Υπολογίζεται σχεδόν 30 δισ. δανειακών χαρτοφυλακίων να πωληθούν ή να τιτλοποιηθούν έως το 2021
Η Ελλάδα είναι η 4η μεγαλύτερη αγορά κόκκινων δανείων στην Ευρώπη, καθώς υπολογίζεται ότι σχεδόν 30 δισ. δανειακών χαρτοφυλακίων να πωληθούν ή να τιτλοποιηθούν έως το 2021.
Αυτό ανέφερε ο Τάσος Πανούσης, Πρόεδρος της Ένωσης Εταιρειών Διαχείρισης Απαιτήσεων από Δάνεια & Πιστώσεις, μιλώντας στο NPL SUMMIT 2019 - «Κόκκινα Δάνεια – Ανοίγματα Πλατφόρμα Oικονομικής Aνάπτυξης».
Σύμφωνα με τον ίδιο, το πρόβλημα των μη εξυπηρετούμενων δανείων στην Ελλάδα και οι επιπτώσεις τόσο στην οικονομία όσο και στην κοινωνία, αναμφισβήτητα, πρόκειται για τη σημαντικότερη ίσως επίπτωση της υπερδεκαετούς κρίσης, στον χρηματοπιστωτικό τομέα, αλλά και στην ελληνική επιχειρηματικότητα και ασφαλώς σε εκατοντάδες χιλιάδες ελληνικά νοικοκυριά.
Συμφωνούμε όλοι πως πρόκειται για τη μεγαλύτερη πρόκληση που αντιμετωπίζουν σήμερα οι τράπεζες και συνεπώς η επίλυση αυτού του προβλήματος είναι ζωτικής σημασίας, όχι μόνο για τις τράπεζες αλλά και για την ανάπτυξη της οικονομίας.
Συμφωνούμε επίσης και στο ότι αυτό το βαρίδι πρέπει να φύγει. Αποτελεί αναγκαιότητα και μάλιστα κατεπείγουσα, ώστε το τραπεζικό σύστημα να μπορέσει να στηρίξει την προσπάθεια της οικονομικής ανάπτυξης, να χρηματοδοτήσει τις επιχειρήσεις και τα νοικοκυριά.
Ήδη, τόσο οι τράπεζες όσο και η κυβέρνηση με τις πρωτοβουλίες της, έχουν κάνει σημαντικά βήματα προς την κατεύθυνση της εξυγίανσης.
Η Ελλάδα έχει σήμερα το θλιβερό προνόμιο να έχει το υψηλότερο ποσοστό μη εξυπηρετούμενων δανείων στην Ευρώπη, περίπου 40% του συνολικού δανειακού χαρτοφυλακίου, όταν ο ευρωπαϊκός μέσος όρος είναι στο 3-4%.
Αν και τα τελευταία χρόνια υπήρξε σημαντική πρόοδος με αποτέλεσμα από το ιστορικό ρεκόρ των 107 δις (το 1ο τρίμηνο του 2016), τα κόκκινα δάνεια να μειωθούν κατά 32 δις ευρώ και να κυμαίνονται σήμερα σε 75 δις ευρώ περίπου, η χώρα μας αποτελεί σε απόλυτα νούμερα την 4η μεγαλύτερη αγορά κόκκινων δανείων στην Ευρώπη.
Τα μεγέθη αυτά κυριολεκτικά ζαλίζουν, όμως το μείζον ζήτημα είναι πως αν δεν αντιμετωπισθεί αποτελεσματικά το πρόβλημα, ούτε η οικονομία ούτε το χρηματοπιστωτικό σύστημα θα μπορέσουν να ανακάμψουν στο βαθμό που απαιτείται για την επιστροφή στην ανάπτυξη και τη δημιουργία προοπτικής για την Ελλάδα.
Είναι γεγονός πως οι συνθήκες στην οικονομία και στο ελληνικό τραπεζικό σύστημα βελτιώνονται σταθερά τα τελευταία χρόνια.
Οι καταθέσεις επιστρέφουν, η εξάρτηση από το ευρωσύστημα για ρευστότητα μηδενίστηκε, τα spreads των ομολόγων υποχωρούν σε ιστορικά χαμηλά επίπεδα, ενώ οι δείκτες κεφαλαιακής επάρκειας διατηρούνται υψηλότερα από τα ελάχιστα απαιτούμενα επίπεδα.
Παρά τη βελτίωση των συνθηκών, οι προκλήσεις παραμένουν.
Δεδομένων των δεσμεύσεων που οι τράπεζες έχουν αναλάβει έναντι του SSM για την αποκλιμάκωση των κόκκινων δανείων ως το τέλος του 2021, τα περιθώρια είναι ιδιαίτερα ασφυκτικά.
Οι τράπεζες έχουν αναλάβει τη δέσμευση να μειώσουν τα NPEs κατά €53δις μέχρι το τέλος του 2021, ένας εξαιρετικά φιλόδοξος και απαιτητικός στόχος.
Το μεγαλύτερο ποσοστό της μείωσης των NPEs θα προέλθει από πωλήσεις και τιτλοποιήσεις.
Υπολογίζεται σχεδόν 30 δισ. δανειακών χαρτοφυλακίων να πωληθούν ή να τιτλοποιηθούν έως το 2021.
Το πρόσφατα ανακοινωθέν “σχέδιο Ηρακλής” έρχεται να δράσει ενισχυτικά προς την κατεύθυνση αυτή.
Ο ρόλος των εταιρειών Διαχείρισης Δανείων θα είναι καταλυτικός στην υλοποίηση αυτού του γιγαντιαίου προγράμματος.
Γιατί όμως η εξυγίανση της οικονομίας από τα κόκκινα δάνεια επιβάλλει την ανάληψη της διαχείρισής τους από εξειδικευμένους φορείς όπως οι εταιρείες διαχείρισης που έχουν λάβει την άδεια για το σκοπό αυτό;
Σήμερα υπάρχουν 21 αδειοδοτημένοι & εποπτευόμενοι από την ΤτΕ servicers, οι οποίοι διαχειρίζονται περί τα 60 δις. δάνεια εκ των οποίων τα μισά έχουν προέλθει από τις συναλλαγές που έχουν πραγματοποιηθεί τους προηγούμενους μήνες και τα υπόλοιπα, τους έχουν ανατεθεί από τις τράπεζες.
Ακούμε συχνά τον αντίλογο, γιατί δεν μπορούν οι τράπεζες να διαχειριστούν αποδοτικά τα δάνεια αυτά και μπορούν οι servicers.
Η απάντηση είναι απλή:
a) Γιατί οι τράπεζες διέπονται από ένα πολύ αυστηρό εποπτικό πλαίσιο τα περίφημα EBA rules που ορίζει η Ευρωπαϊκή Αρχή Τραπεζών.
b) Γιατί οι τράπεζες είναι εξειδικευμένες να χρηματοδοτούν την οικονομία και να δέχονται καταθέσεις και όχι να κυνηγούν τα κόκκινα δάνεια. Αντίθετα οι Εταιρείες Διαχείρισης Απαιτήσεων Δανείων, έχουν συγκεκριμένη εξειδίκευση, Τεχνογνωσία και εργαλεία για να μεγιστοποιήσουν το αποτέλεσμα, ενώ κουβαλούν Ευρωπαϊκή και Διεθνή εμπειρία σε αυτό τον τομέα.
c) Παράλληλα οι τράπεζες θα έχουν πάντα να διαχειριστούν τον ηθικό κίνδυνο ( moral hazard ) και τον κίνδυνο να μολυνθεί το ενήμερο χαρτοφυλάκιο, σε εκτεταμένη εφαρμογή λύσεων με αφέσεις χρέους.
d) Και για να πω μια μεγάλη αλήθεια που όλοι γνωρίζουμε μα δύσκολα εκφράζεται, οι εταιρείες διαχείρισης εκ της σύστασής τους αλλά και εκ του αντικειμένου τους, δεν έχουν δεσμεύσεις στην ελληνική επιχειρηματική αγορά, γεγονός που καθιστά τη δραστηριότητά τους λιγότερη ευάλωτη σε κάθε είδους παρεμβάσεις.
Για να μην παρεξηγηθώ, δεν είναι θέμα προθέσεων.
Θα χρησιμοποιήσω ένα παράδειγμα που αφορά στον επιχειρηματικό τομέα.
Πόσες επιχειρήσεις ξέρουμε, υπερχρεωμένες «καταδικασμένες» που συνεχίζουν να λειτουργούν κατ’ όνομα, κρατώντας δέσμιες τις τράπεζες, τους εργαζόμενους σε ομηρεία, έχουν φτάσει στα όρια τους ή και έχουν καταστρέψει προμηθευτές και συνεργάτες τους, νοθεύουν τον ανταγωνισμό και παρασιτούν εις βάρος άλλων βιώσιμων επιχειρήσεων;
Η απάντηση είναι πάρα πολλές. Και δεν μιλώ μόνο για μερικές πολύ μεγάλες που γνωρίζει όλος ο κόσμος. Είναι πάρα πολλές και είναι όλων των κατηγοριών.
Δεν πρέπει κάποτε, η επιχειρηματική αγορά να εξυγιανθεί;
Να ξεχωρίσει η ήρα από το σιτάρι;
Για τις εταιρείες διαχείρισης, η αρχή αυτή αποτελεί προϋπόθεση και βασικό παράγοντα από τον οποίο θα κριθεί η αποτελεσματικότητά τους.
Εδώ πρέπει να παντρέψουμε την τραπεζική γνώση και εμπειρία των πελατών μας (που φέρνουν οι τράπεζες) με την ευελιξία, την τεχνολογία και τα κίνητρα που δίνουν οι servicers.
Σκοπός μας είναι να αντιμετωπισθεί το πρόβλημα των «κόκκινων» δανείων, με όρους κοινωνικής δικαιοσύνης.
Οι τράπεζες επαναλαμβάνουν σε κάθε ευκαιρία, και το εφαρμόζουν, ότι κανέναν δεν συμφέρει πχ η διενέργεια πλειστηριασμών σε σπίτια ανθρώπων που έχουν πραγματική οικονομική αδυναμία ή αντιμετωπίζουν άλλα σοβαρά ζητήματα, (π.χ. προβλήματα υγείας).
Ούτε οι τράπεζες, αλλά ούτε και οι Εταιρίες Διαχείρισης θα προβούν σε τέτοιους πλειστηριασμούς δημιουργώντας ή οξύνοντας ένα κοινωνικό πρόβλημα.
Ωστόσο, μείζον θέμα κοινωνικής δικαιοσύνης είναι η αντιμετώπιση των στρατηγικών κακοπληρωτών που εκμεταλλεύονται το νομικό καθεστώς και τις ελλείψεις του παλαιότερου νομικού πλαισίου, ενεργώντας τελικά εις βάρος του κοινωνικού συνόλου, εις βάρος των κοινωνικά αδύναμων.
Οι τράπεζες ήδη είναι ιδιαίτερα αποφασιστικές σε περιπτώσεις στρατηγικών κακοπληρωτών, κάτι που ισχύει και για τις Εταιρείες Διαχείρισης και αυτό πρέπει να γίνει κατανοητό.
Ειδικά το τελευταίο διάστημα πληθαίνουν τα εργαλεία που έχουμε στη διαθεσή μας για την ανάδειξη των στρατηγικών κακοπληρωτών και αναφέρομαι ειδικά στις νέες δυνατότητες του Ν.3869 για άρση τραπεζικού και φορολογικού απορρήτου που θα βοηθήσει στην ανάδειξη τέτοιων υποθέσεων.
Θα ήθελα να κλείσω την παρέμβαση μου, αναλύοντας και την οικονομική διάσταση της διαχείρισης των κόκκινων δανείων, πέρα από την κοινωνική.
Μιλώντας με την ιδιότητα του εκπροσώπου αυτής της νέας αγοράς που δημιουργείται.
Οφείλω να περιγράψω και τα σημαντικότερα χαρακτηριστικά τα οποία έχουν μια σειρά θετικών επιπτώσεων στην οικονομία.
Η ανάπτυξη της αγοράς Διαχείρισης απαιτήσεων δανείων από αδειοδοτημένους για το σκοπό αυτό Διαχειριστές, συνεπάγεται την ανάπτυξη πολλών παράλληλων δραστηριοτήτων και αγορών.
Το σχέδιο Hercules – APS που επεξεργάζεται η κυβέρνηση, εκτιμάται ότι θα συμβάλλει στην επιτυχή υλοποίηση των προγραμμάτων/πλάνων τιτλοποιήσεων που έχουν δρομολογηθεί ή δρομολογούνται από τις ελληνικές τράπεζες.
Η εξέλιξη αυτή θα διευρύνει την αγορά διαχείρισης μη εξυπηρετούμενων δανείων σε επίπεδα που θα ξεπεράσουν τα 80δις τα επόμενα χρόνια.
Γεγονός που θα επηρεάσει ευρύτερα τόσο την απασχόληση στον κλάδο αυτό όσο και τη δομή του.
Σήμερα η αγορά διαχείρισης NPLs απασχολεί άμεσα περί τους 3.000 εργαζόμενους.
Ο αριθμός αυτός αναμένεται σύντομα να διπλασιασθεί.
Εκτός από την άμεση απασχόληση, εκτιμάται ότι σημαντική αύξηση της απασχόλησης θα σημειωθεί και πέριξ της ίδιας της αγοράς, σε κλάδους που συνδέονται με υποστηρικτικές υπηρεσίες πχ Συμβούλων, Νομικών υπηρεσιών, λογιστών, Real Estate, μηχανικών και σε πολύ μεγάλο βαθμό θα επηρεάσει θετικά την αγορά ακινήτων και τον κλάδο της οικοδομής, με ευεργετική επίπτωση, πιστεύω, στην οικονομία.
Κωδικοποιώντας τις θετικές επιπτώσεις από την αποτελεσματική διαχείριση των μη εξυπηρετούμενων δανείων για την οικονομία και την αναπτυξιακή της προοπτική, καταλήγουμε σε 6 σημαντικούς άξονες:
• Θα δώσει την δυνατότητα μέσα από βιώσιμες & μακροπρόθεσμες λύσεις σε χιλιάδες νοικοκυριά να ορθοποδήσουν και να επανενταχθούν στην “τραπεζική κανονικότητα”
• Θα επιτρέψει και θα συμβάλλει στην ανάπτυξη των υγιών, με θετικές προοπτικές επιχειρήσεων και θα εντοπίσει επιχειρήσεις που πρέπει να οδηγηθούν σε εκκαθάριση, η διατήρηση των οποίων νοθεύει τον ανταγωνισμό και κρατά εκατοντάδες χιλιάδες εργαζόμενους σε ομηρεία.
• Μέσα από βιώσιμες λύσεις πολλά δάνεια που βρίσκονται σήμερα σε καθυστέρηση θα μετατραπούν σε ενήμερα, προς όφελος της ίδιας της επιχείρησης, των εργαζομένων της και των προοπτικών της, αλλά και του τραπεζικού συστήματος και της οικονομίας.
• Θα δημιουργήσει ευκαιρίες απασχόλησης σε χιλιάδες στελέχη, νέα αλλά και πιο έμπειρα προερχόμενα κυρίως από το τραπεζικό σύστημα το οποίο ήδη μετασχηματίζεται στο πλαίσιο των ραγδαίων τεχνολογικών εξελίξεων.
• Θα δώσει ώθηση στην οικονομία μέσα από άμεσες ξένες επενδύσεις που θα κατευθυνθούν είτε σε αγορές ελληνικών περιουσιακών στοιχείων είτε στην αγορά διαχείρισης των προβληματικών δανείων και θα δράσει ενισχυτικά στην αγορά ακινήτων, όπου αναμένεται σημαντική αύξηση επενδύσεων είτε για αγορά είτε επισκευή και αναβάθμιση των ακινήτων αυτών.
• Τέλος θα συμβάλλει αποφασιστικά στην αντιμετώπιση του λεγόμενου ηθικού κινδύνου (moral hazard) απομακρύνοντας τον κίνδυνο «μόλυνσης» των ενήμερων δανειακών χαρτοφυλακίων των τραπεζών.
Ειδικά αυτό το τελευταίο, θα αποτρέψει τη δημιουργία «νέας γενιάς» κόκκινων δανείων αντιμετωπίζοντας αποτελεσματικά το πρόβλημα των στρατηγικών κακοπληρωτών.
Το ύψος των μη εξυπηρετούμενων δανείων στην Ελλάδα, είναι «ο ελέφαντας στο δωμάτιο». Κρατά τις τράπεζες δέσμιες, δυσχεραίνει τη χρηματοδότηση με ανταγωνιστικούς όρους της οικονομίας, διατηρεί τον σκεπτικισμό στις αγορές, δυσκολεύει την επιστροφή στην κανονικότητα.
Οι προκλήσεις είναι μεγάλες και διευρύνονται πέραν όσων δεινών μας κληροδότησε η κρίση. Εμείς όχι μόνο πρέπει να βγάλουμε τον ελέφαντα από το δωμάτιο αλλά και να αναπτύξουμε ταχύτερο βηματισμό, να αντιμετωπίσουμε τις ραγδαίες αλλαγές που διαμορφώνουν διεθνώς νέα απαιτητικά δεδομένα, να πείσουμε τις αγορές πως μπορούν να μας εμπιστευθούν ξανά δίνοντας την απαραίτητη ώθηση στην οικονομία μας.
Τα πρωτοφανές μέγεθος των επισφαλών δανείων, δημιουργεί ασφυξία στην οικονομία η οποία παρά τις βελτιώσεις που έχουν καταγραφεί, χρειάζεται ακόμη γενναίες μεταρρυθμίσεις και πρωτοβουλίες μετασχηματισμού του επιχειρηματικού και λειτουργικού μοντέλου.
Μαγικές λύσεις δεν υπάρχουν. Για να μετατραπούν τα κόκκινα δάνεια από βαρίδι, σε πλατφόρμα υγιούς οικονομικής ανάπτυξης, η λύση είναι μια, να απαλλάξουμε την οικονομία μας από αυτά.
Εκ μέρους όλων των μελών της Ένωσής μας, σας διαβεβαιώ ότι αυτός είναι και ο δικό μας στόχος, κατέληξε ο κ. Πανούσης.
www.bankingnews.gr
Αυτό ανέφερε ο Τάσος Πανούσης, Πρόεδρος της Ένωσης Εταιρειών Διαχείρισης Απαιτήσεων από Δάνεια & Πιστώσεις, μιλώντας στο NPL SUMMIT 2019 - «Κόκκινα Δάνεια – Ανοίγματα Πλατφόρμα Oικονομικής Aνάπτυξης».
Σύμφωνα με τον ίδιο, το πρόβλημα των μη εξυπηρετούμενων δανείων στην Ελλάδα και οι επιπτώσεις τόσο στην οικονομία όσο και στην κοινωνία, αναμφισβήτητα, πρόκειται για τη σημαντικότερη ίσως επίπτωση της υπερδεκαετούς κρίσης, στον χρηματοπιστωτικό τομέα, αλλά και στην ελληνική επιχειρηματικότητα και ασφαλώς σε εκατοντάδες χιλιάδες ελληνικά νοικοκυριά.
Συμφωνούμε όλοι πως πρόκειται για τη μεγαλύτερη πρόκληση που αντιμετωπίζουν σήμερα οι τράπεζες και συνεπώς η επίλυση αυτού του προβλήματος είναι ζωτικής σημασίας, όχι μόνο για τις τράπεζες αλλά και για την ανάπτυξη της οικονομίας.
Συμφωνούμε επίσης και στο ότι αυτό το βαρίδι πρέπει να φύγει. Αποτελεί αναγκαιότητα και μάλιστα κατεπείγουσα, ώστε το τραπεζικό σύστημα να μπορέσει να στηρίξει την προσπάθεια της οικονομικής ανάπτυξης, να χρηματοδοτήσει τις επιχειρήσεις και τα νοικοκυριά.
Ήδη, τόσο οι τράπεζες όσο και η κυβέρνηση με τις πρωτοβουλίες της, έχουν κάνει σημαντικά βήματα προς την κατεύθυνση της εξυγίανσης.
Η Ελλάδα έχει σήμερα το θλιβερό προνόμιο να έχει το υψηλότερο ποσοστό μη εξυπηρετούμενων δανείων στην Ευρώπη, περίπου 40% του συνολικού δανειακού χαρτοφυλακίου, όταν ο ευρωπαϊκός μέσος όρος είναι στο 3-4%.
Αν και τα τελευταία χρόνια υπήρξε σημαντική πρόοδος με αποτέλεσμα από το ιστορικό ρεκόρ των 107 δις (το 1ο τρίμηνο του 2016), τα κόκκινα δάνεια να μειωθούν κατά 32 δις ευρώ και να κυμαίνονται σήμερα σε 75 δις ευρώ περίπου, η χώρα μας αποτελεί σε απόλυτα νούμερα την 4η μεγαλύτερη αγορά κόκκινων δανείων στην Ευρώπη.
Τα μεγέθη αυτά κυριολεκτικά ζαλίζουν, όμως το μείζον ζήτημα είναι πως αν δεν αντιμετωπισθεί αποτελεσματικά το πρόβλημα, ούτε η οικονομία ούτε το χρηματοπιστωτικό σύστημα θα μπορέσουν να ανακάμψουν στο βαθμό που απαιτείται για την επιστροφή στην ανάπτυξη και τη δημιουργία προοπτικής για την Ελλάδα.
Είναι γεγονός πως οι συνθήκες στην οικονομία και στο ελληνικό τραπεζικό σύστημα βελτιώνονται σταθερά τα τελευταία χρόνια.
Οι καταθέσεις επιστρέφουν, η εξάρτηση από το ευρωσύστημα για ρευστότητα μηδενίστηκε, τα spreads των ομολόγων υποχωρούν σε ιστορικά χαμηλά επίπεδα, ενώ οι δείκτες κεφαλαιακής επάρκειας διατηρούνται υψηλότερα από τα ελάχιστα απαιτούμενα επίπεδα.
Παρά τη βελτίωση των συνθηκών, οι προκλήσεις παραμένουν.
Δεδομένων των δεσμεύσεων που οι τράπεζες έχουν αναλάβει έναντι του SSM για την αποκλιμάκωση των κόκκινων δανείων ως το τέλος του 2021, τα περιθώρια είναι ιδιαίτερα ασφυκτικά.
Οι τράπεζες έχουν αναλάβει τη δέσμευση να μειώσουν τα NPEs κατά €53δις μέχρι το τέλος του 2021, ένας εξαιρετικά φιλόδοξος και απαιτητικός στόχος.
Το μεγαλύτερο ποσοστό της μείωσης των NPEs θα προέλθει από πωλήσεις και τιτλοποιήσεις.
Υπολογίζεται σχεδόν 30 δισ. δανειακών χαρτοφυλακίων να πωληθούν ή να τιτλοποιηθούν έως το 2021.
Το πρόσφατα ανακοινωθέν “σχέδιο Ηρακλής” έρχεται να δράσει ενισχυτικά προς την κατεύθυνση αυτή.
Ο ρόλος των εταιρειών Διαχείρισης Δανείων θα είναι καταλυτικός στην υλοποίηση αυτού του γιγαντιαίου προγράμματος.
Γιατί όμως η εξυγίανση της οικονομίας από τα κόκκινα δάνεια επιβάλλει την ανάληψη της διαχείρισής τους από εξειδικευμένους φορείς όπως οι εταιρείες διαχείρισης που έχουν λάβει την άδεια για το σκοπό αυτό;
Σήμερα υπάρχουν 21 αδειοδοτημένοι & εποπτευόμενοι από την ΤτΕ servicers, οι οποίοι διαχειρίζονται περί τα 60 δις. δάνεια εκ των οποίων τα μισά έχουν προέλθει από τις συναλλαγές που έχουν πραγματοποιηθεί τους προηγούμενους μήνες και τα υπόλοιπα, τους έχουν ανατεθεί από τις τράπεζες.
Ακούμε συχνά τον αντίλογο, γιατί δεν μπορούν οι τράπεζες να διαχειριστούν αποδοτικά τα δάνεια αυτά και μπορούν οι servicers.
Η απάντηση είναι απλή:
a) Γιατί οι τράπεζες διέπονται από ένα πολύ αυστηρό εποπτικό πλαίσιο τα περίφημα EBA rules που ορίζει η Ευρωπαϊκή Αρχή Τραπεζών.
b) Γιατί οι τράπεζες είναι εξειδικευμένες να χρηματοδοτούν την οικονομία και να δέχονται καταθέσεις και όχι να κυνηγούν τα κόκκινα δάνεια. Αντίθετα οι Εταιρείες Διαχείρισης Απαιτήσεων Δανείων, έχουν συγκεκριμένη εξειδίκευση, Τεχνογνωσία και εργαλεία για να μεγιστοποιήσουν το αποτέλεσμα, ενώ κουβαλούν Ευρωπαϊκή και Διεθνή εμπειρία σε αυτό τον τομέα.
c) Παράλληλα οι τράπεζες θα έχουν πάντα να διαχειριστούν τον ηθικό κίνδυνο ( moral hazard ) και τον κίνδυνο να μολυνθεί το ενήμερο χαρτοφυλάκιο, σε εκτεταμένη εφαρμογή λύσεων με αφέσεις χρέους.
d) Και για να πω μια μεγάλη αλήθεια που όλοι γνωρίζουμε μα δύσκολα εκφράζεται, οι εταιρείες διαχείρισης εκ της σύστασής τους αλλά και εκ του αντικειμένου τους, δεν έχουν δεσμεύσεις στην ελληνική επιχειρηματική αγορά, γεγονός που καθιστά τη δραστηριότητά τους λιγότερη ευάλωτη σε κάθε είδους παρεμβάσεις.
Για να μην παρεξηγηθώ, δεν είναι θέμα προθέσεων.
Θα χρησιμοποιήσω ένα παράδειγμα που αφορά στον επιχειρηματικό τομέα.
Πόσες επιχειρήσεις ξέρουμε, υπερχρεωμένες «καταδικασμένες» που συνεχίζουν να λειτουργούν κατ’ όνομα, κρατώντας δέσμιες τις τράπεζες, τους εργαζόμενους σε ομηρεία, έχουν φτάσει στα όρια τους ή και έχουν καταστρέψει προμηθευτές και συνεργάτες τους, νοθεύουν τον ανταγωνισμό και παρασιτούν εις βάρος άλλων βιώσιμων επιχειρήσεων;
Η απάντηση είναι πάρα πολλές. Και δεν μιλώ μόνο για μερικές πολύ μεγάλες που γνωρίζει όλος ο κόσμος. Είναι πάρα πολλές και είναι όλων των κατηγοριών.
Δεν πρέπει κάποτε, η επιχειρηματική αγορά να εξυγιανθεί;
Να ξεχωρίσει η ήρα από το σιτάρι;
Για τις εταιρείες διαχείρισης, η αρχή αυτή αποτελεί προϋπόθεση και βασικό παράγοντα από τον οποίο θα κριθεί η αποτελεσματικότητά τους.
Εδώ πρέπει να παντρέψουμε την τραπεζική γνώση και εμπειρία των πελατών μας (που φέρνουν οι τράπεζες) με την ευελιξία, την τεχνολογία και τα κίνητρα που δίνουν οι servicers.
Σκοπός μας είναι να αντιμετωπισθεί το πρόβλημα των «κόκκινων» δανείων, με όρους κοινωνικής δικαιοσύνης.
Οι τράπεζες επαναλαμβάνουν σε κάθε ευκαιρία, και το εφαρμόζουν, ότι κανέναν δεν συμφέρει πχ η διενέργεια πλειστηριασμών σε σπίτια ανθρώπων που έχουν πραγματική οικονομική αδυναμία ή αντιμετωπίζουν άλλα σοβαρά ζητήματα, (π.χ. προβλήματα υγείας).
Ούτε οι τράπεζες, αλλά ούτε και οι Εταιρίες Διαχείρισης θα προβούν σε τέτοιους πλειστηριασμούς δημιουργώντας ή οξύνοντας ένα κοινωνικό πρόβλημα.
Ωστόσο, μείζον θέμα κοινωνικής δικαιοσύνης είναι η αντιμετώπιση των στρατηγικών κακοπληρωτών που εκμεταλλεύονται το νομικό καθεστώς και τις ελλείψεις του παλαιότερου νομικού πλαισίου, ενεργώντας τελικά εις βάρος του κοινωνικού συνόλου, εις βάρος των κοινωνικά αδύναμων.
Οι τράπεζες ήδη είναι ιδιαίτερα αποφασιστικές σε περιπτώσεις στρατηγικών κακοπληρωτών, κάτι που ισχύει και για τις Εταιρείες Διαχείρισης και αυτό πρέπει να γίνει κατανοητό.
Ειδικά το τελευταίο διάστημα πληθαίνουν τα εργαλεία που έχουμε στη διαθεσή μας για την ανάδειξη των στρατηγικών κακοπληρωτών και αναφέρομαι ειδικά στις νέες δυνατότητες του Ν.3869 για άρση τραπεζικού και φορολογικού απορρήτου που θα βοηθήσει στην ανάδειξη τέτοιων υποθέσεων.
Θα ήθελα να κλείσω την παρέμβαση μου, αναλύοντας και την οικονομική διάσταση της διαχείρισης των κόκκινων δανείων, πέρα από την κοινωνική.
Μιλώντας με την ιδιότητα του εκπροσώπου αυτής της νέας αγοράς που δημιουργείται.
Οφείλω να περιγράψω και τα σημαντικότερα χαρακτηριστικά τα οποία έχουν μια σειρά θετικών επιπτώσεων στην οικονομία.
Η ανάπτυξη της αγοράς Διαχείρισης απαιτήσεων δανείων από αδειοδοτημένους για το σκοπό αυτό Διαχειριστές, συνεπάγεται την ανάπτυξη πολλών παράλληλων δραστηριοτήτων και αγορών.
Το σχέδιο Hercules – APS που επεξεργάζεται η κυβέρνηση, εκτιμάται ότι θα συμβάλλει στην επιτυχή υλοποίηση των προγραμμάτων/πλάνων τιτλοποιήσεων που έχουν δρομολογηθεί ή δρομολογούνται από τις ελληνικές τράπεζες.
Η εξέλιξη αυτή θα διευρύνει την αγορά διαχείρισης μη εξυπηρετούμενων δανείων σε επίπεδα που θα ξεπεράσουν τα 80δις τα επόμενα χρόνια.
Γεγονός που θα επηρεάσει ευρύτερα τόσο την απασχόληση στον κλάδο αυτό όσο και τη δομή του.
Σήμερα η αγορά διαχείρισης NPLs απασχολεί άμεσα περί τους 3.000 εργαζόμενους.
Ο αριθμός αυτός αναμένεται σύντομα να διπλασιασθεί.
Εκτός από την άμεση απασχόληση, εκτιμάται ότι σημαντική αύξηση της απασχόλησης θα σημειωθεί και πέριξ της ίδιας της αγοράς, σε κλάδους που συνδέονται με υποστηρικτικές υπηρεσίες πχ Συμβούλων, Νομικών υπηρεσιών, λογιστών, Real Estate, μηχανικών και σε πολύ μεγάλο βαθμό θα επηρεάσει θετικά την αγορά ακινήτων και τον κλάδο της οικοδομής, με ευεργετική επίπτωση, πιστεύω, στην οικονομία.
Κωδικοποιώντας τις θετικές επιπτώσεις από την αποτελεσματική διαχείριση των μη εξυπηρετούμενων δανείων για την οικονομία και την αναπτυξιακή της προοπτική, καταλήγουμε σε 6 σημαντικούς άξονες:
• Θα δώσει την δυνατότητα μέσα από βιώσιμες & μακροπρόθεσμες λύσεις σε χιλιάδες νοικοκυριά να ορθοποδήσουν και να επανενταχθούν στην “τραπεζική κανονικότητα”
• Θα επιτρέψει και θα συμβάλλει στην ανάπτυξη των υγιών, με θετικές προοπτικές επιχειρήσεων και θα εντοπίσει επιχειρήσεις που πρέπει να οδηγηθούν σε εκκαθάριση, η διατήρηση των οποίων νοθεύει τον ανταγωνισμό και κρατά εκατοντάδες χιλιάδες εργαζόμενους σε ομηρεία.
• Μέσα από βιώσιμες λύσεις πολλά δάνεια που βρίσκονται σήμερα σε καθυστέρηση θα μετατραπούν σε ενήμερα, προς όφελος της ίδιας της επιχείρησης, των εργαζομένων της και των προοπτικών της, αλλά και του τραπεζικού συστήματος και της οικονομίας.
• Θα δημιουργήσει ευκαιρίες απασχόλησης σε χιλιάδες στελέχη, νέα αλλά και πιο έμπειρα προερχόμενα κυρίως από το τραπεζικό σύστημα το οποίο ήδη μετασχηματίζεται στο πλαίσιο των ραγδαίων τεχνολογικών εξελίξεων.
• Θα δώσει ώθηση στην οικονομία μέσα από άμεσες ξένες επενδύσεις που θα κατευθυνθούν είτε σε αγορές ελληνικών περιουσιακών στοιχείων είτε στην αγορά διαχείρισης των προβληματικών δανείων και θα δράσει ενισχυτικά στην αγορά ακινήτων, όπου αναμένεται σημαντική αύξηση επενδύσεων είτε για αγορά είτε επισκευή και αναβάθμιση των ακινήτων αυτών.
• Τέλος θα συμβάλλει αποφασιστικά στην αντιμετώπιση του λεγόμενου ηθικού κινδύνου (moral hazard) απομακρύνοντας τον κίνδυνο «μόλυνσης» των ενήμερων δανειακών χαρτοφυλακίων των τραπεζών.
Ειδικά αυτό το τελευταίο, θα αποτρέψει τη δημιουργία «νέας γενιάς» κόκκινων δανείων αντιμετωπίζοντας αποτελεσματικά το πρόβλημα των στρατηγικών κακοπληρωτών.
Το ύψος των μη εξυπηρετούμενων δανείων στην Ελλάδα, είναι «ο ελέφαντας στο δωμάτιο». Κρατά τις τράπεζες δέσμιες, δυσχεραίνει τη χρηματοδότηση με ανταγωνιστικούς όρους της οικονομίας, διατηρεί τον σκεπτικισμό στις αγορές, δυσκολεύει την επιστροφή στην κανονικότητα.
Οι προκλήσεις είναι μεγάλες και διευρύνονται πέραν όσων δεινών μας κληροδότησε η κρίση. Εμείς όχι μόνο πρέπει να βγάλουμε τον ελέφαντα από το δωμάτιο αλλά και να αναπτύξουμε ταχύτερο βηματισμό, να αντιμετωπίσουμε τις ραγδαίες αλλαγές που διαμορφώνουν διεθνώς νέα απαιτητικά δεδομένα, να πείσουμε τις αγορές πως μπορούν να μας εμπιστευθούν ξανά δίνοντας την απαραίτητη ώθηση στην οικονομία μας.
Τα πρωτοφανές μέγεθος των επισφαλών δανείων, δημιουργεί ασφυξία στην οικονομία η οποία παρά τις βελτιώσεις που έχουν καταγραφεί, χρειάζεται ακόμη γενναίες μεταρρυθμίσεις και πρωτοβουλίες μετασχηματισμού του επιχειρηματικού και λειτουργικού μοντέλου.
Μαγικές λύσεις δεν υπάρχουν. Για να μετατραπούν τα κόκκινα δάνεια από βαρίδι, σε πλατφόρμα υγιούς οικονομικής ανάπτυξης, η λύση είναι μια, να απαλλάξουμε την οικονομία μας από αυτά.
Εκ μέρους όλων των μελών της Ένωσής μας, σας διαβεβαιώ ότι αυτός είναι και ο δικό μας στόχος, κατέληξε ο κ. Πανούσης.
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών