της Εύας Οικονομάκη
Αλλάζει άρδην ο χάρτης επαγγελματικών ακινήτων εξαιτίας της πανδημίας του κορωνοϊού, η οποία αναμένεται να διαμορφώσει μεσομακροπρόθεσμα δύο ταχύτητες στις τιμές ενοικίασης.
Όπως εκτιμούν παράγοντες του real estate, η υγειονομική κρίση, η οποία δημιουργεί σταδιακά ένα διαφορετικό περιβάλλον όσον αφορά τον τρόπο λειτουργίας των επιχειρήσεων, πρόκειται να σηματοδοτήσει ουσιαστικά το τέλος των γραφειακών χώρων όπου φιλοξενείται μεγάλος αριθμός εργαζομένων (open γραφεία), στρέφοντας τους ιδιοκτήτες των επιχειρήσεων στη μετεγκατάσταση των εταιρειών τους σε μικρά, κλειστά γραφεία.
«Η κυρίαρχη τάση στον σχεδιασμό χώρων γραφείου στην προ κορωνοϊού εποχή ήταν οι “open plan” χώροι. Σταδιακά καταργήθηκαν τα σταθερά διαχωριστικά και τα κλειστά γραφεία, ακόμη και για τα διευθυντικά στελέχη σε πολλές περιπτώσεις», επισημαίνουν πηγές της κτηματαγοράς, υποστηρίζοντας ότι το μοντέλο «open space», που κυριάρχησε από το δεύτερο μισό του 20ού αιώνα μέχρι και σήμερα, θα αλλάξει, με τις επιχειρήσεις να προσαρμόζονται σε νέα δεδομένα που έχουν δημιουργηθεί εξαιτίας της πανδημίας του κορωνοϊού.
Νέα δεδομένα
Ως αποτέλεσμα, η ανάγκη για διατήρηση της κοινωνικής απόστασης μεταξύ των εργαζομένων, σε συνδυασμό με τις νέες μορφές εργασίας που υιοθετούνται, αναμένεται σταδιακά και μακροπρόθεσμα να οδηγήσει τις εταιρείες σε αναζήτηση νέων λύσεων που θα ανταποκρίνονται στα νέα δεδομένα.
«Υπάρχουν δύο εκδοχές. Σύμφωνα με το πρώτο σενάριο, οι επιχειρηματίες θα αναζητήσουν νέους, μεγαλύτερους χώρους, οι οποίοι θα χωρίζονται σε μικρότερα κλειστά γραφεία για να εγκατασταθούν οι εργαζόμενοι. Με βάση το δεύτερο σενάριο, το οποίο φαίνεται ότι κερδίζει έδαφος, οι επιχειρηματίες θα επιλέξουν το μοντέλο της τηλεργασίας και θα στραφούν στην αναζήτηση μικρότερων χώρων, που θα βρίσκονται κοντά σε σταθμούς μέσων μαζικής μεταφοράς», εξηγούν πηγές της κτηματαγοράς.
Μάλιστα, όπως υπογραμμίζουν οι ίδιες πηγές, ήδη μεγάλες επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στους χώρους του marketing και της προώθησης προϊόντων έχουν υιοθετήσει το καθεστώς της τηλεργασίας, προσαρμοζόμενες στα νέα δεδομένα που επιτάσσει η πανδημία του κορωνοϊού, και δρομολογούν ως εκ τούτου τη μετεγκατάστασή τους σε νέους χώρους. Επισημαίνουν, δε, ότι «στο εξωτερικό είναι σύνηθες ένα μεγάλο μέρος των εργαζομένων να εργάζεται από το σπίτι, ιδιαίτερα από τη στιγμή που αρκετοί έχουν αποδείξει ότι αυτό μπορεί να συμβάλει θετικά στην αύξηση της παραγωγικότητάς τους».
Η τάση αυτή, όπως εκτιμάται, αναμένεται να ενταθεί έτι περαιτέρω το επόμενο χρονικό διάστημα στα μεγάλα αστικά κέντρα, ειδικά σε ενδεχόμενο εμφάνισης δεύτερου κύματος κορωνοϊού από το φθινόπωρο.
Τιμές δύο ταχυτήτων
Η αλλαγή των δεδομένων στην επαγγελματική στέγη, σύμφωνα με πηγές της κτηματαγοράς, θα προκαλέσει αυξομειώσεις τιμών, αρχής γενομένης από το 2021. Όπως εξηγούν, από τη μία θα πέσουν οι τιμές μίσθωσης για open γραφεία, αφού αρκετές επιχειρήσεις θα επιλέξουν μετεγκατάσταση σε μικρότερους χώρους, και από την άλλη, ενδέχεται να αυξηθούν οι τιμές στα ακίνητα στα οποία θα γίνουν επενδύσεις και θα αναδιαμορφωθούν χωροταξικά προκειμένου να προσαρμοστούν στα νέα δεδομένα.
«Δεν θεωρούμε ότι οι τιμές μίσθωσης των γραφειακών χώρων θα επηρεαστούν άμεσα, αλλά σίγουρα στο μέλλον, ανάλογα με τα νέα δεδομένα, τις νέες συνθήκες, το διαφορετικό καθεστώς εργασίας, τα πρωτόκολλα υγείας και τα εν γένει οικονομικά δεδομένα, πολλές εταιρείες θα μετακινηθούν εκτός του κέντρου της Αθήνας, επιλέγοντας περιοχές που θα διαθέτουν νέους, “έξυπνους” γραφειακούς χώρους και εύκολη πρόσβαση σε σταθμούς του μετρό και του προαστιακού, καθώς και σε κεντρικούς οδικούς άξονες», τονίζουν.
Σε διεθνές επίπεδο
Την ανάγκη για μικρότερους επαγγελματικούς χώρους σε διεθνές επίπεδο αποτυπώνει σε έρευνα, στην οποία συμμετείχαν περισσότερες από 2.600 εταιρείες από 14 χώρες και γεωγραφικές περιφέρειες, η HSBC Navigator.
Σύμφωνα με τη μελέτη, η πανδημία του κορωνοϊού καταγράφει τη γενικότερη τάση που αναπτύσσεται για μείωση της χρήσης επαγγελματικών χώρων για το 38% των επιχειρήσεων, ως αποτέλεσμα της υιοθέτησης πιο ευέλικτων σχέσεων εργασίας.
Ο χάρτης των τιμών σήμερα
Πηγή: Ε-Real Estates Πανελλαδικό Δίκτυο Κτηματομεσιτών, Γραφειακοί χώροι από 100 τ.μ. έως 300 τ.μ. άνω του 1ου ορόφου. Οι αναγραφόμενες τιμές αφορούν τα διαθέσιμα προς ενοικίαση ακίνητα.
Πηγή: www.tourismtoday.gr
Όπως εκτιμούν παράγοντες του real estate, η υγειονομική κρίση, η οποία δημιουργεί σταδιακά ένα διαφορετικό περιβάλλον όσον αφορά τον τρόπο λειτουργίας των επιχειρήσεων, πρόκειται να σηματοδοτήσει ουσιαστικά το τέλος των γραφειακών χώρων όπου φιλοξενείται μεγάλος αριθμός εργαζομένων (open γραφεία), στρέφοντας τους ιδιοκτήτες των επιχειρήσεων στη μετεγκατάσταση των εταιρειών τους σε μικρά, κλειστά γραφεία.
«Η κυρίαρχη τάση στον σχεδιασμό χώρων γραφείου στην προ κορωνοϊού εποχή ήταν οι “open plan” χώροι. Σταδιακά καταργήθηκαν τα σταθερά διαχωριστικά και τα κλειστά γραφεία, ακόμη και για τα διευθυντικά στελέχη σε πολλές περιπτώσεις», επισημαίνουν πηγές της κτηματαγοράς, υποστηρίζοντας ότι το μοντέλο «open space», που κυριάρχησε από το δεύτερο μισό του 20ού αιώνα μέχρι και σήμερα, θα αλλάξει, με τις επιχειρήσεις να προσαρμόζονται σε νέα δεδομένα που έχουν δημιουργηθεί εξαιτίας της πανδημίας του κορωνοϊού.
Νέα δεδομένα
Ως αποτέλεσμα, η ανάγκη για διατήρηση της κοινωνικής απόστασης μεταξύ των εργαζομένων, σε συνδυασμό με τις νέες μορφές εργασίας που υιοθετούνται, αναμένεται σταδιακά και μακροπρόθεσμα να οδηγήσει τις εταιρείες σε αναζήτηση νέων λύσεων που θα ανταποκρίνονται στα νέα δεδομένα.
«Υπάρχουν δύο εκδοχές. Σύμφωνα με το πρώτο σενάριο, οι επιχειρηματίες θα αναζητήσουν νέους, μεγαλύτερους χώρους, οι οποίοι θα χωρίζονται σε μικρότερα κλειστά γραφεία για να εγκατασταθούν οι εργαζόμενοι. Με βάση το δεύτερο σενάριο, το οποίο φαίνεται ότι κερδίζει έδαφος, οι επιχειρηματίες θα επιλέξουν το μοντέλο της τηλεργασίας και θα στραφούν στην αναζήτηση μικρότερων χώρων, που θα βρίσκονται κοντά σε σταθμούς μέσων μαζικής μεταφοράς», εξηγούν πηγές της κτηματαγοράς.
Μάλιστα, όπως υπογραμμίζουν οι ίδιες πηγές, ήδη μεγάλες επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στους χώρους του marketing και της προώθησης προϊόντων έχουν υιοθετήσει το καθεστώς της τηλεργασίας, προσαρμοζόμενες στα νέα δεδομένα που επιτάσσει η πανδημία του κορωνοϊού, και δρομολογούν ως εκ τούτου τη μετεγκατάστασή τους σε νέους χώρους. Επισημαίνουν, δε, ότι «στο εξωτερικό είναι σύνηθες ένα μεγάλο μέρος των εργαζομένων να εργάζεται από το σπίτι, ιδιαίτερα από τη στιγμή που αρκετοί έχουν αποδείξει ότι αυτό μπορεί να συμβάλει θετικά στην αύξηση της παραγωγικότητάς τους».
Η τάση αυτή, όπως εκτιμάται, αναμένεται να ενταθεί έτι περαιτέρω το επόμενο χρονικό διάστημα στα μεγάλα αστικά κέντρα, ειδικά σε ενδεχόμενο εμφάνισης δεύτερου κύματος κορωνοϊού από το φθινόπωρο.
Τιμές δύο ταχυτήτων
Η αλλαγή των δεδομένων στην επαγγελματική στέγη, σύμφωνα με πηγές της κτηματαγοράς, θα προκαλέσει αυξομειώσεις τιμών, αρχής γενομένης από το 2021. Όπως εξηγούν, από τη μία θα πέσουν οι τιμές μίσθωσης για open γραφεία, αφού αρκετές επιχειρήσεις θα επιλέξουν μετεγκατάσταση σε μικρότερους χώρους, και από την άλλη, ενδέχεται να αυξηθούν οι τιμές στα ακίνητα στα οποία θα γίνουν επενδύσεις και θα αναδιαμορφωθούν χωροταξικά προκειμένου να προσαρμοστούν στα νέα δεδομένα.
«Δεν θεωρούμε ότι οι τιμές μίσθωσης των γραφειακών χώρων θα επηρεαστούν άμεσα, αλλά σίγουρα στο μέλλον, ανάλογα με τα νέα δεδομένα, τις νέες συνθήκες, το διαφορετικό καθεστώς εργασίας, τα πρωτόκολλα υγείας και τα εν γένει οικονομικά δεδομένα, πολλές εταιρείες θα μετακινηθούν εκτός του κέντρου της Αθήνας, επιλέγοντας περιοχές που θα διαθέτουν νέους, “έξυπνους” γραφειακούς χώρους και εύκολη πρόσβαση σε σταθμούς του μετρό και του προαστιακού, καθώς και σε κεντρικούς οδικούς άξονες», τονίζουν.
Σε διεθνές επίπεδο
Την ανάγκη για μικρότερους επαγγελματικούς χώρους σε διεθνές επίπεδο αποτυπώνει σε έρευνα, στην οποία συμμετείχαν περισσότερες από 2.600 εταιρείες από 14 χώρες και γεωγραφικές περιφέρειες, η HSBC Navigator.
Σύμφωνα με τη μελέτη, η πανδημία του κορωνοϊού καταγράφει τη γενικότερη τάση που αναπτύσσεται για μείωση της χρήσης επαγγελματικών χώρων για το 38% των επιχειρήσεων, ως αποτέλεσμα της υιοθέτησης πιο ευέλικτων σχέσεων εργασίας.
Ο χάρτης των τιμών σήμερα
Πηγή: Ε-Real Estates Πανελλαδικό Δίκτυο Κτηματομεσιτών, Γραφειακοί χώροι από 100 τ.μ. έως 300 τ.μ. άνω του 1ου ορόφου. Οι αναγραφόμενες τιμές αφορούν τα διαθέσιμα προς ενοικίαση ακίνητα.
Πηγή: www.tourismtoday.gr
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών