακτες κινήσεις από την κυβέρνηση για την αποκατάσταση των απωλειών στην αγοραστική δύναμη των νοικοκυριών που επέφερε ο υψηλός πληθωρισμός της περασμένης διετίας. Οι κινήσεις αυτές θα είναι και οι τελευταίες καθώς από το 2025 το σκηνικό αλλάζει δραστικά με τους νέους δημοσιονομικούς κανόνες να βάζουν φραγμό σε έκτακτα επιδόματα και επιταγές ακρίβειας που δίνονται με την μορφή εισοδηματικών ενισχύσεων πρωτίστως σε ευάλωτους.
Το στίγμα έδωσε από την Βουλή ο Κωστής Χατζηδάκης επισημαίνοντας χαρακτηριστικά ότι «αν ένα έτος πετύχουμε παραπάνω έσοδα από το προβλεπόμενο, δεν θα έχουμε τη δυνατότητα να τα μοιράσουμε σε παροχές. Αλλά και αντίστροφα αν έχουμε λιγότερα έσοδα, δεν θα είμαστε υποχρεωμένοι να προβούμε σε περικοπές δαπανών». Όπως είπε ο υπουργός Εθνικής Οικονομίας «με αυτόν τον τρόπο αποθαρρύνουμε υπέρμετρη αύξηση δαπανών σε καλές οικονομικές περιόδους – η οποία λειτουργεί πληθωριστικά και ταυτόχρονα προστατεύουμε τις δημόσιες δαπάνες σε περιόδους οικονομικής ύφεσης. Δεν ξοδεύουμε τα περισσεύματα. Τα κρατάμε ώστε τις δύσκολες περιόδους να μην υπάρχει πίεση στους πολίτες όπως αυτή που υπήρξε για τους Έλληνες πολίτες την προηγούμενη δεκαετία».
Με το νέο Σύμφωνο που θα εφαρμοσθεί πλήρως από το επόμενο έτος ακόμα και αν το πρωτογενές πλεόνασμα λόγω υπερεισπράξεων είναι υψηλότερο από το στόχο ολόκληρο το «περίσσευμα» θα κατευθύνεται αποκλειστικά στη μείωση του χρέους. Όπως σημειώνουν αρμόδια στελέχη το επίκεντρο της δημοσιονομικής προσαρμογής μετακινείται από το πρωτογενές πλεόνασμα στο ρυθμό αύξησης των καθαρών πρωτογενών δαπανών καθώς δεν πρέπει να υπερβαίνει το πλαφόν του 2,6% πιθανότατα που θα τεθεί. Μόνο στην περίπτωση που οι δαπάνες συγκρατηθούν χαμηλότερα από αυτό το όριο θα δημιουργείται ταμειακός χώρος για παροχές. Αντίθετα όπως επισήμανε ο Κωστής Χατζηδάκης «χειρότερη εκτέλεση επί του στόχου δαπανών θα αφαιρεί χώρο από τα επόμενα έτη. Και στην περίπτωση υπέρβασης του στόχου κατά ποσοστό που ξεπερνά το 0,3% του ΑΕΠ για ένα έτος ή 0,6% σωρευτικά, η Ε.Ε. θα μπορεί να θέσει το κράτος μέλος σε διαδικασία υπερβολικού ελλείμματος».
Παράλληλα με τους νέους κανόνες
- Η απαιτούμενη μείωση χρέους δεν θα είναι πλέον ίδια για όλους, αλλά θα υπολογίζεται με βάση τα χαρακτηριστικά κάθε κράτους μέλους. Ως ελάχιστο όριο για τα κράτη με υψηλό χρέος πάνω από το 90% του ΑΕΠ όπως η Ελλάδα, τίθεται η μείωση του χρέους κατά μέσο όρο 1% υπολογιζόμενο καθ’ όλη την διάρκεια εφαρμογής του τετραετούς προγράμματος. «Εμείς», διευκρίνισε ο κ. Χατζηδάκης «θα πάμε αρκετά παραπάνω γιατί θέλουμε να μειωθεί γρήγορα το χρέος».
- Μειώνονται οι ελάχιστες απαιτήσεις για περιορισμό των δημοσιονομικών ελλειμμάτων. Για την Ελλάδα το ανώτατο όριο του ελλείμματος από 0,5-0,7% σήμερα, με τους νέους κανόνες διαμορφώνεται στο 1,5 % του ΑΕΠ. Όπως ανέφερε ο υπουργός, το 2023 είμασταν στο 2,3% και με βάση τις τελευταίες προβλέψεις της Ε. Επιτροπής το 2024 θα είμαστε στο 1,3%, δηλαδή κάτω από το όριο που τίθεται.
Πάντως το τοπίο για τους νέους δεσμευτικούς στόχους για την Ελλάδα θα ξεκαθαρίσει το καλοκαίρι καθώς στα τέλη Ιουνίου η Κομισιόν αναμένεται να δημοσιεύσει τους νέους στόχους για την περίοδο 2025-28 για όλες τις χώρες και θα είναι πυξίδα για το Μεσοπρόθεσμο Πρόγραμμα που θα υποβάλει η κυβέρνηση έως τις 20 Σεπτεμβρίου στην Κομισιόν. Επίσης σύμφωνα με τον Κωστή Χατζηδάκη το Μεσοπρόθεσμο θα είναι τετραετές καθώς η κυβέρνηση επέλεξε να μην ασκήσει το δικαίωμα τριετούς επέκτασης που παρέχει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Στο μεταξύ 8-15 Απριλίου θα τρέξει ο νέος έλεγχος από τους θεσμούς για την πρόοδο που σημειώνει η Ελλάδα στο πλαίσιο της μεταπρογραμματικής εποπτείας για να ακολουθήσει η σύνταξη σχετικής έκθεσης που θα συζητηθεί σε ένα από τα επόμενα συμβούλια των υπουργών Οικονομικών της ευρωζώνης.
Μάριος Χριστοδούλου
www.bankingnews.gr
Μετά από αυτή την εξέλιξη η πρόβλεψη στον προϋπολογισμό για επιτάχυνση φέτος στο 2,9% θεωρείται υπεραισιόδοξη με τον πήχη να τοποθετείται κάτω από αυτό το όριο. Ωστόσο οι νέες επί τα χείρω εκτιμήσεις για την έκταση της ανάπτυξης θα ληφθούν το επόμενο διάστημα με βάση την εικόνα που θα δώσουν οι πρόδρομοι δείκτες. Σε δημοσιονομικό πεδίο δεν αλλάζει κάτι με το Πρόγραμμα Σταθερότητας με τους στόχους για τα πρωτογενή πλεονάσματα και το δημόσιο χρέος να παραμένουν κλειδωμένοι στο 2,1% του ΑΕΠ και στο 152,3% του ΑΕΠ αντίστοιχα ενώ αμετάβλητες είναι οι προβλέψεις και για τον πληθωρισμό για μέση ταχύτητα 2,6% το 2024.
Στο μεταξύ στις 22 Απριλίου ξεκαθαρίζει το τοπίο για το ύψος του πλεονάσματος του 2023 με βάση τα στοιχεία που θα ανακοινώσει η Eurostat και θα σφραγίσουν τις επόμενες έκτακτες κινήσεις από την κυβέρνηση για την αποκατάσταση των απωλειών στην αγοραστική δύναμη των νοικοκυριών που επέφερε ο υψηλός πληθωρισμός της περασμένης διετίας. Οι κινήσεις αυτές θα είναι και οι τελευταίες καθώς από το 2025 το σκηνικό αλλάζει δραστικά με τους νέους δημοσιονομικούς κανόνες να βάζουν φραγμό σε έκτακτα επιδόματα και επιταγές ακρίβειας που δίνονται με την μορφή εισοδηματικών ενισχύσεων πρωτίστως σε ευάλωτους.
Το στίγμα έδωσε από την Βουλή ο Κωστής Χατζηδάκης επισημαίνοντας χαρακτηριστικά ότι «αν ένα έτος πετύχουμε παραπάνω έσοδα από το προβλεπόμενο, δεν θα έχουμε τη δυνατότητα να τα μοιράσουμε σε παροχές. Αλλά και αντίστροφα αν έχουμε λιγότερα έσοδα, δεν θα είμαστε υποχρεωμένοι να προβούμε σε περικοπές δαπανών». Όπως είπε ο υπουργός Εθνικής Οικονομίας «με αυτόν τον τρόπο αποθαρρύνουμε υπέρμετρη αύξηση δαπανών σε καλές οικονομικές περιόδους – η οποία λειτουργεί πληθωριστικά και ταυτόχρονα προστατεύουμε τις δημόσιες δαπάνες σε περιόδους οικονομικής ύφεσης. Δεν ξοδεύουμε τα περισσεύματα. Τα κρατάμε ώστε τις δύσκολες περιόδους να μην υπάρχει πίεση στους πολίτες όπως αυτή που υπήρξε για τους Έλληνες πολίτες την προηγούμενη δεκαετία».
Με το νέο Σύμφωνο που θα εφαρμοσθεί πλήρως από το επόμενο έτος ακόμα και αν το πρωτογενές πλεόνασμα λόγω υπερεισπράξεων είναι υψηλότερο από το στόχο ολόκληρο το «περίσσευμα» θα κατευθύνεται αποκλειστικά στη μείωση του χρέους. Όπως σημειώνουν αρμόδια στελέχη το επίκεντρο της δημοσιονομικής προσαρμογής μετακινείται από το πρωτογενές πλεόνασμα στο ρυθμό αύξησης των καθαρών πρωτογενών δαπανών καθώς δεν πρέπει να υπερβαίνει το πλαφόν του 2,6% πιθανότατα που θα τεθεί. Μόνο στην περίπτωση που οι δαπάνες συγκρατηθούν χαμηλότερα από αυτό το όριο θα δημιουργείται ταμειακός χώρος για παροχές. Αντίθετα όπως επισήμανε ο Κωστής Χατζηδάκης «χειρότερη εκτέλεση επί του στόχου δαπανών θα αφαιρεί χώρο από τα επόμενα έτη. Και στην περίπτωση υπέρβασης του στόχου κατά ποσοστό που ξεπερνά το 0,3% του ΑΕΠ για ένα έτος ή 0,6% σωρευτικά, η Ε.Ε. θα μπορεί να θέσει το κράτος μέλος σε διαδικασία υπερβολικού ελλείμματος».
Παράλληλα με τους νέους κανόνες
- Η απαιτούμενη μείωση χρέους δεν θα είναι πλέον ίδια για όλους, αλλά θα υπολογίζεται με βάση τα χαρακτηριστικά κάθε κράτους μέλους. Ως ελάχιστο όριο για τα κράτη με υψηλό χρέος πάνω από το 90% του ΑΕΠ όπως η Ελλάδα, τίθεται η μείωση του χρέους κατά μέσο όρο 1% υπολογιζόμενο καθ’ όλη την διάρκεια εφαρμογής του τετραετούς προγράμματος. «Εμείς», διευκρίνισε ο κ. Χατζηδάκης «θα πάμε αρκετά παραπάνω γιατί θέλουμε να μειωθεί γρήγορα το χρέος».
- Μειώνονται οι ελάχιστες απαιτήσεις για περιορισμό των δημοσιονομικών ελλειμμάτων. Για την Ελλάδα το ανώτατο όριο του ελλείμματος από 0,5-0,7% σήμερα, με τους νέους κανόνες διαμορφώνεται στο 1,5 % του ΑΕΠ. Όπως ανέφερε ο υπουργός, το 2023 είμασταν στο 2,3% και με βάση τις τελευταίες προβλέψεις της Ε. Επιτροπής το 2024 θα είμαστε στο 1,3%, δηλαδή κάτω από το όριο που τίθεται.
Πάντως το τοπίο για τους νέους δεσμευτικούς στόχους για την Ελλάδα θα ξεκαθαρίσει το καλοκαίρι καθώς στα τέλη Ιουνίου η Κομισιόν αναμένεται να δημοσιεύσει τους νέους στόχους για την περίοδο 2025-28 για όλες τις χώρες και θα είναι πυξίδα για το Μεσοπρόθεσμο Πρόγραμμα που θα υποβάλει η κυβέρνηση έως τις 20 Σεπτεμβρίου στην Κομισιόν. Επίσης σύμφωνα με τον Κωστή Χατζηδάκη το Μεσοπρόθεσμο θα είναι τετραετές καθώς η κυβέρνηση επέλεξε να μην ασκήσει το δικαίωμα τριετούς επέκτασης που παρέχει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Στο μεταξύ 8-15 Απριλίου θα τρέξει ο νέος έλεγχος από τους θεσμούς για την πρόοδο που σημειώνει η Ελλάδα στο πλαίσιο της μεταπρογραμματικής εποπτείας για να ακολουθήσει η σύνταξη σχετικής έκθεσης που θα συζητηθεί σε ένα από τα επόμενα συμβούλια των υπουργών Οικονομικών της ευρωζώνης.
Μάριος Χριστοδούλου
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών