Οι πηγές κινδύνου για τις κυπριακές τράπεζες
Τις τρεις κύριες πηγές κινδύνου για το χρηματοοικονομικό σύστημα της Κύπρου παραθέτει η Κεντρική Τράπεζα (ΚΤ) της χώρας, στην έκθεση χρηματοοικονομικής σταθερότητας για το 2018.
Όπως σημειώνεται, οι τρεις πηγές κινδύνου είναι το ψηλό επίπεδο των μη εξυπηρετούμενων χορηγήσεων (ΜΕΧ) και η χαμηλή ποιότητα του δανειακού χαρτοφυλακίου των πιστωτικών ιδρυμάτων, οι μειωμένες προοπτικές κερδοφορίας των πιστωτικών ιδρυμάτων και το υπέρμετρο χρέος του εγχώριου μη χρηματοοικονομικού ιδιωτικού τομέα.
Μη εξυπηρετούμενα δάνεια
Σύμφωνα με την Τράπεζα, το υψηλό επίπεδο των ΜΕΧ εξακολουθεί να εγκυμονεί σημαντικούς κινδύνους για τη σταθερότητα του χρηματοοικονομικού συστήματος και να παραμένει το μεγαλύτερο εμπόδιο για την περαιτέρω ενίσχυση του τραπεζικού τομέα.
Η ΚΤ σημειώνει ότι η μεταφορά των στοιχείων ενεργητικού της κρατικής Συνεργατικής Κυπριακής Τράπεζας προς την Ελληνική Τράπεζα και η μεταφορά ΜΕΧ καθαρής αξίας €5,6 δισ. εκτός τραπεζικού τομέα και ειδικότερα στην κρατική ΣΕΔΙΠΕΣ, είχαν ως αποτέλεσμα τη μείωση του συνολικού δανεισμού από τα πιστωτικά ιδρύματα προς τον ιδιωτικό τομέα και κατ’ επέκταση την περαιτέρω συρρίκνωση του τραπεζικού τομέα, με τις συνολικές ΜΕΧ στα βιβλία των τραπεζών κατά το τρίτο τρίμηνο του 2018 να μειώνονται στο 32,1% των συνολικών χορηγήσεων, που είναι το χαμηλότερό επίπεδο μετά την οικονομική κρίση.
Σημειώνει, ωστόσο, όπως η συναλλαγή της ΣΚΤ «μείωσε την αβεβαιότητα στον τραπεζικό τομέα και βελτίωσε την εμπιστοσύνη των καταθετών».
Όμως η ΚΤ επισημαίνει πως οι ΜΕΧ που βρίσκονται εκτός του τραπεζικού τομέα, εξακολουθούν να παραμένουν στην πραγματική οικονομία και συνεχίζουν να αποτελούν υποχρεώσεις των νοικοκυριών και των μη χρηματοοικονομικών επιχειρήσεων που θα πρέπει να τύχουν αντιμετώπισης.
Η ΚΤ σημειώνει πως το σχέδιο Εστία αναμένεται να βοηθήσει στη μείωση των ΜΕΧ, αφού παρέχει ελκυστικά κίνητρα για την επανεκκίνηση της εξυπηρέτησης του χρέους από τους δανειολήπτες, περιλαμβανομένων και των στρατηγικών κακοπληρωτών.
Τονίζει ωστόσο πως πέραν των θετικών στοιχείων, «το σχέδιο δημιουργεί ανησυχίες ως προς τον ηθικό κίνδυνο, μολονότι αυτές οι ανησυχίες έχουν κάπως μετριαστεί με τις τελικές αλλαγές, που επέφερε το κράτος σε σχέση με τα κριτήρια και τις προϋποθέσεις του σχεδίου λίγο πριν οριστικοποιηθεί».
Σύμφωνα με την ΚΤ, το μέγεθος του τραπεζικού τομέα συρρικνώθηκε σημαντικά το 2018 κυρίως λόγω της μεταφοράς της ΣΚΤ στην Ελληνική με αποτέλεσμα το μέγεθος του τραπεζικού τομέα να υποχωρήσει από τα €67,2 δισ. σε €59,4 δις.
«Απαιτείται από τα πιστωτικά ιδρύματα όπως συνεχίσουν τις εντατικές προσπάθειές τους για τη μείωση των ΜΕΧ, εφαρμόζοντας ολιστικές και βιώσιμες στρατηγικές.
Παράλληλα, οι ΜΕΧ που βρίσκονται εκτός του τραπεζικού τομέα, εξακολουθούν να παραμένουν στην πραγματική οικονομία και να την επιβαρύνουν, καθώς ο ιδιωτικός τομέας παραμένει σε μεγάλο βαθμό υπερχρεωμένος», τονίζεται.
Κερδοφορία
Σημειώνεται επίσης ότι η κερδοφορία των πιστωτικών ιδρυμάτων συνεχίζει να παραμένει υπό πίεση.
Η αύξηση των εσόδων τους, o περιορισμός των δαπανών τους και η ενίσχυση της λειτουργικής τους αποτελεσματικότητας, αποτελούν μεγάλη πρόκληση.
«Τα πιστωτικά ιδρύματα θα πρέπει να βελτιώσουν την λειτουργική τους κερδοφορία, αυξάνοντας τα έσοδά τους και μειώνοντας τα λειτουργικά τους έξοδα».
Επισημαίνει δε πως ενώ κατά τους πρώτους εννέα μήνες του 2018 μειώθηκε ο αριθμός των καταστημάτων και του προσωπικού στα μεγαλύτερα εγχώρια πιστωτικά ιδρύματα, το μέγεθος του τραπεζικού τομέα παραμένει μεγάλο σε σύγκριση με το μέγεθος της οικονομίας της Κύπρου και το κόστος του προσωπικού εξακολουθεί να απορροφά σημαντικό μέρος των λειτουργικών εσόδων των πιστωτικών ιδρυμάτων.
Τονίζεται ότι τα πιστωτικά ιδρύματα θα πρέπει να διευρύνουν τη βάση εσόδων τους, να επενδύσουν στην τεχνολογία, να επικεντρωθούν στην ποιότητα και στην ανάπτυξη των υπηρεσιών που παρέχουν στους πελάτες τους, αναζητώντας εναλλακτικές πηγές εσόδων για τη βελτίωση της κερδοφορίας τους.
Υπερδανεισμός
Η ΚΤ υπογραμμίζει ότι ο υπερδανεισμός των νοικοκυριών και των μη χρηματοοικονομικών επιχειρήσεων, εξακολουθεί να ενέχει κινδύνους για την οικονομία.
Το χρέος του εγχώριου μη χρηματοοικονομικού ιδιωτικού τομέα, προσαρμοσμένο ως προς τα οχήματα ειδικού σκοπού, που αφορούν κυρίως τον τομέα της ναυτιλίας, έφθασε στο 215,4%8 του ΑΕΠ στο τέλος Σεπτεμβρίου του 2018, έχοντας σημειώσει μείωση από 247% ένα χρόνο νωρίτερα.
Η ΚΤ εκτιμά πως το ενισχυμένο πλαίσιο αφερεγγυότητας και το σχέδιο «Εστία» αναμένεται ότι θα οδηγήσουν στην επιτάχυνση του ρυθμού μείωσης του χρέους του ιδιωτικού τομέα.
Το χρέος των νοικοκυριών προς το ΑΕΠ, μειώθηκε στο 96,9% τον Σεπτέμβριο του 2018 από 111,2% τον Σεπτέμβριο του 2017, ποσοστό που είναι πολύ υψηλότερο από τον μέσο όρο της ευρωζώνης που τον Σεπτέμβριο του 2018 ήταν 58,6%.
Το αντίστοιχο ποσοστό για το χρέος των μη χρηματοοικονομικών επιχειρήσεων υποχώρησε στο 118,5% του ΑΕΠ τον Σεπτέμβριο του 2018, από 135,3% ένα χρόνο πριν.
«Μια ενδεχόμενη αύξηση στο ύψος των επιτοκίων ή απότομη επιβράδυνση της οικονομικής μεγέθυνσης, θα καθιστούσε ευάλωτο το μη χρηματοοικονομικό ιδιωτικό τομέα.
Η καθοδική πορεία του χρέους των νοικοκυριών και των μη χρηματοοικονομικών επιχειρήσεων θα πρέπει να συνεχιστεί απρόσκοπτα, ως απαραίτητη προϋπόθεση για τη βελτίωση της σταθερότητας του χρηματοοικονομικού συστήματος και την επίτευξη βιώσιμης ανάπτυξης», αναφέρεται.
www.bankingnews.gr
Όπως σημειώνεται, οι τρεις πηγές κινδύνου είναι το ψηλό επίπεδο των μη εξυπηρετούμενων χορηγήσεων (ΜΕΧ) και η χαμηλή ποιότητα του δανειακού χαρτοφυλακίου των πιστωτικών ιδρυμάτων, οι μειωμένες προοπτικές κερδοφορίας των πιστωτικών ιδρυμάτων και το υπέρμετρο χρέος του εγχώριου μη χρηματοοικονομικού ιδιωτικού τομέα.
Μη εξυπηρετούμενα δάνεια
Σύμφωνα με την Τράπεζα, το υψηλό επίπεδο των ΜΕΧ εξακολουθεί να εγκυμονεί σημαντικούς κινδύνους για τη σταθερότητα του χρηματοοικονομικού συστήματος και να παραμένει το μεγαλύτερο εμπόδιο για την περαιτέρω ενίσχυση του τραπεζικού τομέα.
Η ΚΤ σημειώνει ότι η μεταφορά των στοιχείων ενεργητικού της κρατικής Συνεργατικής Κυπριακής Τράπεζας προς την Ελληνική Τράπεζα και η μεταφορά ΜΕΧ καθαρής αξίας €5,6 δισ. εκτός τραπεζικού τομέα και ειδικότερα στην κρατική ΣΕΔΙΠΕΣ, είχαν ως αποτέλεσμα τη μείωση του συνολικού δανεισμού από τα πιστωτικά ιδρύματα προς τον ιδιωτικό τομέα και κατ’ επέκταση την περαιτέρω συρρίκνωση του τραπεζικού τομέα, με τις συνολικές ΜΕΧ στα βιβλία των τραπεζών κατά το τρίτο τρίμηνο του 2018 να μειώνονται στο 32,1% των συνολικών χορηγήσεων, που είναι το χαμηλότερό επίπεδο μετά την οικονομική κρίση.
Σημειώνει, ωστόσο, όπως η συναλλαγή της ΣΚΤ «μείωσε την αβεβαιότητα στον τραπεζικό τομέα και βελτίωσε την εμπιστοσύνη των καταθετών».
Όμως η ΚΤ επισημαίνει πως οι ΜΕΧ που βρίσκονται εκτός του τραπεζικού τομέα, εξακολουθούν να παραμένουν στην πραγματική οικονομία και συνεχίζουν να αποτελούν υποχρεώσεις των νοικοκυριών και των μη χρηματοοικονομικών επιχειρήσεων που θα πρέπει να τύχουν αντιμετώπισης.
Η ΚΤ σημειώνει πως το σχέδιο Εστία αναμένεται να βοηθήσει στη μείωση των ΜΕΧ, αφού παρέχει ελκυστικά κίνητρα για την επανεκκίνηση της εξυπηρέτησης του χρέους από τους δανειολήπτες, περιλαμβανομένων και των στρατηγικών κακοπληρωτών.
Τονίζει ωστόσο πως πέραν των θετικών στοιχείων, «το σχέδιο δημιουργεί ανησυχίες ως προς τον ηθικό κίνδυνο, μολονότι αυτές οι ανησυχίες έχουν κάπως μετριαστεί με τις τελικές αλλαγές, που επέφερε το κράτος σε σχέση με τα κριτήρια και τις προϋποθέσεις του σχεδίου λίγο πριν οριστικοποιηθεί».
Σύμφωνα με την ΚΤ, το μέγεθος του τραπεζικού τομέα συρρικνώθηκε σημαντικά το 2018 κυρίως λόγω της μεταφοράς της ΣΚΤ στην Ελληνική με αποτέλεσμα το μέγεθος του τραπεζικού τομέα να υποχωρήσει από τα €67,2 δισ. σε €59,4 δις.
«Απαιτείται από τα πιστωτικά ιδρύματα όπως συνεχίσουν τις εντατικές προσπάθειές τους για τη μείωση των ΜΕΧ, εφαρμόζοντας ολιστικές και βιώσιμες στρατηγικές.
Παράλληλα, οι ΜΕΧ που βρίσκονται εκτός του τραπεζικού τομέα, εξακολουθούν να παραμένουν στην πραγματική οικονομία και να την επιβαρύνουν, καθώς ο ιδιωτικός τομέας παραμένει σε μεγάλο βαθμό υπερχρεωμένος», τονίζεται.
Κερδοφορία
Σημειώνεται επίσης ότι η κερδοφορία των πιστωτικών ιδρυμάτων συνεχίζει να παραμένει υπό πίεση.
Η αύξηση των εσόδων τους, o περιορισμός των δαπανών τους και η ενίσχυση της λειτουργικής τους αποτελεσματικότητας, αποτελούν μεγάλη πρόκληση.
«Τα πιστωτικά ιδρύματα θα πρέπει να βελτιώσουν την λειτουργική τους κερδοφορία, αυξάνοντας τα έσοδά τους και μειώνοντας τα λειτουργικά τους έξοδα».
Επισημαίνει δε πως ενώ κατά τους πρώτους εννέα μήνες του 2018 μειώθηκε ο αριθμός των καταστημάτων και του προσωπικού στα μεγαλύτερα εγχώρια πιστωτικά ιδρύματα, το μέγεθος του τραπεζικού τομέα παραμένει μεγάλο σε σύγκριση με το μέγεθος της οικονομίας της Κύπρου και το κόστος του προσωπικού εξακολουθεί να απορροφά σημαντικό μέρος των λειτουργικών εσόδων των πιστωτικών ιδρυμάτων.
Τονίζεται ότι τα πιστωτικά ιδρύματα θα πρέπει να διευρύνουν τη βάση εσόδων τους, να επενδύσουν στην τεχνολογία, να επικεντρωθούν στην ποιότητα και στην ανάπτυξη των υπηρεσιών που παρέχουν στους πελάτες τους, αναζητώντας εναλλακτικές πηγές εσόδων για τη βελτίωση της κερδοφορίας τους.
Υπερδανεισμός
Η ΚΤ υπογραμμίζει ότι ο υπερδανεισμός των νοικοκυριών και των μη χρηματοοικονομικών επιχειρήσεων, εξακολουθεί να ενέχει κινδύνους για την οικονομία.
Το χρέος του εγχώριου μη χρηματοοικονομικού ιδιωτικού τομέα, προσαρμοσμένο ως προς τα οχήματα ειδικού σκοπού, που αφορούν κυρίως τον τομέα της ναυτιλίας, έφθασε στο 215,4%8 του ΑΕΠ στο τέλος Σεπτεμβρίου του 2018, έχοντας σημειώσει μείωση από 247% ένα χρόνο νωρίτερα.
Η ΚΤ εκτιμά πως το ενισχυμένο πλαίσιο αφερεγγυότητας και το σχέδιο «Εστία» αναμένεται ότι θα οδηγήσουν στην επιτάχυνση του ρυθμού μείωσης του χρέους του ιδιωτικού τομέα.
Το χρέος των νοικοκυριών προς το ΑΕΠ, μειώθηκε στο 96,9% τον Σεπτέμβριο του 2018 από 111,2% τον Σεπτέμβριο του 2017, ποσοστό που είναι πολύ υψηλότερο από τον μέσο όρο της ευρωζώνης που τον Σεπτέμβριο του 2018 ήταν 58,6%.
Το αντίστοιχο ποσοστό για το χρέος των μη χρηματοοικονομικών επιχειρήσεων υποχώρησε στο 118,5% του ΑΕΠ τον Σεπτέμβριο του 2018, από 135,3% ένα χρόνο πριν.
«Μια ενδεχόμενη αύξηση στο ύψος των επιτοκίων ή απότομη επιβράδυνση της οικονομικής μεγέθυνσης, θα καθιστούσε ευάλωτο το μη χρηματοοικονομικό ιδιωτικό τομέα.
Η καθοδική πορεία του χρέους των νοικοκυριών και των μη χρηματοοικονομικών επιχειρήσεων θα πρέπει να συνεχιστεί απρόσκοπτα, ως απαραίτητη προϋπόθεση για τη βελτίωση της σταθερότητας του χρηματοοικονομικού συστήματος και την επίτευξη βιώσιμης ανάπτυξης», αναφέρεται.
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών