γράφει : ΜΑΡΙΝΑ ΦΟΥΝΤΑ
Έκθεση - κόλαφο που αναδεικνύει την αναποτελεσματικότητα του φοροεισπρακτικού μηχανισμού στην Ελλάδα κατήρτησαν τα τεχνικά κλιμάκια της τρόικας.
Στην εν λόγω έκθεση, που έχει ήδη παραδοθεί στο υπουργείο Οικονομικών, η τρόικα επιρρίπτει μεγάλες ευθύνες στην κυβέρνηση για την αδυναμία πάταξης της φοροδιαφυγής, ενώ με έμμεσο τρόπο απορρίπτει και τα προωθούμενα σχέδια για νέες ρυθμίσεις χρεών.
Όπως τονίζουν μεταξύ άλλων τα τεχνικά κλιμάκια της τριμερούς, ο πολύ πρόσφατος διορισμός του Γενικού Γραμματέα Δημοσίων Εσόδων (ΓΓΔΕ) συνιστά ευπρόσδεκτη εξέλιξη όπως επίσης και η πρόοδος στη στρατηγική καταπολέμησης της διαφθοράς.
Αλλά όπως θεωρούν, οι μεταρρυθμίσεις στη φορολογική διοίκηση προχωρούν αποσπασματικά. Το περιβάλλον των μεταρρυθμίσεων είναι συγκεχυμένο, αφού χαρακτηρίζεται από περιοχές όπου συντελείται πρόοδος αλλά και από ορισμένες οπισθοδρομήσεις ή και μια κάποια έλλειψη εναργούς αντίληψης περί του πιθανού αντικτύπου των πρόσφατων αλλαγών.
Στην εν λόγω έκθεση τονίζεται επίσης πως η φορολογική διοίκηση συνέχισε να βαδίζει στην πεπατημένη της ανεπαρκούς απόδοσης κατά το 2012 και πολλά από τα λειτουργικά κριτήρια αναφοράς δεν εκπληρώθηκαν. Ορισμένες αλλαγές ως προς τη στελέχωση με ελεγκτές όντως πραγματοποιήθηκαν, καθυστέρησαν όμως να παγιωθούν. Οι δεξιότητες των νέων ελεγκτών είναι ανεπαρκείς, ενώ ορισμένοι ιδιαίτερα νευραλγικοί τομείς παραμένουν υποστελεχωμένοι. Απαιτούνται και πάλι ορισμένες ταχύτατες ενέργειες για να αντιμετωπιστούν οι διαφαινόμενες ανάγκες προκειμένου να προσδιοριστούν τα λειτουργικά κριτήρια αναφοράς για το 2013, να υιοθετηθούν επιτυχώς και να μην αστοχήσουν οι επιδόσεις έναντί τους. Η έκθεση επισημαίνει λεπτομερώς τις αλλαγές που χρειάζονται.
Οι προτάσεις, σημειώνεται στην έκθεση, για την απόδοση στον νέο ΓΓΔΕ περισσότερης αυτονομίας δεν βρίσκονται στη σωστή τροχιά. Οι δεσμεύσεις δυνάμει των προγραμμάτων στήριξης ΔΝΤ/ΕΕπ/ΕΚΤ θέτουν την απαίτηση να υπάρξει σαφής πρόοδος για τη διασφάλιση περισσότερης αυτονομίας μέσω νομοθετικών ενεργειών έως το τέλος Φεβρουαρίου 2013. Ακόμη και στην περίπτωση όπου η νομοθεσία του Νοεμβρίου 2012 με την οποία συστάθηκε η ΓΓΔΕ, καθώς και οι επιπλέον κανονιστικές διατάξεις, είναι όντως δυνατόν να ενισχύσουν τις αρμοδιότητες του νέου ΓΓΔΕ, το κλιμάκιο της αποστολής δεν είναι καθόλου πεπεισμένο ότι οι ελάχιστες προϋποθέσεις που τέθηκαν, προκειμένου να αποτελέσουν οδηγό για τον προσδιορισμό ενός βαθμού «αυτονομίας» της φορολογικής διοίκησης, θα εκπληρωθούν. Με βάση το σχέδιο της κυβέρνησης ως έχει, η φορολογική διοίκηση συνιστά Γενική Γραμματεία εντός του πλαισίου των Δημοσίων Υπηρεσιών του κράτους. Τούτο σημαίνει ότι ισχύουν οι περιορισμοί του Δημοσιοϋπαλληλικού Κώδικα σχετικά με την απόδοση αυτονομίας. Αποδεικνύεται ότι αυτοί οι περιορισμοί είναι δύσκολο να υπερκεραστούν. Ο διαφαινόμενος κίνδυνος είναι ότι η φορολογική διοίκηση θα συνεχίσει να ακολουθεί μια πορεία βραδύτατων μεταρρυθμίσεων χωρίς να δίνεται τέλος ούτε στις πολιτικές επεμβάσεις ούτε στη διαφθορά.
Είναι ανάγκη να βρεθεί ο δρόμος για τη μεταστροφή, την αναδιαμόρφωση των επιδόσεων της φορολογικής διοίκησης. Οι προτάσεις περί αυτονομίας που βρίσκονται επί τάπητος προϊδεάζουν ότι ταχεία αναδιαμόρφωση δεν πρόκειται να συμβεί, επισημαίνεται ακόμη.
Οι σημαντικότερες συστάσεις της τρόικας για τη φορολογική μεταρρύθμιση είναι οι εξής:
Θεσμική Μεταρρύθμιση
• Να υπάρξει δήλωση της Κυβέρνησης που να καταδεικνύει ξεκάθαρα την πρόθεσή της να επιτευχθεί η απαραίτητη αυτονομία στη φορολογική διοίκηση, καθώς και την προθυμία της να εγκαταλειφθούν οι υφιστάμενοι διοικητικοί περιορισμοί προκειμένου αυτό να γίνει πράξη.
• Να ολοκληρωθούν οι προγραμματικές εργασίες της Ομάδας Εργασίας Θεσμικής Μεταρρύθμισης σύμφωνα με το προτεινόμενο χρονοδιάγραμμα.
• Η διαχείριση της διευκόλυνσης και της υλοποίησής της αυτονομίας να γίνει με τη σύγχρονη προσέγγιση διοίκησης έργου, με υποβολή μηνιαίων αναφορών προς τον Υπουργό Οικονομικών επί της συντελούμενης προόδου.
Λειτουργική Αξιολόγηση Δομών
• Να συμπεριληφθεί το ΣΔΟΕ στη δομή της ΓΓΔΕ ως αρχικό βήμα για την ενσωμάτωσή του στη Φορολογική Διοίκηση.
• Να συμπεριληφθεί η ΓΓΠΣ στη δομή της ΓΓΔΕ.
• Οι λειτουργικές αρμοδιότητες φορολογικής πολιτικής να μεταφερθούν στη Γενική Διεύθυνση Οικονομικής Πολιτικής του Υπουργείου Οικονομικών.
• Να θεσπιστεί λειτουργία διευκόλυνσης εμπορίου περιλαμβανόμενων των εξωτερικών επικοινωνιών καθώς και της υποστήριξης του Ολοκληρωμένου Πληροφοριακού Συστήματος Τελωνείων (ICIS) εντός της Τελωνειακής Διοίκησης.
Είσπραξη Οφειλών
• Να ανανεωθεί η εστίαση της ΕΜΕΙΣ (‘Μονάδας Μεγάλων Οφειλετών’) με επίκεντρο τις εισπράξιμες μεγάλες οφειλές.
• Να στελεχωθεί πλήρως η υφιστάμενη ΕΜΕΙΣ και να συσταθεί παράλληλα δεύτερη ‘Μονάδα Μεγάλων Οφειλετών’ για τη μεγιστοποίηση της είσπραξης οφειλών από τις 1500 μεγαλύτερες εισπράξιμες οφειλές κατά το 2013.
ΔΟΥ Μεγάλων Επιχειρήσεων
• Να καταργηθεί η υποχρέωση ελέγχου από τη ΔΟΥ ΜΕΦΟ των φορολογικών δηλώσεων των τελευταίων δέκα ετών.
• Να εφαρμοστεί το σύστημα επιλογής υποθέσεων προς έλεγχο βάσει κανόνων έως το τέλος Φεβρουαρίου 2013.
Φυσικά Πρόσωπα Μεγάλου Πλούτου/Ελεύθεροι Επαγγελματίες Υψηλών Εισοδημάτων
• Να δημοσιευθεί η Υπουργική Απόφαση για την υλοποίηση Μεθόδων Εμμέσων Ελέγχων.
• Να μετακινηθούν 19 επιπλέον ελεγκτές στο ΔΕΚ Αθηνών και 11 στο Θεσσαλονίκης.
• Τα αποτελέσματα των ελέγχων που διενεργούνται στη διευρυμένη δεξαμενή υποθέσεων να παρακολουθούνται στενά και να αναπροσαρμοστούν τα κριτήρια επιλογής, ιδιαίτερα εκείνα που αφορούν σε ελεύθερους επαγγελματίες (π.χ. γιατρούς, δικηγόρους).
Επίλυση Διαφορών
• Να ξεκινήσουν άμεσα οι εργασίες για να σχεδιαστεί και να υλοποιηθεί η υποχρεωτική διαδικασία διοικητικής επίλυσης διαφορών που απαιτείται δυνάμει του Μνημονίου.
Προσλήψεις Ελεγκτών
• Να επιταχυνθεί η εξωτερική πρόσληψη των επιπλέον 200 νέων ελεγκτών ώστε να διασφαλιστεί η εκπλήρωση της δεσμευτικής υποχρέωσης που έχει αναληφθεί για το τέλος Μαρτίου.
• Να αυξηθεί ο αριθμός των εξωτερικά προσλαμβανόμενων ελεγκτών εντός του πλαισίου των περιορισμών που ισχύουν για το σύνολο της κυβέρνησης ως προς την ιεράρχηση προτεραιοτήτων και τις προσλήψεις (την περίοδο 2013-14 θα χρειαστούν επιπλέον 500 εξωτερικά προσλαμβανόμενοι ελεγκτές ετησίως—μάλιστα ευκταίο θα ήταν πολλοί από αυτούς να διαθέτουν πτυχίο νομικής).
www.bankingnews.gr
Όπως τονίζουν μεταξύ άλλων τα τεχνικά κλιμάκια της τριμερούς, ο πολύ πρόσφατος διορισμός του Γενικού Γραμματέα Δημοσίων Εσόδων (ΓΓΔΕ) συνιστά ευπρόσδεκτη εξέλιξη όπως επίσης και η πρόοδος στη στρατηγική καταπολέμησης της διαφθοράς.
Αλλά όπως θεωρούν, οι μεταρρυθμίσεις στη φορολογική διοίκηση προχωρούν αποσπασματικά. Το περιβάλλον των μεταρρυθμίσεων είναι συγκεχυμένο, αφού χαρακτηρίζεται από περιοχές όπου συντελείται πρόοδος αλλά και από ορισμένες οπισθοδρομήσεις ή και μια κάποια έλλειψη εναργούς αντίληψης περί του πιθανού αντικτύπου των πρόσφατων αλλαγών.
Στην εν λόγω έκθεση τονίζεται επίσης πως η φορολογική διοίκηση συνέχισε να βαδίζει στην πεπατημένη της ανεπαρκούς απόδοσης κατά το 2012 και πολλά από τα λειτουργικά κριτήρια αναφοράς δεν εκπληρώθηκαν. Ορισμένες αλλαγές ως προς τη στελέχωση με ελεγκτές όντως πραγματοποιήθηκαν, καθυστέρησαν όμως να παγιωθούν. Οι δεξιότητες των νέων ελεγκτών είναι ανεπαρκείς, ενώ ορισμένοι ιδιαίτερα νευραλγικοί τομείς παραμένουν υποστελεχωμένοι. Απαιτούνται και πάλι ορισμένες ταχύτατες ενέργειες για να αντιμετωπιστούν οι διαφαινόμενες ανάγκες προκειμένου να προσδιοριστούν τα λειτουργικά κριτήρια αναφοράς για το 2013, να υιοθετηθούν επιτυχώς και να μην αστοχήσουν οι επιδόσεις έναντί τους. Η έκθεση επισημαίνει λεπτομερώς τις αλλαγές που χρειάζονται.
Οι προτάσεις, σημειώνεται στην έκθεση, για την απόδοση στον νέο ΓΓΔΕ περισσότερης αυτονομίας δεν βρίσκονται στη σωστή τροχιά. Οι δεσμεύσεις δυνάμει των προγραμμάτων στήριξης ΔΝΤ/ΕΕπ/ΕΚΤ θέτουν την απαίτηση να υπάρξει σαφής πρόοδος για τη διασφάλιση περισσότερης αυτονομίας μέσω νομοθετικών ενεργειών έως το τέλος Φεβρουαρίου 2013. Ακόμη και στην περίπτωση όπου η νομοθεσία του Νοεμβρίου 2012 με την οποία συστάθηκε η ΓΓΔΕ, καθώς και οι επιπλέον κανονιστικές διατάξεις, είναι όντως δυνατόν να ενισχύσουν τις αρμοδιότητες του νέου ΓΓΔΕ, το κλιμάκιο της αποστολής δεν είναι καθόλου πεπεισμένο ότι οι ελάχιστες προϋποθέσεις που τέθηκαν, προκειμένου να αποτελέσουν οδηγό για τον προσδιορισμό ενός βαθμού «αυτονομίας» της φορολογικής διοίκησης, θα εκπληρωθούν. Με βάση το σχέδιο της κυβέρνησης ως έχει, η φορολογική διοίκηση συνιστά Γενική Γραμματεία εντός του πλαισίου των Δημοσίων Υπηρεσιών του κράτους. Τούτο σημαίνει ότι ισχύουν οι περιορισμοί του Δημοσιοϋπαλληλικού Κώδικα σχετικά με την απόδοση αυτονομίας. Αποδεικνύεται ότι αυτοί οι περιορισμοί είναι δύσκολο να υπερκεραστούν. Ο διαφαινόμενος κίνδυνος είναι ότι η φορολογική διοίκηση θα συνεχίσει να ακολουθεί μια πορεία βραδύτατων μεταρρυθμίσεων χωρίς να δίνεται τέλος ούτε στις πολιτικές επεμβάσεις ούτε στη διαφθορά.
Είναι ανάγκη να βρεθεί ο δρόμος για τη μεταστροφή, την αναδιαμόρφωση των επιδόσεων της φορολογικής διοίκησης. Οι προτάσεις περί αυτονομίας που βρίσκονται επί τάπητος προϊδεάζουν ότι ταχεία αναδιαμόρφωση δεν πρόκειται να συμβεί, επισημαίνεται ακόμη.
Οι σημαντικότερες συστάσεις της τρόικας για τη φορολογική μεταρρύθμιση είναι οι εξής:
Θεσμική Μεταρρύθμιση
• Να υπάρξει δήλωση της Κυβέρνησης που να καταδεικνύει ξεκάθαρα την πρόθεσή της να επιτευχθεί η απαραίτητη αυτονομία στη φορολογική διοίκηση, καθώς και την προθυμία της να εγκαταλειφθούν οι υφιστάμενοι διοικητικοί περιορισμοί προκειμένου αυτό να γίνει πράξη.
• Να ολοκληρωθούν οι προγραμματικές εργασίες της Ομάδας Εργασίας Θεσμικής Μεταρρύθμισης σύμφωνα με το προτεινόμενο χρονοδιάγραμμα.
• Η διαχείριση της διευκόλυνσης και της υλοποίησής της αυτονομίας να γίνει με τη σύγχρονη προσέγγιση διοίκησης έργου, με υποβολή μηνιαίων αναφορών προς τον Υπουργό Οικονομικών επί της συντελούμενης προόδου.
Λειτουργική Αξιολόγηση Δομών
• Να συμπεριληφθεί το ΣΔΟΕ στη δομή της ΓΓΔΕ ως αρχικό βήμα για την ενσωμάτωσή του στη Φορολογική Διοίκηση.
• Να συμπεριληφθεί η ΓΓΠΣ στη δομή της ΓΓΔΕ.
• Οι λειτουργικές αρμοδιότητες φορολογικής πολιτικής να μεταφερθούν στη Γενική Διεύθυνση Οικονομικής Πολιτικής του Υπουργείου Οικονομικών.
• Να θεσπιστεί λειτουργία διευκόλυνσης εμπορίου περιλαμβανόμενων των εξωτερικών επικοινωνιών καθώς και της υποστήριξης του Ολοκληρωμένου Πληροφοριακού Συστήματος Τελωνείων (ICIS) εντός της Τελωνειακής Διοίκησης.
Είσπραξη Οφειλών
• Να ανανεωθεί η εστίαση της ΕΜΕΙΣ (‘Μονάδας Μεγάλων Οφειλετών’) με επίκεντρο τις εισπράξιμες μεγάλες οφειλές.
• Να στελεχωθεί πλήρως η υφιστάμενη ΕΜΕΙΣ και να συσταθεί παράλληλα δεύτερη ‘Μονάδα Μεγάλων Οφειλετών’ για τη μεγιστοποίηση της είσπραξης οφειλών από τις 1500 μεγαλύτερες εισπράξιμες οφειλές κατά το 2013.
ΔΟΥ Μεγάλων Επιχειρήσεων
• Να καταργηθεί η υποχρέωση ελέγχου από τη ΔΟΥ ΜΕΦΟ των φορολογικών δηλώσεων των τελευταίων δέκα ετών.
• Να εφαρμοστεί το σύστημα επιλογής υποθέσεων προς έλεγχο βάσει κανόνων έως το τέλος Φεβρουαρίου 2013.
Φυσικά Πρόσωπα Μεγάλου Πλούτου/Ελεύθεροι Επαγγελματίες Υψηλών Εισοδημάτων
• Να δημοσιευθεί η Υπουργική Απόφαση για την υλοποίηση Μεθόδων Εμμέσων Ελέγχων.
• Να μετακινηθούν 19 επιπλέον ελεγκτές στο ΔΕΚ Αθηνών και 11 στο Θεσσαλονίκης.
• Τα αποτελέσματα των ελέγχων που διενεργούνται στη διευρυμένη δεξαμενή υποθέσεων να παρακολουθούνται στενά και να αναπροσαρμοστούν τα κριτήρια επιλογής, ιδιαίτερα εκείνα που αφορούν σε ελεύθερους επαγγελματίες (π.χ. γιατρούς, δικηγόρους).
Επίλυση Διαφορών
• Να ξεκινήσουν άμεσα οι εργασίες για να σχεδιαστεί και να υλοποιηθεί η υποχρεωτική διαδικασία διοικητικής επίλυσης διαφορών που απαιτείται δυνάμει του Μνημονίου.
Προσλήψεις Ελεγκτών
• Να επιταχυνθεί η εξωτερική πρόσληψη των επιπλέον 200 νέων ελεγκτών ώστε να διασφαλιστεί η εκπλήρωση της δεσμευτικής υποχρέωσης που έχει αναληφθεί για το τέλος Μαρτίου.
• Να αυξηθεί ο αριθμός των εξωτερικά προσλαμβανόμενων ελεγκτών εντός του πλαισίου των περιορισμών που ισχύουν για το σύνολο της κυβέρνησης ως προς την ιεράρχηση προτεραιοτήτων και τις προσλήψεις (την περίοδο 2013-14 θα χρειαστούν επιπλέον 500 εξωτερικά προσλαμβανόμενοι ελεγκτές ετησίως—μάλιστα ευκταίο θα ήταν πολλοί από αυτούς να διαθέτουν πτυχίο νομικής).
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών