Σχετικά Άρθρα
Οι τρεις χαμένες ευκαιρίες του Άρη, που, ωστόσο, έβαλαν το μπάσκετ μέσα σε όλα τα σπίτια! (video)
Η Ευρώπη φοράει τα... καλά της και κινείται σε ρυθμούς Εuroleague και Final Four (28-30/5) και με αυτή την αφορμή το «ΒΝ Sports» θα προσπαθήσει να σας ταξιδέψει πέντε δεκαετίες πίσω. Τότε που μεσουρανούσε το ιταλικό μπάσκετ και η Ίνις Βαρέζε ήταν η νέα υπερδύναμη στη Γηραιά Ήπειρο. 
Μία ομάδα που ξεκίνησε από τα χαμηλά και χτίστηκε με αρκετό κόπο και υπομονή, ώστε να μπει «σφήνα» και να προσπεράσει την τότε «αφρόκρεμα» του ευρωπαϊκού μπάσκετ. Μέχρι και σήμερα διατηρεί το απόλυτο ρεκόρ, με δέκα συνεχόμενες παρουσίες σε τελικούς της FIBA European Champions Cup (σήμερα και Εuroleague) και είναι η πιο πετυχημένη ιταλική ομάδα στο υψηλότερο επίπεδο, με πέντε ευρωπαϊκά κύπελλα.
Μετά το Β' Παγκόσμιο Πόλεμο εγένετο η Παλακανέστρο Βαρέζε
Η Παλακανέστρο Βαρέζε αποτελεί μία από τις πιο ιστορικές ομάδες της γειτονικής, χώρας, καθώς ιδρύθηκε το 1945 και δημιουργήθηκε μέσα από τις... στάχτες που άφησε πίσω ο δεύτερος Παγκόσμιος Πόλεμος. Μία κωμόπολη στο βόρειο μέρος της Ιταλίας, με 55.000 μόλις μόνιμους κατοίκους, κατάφερε μέσα σε λίγα χρόνια να μπει στον χάρτη του ευρωπαϊκού μπάσκετ.
Από τα πρώτα μόλις χρόνια λειτουργίας της είχε προειδοποιήσει ότι δεν θα ήταν ένα απλό «πυροτέχνημα» αλλά μία ομάδα με όραμα και πλάνο. Χρειάστηκε βέβαια να περιμένει 16 χρόνια για να έρθει ο πρώτος τίτλος στον σύλλογο, κατακτώντας το πρωτάθλημα την περίοδο 1960-61. Παράλληλα η πρώτη απόπειρα στην Ευρώπη δεν στέφθηκε με επιτυχία, καθώς αποκλείστηκε στον δεύτερο γύρο από την πανίσχυρη Ρεάλ Μαδρίτης.
Η οικογένεια Μπόργκι μετέτρεψε την Βαρέζε από διεκδικήτρια σε απόλυτη πρωταγωνίστρια
Ένα σημείο αναφοράς που σημάδεψε το ιταλικό μπάσκετ μπορεί να χαρακτηριστεί η δεκαετία του '60, όταν η εύπορη οικογένεια Μπόργκι πήρε την απόφαση να αναλάβει τις τύχες του συλλόγου. Οι στόχοι ήταν δύο: να χαλάσει τα σχέδια των Ολίμπια Μιλάνο και Βίρτους Μπολόνια και να φτάσει στην κορυφή της Ευρώπης. 
Από τα τρία αδέλφια εκείνος που έδειξε περισσότερο ζήλο να ασχοληθεί ενεργά με την ομάδα ήταν ο μεσαίος, και ονομαζόταν Τζιοβάνι. Λίγα χρόνια νωρίτερα είχαν κληρονομήσει από τον πατέρα τους μία μικρή βιομηχανία, όπου εστιαζόταν στις ηλεκτρικές συσκευές. Γρήγορα όμως την έκαναν μία από τις μεγαλύτερες δυνάμεις στο χώρο και η εταιρεία Ίνις έγινε ο βασικός χορηγός της Βαρέζε και μπήκε μέχρι και στην ονομασία του συλλόγου.
Το ρευστό υπήρχε άφθονο πλέον στα ταμεία, όμως δεν συνέβαινε το ίδιο με τις ευκαιρίες αξιόλογων Ιταλών παικτών, καθώς οι δύο μεγάλες δυνάμεις της εποχής δεν έδειχναν διατεθειμένες να τους παραχωρήσουν. Οπότε η μοναδική λύση για τον Τζιοβάνι Μπόργκι ήταν να ξεκινήσει το έργο του από την αρχή και μέσω των συνεργατών του να εντοπίσει τα μεγαλύτερα ταλέντα της χώρας.
Το «παιδομάζωμα» και οι πρώτες επιτυχίες
Συνήθως ένα τέτοιο εγχείρημα διαθέτει αρκετή δόση ρίσκου, όμως η Ίνις Βαρέζε μπορεί να νιώθει τυχερή μέσα στην ατυχία της, γιατί χτύπησε «φλέβα» χρυσού. Έμελλε εκείνη την εποχή να υπάρχει μία άκρως ταλαντούχα γενιά του ιταλικού μπάσκετ, με τον Ντίνο Μενεγκίν να αποτελεί το «βαρόμετρο» εκείνης της ομάδας. Ο «θρύλος» του ευρωπαϊκού μπάσκετ συνδύασε το όνομά του με τις μεγαλύτερες επιτυχίες του συλλόγου και κατέκτησε 5 ευρωπαϊκούς τίτλους. 
Φυσικά δεν ήταν μόνος του σε αυτή την δυναστεία που χτίστηκε, καθώς τον πλαισίωσαν από δίπλα παίκτες όπως ο Άλντο Όσολα (Κάπτεν Χουκ), ο Οτορίνο Φλαμπορέα, ο Ίβαν Μπίσον, ο Μαρίνο Ζανάτα και ο Εντοάρντο "Ντόντο" Ρουσκόνι. Μία παρέα που φαινομενικά έμοιαζαν πιτσιρικάδες αλλά στο παρκέ τρόμαζαν τον κάθε αντίπαλο. Οι εγχώριοι τίτλοι δεν άργησαν να έρθουν, ενώ κατέκτησαν και το Κύπελλο Κυπελλούχων (1966-67) αλλά o Τζιοβάνι Μπόργκι οραματιζόταν κάτι μεγαλύτερο.
Η άφιξη του Άτσα Νίκολιτς και οι πρώτοι ξένοι παίκτες
Όλοι γνώριζαν στην Ίνις Βαρέζε, ότι όσο και αν διέθεταν τους πιο ταλαντούχους Ιταλούς παίκτες, χωρίς την καθοδήγηση από έναν μετρ του είδους και την ανάμειξη έμπειρων παικτών με παραστάσεις από το εξωτερικό, το επιθυμητό αποτέλεσμα δεν θα ερχόταν ποτέ. Οπότε το 1969 συμφώνησαν με τον Άτσα Νίκολιτς, μέντορα των Ντούσαν Ίβκοβιτς και Ζέλικο Ομπράντοβιτς στο μέλλον. 
Ταυτόχρονα έπεισαν εξελίξιμους αθλητές να πάρουν το πρώτο αεροπλάνο με προορισμό την Ιταλία, όπως ο Μεξικανός, Μανουέλ Ράγκα, που ήταν ένα απίστευτο ταλέντο για την εποχή και ο απόφοιτος του Μέμφις, Ριτς Τζόουνς.
Το κομβικό σημείο ήταν η άφιξη αργότερα του «δολοφόνου» Μπομπ Μορς. Ενός χαρισματικού σουτέρ, ο οποίος είχε επιλεχθεί την ίδια χρονιά στο draft του ΝΒΑ (1972). Θα εξελισσόταν στον μεγαλύτερο σταρ προερχόμενο από τις ΗΠΑ της δεκαετίας του ‘70.
Μοναδικός «πονοκέφαλος» του Σέρβου τεχνικού ήταν να βρει τον τρόπο να ταιριάξει τόσο ταλέντο μέσα στο παρκέ.
Η αρχή μίας νέας ευρωπαϊκής υπερδύναμης
Η Ίνις Βαρέζε είχε βάλει γερά τα θεμέλια και πλέον ήταν μία υπολογίσιμη δύναμη. Αυτό αποδείχθηκε μόλις από την πρώτη της παρουσία σε τελικό της Εuroleague. Εκεί έπρεπε να ξεπεράσει το εμπόδιο της ΤΣΣΚΑ Μόσχας, και το πέτυχε, καθώς επικράτησε με σκορ 79-74 στο Σαράγεβο. Μεγάλος πρωταγωνιστής ο Ντίνο Μενεγκίν με 20 πόντους, κάνοντας χαρούμενο τον Τζιοβάνι Μπόργκι για την επένδυσή του. Ο Μενεγκίν θα συνέχιζε να παίζει μέχρι τα 44 του χρόνια, πηγαίνοντας στη δεκαετία του ‘80 στο Μιλάνο κερδίζοντας τίτλους και εκεί. 
Η ιταλική ομάδα έκλεισε μία θέση στον τελικό για την επόμενη δεκαετία στην διοργάνωση, ενώ παράλληλα κατακτούσε σχεδόν κάθε χρόνο το πρωτάθλημα της Serie A. Την επόμενη σεζόν η ΤΣΣΚΑ «πλήρωσε» την Βαρέζε με το ίδιο νόμισμα (67-53). Δεν άργησε όμως να επιστρέψει στον «θρόνο» της και στον τελικό του Τελ Αβίβ (1972) η Ίνις Βαρέζε επικράτησε στις λεπτομέρειες (70-67) της Γιουγκοπλάστικα Σπλιτ, χάρις σε ένα κρίσιμο καλάθι του Μανουέλ Ράγκα. Η κόντρα ανάμεσα στους Ιταλούς και την ΤΣΣΚΑ Μόσχας θα κρινόταν για ακόμη μία φορά σε έναν τελικό, με την ομάδα του Άτσα Νίκολιτς να βγαίνει κερδισμένη ξανά στις μεταξύ τους αναμετρήσεις (71-66) και τον Μεξικανό γκαρντ να τους ξυπνάει εφιαλτικές στιγμές από το παρελθόν.
Η άφιξη του Γκάμπα…
Αυτό έμελλε να ήταν το τελευταίο παιχνίδι του Σέρβου τεχνικού, ο οποίος παραχώρησε την θέση του στον Σάντρο Γκάμπα τον κορυφαίο Ιταλό προπονητή στα 70s. Αυτός με την σειρά του ανταποκρίθηκε στις υψηλές απαιτήσεις του συλλόγου. Συνέχισε το σερί με τις παρουσίες στους τελικούς της διοργάνωσης αλλά το 1974 με ένα εξαιρετικό δεύτερο ημίχρονο της Ρεάλ Μαδρίτης, οι Μαδριλένοι επικράτησαν με 84-82 και στέφθηκαν πρωταθλητές Ευρώπης. Αυτή η ήττα πείσμωσε τους Ιταλούς και έκαναν το repeat τις επόμενες δύο σεζόν με αντίπαλο τους Μαδριλένους (79-66 και 81-74). 
Οι Ιταλοί παρέμειναν πιστοί στο ραντεβού τους για τα επόμενα τρία χρόνια αλλά δίχως επιτυχία, καθώς η Μακάμπι Τελ Αβίβ, η Ρεάλ Μαδρίτης και η Μπόσνα Σαράγεβο τους στέρησαν την ευκαιρία να προσθέσουν και άλλες κούπες στην τροπαιοθήκη τους.
Η πτώση και η αποχώρηση των Μπόργκι
Η αρχή του... κακού έσκασε σαν βόμβα στο στρατόπεδο της Ίνις Βαρέζε, καθώς τον Σεπτέμβριο του 1975 έγινε γνωστή η είδηση του θανάτου του Τζιοβάνι Μπόργκι. Τα άλλα δύο αδέλφια δεν έδειχναν διατεθειμένα να αναλάβουν τις τύχες της ομάδας, όπως και η επόμενη γενιά,. Η Ίνις αποχώρησε από βασικός χορηγός και την θέση της πήραν πρώτα η εταιρεία Μομπιλτζίρτζι και μετά η Έμερσον αντίστοιχα. Παράλληλα άλλαξε και το χρώμα της φανέλας της ομάδας, ανάλογα τον σπόνσορα, ενώ το 1975 η ολλανδική εταιρεία Phillips έγινε το νέο αφεντικό της εταιρείας Ινις που πια έφυγε από το μπάσκετ. Η Βαρέζε θα παίξει σε τέσσερις ακόμα τελικούς αλλά θα κερδίσει μόνο τον ένα. Το 1980 θα πάρει το Κύπελλο Κυπελλούχων με αντίπαλο την Καντού αλλά ήδη είχε αρχίσει η πτώση. 
Τα πράγματα άλλαξαν δραματικά και στο ρόστερ του συλλόγου, εκτός από το ιδιοκτησιακό κομμάτι, καθώς εκείνη η παρέα των Ιταλών παικτών, άρχισε να αποχωρεί για άλλες... περιπέτειες, ενώ ο κορμός της ομάδας γερνούσε. Οι ένδοξες στιγμές του παρελθόντος δεν θα επέστρεφαν και οι ευρωπαϊκοί τίτλοι θα πετούσαν... μακριά.
Το 1985 βρέθηκε στον τελικό του Κυπέλλου Κόρατς αλλά ηττήθηκε στον «εμφύλιο» από την Ολίμπια Μιλάνο, ενώ τελευταία της παρουσία σε τελικό ευρωπαϊκής διοργάνωσης ήταν το 2016 αλλά δίχως επιτυχία (FIBA Europe Cup).
To 1991 υποβιβάστηκε στην δεύτερη κατηγορία του πρωταθλήματος για πρώτη φορά, ενώ κάτι παρόμοιο συνέβη και το 2008. Το 2013 ήταν το τελευταίο της αξιόλογο κατόρθωμα, καθώς έφτασε μέχρι τον τελικό του ιταλικού κυπέλλου αλλά τίποτα παραπάνω. Από τότε δεν έκανε την υπέρβαση και βρίσκεται κάθε σεζόν ανάμεσα στις μικρομεσαίες ομάδες του πρωταθλήματος. Οι χρυσές εποχές φαντάζουν τόσο μακρινές και απλησίαστες για την Βαρέζε, όπου πλέον αναζητά τον νέο... Τζιοβάνι Μπόργκι.
Η Ίνις Βαρέζε ήταν το τρανό παράδειγμα, για να υπενθυμίζει στους παλαιότερους και να μάθει στους νεότερους, ότι όταν υπάρχουν τα συστατικά του οράματος και της πίστης σε μία ομάδα, τότε τα λεφτά περνούν σε δεύτερη μοίρα.
Νίκος Τσώτας
Σχόλια αναγνωστών