Στην περίπτωση που οι τράπεζες επαναπαυθούν στις θετικές προβλέψεις και κωλυσιεργήσου, θα θέσουν σε κίνδυνο την επιτυχή υλοποίηση του σχεδίου μείωσης των NPEs
Για τον κίνδυνο απόκλισης από τους στόχους εάν καθυστερήσει η εφαρμογή των απαραίτητων δραστικών μέτρων για τη μείωση των μη εξυπηρετούμενων δανείων (NPLs) και μη εξυπηρετούμενων ανοιγμάτων (NPEs), προειδοποιεί ο διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος Γιάννης Στουρνάρας στην ετήσια έκθεση για το 2017.
Υπενθυμίζεται ότι σύμφωνα με τους επιχειρησιακούς στόχους για την περίοδο τέλος Ιουνίου 2017-τέλος Δεκεμβρίου 2019, η νέα ροή NPEs εκτιμάται ότι θα ανέλθει σε 20,1 δισεκ. ευρώ, ενώ το ύψος των δανείων που θα αναταξινομηθούν από μη εξυπηρετούμενα σε εξυπηρετούμενα ανέρχεται σε 21,1 δισεκ. ευρώ.
Από την ανάλυση του συνδυαστικού προβλεπτικού υποδείγματος προκύπτει ότι, συνολικά για την περίοδο β' εξάμηνο 2017-2019, η βελτίωση των οικονομικών συνθηκών από μόνη της θα συμβάλει μεν στον περιορισμό του ρυθμού αύξησης των NPEs, αλλά δεν επαρκεί για να οδηγήσει σε αρνητικό πρόσημο τους καθαρούς ρυθμούς αθέτησης.
Ενδεικτικά, με την υπόθεση της μη ενεργού διαχείρισης των NPLs εκτιμάται ότι θα μπορούσε να προκύψει απόκλιση από τους επιχειρησιακούς στόχους περίπου 9 δισεκ. ευρώ στο τέλος του 2019 για το σύνολο των NPEs..
Συνεπώς, στην περίπτωση που οι τράπεζες επαναπαυθούν στις θετικές προβλέψεις για τα μακροοικονομικά μεγέθη και κωλυσιεργήσουν στην εφαρμογή ενεργητικών μεθόδων διαχείρισης των NPEs, θα θέσουν σε κίνδυνο την επιτυχή υλοποίηση του σχεδίου μείωσης των NPEs, η επίτευξη του οποίου είναι κεφαλαιώδους σημασίας για το αύριο του τραπεζικού τομέα και της ελληνικής οικονομίας.
Δεδομένου ότι η Πολιτεία έχει προχωρήσει στην άρση πληθώρας θεσμικών εμποδίων που δυσχέραιναν στο παρελθόν την αποτελεσματική διαχείριση των ΜΕΑ, επιβάλλεται οι τράπεζες να εντείνουν τις προσπάθειές τους στην κατεύθυνση της πιο ενεργού και αποτελεσματικής διαχείρισης των ΜΕΔ μέσω της παροχής στοχευόμενων λύσεων αναδιάρθρωσης δανείων, λαμβάνοντας υπόψη και την πραγματική ικανότητα αποπληρωμής από πλευράς των δανειοληπτών, καταλήγει η Τράπεζα της Ελλάδος.
Δάνεια σε καθυστέρηση – η ευρωπαϊκή διάσταση του προβλήματος και μέτρα αντιμετώπισης
Αναλυτικότερα, όπως τονίζεται, τα τελευταία χρόνια και ιδίως μετά την ίδρυση της Τραπεζικής Ένωσης, έχει παρατηρηθεί σημαντική πρόοδος στην αντιμετώπιση των προβλημάτων των ισολογισμών των τραπεζών, με σοβαρότερο μεταξύ αυτών το πρόβλημα των υψηλών επιπέδων μη εξυπηρετούμενων δανείων (NPLs - ΜΕΔ), όπως αναφέρει η έκθεση.
Όπως τονίζεται, αν και το πρόβλημα των ΜΕΔ είναι πιο έντονο σε ορισμένες χώρες, το συνολικό μέγεθος σε ευρωπαϊκό επίπεδο δεν επιτρέπει τον εφησυχασμό των ευρωπαϊκών θεσμών τόσο για την αντιμετώπιση του υπάρχοντος αποθέματος ΜΕΔ όσο και για τη δημιουργία των κατάλληλων δικλίδων ασφαλείας ώστε να αποτραπεί η εμφάνιση τέτοιας έκτασης προβλήματος στο μέλλον.
Το 2017 έλαβαν χώρα σημαντικές εξελίξεις σε εποπτικό και θεσμικό επίπεδο αναφορικά με την αντιμετώπιση του προβλήματος των ΜΕΔ.
Η πρώτη σημαντική εξέλιξη αφορά τις “Κατευθυντήριες γραμμές προς τις τράπεζες σχετικά με τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια” που εξέδωσε ο Ενιαίος Εποπτικός Μηχανισμός το Μάρτιο.
Οι εν λόγω κατευθυντήριες γραμμές συνδέονται με ολόκληρο τον κύκλο διαχείρισης των ΜΕΔ και καλύπτουν θεματικές ενότητες όπως η διαμόρφωση στρατηγικής για τα ΜΕΔ, η εσωτερική οργάνωση των τραπεζών, η διαμόρφωση εναλλακτικών λύσεων ρύθμισης, η καταγραφή και παρακολούθηση των ΜΕΔ, η αποτίμηση των εξασφαλίσεων, ο σχηματισμός προβλέψεων και η διενέργεια διαγραφών.
Η δεύτερη σημαντική εξέλιξη σε ευρωπαϊκό επίπεδο ήταν η δημοσιοποίηση της έκθεσης σχετικά με τα ΜΕΔ που καταρτίστηκε από την υποομάδα της Επιτροπής Χρηματοπιστωτικών Υπηρεσιών της ΕΕ (Financial Services Committee).
Oι προτάσεις της έκθεσης επικεντρώνονται σε τέσσερις τομείς:
Ενίσχυση της εποπτείας, για να διασφαλιστεί ότι οι εποπτικές αρχές είναι εξοπλισμένες με τα απαραίτητα μέσα ώστε να επιβλέπουν τη διαχείριση των ΜΕΔ, αλλά και να αναγνωρίζουν και να καταγράφουν εγκαίρως τις σχετικές προβλέψεις.
Διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις των πλαισίων αφερεγγυότητας και είσπραξης οφειλών, με στόχο τη μείωση του χρόνου και την αύξηση της τιμής ανάκτησης από τα ΜΕΔ.
Βάσει των ανωτέρω, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο τόνισε στα συμπεράσματα της 11ης Ιουλίου 2017 ότι μια ολοκληρωμένη προσέγγιση που συνδυάζει ένα μίγμα συμπληρωματικών δράσεων πολιτικής, σε εθνικό αλλά και σε ευρωπαϊκό επίπεδο ανάλογα με την περίπτωση, είναι ο πλέον αποτελεσματικός τρόπος για να αντιμετωπιστούν τα υφιστάμενα αποθέματα ΜΕΔ, καθώς και η εμφάνιση και συσσώρευση νέων ΜΕΔ στους ισολογισμούς των τραπεζών.
Στην κατεύθυνση αυτή δρομολογήθηκαν ενέργειες και οδικός χάρτης για την αντιμετώπιση του προβλήματος των ΜΕΔ. Μεταξύ των ενεργειών αυτών, αναμένεται η έκδοση κατευθυντήριων γραμμών για τις τράπεζες τόσο αναφορικά με την παρακολούθηση των ηλεκτρονικών φακέλων με στοιχεία των τραπεζικών δανείων (loan tapes), καθορίζοντας τις ελάχιστες λεπτομερείς πληροφορίες που θα απαιτούνται από τις τράπεζες σχετικά με τα πιστωτικά τους ανοίγματα εντός του χαρτοφυλακίου συναλλαγών, όσο και αναφορικά με τη χορήγηση και την παρακολούθηση των δανείων από τις τράπεζες, με έμφαση σε ζητήματα όπως η διαφάνεια και η εκτίμηση της οικονομικής προσιτότητας του δανείου για το δανειολήπτη.
Επίσης, με στόχο την ανάπτυξη της δευτερογενούς αγοράς ΜΕΔ, θα εξεταστούν, στο πλαίσιο της εν εξελίξει επανεξέτασης των CRR/CRD IV, προληπτικοί μηχανισμοί στήριξης για την αντιμετώπιση ενδεχόμενης ελλιπούς δημιουργίας προβλέψεων, αλλά και οι δυνατότητες δημιουργίας πλατφορμών συναλλαγών, και θα ενισχυθούν οι υποδομές δεδομένων, με ενιαία και τυποποιημένα στοιχεία για τα ΜΕΔ.
Ως προς το τελευταίο, το Δεκέμβριο του 2017 η Ευρωπαϊκή Αρχή Τραπεζών δημοσίευσε υποδείγματα για υποβολή δεδομένων από τις τράπεζες σχετικά με τις πωλήσεις μη εξυπηρετούμενων δανείων.
Τέλος, θα εφαρμοστούν και για τα λιγότερο σημαντικά ιδρύματα της Τραπεζικής Ένωσης κατευθυντήριες γραμμές σχετικά με τα ΜΕΔ ανάλογες με εκείνες που εφαρμόζουν τα σημαντικά ιδρύματα, με στοχευμένες προσαρμογές όπου ενδείκνυται, ενώ το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Συστημικού Κινδύνου θα αναπτύξει μακροπροληπτικές προσεγγίσεις για την πρόληψη της εμφάνισης προβλημάτων ΜΕΔ σε ολόκληρο το σύστημα, με έμφαση στις δυνητικές επιπτώσεις στη χρηματοπιστωτική σταθερότητα.
Ανάπτυξη δευτερογενούς αγοράς NPLs
Προώθηση της αναδιάρθρωσης των τραπεζών και γενικότερα του τραπεζικού τομέα μέσω ενθάρρυνσης της διασυνοριακής αλλά και της εκτός τραπεζικού συστήματος δανειοδότησης, καθώς και των εξαγορών και συγχωνεύσεων, ενώ οι αδύναμες τράπεζες θα πρέπει να οδηγούνται στην “έξοδο” με οργανωμένο και θεσμοθετημένο τρόπο.
Αποκλιμάκωση των δανείων σε καθυστέρηση στην Ελλάδα – Επιχειρησιακοί στόχοι και οικονομικός κύκλος.
Στα προαναφερθέντα συμπεράσματα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου επισημαίνεται ότι τα σημερινά υψηλά ποσοστά NPLs σε ορισμένα κράτη-μέλη ενδέχεται, λόγω του μεγέθους τους, να μη μπορέσουν να μειωθούν με ικανοποιητικό ρυθμό, παρά την οικονομική ανάκαμψη.
Στην εκτενή σχετική βιβλιογραφία έχει τεκμηριωθεί ισχυρή σχέση μεταξύ ΜΕΔ και οικονομικών μεταβλητών, όπως το ακαθάριστο εγχώριο προϊόν (ΑΕΠ) και το ποσοστό ανεργίας, αλλά και μεταξύ ΜΕΔ και χαρακτηριστικών των τραπεζών όπως το μέγεθος, η κερδοφορία, η αποτελεσματικότητα, ο βαθμός κινδύνου, η ποιότητα της εταιρικής διακυβέρνησης κ.λπ.
Στη βάση αυτή και λαμβάνοντας υπόψη τους επιχειρησιακούς στόχους των ελληνικών τραπεζών για την αποκλιμάκωση των ΜΕΔ, αλλά και των μη εξυπηρετούμενων ανοιγμάτων (ΜΕΑ), διενεργήθηκε εμπειρική ανάλυση που επιχειρεί, μέσω εναλλακτικών οικονομετρικών τεχνικών, να εκτιμήσει κατά πόσον η εκτιμώμενη θετική οικονομική συγκυρία για τα επόμενα έτη επαρκεί για να επιτευχθεί η μείωση του αποθέματος των ΝPLs και NPEs όπως προβλέπεται βάσει των επιχειρησιακών στόχων των ελληνικών τραπεζών.
Ειδικότερα, εφαρμόζοντας εναλλακτικές οικονομετρικές προσεγγίσεις (παλινδρόμηση εναλλασσόμενων συνθηκών, μπεϋζιανή παλινδρόμηση) εξετάστηκε η επίδραση μακροοικονομικών μεταβλητών (ρυθμός μεταβολής της οικονομικής δραστηριότητας, της ανεργίας, των τιμών ακινήτων, των εξαγωγών, της ιδιωτικής κατανάλωσης, του επιπέδου τιμών) στο ποσοστό αθέτησης των χαρτοφυλακίων δανείων (επιχειρηματικών, στεγαστικών, καταναλωτικών) των ελληνικών
τραπεζών.
Τα αποτελέσματα υποστηρίζουν συνολικά ότι το ποσοστό αθέτησης σχετίζεται αρνητικά με το ρυθμό μεταβολής της οικονομικής δραστηριότητας (με χρονική υστέρηση), τη μεταβολή του δείκτη τιμών των ακινήτων και το ρυθμό μεταβολής της ιδιωτικής κατανάλωσης και θετικά με τον πληθωρισμό και την ανεργία.
Στη συνέχεια, χρησιμοποιώντας τις πρόσφατες οικονομικές προβλέψεις της Τράπεζας της Ελλάδος για το 2018 και το 2019 για τις βασικές μακροοικονομικές μεταβλητές των υποδειγμάτων, εκτιμήθηκαν οι μελλοντικοί καθαροί ρυθμοί αθέτησης (δηλαδή οι ρυθμοί αθέτησης συνυπολογιζόμενωντων δανείων που “θεραπεύονται”, δηλαδή εκείνων που αναταξινομούνται από το χαρτοφυλάκιοτων μη εξυπηρετούμενων σε εκείνο των εξυπηρετούμενων) ανά χαρτοφυλάκιο με βάση αποκλειστικά την εξέλιξη των μακροοικονομικών μεγεθών.
Οι ανωτέρω εκτιμήσεις χρησιμοποιήθηκαν για να προβλεφθεί η επίδραση των μακροοικονομικών μεταβλητών αποκλειστικά στις αναταξινομήσεις δανείων μεταξύ των κατηγοριών εξυπηρετούμενων και μη εξυπηρετούμενων και να συγκριθούν οι αναταξινομήσεις με τους τεθέντες επιχειρησιακούς στόχους των τραπεζών σε επίπεδο συστήματος για τη μείωση των ΝPEs.
Υπενθυμίζεται ότι σύμφωνα με τους επιχειρησιακούς στόχους για την περίοδο τέλος Ιουνίου 2017-τέλος Δεκεμβρίου 2019, η νέα ροή NPEs εκτιμάται ότι θα ανέλθει σε 20,1 δισεκ. ευρώ, ενώ το ύψος των δανείων που θα αναταξινομηθούν από μη εξυπηρετούμενα σε εξυπηρετούμενα ανέρχεται σε 21,1 δισεκ. ευρώ.
Από την ανάλυση του συνδυαστικού προβλεπτικού υποδείγματος προκύπτει ότι, συνολικά για την περίοδο β' εξάμηνο 2017-2019, η βελτίωση των οικονομικών συνθηκών από μόνη της θα συμβάλει μεν στον περιορισμό του ρυθμού αύξησης των ΜΕΑ, αλλά δεν επαρκεί για να οδηγήσει σε αρνητικό πρόσημο τους καθαρούς ρυθμούς αθέτησης.
Ενδεικτικά, σύμφωνα με το ως άνω αναφερόμενο υπόδειγμα και με την υπόθεση της μη ενεργού διαχείρισης των ΜΕΔ, εκτιμάται ότι θα μπορούσε να προκύψει απόκλιση από τους επιχειρησιακούς στόχους περίπου 9 δισεκ. ευρώ στο τέλος του 2019 για το σύνολο των ΜΕΑ.
Συνεπώς, στην περίπτωση που οι τράπεζες επαναπαυθούν στις θετικές προβλέψεις για τα μακροοικονομικά μεγέθη και κωλυσιεργήσουν στην εφαρμογή ενεργητικών μεθόδων διαχείρισης των ΜΕΑ, θα θέσουν σε κίνδυνο την επιτυχή υλοποίηση του σχεδίου μείωσης των ΜΕΑ, η επίτευξη του οποίου είναι κεφαλαιώδους σημασίας για το αύριο του τραπεζικού τομέα και της ελληνικής οικονομίας.
Δεδομένου ότι η Πολιτεία έχει προχωρήσει στην άρση πληθώρας θεσμικών εμποδίων που δυσχέραιναν στο παρελθόν την αποτελεσματική διαχείριση των ΜΕΑ, επιβάλλεται οι τράπεζες να εντείνουν τις προσπάθειές τους στην κατεύθυνση της πιο ενεργού και αποτελεσματικής διαχείρισης των ΜΕΔ μέσω της παροχής στοχευόμενων λύσεων αναδιάρθρωσης δανείων, λαμβάνοντας υπόψη και την πραγματική ικανότητα αποπληρωμής από πλευράς των δανειοληπτών, καταλήγει η Τράπεζα της Ελλάδος.
www.bankingnews.gr
Υπενθυμίζεται ότι σύμφωνα με τους επιχειρησιακούς στόχους για την περίοδο τέλος Ιουνίου 2017-τέλος Δεκεμβρίου 2019, η νέα ροή NPEs εκτιμάται ότι θα ανέλθει σε 20,1 δισεκ. ευρώ, ενώ το ύψος των δανείων που θα αναταξινομηθούν από μη εξυπηρετούμενα σε εξυπηρετούμενα ανέρχεται σε 21,1 δισεκ. ευρώ.
Από την ανάλυση του συνδυαστικού προβλεπτικού υποδείγματος προκύπτει ότι, συνολικά για την περίοδο β' εξάμηνο 2017-2019, η βελτίωση των οικονομικών συνθηκών από μόνη της θα συμβάλει μεν στον περιορισμό του ρυθμού αύξησης των NPEs, αλλά δεν επαρκεί για να οδηγήσει σε αρνητικό πρόσημο τους καθαρούς ρυθμούς αθέτησης.
Ενδεικτικά, με την υπόθεση της μη ενεργού διαχείρισης των NPLs εκτιμάται ότι θα μπορούσε να προκύψει απόκλιση από τους επιχειρησιακούς στόχους περίπου 9 δισεκ. ευρώ στο τέλος του 2019 για το σύνολο των NPEs..
Συνεπώς, στην περίπτωση που οι τράπεζες επαναπαυθούν στις θετικές προβλέψεις για τα μακροοικονομικά μεγέθη και κωλυσιεργήσουν στην εφαρμογή ενεργητικών μεθόδων διαχείρισης των NPEs, θα θέσουν σε κίνδυνο την επιτυχή υλοποίηση του σχεδίου μείωσης των NPEs, η επίτευξη του οποίου είναι κεφαλαιώδους σημασίας για το αύριο του τραπεζικού τομέα και της ελληνικής οικονομίας.
Δεδομένου ότι η Πολιτεία έχει προχωρήσει στην άρση πληθώρας θεσμικών εμποδίων που δυσχέραιναν στο παρελθόν την αποτελεσματική διαχείριση των ΜΕΑ, επιβάλλεται οι τράπεζες να εντείνουν τις προσπάθειές τους στην κατεύθυνση της πιο ενεργού και αποτελεσματικής διαχείρισης των ΜΕΔ μέσω της παροχής στοχευόμενων λύσεων αναδιάρθρωσης δανείων, λαμβάνοντας υπόψη και την πραγματική ικανότητα αποπληρωμής από πλευράς των δανειοληπτών, καταλήγει η Τράπεζα της Ελλάδος.
Δάνεια σε καθυστέρηση – η ευρωπαϊκή διάσταση του προβλήματος και μέτρα αντιμετώπισης
Αναλυτικότερα, όπως τονίζεται, τα τελευταία χρόνια και ιδίως μετά την ίδρυση της Τραπεζικής Ένωσης, έχει παρατηρηθεί σημαντική πρόοδος στην αντιμετώπιση των προβλημάτων των ισολογισμών των τραπεζών, με σοβαρότερο μεταξύ αυτών το πρόβλημα των υψηλών επιπέδων μη εξυπηρετούμενων δανείων (NPLs - ΜΕΔ), όπως αναφέρει η έκθεση.
Όπως τονίζεται, αν και το πρόβλημα των ΜΕΔ είναι πιο έντονο σε ορισμένες χώρες, το συνολικό μέγεθος σε ευρωπαϊκό επίπεδο δεν επιτρέπει τον εφησυχασμό των ευρωπαϊκών θεσμών τόσο για την αντιμετώπιση του υπάρχοντος αποθέματος ΜΕΔ όσο και για τη δημιουργία των κατάλληλων δικλίδων ασφαλείας ώστε να αποτραπεί η εμφάνιση τέτοιας έκτασης προβλήματος στο μέλλον.
Το 2017 έλαβαν χώρα σημαντικές εξελίξεις σε εποπτικό και θεσμικό επίπεδο αναφορικά με την αντιμετώπιση του προβλήματος των ΜΕΔ.
Η πρώτη σημαντική εξέλιξη αφορά τις “Κατευθυντήριες γραμμές προς τις τράπεζες σχετικά με τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια” που εξέδωσε ο Ενιαίος Εποπτικός Μηχανισμός το Μάρτιο.
Οι εν λόγω κατευθυντήριες γραμμές συνδέονται με ολόκληρο τον κύκλο διαχείρισης των ΜΕΔ και καλύπτουν θεματικές ενότητες όπως η διαμόρφωση στρατηγικής για τα ΜΕΔ, η εσωτερική οργάνωση των τραπεζών, η διαμόρφωση εναλλακτικών λύσεων ρύθμισης, η καταγραφή και παρακολούθηση των ΜΕΔ, η αποτίμηση των εξασφαλίσεων, ο σχηματισμός προβλέψεων και η διενέργεια διαγραφών.
Η δεύτερη σημαντική εξέλιξη σε ευρωπαϊκό επίπεδο ήταν η δημοσιοποίηση της έκθεσης σχετικά με τα ΜΕΔ που καταρτίστηκε από την υποομάδα της Επιτροπής Χρηματοπιστωτικών Υπηρεσιών της ΕΕ (Financial Services Committee).
Oι προτάσεις της έκθεσης επικεντρώνονται σε τέσσερις τομείς:
Ενίσχυση της εποπτείας, για να διασφαλιστεί ότι οι εποπτικές αρχές είναι εξοπλισμένες με τα απαραίτητα μέσα ώστε να επιβλέπουν τη διαχείριση των ΜΕΔ, αλλά και να αναγνωρίζουν και να καταγράφουν εγκαίρως τις σχετικές προβλέψεις.
Διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις των πλαισίων αφερεγγυότητας και είσπραξης οφειλών, με στόχο τη μείωση του χρόνου και την αύξηση της τιμής ανάκτησης από τα ΜΕΔ.
Βάσει των ανωτέρω, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο τόνισε στα συμπεράσματα της 11ης Ιουλίου 2017 ότι μια ολοκληρωμένη προσέγγιση που συνδυάζει ένα μίγμα συμπληρωματικών δράσεων πολιτικής, σε εθνικό αλλά και σε ευρωπαϊκό επίπεδο ανάλογα με την περίπτωση, είναι ο πλέον αποτελεσματικός τρόπος για να αντιμετωπιστούν τα υφιστάμενα αποθέματα ΜΕΔ, καθώς και η εμφάνιση και συσσώρευση νέων ΜΕΔ στους ισολογισμούς των τραπεζών.
Στην κατεύθυνση αυτή δρομολογήθηκαν ενέργειες και οδικός χάρτης για την αντιμετώπιση του προβλήματος των ΜΕΔ. Μεταξύ των ενεργειών αυτών, αναμένεται η έκδοση κατευθυντήριων γραμμών για τις τράπεζες τόσο αναφορικά με την παρακολούθηση των ηλεκτρονικών φακέλων με στοιχεία των τραπεζικών δανείων (loan tapes), καθορίζοντας τις ελάχιστες λεπτομερείς πληροφορίες που θα απαιτούνται από τις τράπεζες σχετικά με τα πιστωτικά τους ανοίγματα εντός του χαρτοφυλακίου συναλλαγών, όσο και αναφορικά με τη χορήγηση και την παρακολούθηση των δανείων από τις τράπεζες, με έμφαση σε ζητήματα όπως η διαφάνεια και η εκτίμηση της οικονομικής προσιτότητας του δανείου για το δανειολήπτη.
Επίσης, με στόχο την ανάπτυξη της δευτερογενούς αγοράς ΜΕΔ, θα εξεταστούν, στο πλαίσιο της εν εξελίξει επανεξέτασης των CRR/CRD IV, προληπτικοί μηχανισμοί στήριξης για την αντιμετώπιση ενδεχόμενης ελλιπούς δημιουργίας προβλέψεων, αλλά και οι δυνατότητες δημιουργίας πλατφορμών συναλλαγών, και θα ενισχυθούν οι υποδομές δεδομένων, με ενιαία και τυποποιημένα στοιχεία για τα ΜΕΔ.
Ως προς το τελευταίο, το Δεκέμβριο του 2017 η Ευρωπαϊκή Αρχή Τραπεζών δημοσίευσε υποδείγματα για υποβολή δεδομένων από τις τράπεζες σχετικά με τις πωλήσεις μη εξυπηρετούμενων δανείων.
Τέλος, θα εφαρμοστούν και για τα λιγότερο σημαντικά ιδρύματα της Τραπεζικής Ένωσης κατευθυντήριες γραμμές σχετικά με τα ΜΕΔ ανάλογες με εκείνες που εφαρμόζουν τα σημαντικά ιδρύματα, με στοχευμένες προσαρμογές όπου ενδείκνυται, ενώ το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Συστημικού Κινδύνου θα αναπτύξει μακροπροληπτικές προσεγγίσεις για την πρόληψη της εμφάνισης προβλημάτων ΜΕΔ σε ολόκληρο το σύστημα, με έμφαση στις δυνητικές επιπτώσεις στη χρηματοπιστωτική σταθερότητα.
Ανάπτυξη δευτερογενούς αγοράς NPLs
Προώθηση της αναδιάρθρωσης των τραπεζών και γενικότερα του τραπεζικού τομέα μέσω ενθάρρυνσης της διασυνοριακής αλλά και της εκτός τραπεζικού συστήματος δανειοδότησης, καθώς και των εξαγορών και συγχωνεύσεων, ενώ οι αδύναμες τράπεζες θα πρέπει να οδηγούνται στην “έξοδο” με οργανωμένο και θεσμοθετημένο τρόπο.
Αποκλιμάκωση των δανείων σε καθυστέρηση στην Ελλάδα – Επιχειρησιακοί στόχοι και οικονομικός κύκλος.
Στα προαναφερθέντα συμπεράσματα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου επισημαίνεται ότι τα σημερινά υψηλά ποσοστά NPLs σε ορισμένα κράτη-μέλη ενδέχεται, λόγω του μεγέθους τους, να μη μπορέσουν να μειωθούν με ικανοποιητικό ρυθμό, παρά την οικονομική ανάκαμψη.
Στην εκτενή σχετική βιβλιογραφία έχει τεκμηριωθεί ισχυρή σχέση μεταξύ ΜΕΔ και οικονομικών μεταβλητών, όπως το ακαθάριστο εγχώριο προϊόν (ΑΕΠ) και το ποσοστό ανεργίας, αλλά και μεταξύ ΜΕΔ και χαρακτηριστικών των τραπεζών όπως το μέγεθος, η κερδοφορία, η αποτελεσματικότητα, ο βαθμός κινδύνου, η ποιότητα της εταιρικής διακυβέρνησης κ.λπ.
Στη βάση αυτή και λαμβάνοντας υπόψη τους επιχειρησιακούς στόχους των ελληνικών τραπεζών για την αποκλιμάκωση των ΜΕΔ, αλλά και των μη εξυπηρετούμενων ανοιγμάτων (ΜΕΑ), διενεργήθηκε εμπειρική ανάλυση που επιχειρεί, μέσω εναλλακτικών οικονομετρικών τεχνικών, να εκτιμήσει κατά πόσον η εκτιμώμενη θετική οικονομική συγκυρία για τα επόμενα έτη επαρκεί για να επιτευχθεί η μείωση του αποθέματος των ΝPLs και NPEs όπως προβλέπεται βάσει των επιχειρησιακών στόχων των ελληνικών τραπεζών.
Ειδικότερα, εφαρμόζοντας εναλλακτικές οικονομετρικές προσεγγίσεις (παλινδρόμηση εναλλασσόμενων συνθηκών, μπεϋζιανή παλινδρόμηση) εξετάστηκε η επίδραση μακροοικονομικών μεταβλητών (ρυθμός μεταβολής της οικονομικής δραστηριότητας, της ανεργίας, των τιμών ακινήτων, των εξαγωγών, της ιδιωτικής κατανάλωσης, του επιπέδου τιμών) στο ποσοστό αθέτησης των χαρτοφυλακίων δανείων (επιχειρηματικών, στεγαστικών, καταναλωτικών) των ελληνικών
τραπεζών.
Τα αποτελέσματα υποστηρίζουν συνολικά ότι το ποσοστό αθέτησης σχετίζεται αρνητικά με το ρυθμό μεταβολής της οικονομικής δραστηριότητας (με χρονική υστέρηση), τη μεταβολή του δείκτη τιμών των ακινήτων και το ρυθμό μεταβολής της ιδιωτικής κατανάλωσης και θετικά με τον πληθωρισμό και την ανεργία.
Στη συνέχεια, χρησιμοποιώντας τις πρόσφατες οικονομικές προβλέψεις της Τράπεζας της Ελλάδος για το 2018 και το 2019 για τις βασικές μακροοικονομικές μεταβλητές των υποδειγμάτων, εκτιμήθηκαν οι μελλοντικοί καθαροί ρυθμοί αθέτησης (δηλαδή οι ρυθμοί αθέτησης συνυπολογιζόμενωντων δανείων που “θεραπεύονται”, δηλαδή εκείνων που αναταξινομούνται από το χαρτοφυλάκιοτων μη εξυπηρετούμενων σε εκείνο των εξυπηρετούμενων) ανά χαρτοφυλάκιο με βάση αποκλειστικά την εξέλιξη των μακροοικονομικών μεγεθών.
Οι ανωτέρω εκτιμήσεις χρησιμοποιήθηκαν για να προβλεφθεί η επίδραση των μακροοικονομικών μεταβλητών αποκλειστικά στις αναταξινομήσεις δανείων μεταξύ των κατηγοριών εξυπηρετούμενων και μη εξυπηρετούμενων και να συγκριθούν οι αναταξινομήσεις με τους τεθέντες επιχειρησιακούς στόχους των τραπεζών σε επίπεδο συστήματος για τη μείωση των ΝPEs.
Υπενθυμίζεται ότι σύμφωνα με τους επιχειρησιακούς στόχους για την περίοδο τέλος Ιουνίου 2017-τέλος Δεκεμβρίου 2019, η νέα ροή NPEs εκτιμάται ότι θα ανέλθει σε 20,1 δισεκ. ευρώ, ενώ το ύψος των δανείων που θα αναταξινομηθούν από μη εξυπηρετούμενα σε εξυπηρετούμενα ανέρχεται σε 21,1 δισεκ. ευρώ.
Από την ανάλυση του συνδυαστικού προβλεπτικού υποδείγματος προκύπτει ότι, συνολικά για την περίοδο β' εξάμηνο 2017-2019, η βελτίωση των οικονομικών συνθηκών από μόνη της θα συμβάλει μεν στον περιορισμό του ρυθμού αύξησης των ΜΕΑ, αλλά δεν επαρκεί για να οδηγήσει σε αρνητικό πρόσημο τους καθαρούς ρυθμούς αθέτησης.
Ενδεικτικά, σύμφωνα με το ως άνω αναφερόμενο υπόδειγμα και με την υπόθεση της μη ενεργού διαχείρισης των ΜΕΔ, εκτιμάται ότι θα μπορούσε να προκύψει απόκλιση από τους επιχειρησιακούς στόχους περίπου 9 δισεκ. ευρώ στο τέλος του 2019 για το σύνολο των ΜΕΑ.
Συνεπώς, στην περίπτωση που οι τράπεζες επαναπαυθούν στις θετικές προβλέψεις για τα μακροοικονομικά μεγέθη και κωλυσιεργήσουν στην εφαρμογή ενεργητικών μεθόδων διαχείρισης των ΜΕΑ, θα θέσουν σε κίνδυνο την επιτυχή υλοποίηση του σχεδίου μείωσης των ΜΕΑ, η επίτευξη του οποίου είναι κεφαλαιώδους σημασίας για το αύριο του τραπεζικού τομέα και της ελληνικής οικονομίας.
Δεδομένου ότι η Πολιτεία έχει προχωρήσει στην άρση πληθώρας θεσμικών εμποδίων που δυσχέραιναν στο παρελθόν την αποτελεσματική διαχείριση των ΜΕΑ, επιβάλλεται οι τράπεζες να εντείνουν τις προσπάθειές τους στην κατεύθυνση της πιο ενεργού και αποτελεσματικής διαχείρισης των ΜΕΔ μέσω της παροχής στοχευόμενων λύσεων αναδιάρθρωσης δανείων, λαμβάνοντας υπόψη και την πραγματική ικανότητα αποπληρωμής από πλευράς των δανειοληπτών, καταλήγει η Τράπεζα της Ελλάδος.
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών