Πρωτοπόρος στην προσπάθεια ανάταξης της ελληνικής οικονομίας η Εθνική Τράπεζα
"H Eλλάδα βρίσκεται σε αποφασιστικό σημείο καμπής για την έξοδο από την κρίση, αφού μπορεί πλέον να επιδείξει σαφή, αδιαμφισβήτητη και μετρήσιμη πρόοδο", δήλωσε ο Διευθύνων Σύμβουλος της Εθνικής Τράπεζας, Αλέξανδρος Τουρκολιάς, μιλώντας σε δείπνο επιχειρηματιών στα Ιωάννινα.
Όπως τόνισε ο κ. Τουρκολιάς, η πρόοδος εντοπίζεται σε τομείς-κλειδιά όπως:
- Η δημοσιονομική εξυγίανση. Η επίτευξη πρωτογενούς πλεονάσματος - που επιβεβαιώνεται από τις επικαιροποιημένες εκτιμήσεις που περιλαμβάνονται στον προσφάτως ψηφισθέντα κρατικό προϋπολογισμό και αποτυπώνεται πλέον και στις επίσημες προβλέψεις της ευρωπαϊκής επιτροπής - πιστοποιεί την αδιαμφισβήτητη πρόοδο στον τομέα της δημοσιονομικής εξυγίανσης.
Εκτός από διαβατήριο για τη διαπραγμάτευση μιας τελικής συμφωνίας για εξασφάλιση της μακροχρόνιας βιωσιμότητας του χρέους, το πρωτογενές πλεόνασμα υπογραμμίζει τη λειτουργική αυτάρκεια του κράτους και αφήνει ορισμένα περιθώρια στήριξης ασθενέστερων ομάδων ή λειτουργικών δαπανών υψηλής σπουδαιότητας.
Το επίτευγμα αυτό προφανώς δεν επιτρέπει κανέναν εφησυχασμό. Η ανάγκη για ακόμη μεγαλύτερα πλεονάσματα, που να εξασφαλίζουν τη μακροπρόθεσμη συρρίκνωση του δημοσίου χρέους, συνιστά σημαντική μακροπρόθεσμη πρόκληση. Αναμφισβήτητα, η περαιτέρω προσαρμογή θα διευκολυνθεί σημαντικά από την ανάκαμψη της οικονομικής δραστηριότητας, αλλά και από την αύξηση της αποτελεσματικότητας και τη δικαιότερη κατανομή του κόστους της προσαρμογής.
- Εκτός από τη δημοσιονομική υπερ-απόδοση - και το δεύτερο σκέλος του δίδυμου ελλείμματος της χώρας - το ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών της χώρας μας με το εξωτερικό- σημείωσε εντυπωσιακή βελτίωση, με αποτέλεσμα ο ισοσκελισμός ή και η επίτευξη μικρού πλεονάσματος – αδιανόητη βάσει των χαρακτηριστικών της οικονομίας μέχρι πρόσφατα – να φαίνονται απολύτως εφικτά για το 2013. Η δυναμική ανάκαμψη του τουρισμού και ο συνεχής αγώνας για αύξηση των εμπορευματικών εξαγωγών ανταμείφθηκαν μέσα σε ένα εξαιρετικά δύσκολο περιβάλλον.
- Η μείωση της αβεβαιότητας και η αύξηση της εμπιστοσύνης στις προοπτικές της ελληνικής οικονομίας συνέτειναν στη βελτίωση των χρηματοπιστωτικών αποτιμήσεων (ομόλογα και μετοχές), στην ανάκαμψη των δεικτών οικονομικής συγκυρίας και, τελικά, στη συγκράτηση της υφεσιακής δυναμικής μετά το δεύτερο τρίμηνο του έτους και με τη σημαντική βοήθεια του τουρισμού. Η περαιτέρω ενίσχυση της αξιοπιστίας και οι πρώιμες τάσεις αναστροφής της υφεσιακής τάσης διαγνώστηκαν εγκαίρως από επενδυτικά κεφάλαια, που έχουν επανατοποθετήσει την Ελλάδα στο πεδίο των επενδυτικών τους επιλογών, για πρώτη φορά μετά από την περίοδο των προσπαθειών συμμετοχής στην ΟΝΕ. Η εισροή αναγκαίας ρευστότητας, μέσω προσέλκυσης επενδύσεων από το εξωτερικό, αποτελεί αναγκαία συνθήκη για την επαν-ενεργοποίηση του κυκλώματος δημιουργίας ρευστότητας της οικονομίας, σε συνδυασμό με την ολοκλήρωση της ανακεφαλαιοποίησης και την ουσιαστική επανεκκίνηση του εγχώριου χρηματοπιστωτικού συστήματος.
Παράλληλα, η απελευθέρωση περιουσιακών στοιχείων από τον Ισολογισμό της Τράπεζας θα οδηγήσει, αφενός, σε νέο κύκλο επενδύσεων ενώ, αφετέρου, θα ενισχύσει τη ρευστότητα στην οικονομία. Η Εθνική Τράπεζα με την πώληση των δύο θυγατρικών της, «Πανγαία» και «Αστήρ Παλλάς» πραγματοποιεί το στόχο της προς την κατεύθυνση αυτή.
Η αξιόπιστη αποκατάσταση της δημοσιονομικής ισορροπίας και η ανάκαμψη της οικονομικής δραστηριότητας θα αποτελέσουν και το εφαλτήριο για αναβαθμίσεις του αξιόχρεου του ελληνικού κράτους, που θα συμπαρασύρουν και τις αξιολογήσεις του ιδιωτικού τομέα εξασφαλίζοντας, μεταξύ άλλων, πρόσβαση σε άφθονη ρευστότητα με ανταγωνιστικούς όρους, προσελκύοντας ακόμη πιο ποιοτικούς και μακροπρόθεσμους επενδυτές.
- Στην αύξηση της ελκυστικότητας της οικονομίας, με τη διαμόρφωση ενός φιλικότερου περιβάλλοντος για την επιχειρηματική δραστηριότητα και την προσέλκυση επενδύσεων, στην οποία συνέτεινε και η προώθηση βασικών αλλά επώδυνων διαρθρωτικών μεταβολών, που περιέλαβαν και εξαιρετικά ευαίσθητα ζητήματα. Αναφέρομαι στο Ασφαλιστικό, στην επώδυνη μεταρρύθμιση στην αγορά εργασίας, στη μείωση κρατικών παρεμβάσεων, καθώς και στον εκσυγχρονισμό του θεσμικού πλαισίου για προσέλκυση επενδύσεων.
Είναι θέμα χρόνου οι ευνοϊκές αυτές τάσεις να μετουσιωθούν σε γενικότερη βελτίωση του οικονομικού περιβάλλοντος, αμβλύνοντας τις επώδυνες κοινωνικές επιπτώσεις και την αύξηση της ανισότητας λόγω της κρίσης. Η ταχύτητα και η αποφασιστικότητα, με την οποία η οικονομική πολιτική αλλά και ο ιδιωτικός τομέας θα ανταποκριθούν στις αναδυόμενες προκλήσεις, -δικαιώνοντας κατ’ ουσίαν τις θυσίες των τελευταίων ετών- θα καθορίσουν τις προοπτικές της ελληνικής οικονομίας για τις επόμενες δεκαετίες.
Η οικοδόμηση του νέου αναπτυξιακού υποδείγματος της οικονομίας προϋποθέτει ισχυρή επενδυτική ανάκαμψη. Ας μην λησμονούμε ότι η πλήρης ενεργοποίηση ενός ενάρετου κύκλου οικονομικής αξιοπιστίας, σταθερότητας, ανάκαμψης των εισοδημάτων, εσωτερικής δημιουργίας ρευστότητας στην οικονομία, νέων επενδύσεων και εξωστρέφειας συνιστά μακροχρόνια διαδικασία. Για να τεθεί εγκαίρως σε πλήρη λειτουργία πρέπει να χρησιμοποιηθούν όλοι οι άμεσα διαθέσιμοι πόροι και κάθε πρόσφορη μέθοδος ή στρατηγική.
Συγκεκριμένα: η επανεκκίνηση των μεγάλων έργων, η ομαλή υλοποίηση του προγράμματος δημοσίων επενδύσεων (συμπεριλαμβανομένων των εισροών από ΕΕ και ΕτΕπ), η ομαλοποίηση της χρηματοδοτικής στήριξης από το ΕΤΕΑΝ -με εξασφάλιση και αναγκαίας συνεισφοράς από ιδιωτική χρηματοδότηση και το εγχώριο τραπεζικό σύστημα– σε συνδυασμό με την εξόφληση του υπολοίπου των οφειλών του Δημοσίου προς τον ιδιωτικό τομέα, ισοδυναμούν με «καθαρή» διοχέτευση ρευστότητας στην οικονομία άνω των 10 δις ευρώ έως τα τέλη του 2014. Σε ετήσια βάση, η εκτιμώμενη προσθήκη ρευστότητας ισοδυναμεί σωρευτικά με 4 ποσοστιαίες μονάδες του ΑΕΠ– πρωτοφανής για τα δεδομένα της τελευταίας πενταετίας. Μέχρι το 2020 η τρέχουσα εκτίμηση των συνολικών διαθέσιμων κεφαλαίων από τις ανωτέρω πηγές προσεγγίζει τα 35 δισ. ευρώ. Με μετριοπαθείς εκτιμήσεις για το πολλαπλασιαστικό τους αποτέλεσμα και υποθέτοντας ακόμη και μικρές συνέργειες με ιδιωτικά κεφάλαια, θα μπορούσαν να αυξήσουν το ΑΕΠ περισσότερο από 2 ποσοστιαίες μονάδες σε ετήσια βάση. Με συνέργειες ξένων κεφαλαίων και κινητοποίηση του εγχώριου κεφαλαίου το αναπτυξιακό αποτέλεσμα θα είναι προφανώς μεγαλύτερο. Να πως μπορούμε να πετύχουμε, σε ρεαλιστική βάση, πραγματικό ρυθμό αύξησης του ΑΕΠ άνω του 3% ετησίως που αποτελεί αναγκαία προϋπόθεση για τη βιωσιμότητα του δημοσίου χρέους.
Τέτοιες επενδύσεις κλίμακας αλλά και διασποράς, που να περιλαμβάνουν από αναγκαίες επενδύσεις υποδομών μέχρι επενδύσεις στη περιφέρεια, καθώς και επενδύσεις που αυξάνουν την αποτελεσματικότητα και το βάθος της εγχώριας παραγωγικής και εφοδιαστικής αλυσίδας, είναι άμεσα αναγκαίες. Ο τραπεζικός κλάδος μπορεί να διαδραματίσει οργανικό και επιτελικό ρόλο σε αυτή της διαδικασία. Η απόλυτη εξυγίανση των τραπεζικών ισολογισμών, η ισχυρή κεφαλαιακή βάση και η απελευθέρωση δανειακών πόρων, προκειμένου να διοχετευθούν στις πλέον πρόσφορες και παραγωγικές χρήσεις, αποτελούν βασικές πτυχές της ανάταξης της οικονομίας με επενδυτικό προσανατολισμό. Επίσης, ο οριστικός απογαλακτισμός του κράτους από κακέκτυπα επιχειρηματικής δραστηριοποίησης, θα απελευθερώσει τομείς δραστηριότητας και θα προσελκύσει επενδυτικά κεφάλαια.
Αναφορικά με το θέμα του δημόσιου χρέους, δεν πρέπει επίσης να παραβλέπουμε ότι είναι απολύτως συμβατό με το συμφέρον των εταίρων και βασικών δανειστών μας, να επανέλθει στις αγορές η ελληνική οικονομία, βασισμένη σε γερά θεμέλια, απαλλαγμένη από επείγοντα προγράμματα προσαρμογής και συνεχώς ανακυκλούμενα μνημόνια χρηματοδότησης.
Στο σημείο αυτό, θέλω να τονίσω ότι πρέπει να αποτελεί φροντίδα των δανειστών μας η επιστροφή της χώρας στην Ανάπτυξη. Δική τους η Μέριμνα ώστε να ενισχυθεί η αναπτυξιακή και η επενδυτική πολιτική.
Η τελική επίσημη επικύρωση της επίτευξης πρωτογενούς πλεονάσματος στον κρατικό προϋπολογισμό θα επισφραγίσει τη δημοσιονομική εξυγίανση και θα ενεργοποιήσει τελικά τις διαδικασίες για την τελική φάση εξασφάλισης της μακροχρόνιας βιωσιμότητας του δημοσίου χρέους. Όσο και αν διαρκέσει αυτή η διαδικασία και όποια και αν είναι η στρατηγική που θα υιοθετηθεί, ο τελικός στόχος και η ουσία της δέσμευσης των εταίρων μας δεν αλλάζουν.
Η συμπληρωματική συζήτηση περί χρηματοδοτικού κενού, που έχει αναζωπυρωθεί τους τελευταίους μήνες, δεν είναι κάτι νέο, αλλά είχε εκτιμηθεί ήδη από την αρχική δημοσίευση του Δεύτερου Προγράμματος για την Ελλάδα, το Μάρτιο του 2012. Πρέπει να επισημανθεί ότι το συγκεκριμένο κενό αφορά κυρίως τους δανειστές μας (σε αντιδιαστολή με το δημοσιονομικό κενό), καθώς και την ελλιπή έως τώρα εφαρμογή, εκ μέρους τους, των αποφάσεων του Νοεμβρίου του 2012. Συνεπώς το σκέλος της αβεβαιότητας που σχετίζεται με το χρέος τελικά θα αντιμετωπιστεί, όσο πιο γρήγορα γίνει αυτό τόσο το καλύτερο για τη δυναμική της ανάκαμψης.
Είναι βαθειά μου πεποίθηση, και το επαναλαμβάνω με κάθε ευκαιρία, ότι οι δυνάμεις, που θα θέσουν την οικονομία σε αναπτυξιακή τροχιά, αμβλύνοντας τις κοινωνικές συνέπειες της κρίσης και υποστηρίζοντας τη βιωσιμότητα της μακροχρόνιας δυναμικής του χρέους, ενυπάρχουν στην οικονομία. Η πλήρης και έγκαιρη κινητοποίησή τους συνιστούν την πιο άμεση πρόκληση μετά την επίτευξη της δημοσιονομικής εξυγίανσης.
Προς αυτή την κατεύθυνση, οφείλουμε να υλοποιήσουμε με αποτελεσματικό τρόπο τις κρίσιμες διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις και ενδεχόμενες επικουρικές προσαρμογές στον ιδιωτικό τομέα, που να παγιώνουν ένα σταθερό και ελκυστικό επιχειρηματικό περιβάλλον. Η συνεχής επένδυση στην ανταγωνιστικότητα, που από τη φύση της είναι πολυδιάστατη έννοια και εμπεριέχει μεταξύ άλλων συνιστώσες, όπως η θεσμική ποιότητα, η φορολογική ανταγωνιστικότητα και δικαιοσύνη, η εκπαίδευση, πολιτισμός, αποτελούν οργανικά τμήματα ενός βιώσιμου αναπτυξιακού υποδείγματος πολύ ευρύτερου από αυτό που διαγράφει η ήδη σημαντική μείωση του εργασιακού κόστους.
Ο καθένας από τον τομέα δραστηριοποίησης, επιρροής και ευθύνης του καλείται να συνεπικουρήσει το δύσκολο, αλλά αναγκαίο έργο ανάταξης και επανεκκίνησης της οικονομίας, προσδίδοντάς του ένα ουσιαστικό και βιώσιμο περιεχόμενο απαλλαγμένο από τις παθογένειες του παρελθόντος. Από την πλευρά μου θέλω, ως Διευθύνων Σύμβουλος της Εθνικής Τράπεζας και ως άνθρωπος με βαθιά κατανόηση των αναγκών και των προτεραιοτήτων της πραγματικής οικονομίας, να σας διαβεβαιώσω ότι ο όμιλος της Εθνικής θα κάνει το καλύτερο δυνατό για να ανταποκριθεί στις προσδοκίες των ελληνικών επιχειρήσεων και νοικοκυριών και να στηρίξει την ανάκαμψη και εξωστρέφεια της οικονομίας.
Αναφορικά με τη στρατηγική του Ομίλου θέλω να επισημάνω ότι η επιτυχής ολοκλήρωση της ανακεφαλαιοποίησης, σε συνδυασμό με την αναμενόμενη ολοκλήρωση των τεστ κοπώσεως των ελληνικών τραπεζών και τις επικουρικές ενέργειες κεφαλαιακής ενίσχυσης, αναμένεται να επιτρέψουν στην Τράπεζα να διαδραματίσει πολύ πιο ενεργό ρόλο στην οικονομική ανάκαμψη, επουλώνοντας τα πλήγματα από την επιβεβλημένη αναδιάρθρωση δημοσίου χρέους, την ύφεση και τη φυγή καταθέσεων.
Ξεκινάμε από μια περισσότερο σταθερή βάση που εμπεριέχει, πέραν της τεχνογνωσίας και της διάθεσης, τα μέσα, προκειμένου, για μία ακόμη φορά στην ιστορική της διαδρομή των 172 χρόνων, η Εθνική να είναι πρωτοπόρος του πιστωτικού συστήματος για την επιδιωκόμενη ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας. Ανάπτυξη, που δεν θα είναι πρόσκαιρη, που δεν θα είναι επίπλαστη και που μέσω αυτής θα ανακτηθεί, σταδιακά, με προσπάθεια, προσήλωση, συνέπεια, το 25% του εθνικού μας πλούτου, του ΑΕΠ, που χάθηκε στην εξαετία της κρίσης.
Είναι η ώρα καθένας, κυρίως όσοι ανήκουν στο επιχειρείν, να αναλάβει τις ευθύνες του. Και εμείς στην Εθνική, και ως μονάδες και ως σύνολο, ολοκληρώνουμε το σχεδιασμό μας για να παίξουμε το ρόλο που είμαστε ταγμένοι να υπηρετούμε, δηλαδή με τον καλύτερο και ασφαλέστερο τρόπο διαχείριση των αποταμιεύσεων των καταθετών μας προς όφελος της οικονομίας, της κοινωνίας, του Έθνους.
Ξεκινάμε από μία περισσότερο σταθερή βάση γιατί:
Πρώτον, ο δείκτης καταθέσεων προς δάνεια στην Ελλάδα για την Εθνική διαμορφώθηκε στο 88% (στοιχεία 9μήνου), που με διαφορά είναι καλύτερος δείκτης από άποψης ρευστότητος στην εγχώρια αγορά, αλλά και εκ των καλύτερων σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Και δεύτερον, εντείνεται η αποκλιμάκωση του ρυθμού δημιουργίας νέων επισφαλειών, τόσο στην Ελλάδα όσο και στην ΝΑ Ευρώπη, με τις νέες επισφάλειες στο 9μηνο του 2013, σε σχέση με αυτές του 2012, να είναι μειωμένες κατά 60%. Κατά συνέπεια, η απόλυτα και επιτυχώς ανακεφαλαιοποιημένη Εθνική Τράπεζα μπορεί να αποδεσμεύσει ρευστότητα για τη στήριξη του οικονομικού δυναμικού.
Σε διάστημα λιγότερο των πέντε μηνών, η διοικητική ομάδα της Εθνικής είχε την ευκαιρία, σε μία προσπάθεια κινητοποίησης όλων για το μετασχηματισμό και την ανάκαμψη της οικονομίας, να συναντηθεί, με περισσότερους από 1.600 επαγγελματίες, άτομα με μακρά ενασχόληση με το επιχειρείν αλλά και με άτομα που ξεκίνησαν ή ξεκινούν τώρα δραστηριότητα.
Όλοι μας έχουμε διδαχθεί από τα παθήματα του παρελθόντος. Άρα κατά συνέπεια «ναι» στη χορήγηση δανείων, «ναι» στις επιχειρήσεις εκείνες, παλαιές ή νέες, που χαρακτηρίζονται από καινοτομία, εξωστρέφεια, που είναι ανταγωνιστικές. Και δεν μένουμε σε αυτό. Αναλαμβάνουμε εμείς πρωτοβουλία να εντοπίσουμε αυτές τις μονάδες, αυτούς τους επιχειρηματίες, που είτε μέχρι σήμερα έχουν συνεργασία με την Εθνική Τράπεζα είτε όχι, που έχουν τις προϋποθέσεις που προανέφερα για καινοτομία, εξωστρέφεια και ανταγωνιστικότητα, για να πορευθούμε από κοινού. Δεν περιοριζόμαστε σε ένα καταρχήν κατάλογο 50-100 μονάδων. Αναζητούμε κάθε κύτταρο που εμπεριέχει δυναμισμό. Είναι αυτονόητο ότι αυτή η συμπόρευση απαιτεί και την ενεργό οικονομική στήριξη του επιχειρηματία. Εμείς ως Εθνική, πέρα από τα κεφάλαια, είμαστε διατεθειμένοι να δώσουμε και τη συμβουλή μας στην κατάρτιση του επιχειρηματικού πλαισίου, ώστε το εγχείρημα να είναι βιώσιμο.
Αυτή η πρόσκληση δεν απευθύνεται μόνο σε επιχειρήσεις με νέο σχεδιασμό ή σε μονάδες, που λειτουργούν και σχεδιάζουν επεκτάσεις, ανάπτυξη. Απευθύνεται και σε μονάδες που αντιμετωπίζουν προβλήματα και τα οποία είναι, με τεχνοοικονομικά κριτήρια, δυνατόν να επιλυθούν. Με την εμπειρία που έχουμε αποκομίσει, αναδιαρθρώνοντας εκατοντάδες παραγωγικές επιχειρήσεις, μπορούμε να συνεισφέρουμε στην αλλαγή των δεδομένων, με την Εθνική Τράπεζα να έχει τη διάθεση, αρκεί και ο επιχειρηματίας να κατανοεί την πραγματικότητα.
Το θέμα της διαθέσιμης ρευστότητας και διοχέτευσής της με ικανοποιητικό ρυθμό στην πραγματική οικονομία δεν είναι θέμα αυτοματισμού, ή επιχειρηματικών και διοικητικών αποφάσεων, αλλά οικονομικής ισορροπίας και προοπτικής. Χρέος μας είναι να εξασφαλίσουμε βέλτιστη χρήση των περιορισμένων, ακόμη, πόρων ρευστότητας σε όσους αναλάβουν την αναπτυξιακή διαδικασία, καθώς και σε αυτούς, που εξαιτίας συγκυριακών και μόνο παραγόντων, έχουν περιέλθει σε εξαιρετικά δυσχερή θέση. Μια γρήγορη ματιά στη διάρθρωση των πιστώσεων στην οικονομία τα τελευταία τρίμηνα, επιβεβαιώνει ότι η προσπάθεια αυτή συντελείται ήδη, ενώ ο ρυθμός απομόχλευσης διατηρείται στο ελάχιστο αναγκαίο επίπεδο.
Επαναλαμβάνω: Η επικέντρωσή μας σε επενδυτικά προγράμματα πρέπει να συνεξετάζει και τα παθήματα του παρελθόντος. Έχουμε ανάγκη από καινοτόμες, εξωστρεφείς, ανταγωνιστικές επιχειρήσεις. Και σε αυτές, εμείς ως Εθνική Τράπεζα θα είμαστε με συνέπεια δίπλα τους. Νέες επιχειρήσεις καινοτόμες, εξωστρεφείς δίνουν ελπίδα, βελτιώνουν και αυξάνουν τις αντοχές και τις προσδοκίες των Ελλήνων επιχειρηματιών.
www.bankingnews.gr
Όπως τόνισε ο κ. Τουρκολιάς, η πρόοδος εντοπίζεται σε τομείς-κλειδιά όπως:
- Η δημοσιονομική εξυγίανση. Η επίτευξη πρωτογενούς πλεονάσματος - που επιβεβαιώνεται από τις επικαιροποιημένες εκτιμήσεις που περιλαμβάνονται στον προσφάτως ψηφισθέντα κρατικό προϋπολογισμό και αποτυπώνεται πλέον και στις επίσημες προβλέψεις της ευρωπαϊκής επιτροπής - πιστοποιεί την αδιαμφισβήτητη πρόοδο στον τομέα της δημοσιονομικής εξυγίανσης.
Εκτός από διαβατήριο για τη διαπραγμάτευση μιας τελικής συμφωνίας για εξασφάλιση της μακροχρόνιας βιωσιμότητας του χρέους, το πρωτογενές πλεόνασμα υπογραμμίζει τη λειτουργική αυτάρκεια του κράτους και αφήνει ορισμένα περιθώρια στήριξης ασθενέστερων ομάδων ή λειτουργικών δαπανών υψηλής σπουδαιότητας.
Το επίτευγμα αυτό προφανώς δεν επιτρέπει κανέναν εφησυχασμό. Η ανάγκη για ακόμη μεγαλύτερα πλεονάσματα, που να εξασφαλίζουν τη μακροπρόθεσμη συρρίκνωση του δημοσίου χρέους, συνιστά σημαντική μακροπρόθεσμη πρόκληση. Αναμφισβήτητα, η περαιτέρω προσαρμογή θα διευκολυνθεί σημαντικά από την ανάκαμψη της οικονομικής δραστηριότητας, αλλά και από την αύξηση της αποτελεσματικότητας και τη δικαιότερη κατανομή του κόστους της προσαρμογής.
- Εκτός από τη δημοσιονομική υπερ-απόδοση - και το δεύτερο σκέλος του δίδυμου ελλείμματος της χώρας - το ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών της χώρας μας με το εξωτερικό- σημείωσε εντυπωσιακή βελτίωση, με αποτέλεσμα ο ισοσκελισμός ή και η επίτευξη μικρού πλεονάσματος – αδιανόητη βάσει των χαρακτηριστικών της οικονομίας μέχρι πρόσφατα – να φαίνονται απολύτως εφικτά για το 2013. Η δυναμική ανάκαμψη του τουρισμού και ο συνεχής αγώνας για αύξηση των εμπορευματικών εξαγωγών ανταμείφθηκαν μέσα σε ένα εξαιρετικά δύσκολο περιβάλλον.
- Η μείωση της αβεβαιότητας και η αύξηση της εμπιστοσύνης στις προοπτικές της ελληνικής οικονομίας συνέτειναν στη βελτίωση των χρηματοπιστωτικών αποτιμήσεων (ομόλογα και μετοχές), στην ανάκαμψη των δεικτών οικονομικής συγκυρίας και, τελικά, στη συγκράτηση της υφεσιακής δυναμικής μετά το δεύτερο τρίμηνο του έτους και με τη σημαντική βοήθεια του τουρισμού. Η περαιτέρω ενίσχυση της αξιοπιστίας και οι πρώιμες τάσεις αναστροφής της υφεσιακής τάσης διαγνώστηκαν εγκαίρως από επενδυτικά κεφάλαια, που έχουν επανατοποθετήσει την Ελλάδα στο πεδίο των επενδυτικών τους επιλογών, για πρώτη φορά μετά από την περίοδο των προσπαθειών συμμετοχής στην ΟΝΕ. Η εισροή αναγκαίας ρευστότητας, μέσω προσέλκυσης επενδύσεων από το εξωτερικό, αποτελεί αναγκαία συνθήκη για την επαν-ενεργοποίηση του κυκλώματος δημιουργίας ρευστότητας της οικονομίας, σε συνδυασμό με την ολοκλήρωση της ανακεφαλαιοποίησης και την ουσιαστική επανεκκίνηση του εγχώριου χρηματοπιστωτικού συστήματος.
Παράλληλα, η απελευθέρωση περιουσιακών στοιχείων από τον Ισολογισμό της Τράπεζας θα οδηγήσει, αφενός, σε νέο κύκλο επενδύσεων ενώ, αφετέρου, θα ενισχύσει τη ρευστότητα στην οικονομία. Η Εθνική Τράπεζα με την πώληση των δύο θυγατρικών της, «Πανγαία» και «Αστήρ Παλλάς» πραγματοποιεί το στόχο της προς την κατεύθυνση αυτή.
Η αξιόπιστη αποκατάσταση της δημοσιονομικής ισορροπίας και η ανάκαμψη της οικονομικής δραστηριότητας θα αποτελέσουν και το εφαλτήριο για αναβαθμίσεις του αξιόχρεου του ελληνικού κράτους, που θα συμπαρασύρουν και τις αξιολογήσεις του ιδιωτικού τομέα εξασφαλίζοντας, μεταξύ άλλων, πρόσβαση σε άφθονη ρευστότητα με ανταγωνιστικούς όρους, προσελκύοντας ακόμη πιο ποιοτικούς και μακροπρόθεσμους επενδυτές.
- Στην αύξηση της ελκυστικότητας της οικονομίας, με τη διαμόρφωση ενός φιλικότερου περιβάλλοντος για την επιχειρηματική δραστηριότητα και την προσέλκυση επενδύσεων, στην οποία συνέτεινε και η προώθηση βασικών αλλά επώδυνων διαρθρωτικών μεταβολών, που περιέλαβαν και εξαιρετικά ευαίσθητα ζητήματα. Αναφέρομαι στο Ασφαλιστικό, στην επώδυνη μεταρρύθμιση στην αγορά εργασίας, στη μείωση κρατικών παρεμβάσεων, καθώς και στον εκσυγχρονισμό του θεσμικού πλαισίου για προσέλκυση επενδύσεων.
Είναι θέμα χρόνου οι ευνοϊκές αυτές τάσεις να μετουσιωθούν σε γενικότερη βελτίωση του οικονομικού περιβάλλοντος, αμβλύνοντας τις επώδυνες κοινωνικές επιπτώσεις και την αύξηση της ανισότητας λόγω της κρίσης. Η ταχύτητα και η αποφασιστικότητα, με την οποία η οικονομική πολιτική αλλά και ο ιδιωτικός τομέας θα ανταποκριθούν στις αναδυόμενες προκλήσεις, -δικαιώνοντας κατ’ ουσίαν τις θυσίες των τελευταίων ετών- θα καθορίσουν τις προοπτικές της ελληνικής οικονομίας για τις επόμενες δεκαετίες.
Η οικοδόμηση του νέου αναπτυξιακού υποδείγματος της οικονομίας προϋποθέτει ισχυρή επενδυτική ανάκαμψη. Ας μην λησμονούμε ότι η πλήρης ενεργοποίηση ενός ενάρετου κύκλου οικονομικής αξιοπιστίας, σταθερότητας, ανάκαμψης των εισοδημάτων, εσωτερικής δημιουργίας ρευστότητας στην οικονομία, νέων επενδύσεων και εξωστρέφειας συνιστά μακροχρόνια διαδικασία. Για να τεθεί εγκαίρως σε πλήρη λειτουργία πρέπει να χρησιμοποιηθούν όλοι οι άμεσα διαθέσιμοι πόροι και κάθε πρόσφορη μέθοδος ή στρατηγική.
Συγκεκριμένα: η επανεκκίνηση των μεγάλων έργων, η ομαλή υλοποίηση του προγράμματος δημοσίων επενδύσεων (συμπεριλαμβανομένων των εισροών από ΕΕ και ΕτΕπ), η ομαλοποίηση της χρηματοδοτικής στήριξης από το ΕΤΕΑΝ -με εξασφάλιση και αναγκαίας συνεισφοράς από ιδιωτική χρηματοδότηση και το εγχώριο τραπεζικό σύστημα– σε συνδυασμό με την εξόφληση του υπολοίπου των οφειλών του Δημοσίου προς τον ιδιωτικό τομέα, ισοδυναμούν με «καθαρή» διοχέτευση ρευστότητας στην οικονομία άνω των 10 δις ευρώ έως τα τέλη του 2014. Σε ετήσια βάση, η εκτιμώμενη προσθήκη ρευστότητας ισοδυναμεί σωρευτικά με 4 ποσοστιαίες μονάδες του ΑΕΠ– πρωτοφανής για τα δεδομένα της τελευταίας πενταετίας. Μέχρι το 2020 η τρέχουσα εκτίμηση των συνολικών διαθέσιμων κεφαλαίων από τις ανωτέρω πηγές προσεγγίζει τα 35 δισ. ευρώ. Με μετριοπαθείς εκτιμήσεις για το πολλαπλασιαστικό τους αποτέλεσμα και υποθέτοντας ακόμη και μικρές συνέργειες με ιδιωτικά κεφάλαια, θα μπορούσαν να αυξήσουν το ΑΕΠ περισσότερο από 2 ποσοστιαίες μονάδες σε ετήσια βάση. Με συνέργειες ξένων κεφαλαίων και κινητοποίηση του εγχώριου κεφαλαίου το αναπτυξιακό αποτέλεσμα θα είναι προφανώς μεγαλύτερο. Να πως μπορούμε να πετύχουμε, σε ρεαλιστική βάση, πραγματικό ρυθμό αύξησης του ΑΕΠ άνω του 3% ετησίως που αποτελεί αναγκαία προϋπόθεση για τη βιωσιμότητα του δημοσίου χρέους.
Τέτοιες επενδύσεις κλίμακας αλλά και διασποράς, που να περιλαμβάνουν από αναγκαίες επενδύσεις υποδομών μέχρι επενδύσεις στη περιφέρεια, καθώς και επενδύσεις που αυξάνουν την αποτελεσματικότητα και το βάθος της εγχώριας παραγωγικής και εφοδιαστικής αλυσίδας, είναι άμεσα αναγκαίες. Ο τραπεζικός κλάδος μπορεί να διαδραματίσει οργανικό και επιτελικό ρόλο σε αυτή της διαδικασία. Η απόλυτη εξυγίανση των τραπεζικών ισολογισμών, η ισχυρή κεφαλαιακή βάση και η απελευθέρωση δανειακών πόρων, προκειμένου να διοχετευθούν στις πλέον πρόσφορες και παραγωγικές χρήσεις, αποτελούν βασικές πτυχές της ανάταξης της οικονομίας με επενδυτικό προσανατολισμό. Επίσης, ο οριστικός απογαλακτισμός του κράτους από κακέκτυπα επιχειρηματικής δραστηριοποίησης, θα απελευθερώσει τομείς δραστηριότητας και θα προσελκύσει επενδυτικά κεφάλαια.
Αναφορικά με το θέμα του δημόσιου χρέους, δεν πρέπει επίσης να παραβλέπουμε ότι είναι απολύτως συμβατό με το συμφέρον των εταίρων και βασικών δανειστών μας, να επανέλθει στις αγορές η ελληνική οικονομία, βασισμένη σε γερά θεμέλια, απαλλαγμένη από επείγοντα προγράμματα προσαρμογής και συνεχώς ανακυκλούμενα μνημόνια χρηματοδότησης.
Στο σημείο αυτό, θέλω να τονίσω ότι πρέπει να αποτελεί φροντίδα των δανειστών μας η επιστροφή της χώρας στην Ανάπτυξη. Δική τους η Μέριμνα ώστε να ενισχυθεί η αναπτυξιακή και η επενδυτική πολιτική.
Η τελική επίσημη επικύρωση της επίτευξης πρωτογενούς πλεονάσματος στον κρατικό προϋπολογισμό θα επισφραγίσει τη δημοσιονομική εξυγίανση και θα ενεργοποιήσει τελικά τις διαδικασίες για την τελική φάση εξασφάλισης της μακροχρόνιας βιωσιμότητας του δημοσίου χρέους. Όσο και αν διαρκέσει αυτή η διαδικασία και όποια και αν είναι η στρατηγική που θα υιοθετηθεί, ο τελικός στόχος και η ουσία της δέσμευσης των εταίρων μας δεν αλλάζουν.
Η συμπληρωματική συζήτηση περί χρηματοδοτικού κενού, που έχει αναζωπυρωθεί τους τελευταίους μήνες, δεν είναι κάτι νέο, αλλά είχε εκτιμηθεί ήδη από την αρχική δημοσίευση του Δεύτερου Προγράμματος για την Ελλάδα, το Μάρτιο του 2012. Πρέπει να επισημανθεί ότι το συγκεκριμένο κενό αφορά κυρίως τους δανειστές μας (σε αντιδιαστολή με το δημοσιονομικό κενό), καθώς και την ελλιπή έως τώρα εφαρμογή, εκ μέρους τους, των αποφάσεων του Νοεμβρίου του 2012. Συνεπώς το σκέλος της αβεβαιότητας που σχετίζεται με το χρέος τελικά θα αντιμετωπιστεί, όσο πιο γρήγορα γίνει αυτό τόσο το καλύτερο για τη δυναμική της ανάκαμψης.
Είναι βαθειά μου πεποίθηση, και το επαναλαμβάνω με κάθε ευκαιρία, ότι οι δυνάμεις, που θα θέσουν την οικονομία σε αναπτυξιακή τροχιά, αμβλύνοντας τις κοινωνικές συνέπειες της κρίσης και υποστηρίζοντας τη βιωσιμότητα της μακροχρόνιας δυναμικής του χρέους, ενυπάρχουν στην οικονομία. Η πλήρης και έγκαιρη κινητοποίησή τους συνιστούν την πιο άμεση πρόκληση μετά την επίτευξη της δημοσιονομικής εξυγίανσης.
Προς αυτή την κατεύθυνση, οφείλουμε να υλοποιήσουμε με αποτελεσματικό τρόπο τις κρίσιμες διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις και ενδεχόμενες επικουρικές προσαρμογές στον ιδιωτικό τομέα, που να παγιώνουν ένα σταθερό και ελκυστικό επιχειρηματικό περιβάλλον. Η συνεχής επένδυση στην ανταγωνιστικότητα, που από τη φύση της είναι πολυδιάστατη έννοια και εμπεριέχει μεταξύ άλλων συνιστώσες, όπως η θεσμική ποιότητα, η φορολογική ανταγωνιστικότητα και δικαιοσύνη, η εκπαίδευση, πολιτισμός, αποτελούν οργανικά τμήματα ενός βιώσιμου αναπτυξιακού υποδείγματος πολύ ευρύτερου από αυτό που διαγράφει η ήδη σημαντική μείωση του εργασιακού κόστους.
Ο καθένας από τον τομέα δραστηριοποίησης, επιρροής και ευθύνης του καλείται να συνεπικουρήσει το δύσκολο, αλλά αναγκαίο έργο ανάταξης και επανεκκίνησης της οικονομίας, προσδίδοντάς του ένα ουσιαστικό και βιώσιμο περιεχόμενο απαλλαγμένο από τις παθογένειες του παρελθόντος. Από την πλευρά μου θέλω, ως Διευθύνων Σύμβουλος της Εθνικής Τράπεζας και ως άνθρωπος με βαθιά κατανόηση των αναγκών και των προτεραιοτήτων της πραγματικής οικονομίας, να σας διαβεβαιώσω ότι ο όμιλος της Εθνικής θα κάνει το καλύτερο δυνατό για να ανταποκριθεί στις προσδοκίες των ελληνικών επιχειρήσεων και νοικοκυριών και να στηρίξει την ανάκαμψη και εξωστρέφεια της οικονομίας.
Αναφορικά με τη στρατηγική του Ομίλου θέλω να επισημάνω ότι η επιτυχής ολοκλήρωση της ανακεφαλαιοποίησης, σε συνδυασμό με την αναμενόμενη ολοκλήρωση των τεστ κοπώσεως των ελληνικών τραπεζών και τις επικουρικές ενέργειες κεφαλαιακής ενίσχυσης, αναμένεται να επιτρέψουν στην Τράπεζα να διαδραματίσει πολύ πιο ενεργό ρόλο στην οικονομική ανάκαμψη, επουλώνοντας τα πλήγματα από την επιβεβλημένη αναδιάρθρωση δημοσίου χρέους, την ύφεση και τη φυγή καταθέσεων.
Ξεκινάμε από μια περισσότερο σταθερή βάση που εμπεριέχει, πέραν της τεχνογνωσίας και της διάθεσης, τα μέσα, προκειμένου, για μία ακόμη φορά στην ιστορική της διαδρομή των 172 χρόνων, η Εθνική να είναι πρωτοπόρος του πιστωτικού συστήματος για την επιδιωκόμενη ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας. Ανάπτυξη, που δεν θα είναι πρόσκαιρη, που δεν θα είναι επίπλαστη και που μέσω αυτής θα ανακτηθεί, σταδιακά, με προσπάθεια, προσήλωση, συνέπεια, το 25% του εθνικού μας πλούτου, του ΑΕΠ, που χάθηκε στην εξαετία της κρίσης.
Είναι η ώρα καθένας, κυρίως όσοι ανήκουν στο επιχειρείν, να αναλάβει τις ευθύνες του. Και εμείς στην Εθνική, και ως μονάδες και ως σύνολο, ολοκληρώνουμε το σχεδιασμό μας για να παίξουμε το ρόλο που είμαστε ταγμένοι να υπηρετούμε, δηλαδή με τον καλύτερο και ασφαλέστερο τρόπο διαχείριση των αποταμιεύσεων των καταθετών μας προς όφελος της οικονομίας, της κοινωνίας, του Έθνους.
Ξεκινάμε από μία περισσότερο σταθερή βάση γιατί:
Πρώτον, ο δείκτης καταθέσεων προς δάνεια στην Ελλάδα για την Εθνική διαμορφώθηκε στο 88% (στοιχεία 9μήνου), που με διαφορά είναι καλύτερος δείκτης από άποψης ρευστότητος στην εγχώρια αγορά, αλλά και εκ των καλύτερων σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Και δεύτερον, εντείνεται η αποκλιμάκωση του ρυθμού δημιουργίας νέων επισφαλειών, τόσο στην Ελλάδα όσο και στην ΝΑ Ευρώπη, με τις νέες επισφάλειες στο 9μηνο του 2013, σε σχέση με αυτές του 2012, να είναι μειωμένες κατά 60%. Κατά συνέπεια, η απόλυτα και επιτυχώς ανακεφαλαιοποιημένη Εθνική Τράπεζα μπορεί να αποδεσμεύσει ρευστότητα για τη στήριξη του οικονομικού δυναμικού.
Σε διάστημα λιγότερο των πέντε μηνών, η διοικητική ομάδα της Εθνικής είχε την ευκαιρία, σε μία προσπάθεια κινητοποίησης όλων για το μετασχηματισμό και την ανάκαμψη της οικονομίας, να συναντηθεί, με περισσότερους από 1.600 επαγγελματίες, άτομα με μακρά ενασχόληση με το επιχειρείν αλλά και με άτομα που ξεκίνησαν ή ξεκινούν τώρα δραστηριότητα.
Όλοι μας έχουμε διδαχθεί από τα παθήματα του παρελθόντος. Άρα κατά συνέπεια «ναι» στη χορήγηση δανείων, «ναι» στις επιχειρήσεις εκείνες, παλαιές ή νέες, που χαρακτηρίζονται από καινοτομία, εξωστρέφεια, που είναι ανταγωνιστικές. Και δεν μένουμε σε αυτό. Αναλαμβάνουμε εμείς πρωτοβουλία να εντοπίσουμε αυτές τις μονάδες, αυτούς τους επιχειρηματίες, που είτε μέχρι σήμερα έχουν συνεργασία με την Εθνική Τράπεζα είτε όχι, που έχουν τις προϋποθέσεις που προανέφερα για καινοτομία, εξωστρέφεια και ανταγωνιστικότητα, για να πορευθούμε από κοινού. Δεν περιοριζόμαστε σε ένα καταρχήν κατάλογο 50-100 μονάδων. Αναζητούμε κάθε κύτταρο που εμπεριέχει δυναμισμό. Είναι αυτονόητο ότι αυτή η συμπόρευση απαιτεί και την ενεργό οικονομική στήριξη του επιχειρηματία. Εμείς ως Εθνική, πέρα από τα κεφάλαια, είμαστε διατεθειμένοι να δώσουμε και τη συμβουλή μας στην κατάρτιση του επιχειρηματικού πλαισίου, ώστε το εγχείρημα να είναι βιώσιμο.
Αυτή η πρόσκληση δεν απευθύνεται μόνο σε επιχειρήσεις με νέο σχεδιασμό ή σε μονάδες, που λειτουργούν και σχεδιάζουν επεκτάσεις, ανάπτυξη. Απευθύνεται και σε μονάδες που αντιμετωπίζουν προβλήματα και τα οποία είναι, με τεχνοοικονομικά κριτήρια, δυνατόν να επιλυθούν. Με την εμπειρία που έχουμε αποκομίσει, αναδιαρθρώνοντας εκατοντάδες παραγωγικές επιχειρήσεις, μπορούμε να συνεισφέρουμε στην αλλαγή των δεδομένων, με την Εθνική Τράπεζα να έχει τη διάθεση, αρκεί και ο επιχειρηματίας να κατανοεί την πραγματικότητα.
Το θέμα της διαθέσιμης ρευστότητας και διοχέτευσής της με ικανοποιητικό ρυθμό στην πραγματική οικονομία δεν είναι θέμα αυτοματισμού, ή επιχειρηματικών και διοικητικών αποφάσεων, αλλά οικονομικής ισορροπίας και προοπτικής. Χρέος μας είναι να εξασφαλίσουμε βέλτιστη χρήση των περιορισμένων, ακόμη, πόρων ρευστότητας σε όσους αναλάβουν την αναπτυξιακή διαδικασία, καθώς και σε αυτούς, που εξαιτίας συγκυριακών και μόνο παραγόντων, έχουν περιέλθει σε εξαιρετικά δυσχερή θέση. Μια γρήγορη ματιά στη διάρθρωση των πιστώσεων στην οικονομία τα τελευταία τρίμηνα, επιβεβαιώνει ότι η προσπάθεια αυτή συντελείται ήδη, ενώ ο ρυθμός απομόχλευσης διατηρείται στο ελάχιστο αναγκαίο επίπεδο.
Επαναλαμβάνω: Η επικέντρωσή μας σε επενδυτικά προγράμματα πρέπει να συνεξετάζει και τα παθήματα του παρελθόντος. Έχουμε ανάγκη από καινοτόμες, εξωστρεφείς, ανταγωνιστικές επιχειρήσεις. Και σε αυτές, εμείς ως Εθνική Τράπεζα θα είμαστε με συνέπεια δίπλα τους. Νέες επιχειρήσεις καινοτόμες, εξωστρεφείς δίνουν ελπίδα, βελτιώνουν και αυξάνουν τις αντοχές και τις προσδοκίες των Ελλήνων επιχειρηματιών.
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών