Η καθαρή παρούσα αξία του χρέους θα είναι απόλυτα συνδεόμενη με τον ρυθμό ανάπτυξης της ελληνικής οικονομίας.
Η Ελλάδα είναι το πιο χρεωμένο κράτος της ΕΕ με ισοδύναμο χρέος σχεδόν 170% του ετήσιου ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος αναφέρει σε άρθρο του ο Charles Goodhart διευθυντής έρευνας, χρηματοπιστωτικών αγορών στο London School of Economics
Η Ελλάδα είναι σαφές ότι δεν μπορεί να αποπληρώσει το δημόσιο χρέος της, παρά τη γενναιοδωρία των δανειστών που μείωσαν επιτόκια και επέκτειναν τον χρόνο αποπληρωμής.
Το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο έχει υιοθετήσει ξεκάθαρα αυτή την άποψη.
Αλλά πώς μπορεί να μειωθεί το χρέος της Ελλάδος αλλά και την ίδια στιγμή αυτή η αναδιάρθρωση να είναι δίκαιη και απέναντι των άλλων χωρών της ευρωζώνης;.
Όταν το χρέος διευρύνεται με την παγκόσμια οικονομική κρίση και οι φορολογούμενοι έχουν δεχθεί μεγάλη πίεση μερικοί από τους οποίους μπορεί να είναι ακόμη φτωχότεροι από τους Έλληνες πως μπορεί να υπάρξει δίκαιη λύση;
Υπάρχει, πιστεύω, ένας τρόπος για να το πράξουν.
Αυτός ο μηχανισμός.... είναι να αναδιαρθρωθεί το μεγαλύτερο μέρος ή το σύνολο, του ελληνικού χρέους με ομόλογα που θα είναι συνδεδεμένα με το πραγματικό ακαθάριστο εγχώριο προϊόν της Ελλάδος.
Τα ομόλογα αυτά δεν θα πληρώνονται εφόσον το πραγματικό κατά κεφαλήν εισόδημα είναι χαμηλό αλλά θα πληρώνονται π.χ. διπλάσια για κάθε ποσοστιαία αύξηση του πραγματικού κατά κεφαλήν εισοδήματος πέραν από το όριο βάσης που θα έχει τεθεί.
Η προθεσμία αποπληρωμής θα είναι μακράς διάρκειας, ας πούμε 40 χρόνια, αλλά θα έπρεπε να υπάρχει μια καθορισμένη λήξη, διότι διαφορετικά, σε μια αναπτυσσόμενη οικονομία, το βάρος θα μπορούσε τελικά να λάβει υπερβολικές διαστάσεις.
Μια τέτοια πρόταση – λύση θα μπορούσε να επιτύχει πολλούς στόχους ταυτόχρονα.
Κατ 'αρχάς, οι πιστωτές θα πληρωθούν αν, και μόνο αν, βοηθήσουν την Ελλάδα να αναπτυχθεί.
Η παρούσα κατάσταση με υψηλά πρωτογενή πλεονάσματα και λιτότητα θα πάρει αντικατασταθεί με ένα πρόγραμμα ανάπτυξης.
Εφόσον η ανάπτυξη επιτυγχανόταν η Ελλάδα θα μπορούσε να αποπληρώνει τα χρέη της.
Το ελληνικό χρέος σε καμία περίπτωση δεν μπορεί και δεν πρέπει να διαγραφεί.
Η καθαρή παρούσα αξία του χρέους θα είναι απόλυτα συνδεόμενη με τον ρυθμό ανάπτυξης της ελληνικής οικονομίας.
Οι αποπληρωμές τόκων θα είναι πιο συμμετρικές, όταν μια χώρα έχει ύφεση δεν μπορεί να καταβάλλει τόκους ή αν το πράττει οικονομία και κοινωνία βρίσκονται σε δύσκολη θέση.
Η ίδια ακριβώς λύση, να μετατραπεί το υπάρχον χρέος σε ομόλογα συνδεόμενα με το πραγματικό ΑΕΠ της Ελλάδος, θα μπορούσε επίσης να εφαρμοστεί σε οποιαδήποτε άλλη χώρα που αναγκάστηκε να δεχτεί πρόγραμμα στήριξης, όπως Ιρλανδία, Κύπρος και Πορτογαλία.
Δεν πρέπει να δοθούν ευνοϊκοί όροι μόνο στην Ελλάδα αλλά και όλες οι χώρες να έχουν την δυνατότητα να επιλέξουν αυτή την λύση.
Χώρες χωρίς ένα πρόγραμμα - μνημόνιο, όπως η Ιταλία, θα έχουν τη δυνατότητα να μετατρέψουν το χρέος τους σε ομόλογα συνδεδεμένα με το πραγματικό ΑΕΠ, αλλά μόνο με τους όρους που θα συμφωνηθούν μετά από διαπραγμάτευση με τους υπάρχοντες πιστωτές.
Κάθε χώρα θα μπορούσε, φυσικά, να εκδίδει ομόλογα συνδεδεμένα με το πραγματικό ΑΕΠ για τη χρηματοδότηση των ελλειμμάτων στο ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών.
Τα ομόλογα συνδεδεμένα με το πραγματικό ΑΕΠ είναι, φυσικά, μια μορφή εθνικής καθαρής θέσης.
Ο πλανήτης αυτή τη στιγμή πνίγεται στο χρέος και η λύση αυτή δεν είναι παρά ένας τρόπος για να αντιμετωπιστεί το πρόβλημα. Ακριβώς όπως απαιτείται από τις τράπεζες να κατέχουν υψηλότερους δείκτες κεφαλαιακής επάρκειας και για τους ίδιους ακριβώς λόγους, θα πρέπει να ενθαρρύνονται οι χώρες, ιδίως εκείνες με τις ευμετάβλητες οικονομίες, να μετατοπιστούν από το κλασσικό χρέος στα ομόλογα συνδεδεμένα με το πραγματικό ΑΕΠ.
Πως όμως θα υπάρξει αξιοπιστία και εμπιστοσύνη από τις αγορές;
Στον κόσμο των επιχειρήσεων η απάντηση έρχεται μέσα από εξωτερικούς ελεγκτές, που πιστοποιούν τα οικονομικά μεγέθη.
Το ίδιο τέχνασμα θα μπορούσε να χρησιμοποιήσει και η ΕΕ.
Πρέπει η εθνική στατιστική υπηρεσία κάθε χώρας να γίνει όχι μόνο νομικώς ανεξάρτητη, όπως γίνεται τώρα με την ΕΛΣΤΑΤ στην Ελλάδα, αλλά κάθε χώρα της ΕΕ που εκδίδει ομόλογα συνδεδεμένα με το ΑΕΠ θα πρέπει να υποχρεούνται να έχει πιστοποιημένα στοιχεία ειδικά το ΑΕΠ, από την Eurostat.
Μια χώρα της οποίας η στατιστική υπηρεσία ήταν ύποπτη δεν θα είναι σε θέση να εκδώσει ομόλογα συνδεδεμένα με το ΑΕΠ.
Μια νέα κυβέρνηση, ενδέχεται να αλλάξει την στατιστική υπηρεσία και τις μεθοδολογίες που ακολουθούνται και να παρουσιάζει πλασματικά στοιχεία, αυτό πρέπει να αντιμετωπιστεί.
Υπάρχουν και άλλα στατιστικά προβλήματα, όπως το πώς θα αναθεωρηθούν τα προηγούμενα στοιχεία, αλλά με καλή θέληση και από τις δύο πλευρές μπορούν να ξεπεραστούν τα προβλήματα. Για παράδειγμα, η επίδραση των αναθεωρήσεων των προηγούμενων στοιχείων θα μπορούσε να οδηγήσει σε ανάλογη προσαρμογή, προς τα πάνω ή προς τα κάτω, της εκταμίευσης της επόμενης χρονιάς.
Η βασική ιδέα των ομολόγων συνδεδεμένα το ΑΕΠ υπάρχει στην ακαδημαϊκή οικονομική βιβλιογραφία εδώ και δεκαετίες.
Δυστυχώς η λύση αυτή δεν έχει εφαρμοστεί στην πράξη, κυρίως λόγω στατιστικών προβλημάτων.
Αλλά τα πλεονεκτήματα της λύσης αυτής σε περιπτώσεις όπως την Ελλάδα, ίσως αξίζει να δοκιμαστεί.
Μεταφραστική επιμέλεια Πέτρος Λαζάρου
www.bankingnews.gr
Η Ελλάδα είναι σαφές ότι δεν μπορεί να αποπληρώσει το δημόσιο χρέος της, παρά τη γενναιοδωρία των δανειστών που μείωσαν επιτόκια και επέκτειναν τον χρόνο αποπληρωμής.
Το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο έχει υιοθετήσει ξεκάθαρα αυτή την άποψη.
Αλλά πώς μπορεί να μειωθεί το χρέος της Ελλάδος αλλά και την ίδια στιγμή αυτή η αναδιάρθρωση να είναι δίκαιη και απέναντι των άλλων χωρών της ευρωζώνης;.
Όταν το χρέος διευρύνεται με την παγκόσμια οικονομική κρίση και οι φορολογούμενοι έχουν δεχθεί μεγάλη πίεση μερικοί από τους οποίους μπορεί να είναι ακόμη φτωχότεροι από τους Έλληνες πως μπορεί να υπάρξει δίκαιη λύση;
Υπάρχει, πιστεύω, ένας τρόπος για να το πράξουν.
Αυτός ο μηχανισμός.... είναι να αναδιαρθρωθεί το μεγαλύτερο μέρος ή το σύνολο, του ελληνικού χρέους με ομόλογα που θα είναι συνδεδεμένα με το πραγματικό ακαθάριστο εγχώριο προϊόν της Ελλάδος.
Τα ομόλογα αυτά δεν θα πληρώνονται εφόσον το πραγματικό κατά κεφαλήν εισόδημα είναι χαμηλό αλλά θα πληρώνονται π.χ. διπλάσια για κάθε ποσοστιαία αύξηση του πραγματικού κατά κεφαλήν εισοδήματος πέραν από το όριο βάσης που θα έχει τεθεί.
Η προθεσμία αποπληρωμής θα είναι μακράς διάρκειας, ας πούμε 40 χρόνια, αλλά θα έπρεπε να υπάρχει μια καθορισμένη λήξη, διότι διαφορετικά, σε μια αναπτυσσόμενη οικονομία, το βάρος θα μπορούσε τελικά να λάβει υπερβολικές διαστάσεις.
Μια τέτοια πρόταση – λύση θα μπορούσε να επιτύχει πολλούς στόχους ταυτόχρονα.
Κατ 'αρχάς, οι πιστωτές θα πληρωθούν αν, και μόνο αν, βοηθήσουν την Ελλάδα να αναπτυχθεί.
Η παρούσα κατάσταση με υψηλά πρωτογενή πλεονάσματα και λιτότητα θα πάρει αντικατασταθεί με ένα πρόγραμμα ανάπτυξης.
Εφόσον η ανάπτυξη επιτυγχανόταν η Ελλάδα θα μπορούσε να αποπληρώνει τα χρέη της.
Το ελληνικό χρέος σε καμία περίπτωση δεν μπορεί και δεν πρέπει να διαγραφεί.
Η καθαρή παρούσα αξία του χρέους θα είναι απόλυτα συνδεόμενη με τον ρυθμό ανάπτυξης της ελληνικής οικονομίας.
Οι αποπληρωμές τόκων θα είναι πιο συμμετρικές, όταν μια χώρα έχει ύφεση δεν μπορεί να καταβάλλει τόκους ή αν το πράττει οικονομία και κοινωνία βρίσκονται σε δύσκολη θέση.
Η ίδια ακριβώς λύση, να μετατραπεί το υπάρχον χρέος σε ομόλογα συνδεόμενα με το πραγματικό ΑΕΠ της Ελλάδος, θα μπορούσε επίσης να εφαρμοστεί σε οποιαδήποτε άλλη χώρα που αναγκάστηκε να δεχτεί πρόγραμμα στήριξης, όπως Ιρλανδία, Κύπρος και Πορτογαλία.
Δεν πρέπει να δοθούν ευνοϊκοί όροι μόνο στην Ελλάδα αλλά και όλες οι χώρες να έχουν την δυνατότητα να επιλέξουν αυτή την λύση.
Χώρες χωρίς ένα πρόγραμμα - μνημόνιο, όπως η Ιταλία, θα έχουν τη δυνατότητα να μετατρέψουν το χρέος τους σε ομόλογα συνδεδεμένα με το πραγματικό ΑΕΠ, αλλά μόνο με τους όρους που θα συμφωνηθούν μετά από διαπραγμάτευση με τους υπάρχοντες πιστωτές.
Κάθε χώρα θα μπορούσε, φυσικά, να εκδίδει ομόλογα συνδεδεμένα με το πραγματικό ΑΕΠ για τη χρηματοδότηση των ελλειμμάτων στο ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών.
Τα ομόλογα συνδεδεμένα με το πραγματικό ΑΕΠ είναι, φυσικά, μια μορφή εθνικής καθαρής θέσης.
Ο πλανήτης αυτή τη στιγμή πνίγεται στο χρέος και η λύση αυτή δεν είναι παρά ένας τρόπος για να αντιμετωπιστεί το πρόβλημα. Ακριβώς όπως απαιτείται από τις τράπεζες να κατέχουν υψηλότερους δείκτες κεφαλαιακής επάρκειας και για τους ίδιους ακριβώς λόγους, θα πρέπει να ενθαρρύνονται οι χώρες, ιδίως εκείνες με τις ευμετάβλητες οικονομίες, να μετατοπιστούν από το κλασσικό χρέος στα ομόλογα συνδεδεμένα με το πραγματικό ΑΕΠ.
Πως όμως θα υπάρξει αξιοπιστία και εμπιστοσύνη από τις αγορές;
Στον κόσμο των επιχειρήσεων η απάντηση έρχεται μέσα από εξωτερικούς ελεγκτές, που πιστοποιούν τα οικονομικά μεγέθη.
Το ίδιο τέχνασμα θα μπορούσε να χρησιμοποιήσει και η ΕΕ.
Πρέπει η εθνική στατιστική υπηρεσία κάθε χώρας να γίνει όχι μόνο νομικώς ανεξάρτητη, όπως γίνεται τώρα με την ΕΛΣΤΑΤ στην Ελλάδα, αλλά κάθε χώρα της ΕΕ που εκδίδει ομόλογα συνδεδεμένα με το ΑΕΠ θα πρέπει να υποχρεούνται να έχει πιστοποιημένα στοιχεία ειδικά το ΑΕΠ, από την Eurostat.
Μια χώρα της οποίας η στατιστική υπηρεσία ήταν ύποπτη δεν θα είναι σε θέση να εκδώσει ομόλογα συνδεδεμένα με το ΑΕΠ.
Μια νέα κυβέρνηση, ενδέχεται να αλλάξει την στατιστική υπηρεσία και τις μεθοδολογίες που ακολουθούνται και να παρουσιάζει πλασματικά στοιχεία, αυτό πρέπει να αντιμετωπιστεί.
Υπάρχουν και άλλα στατιστικά προβλήματα, όπως το πώς θα αναθεωρηθούν τα προηγούμενα στοιχεία, αλλά με καλή θέληση και από τις δύο πλευρές μπορούν να ξεπεραστούν τα προβλήματα. Για παράδειγμα, η επίδραση των αναθεωρήσεων των προηγούμενων στοιχείων θα μπορούσε να οδηγήσει σε ανάλογη προσαρμογή, προς τα πάνω ή προς τα κάτω, της εκταμίευσης της επόμενης χρονιάς.
Η βασική ιδέα των ομολόγων συνδεδεμένα το ΑΕΠ υπάρχει στην ακαδημαϊκή οικονομική βιβλιογραφία εδώ και δεκαετίες.
Δυστυχώς η λύση αυτή δεν έχει εφαρμοστεί στην πράξη, κυρίως λόγω στατιστικών προβλημάτων.
Αλλά τα πλεονεκτήματα της λύσης αυτής σε περιπτώσεις όπως την Ελλάδα, ίσως αξίζει να δοκιμαστεί.
Μεταφραστική επιμέλεια Πέτρος Λαζάρου
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών