Ο κόσμος υποφέρει…
Στα χαρτιά, η κρίση πληθωρισμού στην Ευρώπη υποχωρεί: Τα επιτόκια μειώθηκαν από τα ιστορικά υψηλά του 2022.
Παράλληλα, ο ΟΟΣΑ τον Μάιο δήλωσε ότι ο πληθωρισμός «υποχωρεί ταχύτερα από ό,τι είχε αρχικά προβλεφθεί και η καταναλωτική εμπιστοσύνη βελτιώνεται».
Ωστόσο, για τους πολίτες της Ελλάδας και γενικότερα της Ευρώπης, ο αντίκτυπος του πληθωρισμού παραμένει έντονα… πραγματικός.
«Παλιά αγόραζα φέτα 7-8 ευρώ το κιλό, τώρα είναι 14 ευρώ.
Φυσικά δεν αγοράζω πλέον, κυνηγάω προσφορές και πηγαίνω σε πολλά σούπερ μάρκετ κάθε εβδομάδα» λέει η Μαρία, 63 ετών, που εργάζεται ως καθαρίστρια στην Αθήνα, στο Investigate Europe.
Όπως επισημαίνει, πολλοί Έλληνες έχουν αλλάξει αγοραστικές συνήθειες λόγω του υψηλού πληθωρισμού.
Σύμφωνα με τα διαθέσιμα στοιχεία, ο ετησιοποιημένος πληθωρισμός σε ολόκληρη την ΕΕ έφτασε στο ιστορικό υψηλό του 11,5% τον Οκτώβριο του 2022 (η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα θέτει στόχο 2%).
Οι σπειροειδείς τιμές πυροδοτήθηκαν από την πανδημία του Covid, τον αποσταθεροποιητικό αντίκτυπο της εισβολής της Ρωσίας στην Ουκρανία και την εσφαλμένη εθνική χάραξη πολιτικής.
Επιπλέον, πολλές τιμές έχουν αυξηθεί λόγω των ανεξέλεγκτων κερδοσκοπικών των εταιρειών.
Δεν προκαλεί έκπληξη, λοιπόν, το γεγονός ότι, σύμφωνα με έρευνα του Ευρωβαρόμετρου, η φτώχεια και η κρίση του κόστους ζωής αποτελούν προτεραιότητες για τους ψηφοφόρους ενόψει των ευρωεκλογών του Ιουνίου.
Εκατομμύρια υποφέρουν για να καλύψουν τα έξοδα στέγης, ανησυχούν για τις θέσεις εργασίας και τα καθημερινά έξοδα.
Ο Jordan Bardella, υποψήφιος για το ακροδεξιό Rassemblement National, είπε ότι η αγοραστική δύναμη είναι «μία από τις μεγάλες αγωνίες που δεν αντιμετωπίζονται» των πολιτών.
«Ο πληθωρισμός είναι ένας τοίχος μπροστά στον οποίο εκατομμύρια Γάλλοι... δεν μπορούν πλέον να αντεπεξέλθουν».
Ρωσική εισβολή
Μετά τη ρωσική εισβολή, ο πληθωρισμός τροφοδοτήθηκε κυρίως από το αυξανόμενο ενεργειακό κόστος.
Ωστόσο, στις αρχές του 2023 η Ευρώπη είχε προσαρμοστεί στη νέα ενεργειακή πραγματικότητα.
Οι τιμές των τροφίμων είναι η κύρια αιτία του πληθωρισμού. Και τώρα έχουμε φτάσει στο σημείο όπου η αύξηση του κόστους των υπηρεσιών είναι η κύρια αιτία. Όπως λέει ο András, ένας κομμωτής στη Βουδαπέστη: «Ο ιδιοκτήτης αύξησε το ενοίκιο του σαλονιού στην αρχή του έτους με τον επίσημο πληθωρισμό, γι' αυτό ανεβάζω την τιμή».
Δεν αποτελεί έκπληξη το γεγονός ότι οι χώρες που εξαρτώνται περισσότερο από το ρωσικό αέριο έχουν βιώσει τις μεγαλύτερες αυξήσεις στις τιμές της ενέργειας τα τελευταία χρόνια.
Την ίδια στιγμή, οι μισθοί δεν έχουν αυξηθεί με παρόμοιο ρυθμό.
Μόνο το Βέλγιο (2,9%), όπου πραγματοποιείται τιμαριθμική αναπροσαρμογή, και η Ολλανδία (0,4%) παρουσίασαν αύξηση των πραγματικών μισθών μεταξύ των πρώτων τριμήνων του 2022 και του 2023.
Η πτώση των πραγματικών μισθών κυμάνθηκε από 0,8% στο Λουξεμβούργο στο 15,6% στην Ουγγαρία.
Οι αιτίες για αυτό ποικίλλουν: Σύμφωνα με τον Nicolas Schmit, τον Ευρωπαίο Επίτροπο για την Εργασία και τα Κοινωνικά Δικαιώματα, διαπιστώνεται σημαντική έλλειψη κάλυψης των εργαζομένων από συλλογικές συμβάσεις.
Με άλλα λόγια, η αγορά εργασίας έχει απορρυθμιστεί πλήρως.
Μια ευρωπαϊκή οδηγία που εγκρίθηκε πρόσφατα θέτει έναν μη δεσμευτικό στόχο κάλυψης στο 80%.
Ο Schmit, ο οποίος είναι υποψήφιος για την προεδρία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής τον Ιούνιο, πιστεύει ότι η τιμαριθμική αναπροσαρμογή των μισθών, όπως στο Βέλγιο και το Λουξεμβούργο, θα μπορούσε να είναι μια λύση, αλλά έχει τα όριά της.
Τον Ιανουάριο του 2023, η Ισπανία μείωσε τον ΦΠΑ στα βασικά τρόφιμα από 4% σε μηδέν, σε μια προσπάθεια να αντιμετωπίσει την κρίση πληθωρισμού.
Αυτή ήταν μια κίνηση που προσπάθησαν να κάνουν πολλές κυβερνήσεις, συμπεριλαμβανομένων των πολωνικών, ιταλικών και πορτογαλικών.
Ένας άλλος κοινός δείκτης για την καταπολέμηση του πληθωρισμού των τροφίμων ήταν η εισαγωγή ανώτατων ορίων τιμών, τα οποία εκμεταλλεύτηκε η Ουγγαρία.
Όχι με μεγάλη επιτυχία, επειδή τα σούπερ μάρκετ ανέκτησαν τα χαμένα κέρδη σε τεχνητά χαμηλές τιμές προϊόντων με προσαυξήσεις σε άλλα προϊόντα.
Η ελληνική κυβέρνηση βρήκε έναν τρίτο δρόμο.
Όσον αφορά τις τιμές των σούπερ μάρκετ, ένα από τα πιο μέτρα κατά του πληθωρισμού ήταν η τρίμηνη απαγόρευση προώθησης πωλήσεων αγαθών που πρόσφατα είχαν αυξηθεί.
Οι εταιρείες αρνήθηκαν τις αυξήσεις τιμών από φόβο ότι θα χάσουν μερίδιο αγοράς.
Με τις τιμές του φυσικού αερίου και του πετρελαίου να ξεφεύγουν από τον έλεγχο, σχεδόν όλες οι κυβερνήσεις έχουν επίσης ρυθμίσει τις τιμές των καυσίμων: άλλοτε με ανώτατα όρια τιμών (και πάλι Ουγγαρία), άλλοτε με εκπτώσεις (Γερμανία, Ισπανία), άλλοτε με περικοπές ΦΠΑ (Ιταλία, Πολωνία).
Πλήττει τους πιο φτωχούς
Ο πληθωρισμός πλήττει πάντα τους πιο φτωχούς.
Η ζοφερή πραγματικότητα φαίνεται από το πόσοι άνθρωποι δεν μπορούν πλέον να θερμάνουν τα σπίτια τους.
Από το 2021, η εικόνα έχει επιδεινωθεί δραματικά στο μεγαλύτερο μέρος της Ευρώπης.
Στην Ισπανία και την Ελλάδα, ένας στους πέντε ανθρώπους δεν μπορεί να καλύψει τις βασικές του ανάγκες, με τη χώρα μας, όπως φαίνεται από το παρακάτω γράφημα, να πρωταγωνιστεί.
«Το πρόβλημα που έχουμε στην Ελλάδα είναι ότι ο πληθωρισμός είναι υψηλότερος για όσους έχουν χαμηλότερα εισοδήματα» λέει ο Έλληνας ευρωβουλευτής Γεώργιος Κύρτσος.
«Επειδή οι πολίτες ξοδεύουν όλα τους τα χρήματα για στέγαση, ενέργεια και φαγητό».
Όμως τα δύο τελευταία χρόνια δεν ήταν άσχημα για όλους.
Πολλές εταιρείες και οι μέτοχοί τους ευημερούν. Οι κορυφαίες εταιρείες της Γαλλίας, που περιλαμβάνουν τον δείκτη CAC 40, γιόρτασαν μια χρονιά ρεκόρ το 2023, με συνδυασμένα κέρδη 153,6 δισεκατομμυρίων ευρώ.
Σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Συνομοσπονδία Συνδικάτων (ETUC), το μερίδιο των κερδών αυξήθηκε σε ολόκληρη την ΕΕ κατά 4% από την έναρξη της πανδημίας του Covid.
Οι πληρωμές μερισμάτων στους μετόχους αυξήθηκαν έως και 13 φορές ταχύτερα από τους μισθούς.
Αυτό μπορεί να εξηγηθεί ως εξής: Οι εταιρείες εκμεταλλεύονται τον πληθωρισμό για να δικαιολογήσουν υπέρογκες αυξήσεις τιμών, δίνοντας προτεραιότητα στο κέρδος έναντι της ευημερίας των καταναλωτών.
Αυτό συμβαίνει όταν οι εταιρείες προβλέπουν αυξημένο κόστος παραγωγής και έτσι αυξάνουν τεχνητά τις τιμές καταναλωτή.
Ή όταν οι υψηλότερες τιμές λιανικής παραμένουν σε ισχύ ακόμη και αν το κόστος παραγωγής μειωθεί ξανά.
Η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας Christine Lagarde είχε σημάνει τον κώδωνα του κινδύνου από τον περασμένο Ιούνιο.
Όπως είχε τονίσει, ορισμένοι τομείς είχαν κεφαλαιοποιήσει τις ανισορροπίες προσφοράς-ζήτησης και τον ασταθή πληθωρισμό για να ενισχύσουν τα κέρδη.
Επισήμανε δε πως οι βιομηχανίες της γεωργίας, των κατασκευών και των υπηρεσιών έχουν προχωρήσει σε αδικαιολόγητες αυξήσεις τιμών, προτρέποντας τις αρχές ανταγωνισμού να εξετάσουν προσεκτικά τις πρακτικές που εφαρμόζονται.
Στην Ευρωζώνη, ο πρόσφατος πληθωρισμός οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στα υψηλότερα εταιρικά κέρδη και τις τιμές των εισαγωγών.
Σύμφωνα με ενημέρωση του περασμένου Ιουνίου από το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, η κερδοσκοπία των εταιρειών συνέβαλε στο 45% των αυξήσεων των τιμών από τις αρχές του 2022.
«Οι ευρωπαϊκές επιχειρήσεις έχουν μέχρι στιγμής θωρακιστεί περισσότερο από τους εργαζόμενους από το δυσμενές σοκ κόστους» εκτιμούν οι συγγραφείς.
Ο πληθωρισμός είναι πολύ ισχυρότερος από τον πληθωρισμό που προκαλείται από τους μισθούς, λέει ο Γάλλος οικονομολόγος Jézabel Couppey-Soubeyran, για τον οποίο αυτό το φαινόμενο οφείλεται επίσης στη συγκέντρωση της αγοράς.
«Αυτό που είδαμε τα τελευταία χρόνια είναι ότι οι εταιρείες, ιδιαίτερα στον τομέα του λιανικού εμπορίου, μετακυλίουν τις αυξήσεις τιμών στις τιμές πώλησής τους.
Αυτό το πρόβλημα πρέπει να λάβουμε υπόψη και να προσπαθήσουμε να περιορίσουμε.
Τα κράτη μέλη δεν έχουν πραγματικά αντιμετωπίσει το πρόβλημα».
Ο Γάλλος πρόεδρος Emmanuel Macron επιτέθηκε πέρυσι στον «κυνισμό» εκείνων που καταγράφουν εξαιρετικά έσοδα και χρησιμοποιούν αυτά τα χρήματα για επαναγορές μετοχών.
Υποσχέθηκε δε να εφαρμόσει έναν φόρο, ώστε «οι εργαζόμενοι να μπορούν να επωφεληθούν» από τις μεγάλες αποδόσεις.
Ο Έλληνας πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης κατήγγειλε επίσης τον «πληθωρισμό» λέγοντας στις εταιρείες ότι η Ελλάδα «δεν είναι μπανανία».
Ωστόσο τα λόγια δεν τα ακολούθησαν πράξεις… οι μηχανισμοί ελέγχου εξακολουθούν να είναι ανεπαρκείς.
Θετική προοπτική
Επί του παρόντος, υπάρχει μια θετική προοπτική: ο πληθωρισμός έχει μειωθεί σε περίπου 2% από το υψηλό του 2022, σε μεγάλο βαθμό λόγω της πτώσης των τιμών της ενέργειας και των τροφίμων.
«Η νομισματική πολιτική παραμένει αυστηρή, ωστόσο η παγκόσμια δραστηριότητα αποδεικνύεται σχετικά ανθεκτική.
Ο πληθωρισμός μειώνεται ταχύτερα από ό,τι είχε αρχικά προβλεφθεί και η εμπιστοσύνη του ιδιωτικού τομέα βελτιώνεται» εκτιμά έκθεση του ΟΟΣΑ που δημοσιεύθηκε τον Μάιο.
Ωστόσο, τα κέρδη πρέπει να μειωθούν περαιτέρω εάν ο πληθωρισμός παραμείνει γύρω από τον στόχο για το πληθωρισμό (2%), ανέφερε η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα σε ανάλυση του Απριλίου.
Αλλά μια άλλη καταιγίδα θα έρθει.
Ο οικονομολόγος Jézabel Couppey-Soubeyran προτείνει ότι, ενώ ο πληθωρισμός φαίνεται να σταθεροποιείται, είναι πρόωρο να κηρυχθεί η νίκη επ’ αυτού.
«Αν δεν παλέψουμε ενάντια στο διαρθρωτικό κομμάτι, δηλαδή κατά της κλιματικής αλλαγής και της σταδιακής κατάργησης των ορυκτών καυσίμων, θα παραμείνουμε εκτεθειμένοι στην αστάθεια των τιμών» λέει.
www.bankingnews.gr
Παράλληλα, ο ΟΟΣΑ τον Μάιο δήλωσε ότι ο πληθωρισμός «υποχωρεί ταχύτερα από ό,τι είχε αρχικά προβλεφθεί και η καταναλωτική εμπιστοσύνη βελτιώνεται».
Ωστόσο, για τους πολίτες της Ελλάδας και γενικότερα της Ευρώπης, ο αντίκτυπος του πληθωρισμού παραμένει έντονα… πραγματικός.
«Παλιά αγόραζα φέτα 7-8 ευρώ το κιλό, τώρα είναι 14 ευρώ.
Φυσικά δεν αγοράζω πλέον, κυνηγάω προσφορές και πηγαίνω σε πολλά σούπερ μάρκετ κάθε εβδομάδα» λέει η Μαρία, 63 ετών, που εργάζεται ως καθαρίστρια στην Αθήνα, στο Investigate Europe.
Όπως επισημαίνει, πολλοί Έλληνες έχουν αλλάξει αγοραστικές συνήθειες λόγω του υψηλού πληθωρισμού.
Σύμφωνα με τα διαθέσιμα στοιχεία, ο ετησιοποιημένος πληθωρισμός σε ολόκληρη την ΕΕ έφτασε στο ιστορικό υψηλό του 11,5% τον Οκτώβριο του 2022 (η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα θέτει στόχο 2%).
Οι σπειροειδείς τιμές πυροδοτήθηκαν από την πανδημία του Covid, τον αποσταθεροποιητικό αντίκτυπο της εισβολής της Ρωσίας στην Ουκρανία και την εσφαλμένη εθνική χάραξη πολιτικής.
Επιπλέον, πολλές τιμές έχουν αυξηθεί λόγω των ανεξέλεγκτων κερδοσκοπικών των εταιρειών.
Δεν προκαλεί έκπληξη, λοιπόν, το γεγονός ότι, σύμφωνα με έρευνα του Ευρωβαρόμετρου, η φτώχεια και η κρίση του κόστους ζωής αποτελούν προτεραιότητες για τους ψηφοφόρους ενόψει των ευρωεκλογών του Ιουνίου.
Εκατομμύρια υποφέρουν για να καλύψουν τα έξοδα στέγης, ανησυχούν για τις θέσεις εργασίας και τα καθημερινά έξοδα.
Ο Jordan Bardella, υποψήφιος για το ακροδεξιό Rassemblement National, είπε ότι η αγοραστική δύναμη είναι «μία από τις μεγάλες αγωνίες που δεν αντιμετωπίζονται» των πολιτών.
«Ο πληθωρισμός είναι ένας τοίχος μπροστά στον οποίο εκατομμύρια Γάλλοι... δεν μπορούν πλέον να αντεπεξέλθουν».
Ρωσική εισβολή
Μετά τη ρωσική εισβολή, ο πληθωρισμός τροφοδοτήθηκε κυρίως από το αυξανόμενο ενεργειακό κόστος.
Ωστόσο, στις αρχές του 2023 η Ευρώπη είχε προσαρμοστεί στη νέα ενεργειακή πραγματικότητα.
Οι τιμές των τροφίμων είναι η κύρια αιτία του πληθωρισμού. Και τώρα έχουμε φτάσει στο σημείο όπου η αύξηση του κόστους των υπηρεσιών είναι η κύρια αιτία. Όπως λέει ο András, ένας κομμωτής στη Βουδαπέστη: «Ο ιδιοκτήτης αύξησε το ενοίκιο του σαλονιού στην αρχή του έτους με τον επίσημο πληθωρισμό, γι' αυτό ανεβάζω την τιμή».
Δεν αποτελεί έκπληξη το γεγονός ότι οι χώρες που εξαρτώνται περισσότερο από το ρωσικό αέριο έχουν βιώσει τις μεγαλύτερες αυξήσεις στις τιμές της ενέργειας τα τελευταία χρόνια.
Την ίδια στιγμή, οι μισθοί δεν έχουν αυξηθεί με παρόμοιο ρυθμό.
Μόνο το Βέλγιο (2,9%), όπου πραγματοποιείται τιμαριθμική αναπροσαρμογή, και η Ολλανδία (0,4%) παρουσίασαν αύξηση των πραγματικών μισθών μεταξύ των πρώτων τριμήνων του 2022 και του 2023.
Η πτώση των πραγματικών μισθών κυμάνθηκε από 0,8% στο Λουξεμβούργο στο 15,6% στην Ουγγαρία.
Οι αιτίες για αυτό ποικίλλουν: Σύμφωνα με τον Nicolas Schmit, τον Ευρωπαίο Επίτροπο για την Εργασία και τα Κοινωνικά Δικαιώματα, διαπιστώνεται σημαντική έλλειψη κάλυψης των εργαζομένων από συλλογικές συμβάσεις.
Με άλλα λόγια, η αγορά εργασίας έχει απορρυθμιστεί πλήρως.
Μια ευρωπαϊκή οδηγία που εγκρίθηκε πρόσφατα θέτει έναν μη δεσμευτικό στόχο κάλυψης στο 80%.
Ο Schmit, ο οποίος είναι υποψήφιος για την προεδρία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής τον Ιούνιο, πιστεύει ότι η τιμαριθμική αναπροσαρμογή των μισθών, όπως στο Βέλγιο και το Λουξεμβούργο, θα μπορούσε να είναι μια λύση, αλλά έχει τα όριά της.
Τον Ιανουάριο του 2023, η Ισπανία μείωσε τον ΦΠΑ στα βασικά τρόφιμα από 4% σε μηδέν, σε μια προσπάθεια να αντιμετωπίσει την κρίση πληθωρισμού.
Αυτή ήταν μια κίνηση που προσπάθησαν να κάνουν πολλές κυβερνήσεις, συμπεριλαμβανομένων των πολωνικών, ιταλικών και πορτογαλικών.
Ένας άλλος κοινός δείκτης για την καταπολέμηση του πληθωρισμού των τροφίμων ήταν η εισαγωγή ανώτατων ορίων τιμών, τα οποία εκμεταλλεύτηκε η Ουγγαρία.
Όχι με μεγάλη επιτυχία, επειδή τα σούπερ μάρκετ ανέκτησαν τα χαμένα κέρδη σε τεχνητά χαμηλές τιμές προϊόντων με προσαυξήσεις σε άλλα προϊόντα.
Η ελληνική κυβέρνηση βρήκε έναν τρίτο δρόμο.
Όσον αφορά τις τιμές των σούπερ μάρκετ, ένα από τα πιο μέτρα κατά του πληθωρισμού ήταν η τρίμηνη απαγόρευση προώθησης πωλήσεων αγαθών που πρόσφατα είχαν αυξηθεί.
Οι εταιρείες αρνήθηκαν τις αυξήσεις τιμών από φόβο ότι θα χάσουν μερίδιο αγοράς.
Με τις τιμές του φυσικού αερίου και του πετρελαίου να ξεφεύγουν από τον έλεγχο, σχεδόν όλες οι κυβερνήσεις έχουν επίσης ρυθμίσει τις τιμές των καυσίμων: άλλοτε με ανώτατα όρια τιμών (και πάλι Ουγγαρία), άλλοτε με εκπτώσεις (Γερμανία, Ισπανία), άλλοτε με περικοπές ΦΠΑ (Ιταλία, Πολωνία).
Πλήττει τους πιο φτωχούς
Ο πληθωρισμός πλήττει πάντα τους πιο φτωχούς.
Η ζοφερή πραγματικότητα φαίνεται από το πόσοι άνθρωποι δεν μπορούν πλέον να θερμάνουν τα σπίτια τους.
Από το 2021, η εικόνα έχει επιδεινωθεί δραματικά στο μεγαλύτερο μέρος της Ευρώπης.
Στην Ισπανία και την Ελλάδα, ένας στους πέντε ανθρώπους δεν μπορεί να καλύψει τις βασικές του ανάγκες, με τη χώρα μας, όπως φαίνεται από το παρακάτω γράφημα, να πρωταγωνιστεί.
«Το πρόβλημα που έχουμε στην Ελλάδα είναι ότι ο πληθωρισμός είναι υψηλότερος για όσους έχουν χαμηλότερα εισοδήματα» λέει ο Έλληνας ευρωβουλευτής Γεώργιος Κύρτσος.
«Επειδή οι πολίτες ξοδεύουν όλα τους τα χρήματα για στέγαση, ενέργεια και φαγητό».
Όμως τα δύο τελευταία χρόνια δεν ήταν άσχημα για όλους.
Πολλές εταιρείες και οι μέτοχοί τους ευημερούν. Οι κορυφαίες εταιρείες της Γαλλίας, που περιλαμβάνουν τον δείκτη CAC 40, γιόρτασαν μια χρονιά ρεκόρ το 2023, με συνδυασμένα κέρδη 153,6 δισεκατομμυρίων ευρώ.
Σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Συνομοσπονδία Συνδικάτων (ETUC), το μερίδιο των κερδών αυξήθηκε σε ολόκληρη την ΕΕ κατά 4% από την έναρξη της πανδημίας του Covid.
Οι πληρωμές μερισμάτων στους μετόχους αυξήθηκαν έως και 13 φορές ταχύτερα από τους μισθούς.
Αυτό μπορεί να εξηγηθεί ως εξής: Οι εταιρείες εκμεταλλεύονται τον πληθωρισμό για να δικαιολογήσουν υπέρογκες αυξήσεις τιμών, δίνοντας προτεραιότητα στο κέρδος έναντι της ευημερίας των καταναλωτών.
Αυτό συμβαίνει όταν οι εταιρείες προβλέπουν αυξημένο κόστος παραγωγής και έτσι αυξάνουν τεχνητά τις τιμές καταναλωτή.
Ή όταν οι υψηλότερες τιμές λιανικής παραμένουν σε ισχύ ακόμη και αν το κόστος παραγωγής μειωθεί ξανά.
Η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας Christine Lagarde είχε σημάνει τον κώδωνα του κινδύνου από τον περασμένο Ιούνιο.
Όπως είχε τονίσει, ορισμένοι τομείς είχαν κεφαλαιοποιήσει τις ανισορροπίες προσφοράς-ζήτησης και τον ασταθή πληθωρισμό για να ενισχύσουν τα κέρδη.
Επισήμανε δε πως οι βιομηχανίες της γεωργίας, των κατασκευών και των υπηρεσιών έχουν προχωρήσει σε αδικαιολόγητες αυξήσεις τιμών, προτρέποντας τις αρχές ανταγωνισμού να εξετάσουν προσεκτικά τις πρακτικές που εφαρμόζονται.
Στην Ευρωζώνη, ο πρόσφατος πληθωρισμός οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στα υψηλότερα εταιρικά κέρδη και τις τιμές των εισαγωγών.
Σύμφωνα με ενημέρωση του περασμένου Ιουνίου από το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, η κερδοσκοπία των εταιρειών συνέβαλε στο 45% των αυξήσεων των τιμών από τις αρχές του 2022.
«Οι ευρωπαϊκές επιχειρήσεις έχουν μέχρι στιγμής θωρακιστεί περισσότερο από τους εργαζόμενους από το δυσμενές σοκ κόστους» εκτιμούν οι συγγραφείς.
Ο πληθωρισμός είναι πολύ ισχυρότερος από τον πληθωρισμό που προκαλείται από τους μισθούς, λέει ο Γάλλος οικονομολόγος Jézabel Couppey-Soubeyran, για τον οποίο αυτό το φαινόμενο οφείλεται επίσης στη συγκέντρωση της αγοράς.
«Αυτό που είδαμε τα τελευταία χρόνια είναι ότι οι εταιρείες, ιδιαίτερα στον τομέα του λιανικού εμπορίου, μετακυλίουν τις αυξήσεις τιμών στις τιμές πώλησής τους.
Αυτό το πρόβλημα πρέπει να λάβουμε υπόψη και να προσπαθήσουμε να περιορίσουμε.
Τα κράτη μέλη δεν έχουν πραγματικά αντιμετωπίσει το πρόβλημα».
Ο Γάλλος πρόεδρος Emmanuel Macron επιτέθηκε πέρυσι στον «κυνισμό» εκείνων που καταγράφουν εξαιρετικά έσοδα και χρησιμοποιούν αυτά τα χρήματα για επαναγορές μετοχών.
Υποσχέθηκε δε να εφαρμόσει έναν φόρο, ώστε «οι εργαζόμενοι να μπορούν να επωφεληθούν» από τις μεγάλες αποδόσεις.
Ο Έλληνας πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης κατήγγειλε επίσης τον «πληθωρισμό» λέγοντας στις εταιρείες ότι η Ελλάδα «δεν είναι μπανανία».
Ωστόσο τα λόγια δεν τα ακολούθησαν πράξεις… οι μηχανισμοί ελέγχου εξακολουθούν να είναι ανεπαρκείς.
Θετική προοπτική
Επί του παρόντος, υπάρχει μια θετική προοπτική: ο πληθωρισμός έχει μειωθεί σε περίπου 2% από το υψηλό του 2022, σε μεγάλο βαθμό λόγω της πτώσης των τιμών της ενέργειας και των τροφίμων.
«Η νομισματική πολιτική παραμένει αυστηρή, ωστόσο η παγκόσμια δραστηριότητα αποδεικνύεται σχετικά ανθεκτική.
Ο πληθωρισμός μειώνεται ταχύτερα από ό,τι είχε αρχικά προβλεφθεί και η εμπιστοσύνη του ιδιωτικού τομέα βελτιώνεται» εκτιμά έκθεση του ΟΟΣΑ που δημοσιεύθηκε τον Μάιο.
Ωστόσο, τα κέρδη πρέπει να μειωθούν περαιτέρω εάν ο πληθωρισμός παραμείνει γύρω από τον στόχο για το πληθωρισμό (2%), ανέφερε η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα σε ανάλυση του Απριλίου.
Αλλά μια άλλη καταιγίδα θα έρθει.
Ο οικονομολόγος Jézabel Couppey-Soubeyran προτείνει ότι, ενώ ο πληθωρισμός φαίνεται να σταθεροποιείται, είναι πρόωρο να κηρυχθεί η νίκη επ’ αυτού.
«Αν δεν παλέψουμε ενάντια στο διαρθρωτικό κομμάτι, δηλαδή κατά της κλιματικής αλλαγής και της σταδιακής κατάργησης των ορυκτών καυσίμων, θα παραμείνουμε εκτεθειμένοι στην αστάθεια των τιμών» λέει.
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών