Μετά το τέλος του 2009 που ουσιαστικά τερματίστηκε ο ανοδικός οικονομικός κύκλος στην Ελλάδα και ξεκίνησε μια βίαιη προσαρμογή επί σχεδόν 9 χρόνια κάτι αρχίζει να αλλάζει.
Σε φάση εκκίνησης ενός ήπιου – όχι επιθετικού - πολυετούς ανοδικού κύκλου βρίσκεται η Ελλάδα με την οικονομία, το χρηματιστήριο και τα ομόλογα να βρίσκονται στο επίκεντρο….
Όμως και ενώ στην Ελλάδα κάτι αρχίζει να βελτιώνεται προς το καλύτερο….διεθνώς ο ανοδικός κύκλος έχει υπερβεί κάθε χρονικό όριο έχει φθάσει τα 10 χρόνια και πλησιάζει για τα 11 χρόνια…
Κάποια στιγμή θα ξεκινήσει ένας καθοδικός οικονομικός κύκλος σε ΗΠΑ και Ευρώπη επιδρώντας και στην Ελλάδα, ουσιαστικά επιβραδύνοντας τον ελληνικό ανοδικό κύκλο σε οικονομία, μετοχές και ομόλογα.
Μετά το τέλος του 2009 που ουσιαστικά τερματίστηκε ο ανοδικός οικονομικός κύκλος στην Ελλάδα και ξεκίνησε μια βίαιη προσαρμογή επί σχεδόν 9 χρόνια κάτι αρχίζει να αλλάζει.
Τα προηγούμενα 9 χρόνια η Ελλάδα υπέστη ένα συστημικό σοκ και απώλεσε αξίες άνω των 140 δισεκ. ευρώ.
Το συστημικό σοκ είχε ως συνέπεια να δαπανηθούν ή χαθούν το διάστημα 2010 με 2018 συνολικά
-55 δισεκ. από τις τράπεζες για συνεχείς ανακεφαλαιοποιήσεις
-Δημιουργήθηκαν 116 δισεκ. NPEs προβληματικά ανοίγματα τα οποία έχουν μειωθεί στα 81 δισεκ. εσχάτως.
-Πάνω από 30 δισεκ. ήταν οι σωρευμένες ζημίες των τραπεζών και 43 δισεκ. οι προβλέψεις για προβληματικά ανοίγματα.
-105 δισεκ. ήταν η ζημία που υπέστησαν οι ομολογιούχοι από το PSI+ και κατ΄ ουσία επιβραδύνθηκε η αύξηση του χρέους το οποίο ωστόσο παραμένει στην ζώνη των 360 δισεκ. ευρώ.
-Μειώθηκαν οι καταθέσεις κατά 80 δισεκ.
-Το ΑΕΠ μειώθηκε κατά 35 δισεκ.
-Η πιστωτική συρρίκνωση ήταν άνευ προηγουμένου, τα δάνεια μειώθηκαν σχεδόν 60 δισεκ. από τα ιστορικά τους υψηλά
-Χάθηκαν αξίες από το χρηματιστήριο που υπολογίζονται σε 30 δισεκ. ευρώ
-Μειώθηκε δραματικά το εισόδημα και οι συντάξεις με συνολική επίπτωση σε παρούσες αξίες άνω των 12 δισεκ. ευρώ
Πρόκειται για μια χαώδης κατάσταση.
Τα 3 μνημόνια και ειδικά το τελευταίο μετά την αποτυχημένη απόπειρα διαφοροποίησης της οικονομικής πολιτικής από την κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ το 2015… τελικώς επανέφεραν την οικονομία σε μια κατάσταση ανοδική.
Η επιστροφή στην κανονικότητα έχει ξεκινήσει εδώ και κάποιο καιρό και με ρεαλιστικά κριτήρια τα μνημόνια και οι πιέσεις των δανειστών αποδεικνύονται ορθές.
Το μείγμα οικονομικής πολιτικής που ακολουθήθηκε μπορεί να καθυστέρησε να αποδώσει αλλά στην ουσία η Ελλάδα δεν κινδυνεύει με νέο default δηλαδή χρεοκοπία, οι τράπεζες δεν κινδυνεύουν από bail in, οι καταθέτες δεν κινδυνεύουν με μοντέλα τύπου Κύπρου…γενικώς παρατηρείται αύξηση του ΑΕΠ με ήπιους ρυθμούς, αύξηση καταθέσεων.
Τι θα συμβεί από εδώ και στο εξής;
Ο πολιτικός κίνδυνος στην Ελλάδα έχει δραματικά μειωθεί.
Δύο κόμματα εξουσίας η ΝΔ του Μητσοτάκη που θα κυβερνήσει και ο ΣΥΡΙΖΑ του Τσίπρα που κυβερνά έχουν ουσιαστικά την ίδια οικονομική πολιτική άπαξ και αποδέχονται την συνταγή των μνημονίων.
Μπορεί η ΝΔ σε επιμέρους τομείς να φέρει καλύτερα αποτελέσματα αλλά επί της ουσίας διαμορφώνεται ένας ανοδικός οικονομικός κύκλος.
Η ιδιαιτερότητα – με βάση τις προβλέψεις – του ελληνικού ανοδικού κύκλου σε σχέση με άλλες περιπτώσεις σχετίζεται με την ήπια ανάπτυξη.
Ρυθμοί ανάπτυξης της ελληνικής οικονομίας στο 1,9% δεν ενθουσιάζουν.
Σε άλλες χώρες – εξαιρώντας το ειδικό παράδειγμα της Ιρλανδίας λόγω φορολόγησης και μεταφοράς κεφαλαίων από μεγάλες αμερικανικές εταιρίες – οι ρυθμοί ανάπτυξης ήταν επιθετικότεροι.
Η Ελλάδα από την ύφεση που άγγιξε το 27% του ΑΕΠ βρίσκεται σε φάση ανάπτυξης αλλά η ανάπτυξη θα είναι αργή, βραδεία, δεν θα υπάρξει ενθουσιασμός από την γρήγορη ανάκαμψη της οικονομίας.
Ρόλο σε αυτό διαδραματίζουν οι τράπεζες καθώς ακόμη και εάν υλοποιήσουν όλες εμπροσθοβαρή σχέδια μείωσης των NPEs…δεν θα υιοθετήσουν επιθετικές πολιτικές πιστωτικής επέκτασης συν τοις άλλοις γιατί δεν διαθέτουν αναπτυξιακά κεφάλαια.
Οι τράπεζες χρειάζονται νέα κεφάλαια για την αναπτυξιακή προοπτική της οικονομίας και των ισολογισμών τους.
Παρ΄ όλα αυτά επειδή μετριάζεται το ρίσκο χώρας, η Ελλάδα δανείζεται φθηνότερα, οι εταιρίες θα αρχίσουν επίσης να δανείζονται φθηνότερα και έτσι θα δημιουργηθεί ένας ανοδικός κύκλος και στο χρηματιστήριο με τις μετοχές… να εισέρχονται σε πολυετή ανοδική πορεία…με λελογισμένα χαρακτηριστικά.
Στα ομόλογα το κόστος δανεισμού θα μειωθεί περαιτέρω, μπορεί να δούμε το ελληνικό 10ετές ομόλογο στο 2,5%, ουσιαστικά να κλείσει εντυπωσιακά η ψαλίδα του spread με την Ιταλία συν τοις άλλοις και γιατί η Ελλάδα διαθέτει κεφαλαιακό μαξιλάρι 30 δισεκ. ευρώ
Οι εσωτερικοί κίνδυνοι στην Ελλάδα σχετίζονται με δύο είδη
1)Να επιχειρηθεί να αλλάξει το πλαίσιο των συμφωνιών με τους δανειστές.
Π.χ. η ΝΔ υποστηρίζει ότι μπορεί να μειώσει τα πρωτογενή πλεονάσματα 3,5% έως το 2022 και 2,1% εν συνεχεία και για τα επόμενα 30 χρόνια που κατευθύνονται στην εξυπηρέτηση του χρέους.
Ενώ η μείωση των πρωτογενών πλεονασμάτων θα απελευθέρωνε περισσότερους πόρους για την οικονομία θα έδινε ένα κακό μήνυμα στις αγορές.
Οι διεθνείς επενδυτές εμπιστεύονται στην Ελλάδα γιατί υπάρχει ένα δίχτυ προστασίας, η παραβίαση των όρων των μνημονίων μπορεί να έχει αρνητικό αντίκτυπο.
2)Οι τράπεζες να παραμείνουν όμηροι μιας εσωτερικής εσωστρέφειας και αυτοπροστασίας λόγω των προβληματικών δανείων και να μην συμμετέχουν ενεργά ούτε τα επόμενα χρόνια στην προσπάθεια ανάκαμψης.
Συμπερασματικά διαμορφώνεται ένας ανοδικός οικονομικός κύκλος που θα αγγίξει την οικονομία, τις μετοχές και τα ομόλογα, έρχονται καλύτερες ημέρες αλλά το μέγεθος της βελτίωσης δεν μπορεί να προβλεφθεί.
Θα είναι σίγουρα χαμηλότερης κλίμακας από την Ιρλανδία και την Πορτογαλία.
Στα επόμενα 3-4 χρόνια το ΑΕΠ θα έχει αυξηθεί πάνω από 7%-8%, το χρηματιστήριο μπορεί να έχει ξεπεράσει τις 1500 μονάδες και τα ελληνικά ομόλογα να εμφανίζουν αποδόσεις στο 2,3% με 2,5% στα 10 χρόνια.
Πρακτικά η Ελλάδα δεν θα έχει συμπεριφορά V δηλαδή μετά το ναδίρ να εκτοξευθεί η οικονομία, ίσως ούτε W δηλαδή διακυμάνσεις.
Θα δούμε μια ήπια ανοδική κίνηση που θα κρατήσει για χρόνια.
Οι διεθνείς κίνδυνοι είναι υπαρκτοί
Διεθνώς συμβαίνουν τα εξής.
Στις ΗΠΑ η FED κατανοώντας ότι οι αυξήσεις επιτοκίων προκαλούν σοκ στα χρηματιστήρια παγώνει τα σχέδια της.
Εν τω μεταξύ οι επαναγορές ιδίων μετοχών, ο καταλύτης των ράλι στην Wall Street έχει φθάσει το 1 τρισεκ. δολάρια.
Μόνο το 2018 οι αμερικανικές εταιρίες δαπάνησαν 1 τρισεκ. δολάρια από τα ταμειακά τους διαθέσιμα για να στηρίξουν τις μετοχές τους.
Κάποια στιγμή αυτό το πάρτι στρέβλωσης – θα τελειώσει.
Στην Ευρώπη η επιβράδυνση της οικονομίας, δεν είναι ο μεγάλος κίνδυνος αλλά η στάση της ΕΚΤ η οποία παλινδρομεί.
Καταργείται ή δεν καταργείται η ποσοτική χαλάρωση;
Η ΕΚΤ με τα νέα προγράμματα παροχής ρευστότητας TLTRΟs έδειξε ότι ακόμη ανησυχεί.
Συμπέρασμα
Στην Ελλάδα ξεκινάει ένας ήπιας μορφής μακροχρόνιος ανοδικός κύκλος σε οικονομία, τράπεζες, μετοχές και ομόλογα με τους διεθνείς παράγοντες να έχουν βαρύνουσα επίδραση στην Ελλάδα.
Ωστόσο ενώ θα ξεκινάει ο ελληνικός ανοδικός κύκλος...διεθνώς ο ανοδικός κύκλος θα τερματίζεται ήδη έχει φθάσει στα 10 χρόνια και ιστορικά ο μεγαλύτερος ανοδικός κύκλος στην ιστορία ήταν 11 χρόνια.
www.bankingnews.gr
Όμως και ενώ στην Ελλάδα κάτι αρχίζει να βελτιώνεται προς το καλύτερο….διεθνώς ο ανοδικός κύκλος έχει υπερβεί κάθε χρονικό όριο έχει φθάσει τα 10 χρόνια και πλησιάζει για τα 11 χρόνια…
Κάποια στιγμή θα ξεκινήσει ένας καθοδικός οικονομικός κύκλος σε ΗΠΑ και Ευρώπη επιδρώντας και στην Ελλάδα, ουσιαστικά επιβραδύνοντας τον ελληνικό ανοδικό κύκλο σε οικονομία, μετοχές και ομόλογα.
Μετά το τέλος του 2009 που ουσιαστικά τερματίστηκε ο ανοδικός οικονομικός κύκλος στην Ελλάδα και ξεκίνησε μια βίαιη προσαρμογή επί σχεδόν 9 χρόνια κάτι αρχίζει να αλλάζει.
Τα προηγούμενα 9 χρόνια η Ελλάδα υπέστη ένα συστημικό σοκ και απώλεσε αξίες άνω των 140 δισεκ. ευρώ.
Το συστημικό σοκ είχε ως συνέπεια να δαπανηθούν ή χαθούν το διάστημα 2010 με 2018 συνολικά
-55 δισεκ. από τις τράπεζες για συνεχείς ανακεφαλαιοποιήσεις
-Δημιουργήθηκαν 116 δισεκ. NPEs προβληματικά ανοίγματα τα οποία έχουν μειωθεί στα 81 δισεκ. εσχάτως.
-Πάνω από 30 δισεκ. ήταν οι σωρευμένες ζημίες των τραπεζών και 43 δισεκ. οι προβλέψεις για προβληματικά ανοίγματα.
-105 δισεκ. ήταν η ζημία που υπέστησαν οι ομολογιούχοι από το PSI+ και κατ΄ ουσία επιβραδύνθηκε η αύξηση του χρέους το οποίο ωστόσο παραμένει στην ζώνη των 360 δισεκ. ευρώ.
-Μειώθηκαν οι καταθέσεις κατά 80 δισεκ.
-Το ΑΕΠ μειώθηκε κατά 35 δισεκ.
-Η πιστωτική συρρίκνωση ήταν άνευ προηγουμένου, τα δάνεια μειώθηκαν σχεδόν 60 δισεκ. από τα ιστορικά τους υψηλά
-Χάθηκαν αξίες από το χρηματιστήριο που υπολογίζονται σε 30 δισεκ. ευρώ
-Μειώθηκε δραματικά το εισόδημα και οι συντάξεις με συνολική επίπτωση σε παρούσες αξίες άνω των 12 δισεκ. ευρώ
Πρόκειται για μια χαώδης κατάσταση.
Τα 3 μνημόνια και ειδικά το τελευταίο μετά την αποτυχημένη απόπειρα διαφοροποίησης της οικονομικής πολιτικής από την κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ το 2015… τελικώς επανέφεραν την οικονομία σε μια κατάσταση ανοδική.
Η επιστροφή στην κανονικότητα έχει ξεκινήσει εδώ και κάποιο καιρό και με ρεαλιστικά κριτήρια τα μνημόνια και οι πιέσεις των δανειστών αποδεικνύονται ορθές.
Το μείγμα οικονομικής πολιτικής που ακολουθήθηκε μπορεί να καθυστέρησε να αποδώσει αλλά στην ουσία η Ελλάδα δεν κινδυνεύει με νέο default δηλαδή χρεοκοπία, οι τράπεζες δεν κινδυνεύουν από bail in, οι καταθέτες δεν κινδυνεύουν με μοντέλα τύπου Κύπρου…γενικώς παρατηρείται αύξηση του ΑΕΠ με ήπιους ρυθμούς, αύξηση καταθέσεων.
Τι θα συμβεί από εδώ και στο εξής;
Ο πολιτικός κίνδυνος στην Ελλάδα έχει δραματικά μειωθεί.
Δύο κόμματα εξουσίας η ΝΔ του Μητσοτάκη που θα κυβερνήσει και ο ΣΥΡΙΖΑ του Τσίπρα που κυβερνά έχουν ουσιαστικά την ίδια οικονομική πολιτική άπαξ και αποδέχονται την συνταγή των μνημονίων.
Μπορεί η ΝΔ σε επιμέρους τομείς να φέρει καλύτερα αποτελέσματα αλλά επί της ουσίας διαμορφώνεται ένας ανοδικός οικονομικός κύκλος.
Η ιδιαιτερότητα – με βάση τις προβλέψεις – του ελληνικού ανοδικού κύκλου σε σχέση με άλλες περιπτώσεις σχετίζεται με την ήπια ανάπτυξη.
Ρυθμοί ανάπτυξης της ελληνικής οικονομίας στο 1,9% δεν ενθουσιάζουν.
Σε άλλες χώρες – εξαιρώντας το ειδικό παράδειγμα της Ιρλανδίας λόγω φορολόγησης και μεταφοράς κεφαλαίων από μεγάλες αμερικανικές εταιρίες – οι ρυθμοί ανάπτυξης ήταν επιθετικότεροι.
Η Ελλάδα από την ύφεση που άγγιξε το 27% του ΑΕΠ βρίσκεται σε φάση ανάπτυξης αλλά η ανάπτυξη θα είναι αργή, βραδεία, δεν θα υπάρξει ενθουσιασμός από την γρήγορη ανάκαμψη της οικονομίας.
Ρόλο σε αυτό διαδραματίζουν οι τράπεζες καθώς ακόμη και εάν υλοποιήσουν όλες εμπροσθοβαρή σχέδια μείωσης των NPEs…δεν θα υιοθετήσουν επιθετικές πολιτικές πιστωτικής επέκτασης συν τοις άλλοις γιατί δεν διαθέτουν αναπτυξιακά κεφάλαια.
Οι τράπεζες χρειάζονται νέα κεφάλαια για την αναπτυξιακή προοπτική της οικονομίας και των ισολογισμών τους.
Παρ΄ όλα αυτά επειδή μετριάζεται το ρίσκο χώρας, η Ελλάδα δανείζεται φθηνότερα, οι εταιρίες θα αρχίσουν επίσης να δανείζονται φθηνότερα και έτσι θα δημιουργηθεί ένας ανοδικός κύκλος και στο χρηματιστήριο με τις μετοχές… να εισέρχονται σε πολυετή ανοδική πορεία…με λελογισμένα χαρακτηριστικά.
Στα ομόλογα το κόστος δανεισμού θα μειωθεί περαιτέρω, μπορεί να δούμε το ελληνικό 10ετές ομόλογο στο 2,5%, ουσιαστικά να κλείσει εντυπωσιακά η ψαλίδα του spread με την Ιταλία συν τοις άλλοις και γιατί η Ελλάδα διαθέτει κεφαλαιακό μαξιλάρι 30 δισεκ. ευρώ
Οι εσωτερικοί κίνδυνοι στην Ελλάδα σχετίζονται με δύο είδη
1)Να επιχειρηθεί να αλλάξει το πλαίσιο των συμφωνιών με τους δανειστές.
Π.χ. η ΝΔ υποστηρίζει ότι μπορεί να μειώσει τα πρωτογενή πλεονάσματα 3,5% έως το 2022 και 2,1% εν συνεχεία και για τα επόμενα 30 χρόνια που κατευθύνονται στην εξυπηρέτηση του χρέους.
Ενώ η μείωση των πρωτογενών πλεονασμάτων θα απελευθέρωνε περισσότερους πόρους για την οικονομία θα έδινε ένα κακό μήνυμα στις αγορές.
Οι διεθνείς επενδυτές εμπιστεύονται στην Ελλάδα γιατί υπάρχει ένα δίχτυ προστασίας, η παραβίαση των όρων των μνημονίων μπορεί να έχει αρνητικό αντίκτυπο.
2)Οι τράπεζες να παραμείνουν όμηροι μιας εσωτερικής εσωστρέφειας και αυτοπροστασίας λόγω των προβληματικών δανείων και να μην συμμετέχουν ενεργά ούτε τα επόμενα χρόνια στην προσπάθεια ανάκαμψης.
Συμπερασματικά διαμορφώνεται ένας ανοδικός οικονομικός κύκλος που θα αγγίξει την οικονομία, τις μετοχές και τα ομόλογα, έρχονται καλύτερες ημέρες αλλά το μέγεθος της βελτίωσης δεν μπορεί να προβλεφθεί.
Θα είναι σίγουρα χαμηλότερης κλίμακας από την Ιρλανδία και την Πορτογαλία.
Στα επόμενα 3-4 χρόνια το ΑΕΠ θα έχει αυξηθεί πάνω από 7%-8%, το χρηματιστήριο μπορεί να έχει ξεπεράσει τις 1500 μονάδες και τα ελληνικά ομόλογα να εμφανίζουν αποδόσεις στο 2,3% με 2,5% στα 10 χρόνια.
Πρακτικά η Ελλάδα δεν θα έχει συμπεριφορά V δηλαδή μετά το ναδίρ να εκτοξευθεί η οικονομία, ίσως ούτε W δηλαδή διακυμάνσεις.
Θα δούμε μια ήπια ανοδική κίνηση που θα κρατήσει για χρόνια.
Οι διεθνείς κίνδυνοι είναι υπαρκτοί
Διεθνώς συμβαίνουν τα εξής.
Στις ΗΠΑ η FED κατανοώντας ότι οι αυξήσεις επιτοκίων προκαλούν σοκ στα χρηματιστήρια παγώνει τα σχέδια της.
Εν τω μεταξύ οι επαναγορές ιδίων μετοχών, ο καταλύτης των ράλι στην Wall Street έχει φθάσει το 1 τρισεκ. δολάρια.
Μόνο το 2018 οι αμερικανικές εταιρίες δαπάνησαν 1 τρισεκ. δολάρια από τα ταμειακά τους διαθέσιμα για να στηρίξουν τις μετοχές τους.
Κάποια στιγμή αυτό το πάρτι στρέβλωσης – θα τελειώσει.
Στην Ευρώπη η επιβράδυνση της οικονομίας, δεν είναι ο μεγάλος κίνδυνος αλλά η στάση της ΕΚΤ η οποία παλινδρομεί.
Καταργείται ή δεν καταργείται η ποσοτική χαλάρωση;
Η ΕΚΤ με τα νέα προγράμματα παροχής ρευστότητας TLTRΟs έδειξε ότι ακόμη ανησυχεί.
Συμπέρασμα
Στην Ελλάδα ξεκινάει ένας ήπιας μορφής μακροχρόνιος ανοδικός κύκλος σε οικονομία, τράπεζες, μετοχές και ομόλογα με τους διεθνείς παράγοντες να έχουν βαρύνουσα επίδραση στην Ελλάδα.
Ωστόσο ενώ θα ξεκινάει ο ελληνικός ανοδικός κύκλος...διεθνώς ο ανοδικός κύκλος θα τερματίζεται ήδη έχει φθάσει στα 10 χρόνια και ιστορικά ο μεγαλύτερος ανοδικός κύκλος στην ιστορία ήταν 11 χρόνια.
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών