Έρχεται πύρινη λαίλαπα για την Ελλάδα – Η κυβέρνηση «κρύβει» τον τεράστιο κίνδυνο, στάχτη ήδη 10.000 στρέμματα από φωτιές

Το 2010 ήταν η τελευταία «καλή» χρονιά για τα δάση της Ελλάδας. Σε 12 μήνες κάηκαν 64.000 στρέμματα, τα λιγότερα από κάθε άλλο έτος της τελευταίας 15ετίας, με το αρνητικό ρεκόρ να καταγράφεται το 2023 με 1,8 εκατ. στρέμματα.
Η αντιπυρική περίοδος για το 2024 ξεκίνησε την Πρωτομαγιά και θα διαρκέσει μέχρι την 31η Οκτωβρίου.
Μέχρι την έναρξή της, δηλαδή στο α’ τετράμηνο του έτους που θεωρείται και το πιο «ακίνδυνο» για πυρκαγιές, ήδη έχουν καεί 10.000 στρέμματα, το 1/6ο συγκριτικά με ολόκληρο το 2010. Πρόκειται για αρνητικό ρεκόρ από το 2006, με τον μέσο όρο στο διάστημα Ιανουαρίου – Απριλίου κάθε χρονιάς την τελευταία 20ετία να είναι τα 1.839 στρέμματα.
Οι πρώτες ενδείξεις είναι ανησυχητικές, αφού σύμφωνα με το EFFIS του Copernicus και της ΕΕ, κατά μέσο όρο η Ελλάδα πλήττεται κάθε έτος από 56 μεγάλες πυρκαγιές (με καταστροφές άνω των 300 στρεμμάτων). Φέτος μετράει κιόλας 9 γράφουν σε αποκαλυπτικό τους άρθρο οι Data Journalists.

Δεν έχει γίνει απολύτως τίποτα

Το κεντρικό ερώτημα για τη νέα αντιπυρική περίοδο είναι αν οι αδυναμίες και τα λάθη που στοίχισαν πέρυσι, στην πιο καταστροφική χρονιά από το 2007, διορθώθηκαν. Τα όσα έχουν γίνει κι ανακοινωθεί έως τώρα δεν προκαλούν αισιοδοξία. Φαίνεται να υπάρχουν ακόμα οι ίδιοι αδύναμοι κρίκοι στην αλυσίδα πυροπροστασίας.
Φέτος η μάχη θα δοθεί με τα περσινά «όπλα» από πλευράς Πολιτικής Προστασίας, ενώ πολλά θα κριθούν από την ταχύτητα του ΤΑΙΠΕΔ για τα έργα στα δάση και κυρίως από τους Δήμους. Τα μηνύματα δεν είναι ενθαρρυντικά.
Η κυβέρνηση ανακοίνωσε την τελευταία εβδομάδα Απριλίου το πρόγραμμα πολιτικής προστασίας «Αιγίς», συνολικού ύψους 2,1 δισ. ευρώ, όμως οι προμήθειες σε «βαρύ» εξοπλισμό θα ξεκινήσουν από το 2025 και μετά. Ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης και ο υπουργός Πολιτικής Προστασίας Βασίλης Κικίλιας παραδέχτηκαν ότι θα πρόκειται για μια πολύ δύσκολη αντιπυρική περίοδο στην οποία θα δοθεί μάχη, με τις κλιματικές συνθήκες να μην ευνοούν ήδη.
Η έρευνά μας επικεντρώθηκε στις Περιφέρειες, τους Δήμους αλλά και το ΤΑΙΠΕΔ που θα είναι και τα «κλειδιά» για την αντιμετώπιση των πυρκαγιών, σύμφωνα με όλες τις ενδείξεις. Όμως, τα προβλήματα είναι πολλά.

Νίπτουν τας χείρας τους οι Περιφέρειες

Οι Περιφερειάρχες δήλωσαν ουσιαστικά αναρμόδιοι, αφού όλες οι ευθύνες πυροπροστασίας έχουν μεταφερθεί στους δήμους βάσει ισχύουσας νομοθεσίας. Ένας εξ’ αυτών, που θέλησε να διατηρήσει την ανωνυμία του, είπε στους Data Journalists:
«Αν και όλοι στρέφονται στην Περιφέρεια για το θέμα των πυρκαγιών, το κράτος δεν μας δίνει λεφτά για την πυροπροστασία. Ό,τι κάνουμε είναι από τον δικό μας προϋπολογισμό για τις ανάγκες που έχουμε. Το ΤΑΙΠΕΔ έχει αναλάβει τους διαγωνισμούς για τα δάση και οι δήμοι την πυροπροστασία. Μόνο από το ΕΣΠΑ έρχονται κάποια χρήματα, για να πάρουμε π.χ. πυροσβεστικά οχήματα, αλλά όχι απευθείας από το κράτος».
Στην ερώτησή μας αν είναι έτοιμη η πυροπροστασία για την φετινή αντιπυρική περίοδο, η απάντηση που πήραμε ήταν:«Πρακτικά, ποτέ δεν μπορούν να είναι έτοιμα όλα. Είναι κυρίως θέμα τύχης το να μην γίνει πυρκαγιά κι έχουμε καταστροφή, ας μην κοροϊδευόμαστε.
Είναι θέμα τύχης, όπως είναι θέμα τύχης να μην συμβεί ξανά ό,τι και στην Θεσσαλία με τις πλημμύρες».

Δήμοι: Ψίχουλα και μόνο από 80.000 για αντιπυρική προστασία

Για το 2023 το υπουργείο Εσωτερικών μοίρασε κονδύλια 24 εκατ. ευρώ στους Δήμους όλης της χώρας για την αντιπυρική προστασία. Μετά από την περσινή καταστροφική χρονιά θα περίμενε κανείς μια σημαντική αύξηση στα χρήματα εν όψει της νέας αντιπυρικής περιόδου. Το φετινό ποσό, όμως, αυξήθηκε κατά μόλις… 3 εκατ. ευρώ, στα 27 εκατ. Κι όλα αυτά ενώ οι κρισιμότερες αρμοδιότητες της αντιπυρικής προστασίας έχουν μεταφερθεί τα τελευταία χρόνια στους Δήμους.
Συγκεκριμένα, οι 332 Δήμοι της χώρας οφείλουν να καταρτίζουν σχέδια εκκένωσης της περιοχής σε περίπτωση πυρκαγιάς, να καθαρίζουν τα περιαστικά δάση και την παρόδια βλάστηση αλλά και να στέλνουν ενημερωτικές επιστολές στους ιδιοκτήτες ακαθάριστων οικοπέδων.
Αν οι τελευταίοι δεν ανταποκριθούν, οι δημοτικές Αρχές δικαιούνται να εισέλθουν στον ιδιόκτητο χώρο και να προχωρήσουν σε καθαρισμό, χρεώνοντας το κόστος στον ιδιοκτήτη.

Η σχετική εγκύκλιος υπογράφηκε στις 22 Φεβρουαρίου 2024 και αφορά, όπως αναφέρεται, «στην κάλυψη δράσεων πυροπροστασίας»:

1. «Κατανέμουμε, από τον λογαριασμό του Υπουργείου Εσωτερικών που τηρείται στο Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων με τον τίτλο «Κεντρικοί Αυτοτελείς Πόροι των Δήμων», συνολικό ποσό είκοσι επτά εκατομμυρίων δέκα χιλιάδων ευρώ (27.010.000,00 €) στους Δήμους της Χώρας για την κάλυψη δράσεων αντιμετώπισης των δασικών πυρκαγιών, σύμφωνα με τον κάτωθι πίνακα…

2. Οι Δήμοι διαθέτουν τις εν λόγω πιστώσεις αποκλειστικά για δράσεις πυροπροστασίας, κατόπιν συνεννόησης με τις πυροσβεστικές και δασικές υπηρεσίες, γνωστοποιώντας άμεσα τα σχετικά έργα/ενέργειες στις αρμόδιες Διευθύνσεις των Αποκεντρωμένων Διοικήσεων, οι οποίες εν συνεχεία τα αποστέλλουν στη Δ/νση Οικονομικής και Αναπτυξιακής Πολιτικής του Υπουργείου Εσωτερικών.

3. Με τα ανωτέρω ποσά οι Δήμοι μπορούν να χρηματοδοτήσουν ενέργειες όπως: α) εκτέλεση προγραμμάτων προληπτικού καθαρισμού της βλάστησης για τη μείωση του κινδύνου, σε περιοχές ιδιαίτερης προστασίας (άλση, πάρκα, κατασκηνώσεις, κλπ) αρμοδιότητάς τους, β) απομάκρυνση των υπολειμμάτων καθαρισμού της βλάστησης που ενεργείται από ιδιοκτήτες, νομείς, επικαρπωτές και μισθωτές οικοπεδικών και λοιπών ακάλυπτων χώρων, εντός εγκεκριμένων ρυμοτομικών σχεδίων και οικισμών, προς αποτροπή κινδύνου πρόκλησης πυρκαγιάς ή ταχείας επέκτασής της εντός των διοικητικών ορίων των Δήμων, γ) εκτέλεση έργων και εργασιών προληπτικού καθαρισμού της βλάστησης από τους Δήμους καθ’ υπόδειξη και συνεργασία με τις κατά τόπους αρμόδιες Δασικές Υπηρεσίες κυρίως στη ζώνη μίξης δασών – πόλεων και οικισμών για λόγους αντιπυρικής προστασίας των πολεοδομικών τους συγκροτημάτων κ.α.».
Το μέσο ποσό για κάθε Δήμο είναι περίπου 80.000 ευρώ και από την πλειοψηφία των τοπικών φορέων θεωρείται ανεπαρκέστατο.

Η εγκύκλιος του υπ. Εσωτερικών που μοιράζει ποσό μόλις 27 εκατ. ευρώ στους 332 Δήμους της χώρας για την αντιπυρική περίοδο
Δείτε το PDF

PDF.pdf

www.bankingnews.gr