Για τη νέα δυναμική που αναπτύσσεται στην αγορά ακινήτων έκανε λόγο ο υποδιοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος, Θεόδωρος Μητράκος, κατά την ομιλία του στο 14ο Red Business Forum.
Ο Θ. Μητράκος αναφέρθηκε επίσης στο κρίσιμο ζήτημα της μείωσης των μη εξυπηρετούμενων δανείων (NPLs).
"Η αναθεώρηση της πρόβλεψης, σε σύγκριση με παλιότερη εκτίμηση, οφείλεται σε κινδύνους που προέρχονται κυρίως από το εξωτερικό περιβάλλον. Ενδεικτικά να αναφέρω την αναθεώρηση προς τα κάτω των εκτιμήσεων των διεθνών οργανισμών για την πορεία της παγκόσμιας οικονομίας, ενώ στην ΕΕ οι προκλήσεις από την επιβράδυνση της ανάπτυξης σε σημαντικούς εμπορικούς εταίρους της, όπως η Κίνα και η αβεβαιότητα για τις εξελίξεις στα θέματα του εμπορικού προστατευτισμού και του τρόπου αποχώρησης του Ηνωμένου Βασιλείου από την ΕΕ αλλά και σε παράγοντες που αφορούν μεμονωμένες χώρες της ζώνης του ευρώ (προβλήματα στον τομέα της αυτοκινητοβιομηχανίας στη Γερμανία, κοινωνικές εντάσεις στη Γαλλία, αβεβαιότητα για την πορεία της δημοσιονομικής πολιτικής στην Ιταλία), αναμένεται να επηρεάσουν τις βραχυπρόθεσμες προοπτικές ανάπτυξης της ευρωπαϊκής οικονομίας" εξήγησε.
Κατά βάση λόγω του μεγάλου αριθμού αφίξεων, στο κέντρο μόνο της Αθήνας έχει ξεκινήσει ή πρόκειται να ξεκινήσει άμεσα η ανάπτυξη τουλάχιστον δέκα μονάδων, οι οποίες έχουν προκύψει είτε από αλλαγή χρήσης παλαιότερων ακινήτων, κυρίως γραφείων, είτε από ανακαίνιση και επαναλειτουργία μονάδων οι οποίες είχαν παραμείνει για αρκετά χρόνια κενές και αναξιοποίητες. Αντίστοιχο ενδιαφέρον φαίνεται να προσελκύει και το σύνολο του παραλιακού μετώπου της Αττικής.
"Αρκετά από τα υπό αξιοποίηση ακίνητα αποτελούν ιδιοκτησία ασφαλιστικών φορέων, οι οποίοι, εκμεταλλευόμενοι την ευνοϊκή συγκυρία και το ενδιαφέρον επενδυτικών κεφαλαίων, εταιριών ανάπτυξης, διεθνών αλυσίδων ξενοδοχείων και ταξιδιωτικών πρακτόρων (tour operators), επιλέγουν τη διενέργεια διαγωνισμών και τη μακροχρόνια παραχώρηση των επαγγελματικών ακινήτων τους, ειδικά στο κέντρο της πρωτεύουσας. Ανάλογη προσπάθεια γίνεται και από την Τράπεζα της Ελλάδος για την αξιοποίηση τεσσάρων σημαντικών επαγγελματικών ακινήτων της στο λεκανοπέδιο της Αττικής" σημείωσε.
Οι παραπάνω τάσεις αντανακλώνται στην αύξηση της οικοδομικής δραστηριότητας (με βάση τον όγκο) κατά 21,3% σε ετήσια βάση το 2018 (19,4% το 2017), αλλά και στην προσέλκυση ξένων άμεσων επενδύσεων στην αγορά ακινήτων ύψους περίπου 1,1 δισ. ευρώ. Μάλιστα, βάσει των στοιχείων της Τράπεζας της Ελλάδος, η ετήσια αύξηση των επενδύσεων από το εξωτερικό σε ακίνητα ως καθαρή εισροή κεφαλαίων είναι 172,1% το 2018, έναντι 86,5% για το 2017 και 45,3% για το 2016, παρατηρείται δηλαδή μια επιταχυνόμενη αύξηση τα τρία τελευταία χρόνια.
Οι επενδύσεις αφορούν, όπως είναι αναμενόμενο, κυρίως ξενοδοχεία ανά την Ελλάδα λόγω της εξαιρετικής πορείας του τουρισμού των τελευταίων ετών και της σταδιακής ανταπόκρισης στην αυξανόμενη ζήτηση για καταλύματα μεσαίας και υψηλής κατηγορίας, τα οποία απευθύνονται πλέον σε τουρισμό υψηλότερης ποιότητας σε σχέση με το παρελθόν. Είναι ενδεικτικό ότι, σύμφωνα με τα στοιχεία του Ξενοδοχειακού Επιμελητηρίου Ελλάδος, την περίοδο 2012-2018 ο αριθμός των διαθέσιμων πολυτελών κλινών της χώρας αυξήθηκε κατά 52,8%. Σε αντίθεση με τη μικτή εικόνα της ευρύτερης αγοράς γραφείων και καταστημάτων, τα αμιγώς επενδυτικά ακίνητα της αγοράς επαγγελματικών ακινήτων υψηλών προδιαγραφών και οι χρήσεις που σχετίζονται με τον τουρισμό συγκεντρώνουν συνεχώς αυξανόμενο επενδυτικό ενδιαφέρον.
"Είναι πλέον σαφές ότι η αγορά των ακινήτων σταδιακά ανακτά μέρος της δραστηριότητας την οποία είχε απολέσει στην περίοδο της κρίσης. Βρίσκεται σε ένα μεταβατικό στάδιο σταθεροποίησης με σημαντικές ενδείξεις ανάκαμψης και η αυξανόμενη κινητικότητα τόσο στην αγορά οικιστικών όσο και στην αγορά των επαγγελματικών ακινήτων εκτιμάται ότι θα συνεχιστεί κατά τη διάρκεια του 2019. Βασική κινητήρια δύναμη της αγοράς φαίνεται ότι είναι η τρέχουσα δυναμική του τουρισμού, που επηρεάζει θετικά τις κατοικίες μέσω της εξάπλωσης των βραχυχρόνιων μισθώσεων και τα επαγγελματικά ακίνητα μέσω της ανάπτυξης τουριστικών και συμπληρωματικών χρήσεων. Η ισόρροπη και βιώσιμη ανάπτυξη της αγοράς θα εξαρτηθεί από τη διασπορά των επενδύσεων και την επέκταση της ζήτησης σε μεγαλύτερο φάσμα της αγοράς μέσω της ενίσχυσης του διαθέσιμου εισοδήματος και της περαιτέρω μείωση της ανεργίας, ιδίως δε προς τις δευτερεύουσες αγορές και προς το χαμηλότερων προδιαγραφών απόθεμα αδιάθετων ακινήτων", ανέφερε.
Όσον αφορά τη διαχείριση των Μη Εξυπηρετούμενων Δανείων, παρά τη σημαντική πρόοδο που έχει συντελεστεί τα τελευταία χρόνια, το απόθεμα παραμένει ιδιαίτερα υψηλό. Σύμφωνα με τα στοιχεία που παρέθεσε ο κ. Μητράκος, στο τέλος του 2018 τα ΜΕΔ ανήλθαν σε 81,8 δισ. ευρώ, μειωμένα κατά 12,7 δισ. ευρώ συγκριτικά με το τέλος του 2017 και κατά 25,4 δισεκ. ευρώ έναντι του Μαρτίου του 2016, οπότε είχε καταγραφεί και το υψηλότερο επίπεδο ΜΕΔ (107,2 δισ. ευρώ). Η υποχώρηση του αποθέματος των ΜΕΔ κατά τη διάρκεια του 2018 οφείλεται κυρίως σε διαγραφές ύψους 5,9 δισ. ευρώ (εκ των οποίων τα 3,6 δισ. ευρώ αφορούν καταγγελμένες απαιτήσεις, κυρίως επιχειρηματικών δανείων) και πωλήσεις ύψους 5,8 δισ. ευρώ. Οι πωλήσεις ήταν αυξημένες το β΄ και το γ΄ τρίμηνο του έτους, ενώ οι τράπεζες έχουν προαναγγείλει επιτάχυνση των πωλήσεων τα επόμενα τρίμηνα.
Παρά τις διαγραφές και πωλήσεις, ο δείκτης κάλυψης των ΜΕΔ από προβλέψεις παραμένει ικανοποιητικός και μάλιστα αυξήθηκε σε 47,4% το 2018, από 46,3% στο τέλος του 2017.
Μέσα σε ένα πλαίσιο αυξανόμενης ζήτησης στην αγορά ακινήτων, η επίπτωση της μαζικής πώλησης χαρτοφυλακίων ακινήτων των τραπεζών στις αξίες των ακινήτων εκτιμάται ότι, παρά τις πιέσεις βραχυχρόνια, σταδιακά θα εξισορροπηθεί. Μεσοπρόθεσμα, οι πωλήσεις των χαρτοφυλακίων αναμένεται να οδηγήσουν σε νέες αναπτύξεις, στην αναβάθμιση του απαξιωμένου αποθέματος και την κινητοποίηση περιουσιακών στοιχείων τα οποία παρέμεναν ανεκμετάλλευτα, μέσα από το πλαίσιο της δημιουργίας νέων επιχειρηματικών σχεδίων.
Επομένως, η ενδεχόμενη πλεονάζουσα προσφορά, παρά την όποια αρχική επίδραση στις τιμές, θα μπορούσε βαθμιαία να κινητοποιήσει ένα νέο κύμα ζήτησης, με πολύ θετικές επιπτώσεις.
Όσον αφορά τη διάρθρωση των ΜΕΔ, το 47,2% του υπολοίπου αφορά δανειακές συμβάσεις που έχουν ήδη καταγγελθεί από τις τράπεζες, το 30,6% αφορά δάνεια αβέβαιης είσπραξης ("unlikely to pay”) και το 22,2% δάνεια σε καθυστέρηση μεγαλύτερη των 90 ημερών, τα οποία δεν έχουν ακόμη καταγγελθεί. Επιπροσθέτως, αρκετοί δανειολήπτες έχουν αιτηθεί νομική προστασία (14% του συνόλου των ΜΕΔ).
Ως προς τις επιμέρους κατηγορίες χαρτοφυλακίων, ο δείκτης ΜΕΔ διαμορφώθηκε σε 44,5% για το στεγαστικό, 53% για το καταναλωτικό και 44,6% για το επιχειρηματικό χαρτοφυλάκιο. Εντός του επιχειρηματικού χαρτοφυλακίου, ο δείκτης για το χαρτοφυλάκιο τόσο των ελεύθερων επαγγελματιών και πολύ μικρών επιχειρήσεων όσο και των μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων παραμένει ιδιαίτερα υψηλός (67,4% και 57,5% αντίστοιχα). Καλύτερες επιδόσεις παρατηρούνται στο χαρτοφυλάκιο των μεγάλων επιχειρήσεων (25,8%), καθώς και στο χαρτοφυλάκιο ναυτιλιακών δανείων (22,6%). Οι κλάδοι που εμφανίζουν εξαιρετικά υψηλό ποσοστό ΜΕΔ είναι η κλωστοϋφαντουργία (66,3%), η βιομηχανία ξυλείας και επίπλων (64,8%) και η εστίαση (64,5%). Αντίθετα, εξαιρετικά χαμηλό ποσοστό ΜΕΔ εμφανίζουν τα πετρελαιοειδή (1,5%) και η ενέργεια (3,4%).
Αναφορικά με τις κατηγορίες δανείων που αφορούν ακίνητα, τα ΜΕΔ σε στεγαστικά δάνεια ανέρχονται σε 27,1 δισ. ευρώ (έναντι συνολικού δανεισμού 60,9 δισ. ευρώ), ενώ εκείνα σε εταιρίες αξιοποίησης ακίνητης περιουσίας (CRE) σε 2,5 δισ. ευρώ (έναντι συνολικών δανείων ύψους 5,5 δισεκ. ευρώ). Επίσης, ευρύτερα στον κλάδο των κατασκευών έχουν χορηγηθεί δάνεια ύψους 14,5 δισ. ευρώ εκ των οποίων τα 6,7 δισεκ. ευρώ είναι ΜΕΔ.
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών