Politico: Πιο αυστηρά τα μέτρα για το άσυλο στην Ελλάδα μετά την αύξηση των ροών

Στις αλλαγές που πραγματοποιεί η κυβέρνηση αναφορικά με την παροχή ασύλου σε πρόσφυγες και μετανάστες αναφέρεται εκτενές δημοσίευμα του Politico, στο οποίο καταγράφονται και οι αντιδράσεις που έχουν προκαλέσει τα νέα μέτρα.
Όπως αναφέρει το δημοσίευμα «καθώς η Ελλάδα αγωνίζεται με έναν αυξανόμενο αριθμό προσφύγων και μεταναστών που φθάνουν στις ακτές της, η συντηρητική κυβέρνηση της χώρας πιέζει για αυστηρότερη νομοθεσία για το άσυλο.
Τις πρώτες πρωινές ώρες της Παρασκευής, το ελληνικό κοινοβούλιο ψήφισε υπέρ ενός αμφιλεγόμενου νομοσχεδίου που εισάγει αλλαγές στο εθνικό σύστημα ασύλου.
 Το κυβερνών κόμμα της Νέας Δημοκρατίας και το σοσιαλιστικό κόμμα "Κίνημα της Αλλαγής" υποστήριξαν τον νέο νόμο.
Όμως οι διεθνείς οργανισμοί - συμπεριλαμβανομένης της Υπηρεσίας Προσφύγων των Ηνωμένων Εθνών (UNHCR) - προειδοποιούν ότι θα μειώσει τις διασφαλίσεις για τα άτομα που ζητούν διεθνή προστασία.
Ο Μιχάλης Χρυσοχοΐδης, υπουργός Προστασίας του Πολίτη, δήλωσε στο Politico ότι οι νέοι κανόνες είναι "απλά μια ακριβής υιοθέτηση και εφαρμογή της ευρωπαϊκής οδηγίας [ασύλου] και της νομοθεσίας της Ένωσης για το άσυλο".
«Στόχος του είναι η επιτάχυνση των διαδικασιών ασύλου, ο σεβασμός από τους αιτούντες άσυλο των νόμων της χώρας και οι κανόνες που έχουν θέσει οι αρχές, ο σεβασμός των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και η συνεργασία μεταξύ τους και των ελληνικών αρχών», προσέθεσε.
Ωστόσο, οι επικριτές αναφέρουν ότι οι διαδικαστικές αλλαγές θα παρεμπόδιζαν την πρόσβαση στο άσυλο και θα έθεταν σε κίνδυνο το δικαίωμα προσφυγής.
Ο Philippe Leclerc, εκπρόσωπος της Ύπατης Αρμοστείας στην Ελλάδα, δήλωσε, πριν από την έγκριση του νομοσχεδίου, ότι "εισάγει αυστηρές διαδικαστικές απαιτήσεις και διατυπώσεις τις οποίες ένας αιτών άσυλο δεν μπορεί λογικά να αναμένεται να εκπληρώσει".
Προειδοποίησε ότι η νέα νομοθεσία "μπορεί να μην είναι σύμφωνη με το" ευρωπαϊκό δίκαιο, προσθέτοντας ότι η μεταρρύθμιση εισάγει αδικαιολόγητα εμπόδια στη λήψη διεθνούς προστασίας.
"Το γεγονός αυτό επιβαρύνει υπερβολικά τους αιτούντες άσυλο και επικεντρώνεται σε μέτρα τιμωρίας", δήλωσε ο Leclerc.
"Για παράδειγμα, εάν [οι αιτούντες] δεν τηρήσουν ορισμένες διαδικαστικές διατυπώσεις, το αίτημά τους για άσυλο θα θεωρηθεί σιωπηρά αποσύρεται και απορριφθεί, χωρίς να εξεταστεί επί της ουσίας".
Πρόσθεσε: «Σε ορισμένες περιπτώσεις, θα είναι τόσο δύσκολο να ασκηθεί ένσταση κατά της απόρριψης ότι το δικαίωμα σε αποτελεσματικό ένδικο μέσο, που κατοχυρώνεται στο διεθνές δίκαιο και στο δίκαιο της ΕΕ, θα διακυβευτεί σοβαρά».

Αμφισβητούμενες μεταρρυθμίσεις

Οι υποστηρικτές των προσφύγων ανησυχούν επίσης ότι ο νέος νόμος προβλέπει μεγαλύτερη περίοδο κράτησης - επιτρέποντας στις αρχές να κρατούν τους αιτούντες άσυλο για διάστημα 18 μηνών, από τρεις μήνες που ήταν πριν - και προειδοποιούν ότι ορισμένες διατάξεις ενδέχεται να περιορίσουν σοβαρά το δικαίωμα στην οικογενειακή ενότητα.
Οι περιπτώσεις ασυνόδευτων ανηλίκων και άλλων ευάλωτων αιτούντων άσυλο θα υπόκεινται σε επιταχυνόμενες διαδικασίες, τις οποίες οι ομάδες βοήθειας λένε ότι δεν διαθέτουν τις απαραίτητες διασφαλίσεις.
Επιπλέον, η διαταραχή του μετατραυματικού στρες δεν θα λαμβάνεται υπόψη ώστε αυτός που αιτείται άσυλο να θεωρείται ότι βρίσκεται σε «ευάλωτη κατάσταση».
Η κυβέρνηση έχει ήδη περιορίσει την πρόσβαση σε ορισμένα οφέλη για τους αιτούντες άσυλο.
Ένα από τα πρώτα του βήματα μετά τη νίκη των γενικών εκλογών αυτού του καλοκαιριού ήταν η ακύρωση της νομοθεσίας που χορήγησε απεριόριστη πρόσβαση στο ελληνικό σύστημα δημόσιας υγείας σε αλλοδαπούς, συμπεριλαμβανομένων των αιτούντων άσυλο, παρέχοντάς τους αριθμό κοινωνικής ασφάλισης.
Η κατοχή ενός αριθμού κοινωνικής ασφάλισης σημαίνει επίσης ότι οι αιτούντες άσυλο ήταν σε θέση να αναζητήσουν και να αναλάβουν εργασία υπό τις ίδιες νομικές συνθήκες με τους πολίτες και τους κατοίκους στην Ελλάδα.
"Η χορήγηση ενός αριθμού κοινωνικής ασφάλισης σε όλους και η πρόσβασή τους στην αγορά εργασίας ήταν μια αφόρητη πολυτέλεια", δήλωσε ο υπουργός Χρυσοχοΐδης.
Ωστόσο, δήλωσε ότι οι αιτούντες άσυλο θα εξακολουθήσουν να έχουν πρόσβαση στις υπηρεσίες υγειονομικής περίθαλψης απλώς παρουσιάζοντας τα έγγραφά τους.
Επιπλέον, πρόσθεσε, θα μπορούσαν να αρχίσουν να ψάχνουν για δουλειά μετά από έξι μήνες στην Ελλάδα εάν η αίτησή τους για ασύλου δεν είχε ήδη απορριφθεί.

Αύξηση των αφίξεων

Η μεταρρύθμιση του ασύλου έρχεται καθώς η Ελλάδα έχει γίνει και πάλι το βασικό σημείο εισόδου της Ευρώπης για τους μετανάστες και τους πρόσφυγες που διασχίζουν τη Μεσόγειο.
Το 2015, στο ύψος της προσφυγικής κρίσης, εκατοντάδες χιλιάδες διέσχισαν το Αιγαίο, αλλά οι αριθμοί μειώθηκαν δραστικά μετά τη συμφωνία μετανάστευσης ΕΕ-Τουρκίας τον Μάρτιο του 2016.
Το 2018 σύμφωνα με την UNHCR στην Ελλάδα καταγράφηκαν περίπου 50.000 αφίξεις.
Αλλά τους πρώτους 10 μήνες του τρέχοντος έτους, περισσότεροι από 55.000 άνθρωποι έφτασαν στην Ελλάδα, με τους περισσότερους να ταξιδεύουν μέσω της Τουρκίας και του Αιγαίου στα ανατολικά νησιά της χώρας.
 Αυτό είναι κάτι παραπάνω από τις αφίξεις στην Ιταλία και την Ισπανία, οι οποίες μαζί έφτασαν περίπου 35.000 άνθρωποι την ίδια χρονική περίοδο.
Μέσα από την άνοδο των αριθμών - οι αφίξεις θαλάσσιων οχημάτων σημείωσαν πτώση στις 10.000 το Σεπτέμβριο για πρώτη φορά από το 2016 - οι συνθήκες στα νησιά της Ελλάδας έχουν επιδεινωθεί δραματικά.
Σχεδόν 35.000 άνθρωποι ζουν σήμερα σε άθλιες συνθήκες στα στρατόπεδα των νησιών, τα οποία έχουν σχεδιαστεί για να φιλοξενούν μόνο το ένα τρίτο αυτού του αριθμού.
Η κυβέρνηση θέλει να ανακουφίσει την κατάσταση στα νησιά, μετακομίζοντας περίπου 20.000 άτομα στην ηπειρωτική χώρα μέχρι το τέλος του τρέχοντος έτους, στέλνοντας το μισό σε ξενοδοχεία και διαμερίσματα και μεταφέροντας το άλλο μισό σε σκηνές εντός αχρησιμοποίητων στρατιωτικών ή βιομηχανικών εγκαταστάσεων.
Αυτά τα σχέδια, ωστόσο, αντιμετωπίστηκαν με την αντίθεση των τοπικών αρχών και ξενοδόχων.
Και μεταξύ του ελληνικού κοινού, η προοπτική των αιτούντων άσυλο που εγκαταστάθηκαν στην ηπειρωτική χώρα προκάλεσε διαμαρτυρίες.
Την περασμένη εβδομάδα, πολίτες στη βόρεια Ελλάδα εμπόδισαν τους αιτούντες άσυλο να μετακομίσουν σε τοπικά ξενοδοχεία, ρίχνοντας πετρώματα στα λεωφορεία που τους μεταφέρουν, αναγκάζοντας τις αρχές να αναζητήσουν ένα εναλλακτικό μέρος για να τους φιλοξενήσουν.
Τα βίντεο στα κοινωνικά μέσα ενημέρωσης στις αρχές του μήνα έδειξαν ότι οι ντόπιοι και τα μέλη του δημοτικού συμβουλίου σε μια συνάντηση του δημαρχείου σε ένα εύπορο προάστιο της Αθήνας που αντιδρούν με θυμό και περιφρόνηση στην ιδέα φιλοξενίας αιτούντων άσυλο.
Για τον Γκάμπριελ Σακελλαρίδη, εκτελεστικό διευθυντή της Διεθνούς Αμνηστίας στην Ελλάδα, ο νέος νόμος περί ασύλου αντικατοπτρίζει ένα αυξανόμενο "τοξικό" κλίμα στη χώρα.
"Η τοξικότητα στη δημόσια αφήγηση και η καλλιέργεια ενός ξενοφοβικού κλίματος που αναγνωρίζει τους ανθρώπους που έρχονται στη χώρα μας ως «εισβολείς» είναι μια εξαιρετικά αρνητική εξέλιξη», δήλωσε σε συνέντευξη τύπου νωρίτερα αυτή την εβδομάδα.
Ο Χρυσοχοΐδης, εν τω μεταξύ, κατηγορεί την Τουρκία και την αδράνεια της ΕΕ.
"Οι τοπικές κοινότητες φοβούνται και αντιδρούν, επειδή συνειδητοποιούν ότι η Ελλάδα είναι μόνος σε αυτό το θέμα.
Το πρόβλημα συνεχίζεται αμείλικτα και η χώρα δεν μπορεί να αντισταθεί», είπε.
Κάλεσε άλλα κράτη της ΕΕ να λάβουν μέρος των αιτούντων άσυλο, αντανακλώντας το αίτημα του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη για το τέλος της εθελοντικής κατανομής των βαρών εντός του μπλοκ.
"Η Ευρώπη έχει κανόνες", δήλωσε ο Χρυσοχοΐδης.
"Αν τα μέλη της δεν ακολουθήσουν, αλλά ενεργούν μόνο οικειοθελώς, αυτή η Ένωση απλά δεν μπορεί να προχωρήσει".