γράφει : Πέτρος Λεωτσάκος
Την λύση της μείωσης των επιτοκίων καταθέσεων προθεσμίας συντονισμένα ώστε να εξοικονομηθούν έως 2,5 δις ευρώ έχει υποβάλλει η Εθνική τράπεζα προς το τραπεζικό σύστημα και την ΤτΕ.
Η πρόταση της Εθνικής τράπεζας είναι ιδιαίτερα σημαντική για 2 βασικούς λόγους
Η πρόταση της Εθνικής τράπεζας είναι ιδιαίτερα σημαντική για 2 βασικούς λόγους
1)Μια συντονισμένη μείωση των επιτοκίων προθεσμίας θα μείωνε τα έξοδα εκ τόκων δραστικά θα βελτίωνε την κερδοφορία και το σημαντικότερο θα βελτίωνε τα κεφάλαια σε μια περίοδο όπου η διατήρηση υψηλής κεφαλαιακής επάρκειας είναι ζητούμενο.
2)Θα μετρίαζε τον ανταγωνισμό μεταξύ των τραπεζών σε μια αγορά των καταθέσεων που φθίνει.
Στρατηγικά έχουν απόλυτο δίκιο τα στελέχη της Εθνικής που υποστηρίζουν το εξής αυτονόητο. Να δίνεται μια μάχη από την οποία όλοι χάνουν καθώς οι καταθέσεις μειώνονται δεν έχει νόημα.
Η Εθνική τράπεζα έχει υποβάλλει μια ρεαλιστική πρόταση και το κυριότερο υλοποιήσιμη.
Γιατί είναι υλοποιήσιμη και κυρίως πως θα καμφθούν ορισμένα εμπόδια;
Στο σύστημα υπάρχουν 211,4 δις ευρώ καταθέσεις με βάση τα στοιχεία Οκτωβρίου συνολική μείωση από τις αρχές του 2010 περίπου 27,7 δις ευρώ.
Οι καταθέσεις προθεσμίας είναι 121 δις ευρώ, του Ταμιευτηρίου 67,8 δις ευρώ και του όψεως 22,5 δις ευρώ.
Αν οι τράπεζες αποφάσιζαν να μειώσουν τα επιτόκια από 3,68% που είναι το μέσο επιτόκιο στους προθεσμιακούς λογαριασμούς τον Οκτώβριο του 2010 στο 2% που ήταν το μέσο επιτόκιο στο τέλος του 2009 τότε θα εξοικονομούσαν 2 δις ευρώ.
Σε ετήσια βάση για τα 121 δις ευρώ που είναι οι προθεσμιακές καταθέσεις οι τράπεζες πληρώνουν 4,5 δις ευρώ και αν το μείωναν το μέσο επιτόκιο των προθεσμιακών καταθέσεων στο 2% τότε θα πλήρωναν τόκους 2,4 δις ευρώ δηλαδή 2 δις ευρώ λιγότερους τόκους.
Βέβαια εδώ προκύπτουν ορισμένα ερωτήματα ή και ερωτηματικά.
Σε μια περίοδο τόσο κρίσιμη οι τράπεζες θα ήταν διατεθειμένες να πάρουν ένα τέτοιο ρίσκο;
Αν οι τράπεζες αποφάσιζαν συντονισμένα να προχωρήσουν σε μειώσεις το ρίσκο θα ήταν αναλογικό και όχι ασύμμετρο άρα δεν θα υπήρχαν επιπτώσεις στο σύστημα.
Υπάρχουν τράπεζες και ειδικά οι μικρές οι οποίες δεν έχουν την ίδια πρόσβαση στην ΕΚΤ να αντλούν ρευστότητα. Με αυτές τις θα γίνει;
Όντως ορισμένες μικρές τράπεζες δεν έχουν μεγάλη πρόσβαση στην ΕΚΤ. Οι μεγάλες ελληνικές τράπεζες θα πρέπει να αναλάβουν μέσω μιας διαδικασίας την στήριξη των μικρότερων τραπεζών στην διατραπεζική.
Υπάρχει μια καχυποψία πίσω από τέτοιου είδους κινήσεις αν ληφθεί υπόψη ότι στο παρελθόν 2008 και 2009 η Εθνική υποστήριζε ότι είναι η πιο ασφαλής τράπεζα επηρεάζοντας έτσι την καταθετική βάση μέρος της οποίας μετακινήθηκε από τις ιδιωτικές τράπεζες στην Εθνική. Μπορεί να συμβεί το ίδιο;
Αξιόπιστη πηγή στην Εθνική τονίζει με πολύ σαφή τρόπο.
Η Εθνική έχει χαμηλότερα επιτόκια από τις άλλες τράπεζες.
Αν μειωθούν τα επιτόκια προθεσμιακών καταθέσεων στο σύστημα, η μείωση στην Εθνική θα είναι αναλογική ώστε μετά το μεγάλο κύμα της μείωσης τα επιτόκια στην Εθνική να είναι πάλι χαμηλότερα του ανταγωνισμού.
Η πρόταση της Εθνικής είναι δίκαιη χωρίς καμία αμφιβολία και το κυριότερο λογική και προφανώς θα πρέπει και η ΤτΕ να μελετήσει σοβαρά την πρόταση αυτή.
Πηγή στην ΤτΕ αναφέρει ότι όλες οι προτάσεις που θα μπορούσαν να δημιουργήσουν συνθήκες μεγαλύτερης ασφάλειας στο σύστημα εξετάζονται με την δέουσα προσοχή.
Όμως είναι διατεθειμένες οι τράπεζες να αποδεχθούν μείωση των επιτοκίων στους προθεσμιακούς λογαριασμούς;
Οι καταθέσεις προθεσμίας στα νοικοκυριά στο 10μηνο Ιανουαρίου – Οκτωβρίου μειώθηκαν 11 δις ευρώ ενώ σωρευτικά οι καταθέσεις μειώθηκαν 27,7 δις ευρώ σε νοικοκυριά και επιχειρήσεις.
Διατηρώντας υψηλά επιτόκια σε μια αγορά που συνεχώς φθίνει δεν είναι σαφές πόσο ρεαλιστική είναι αυτή η πολιτική.
Σε ερώτηση που τέθηκε προς την Alpha, Eurobank και Marfin η απάντηση ήταν θα ήταν ορθό να μειωθούν τα επιτόκια καταθέσεων αλλά να γίνει με τέτοιο τρόπο ώστε να μην θιγούν οι τράπεζες.
Τι θα συμβεί στο μέλλον;
Η μεγάλη πτώση της καταθετικής βάσης των ελληνικών τραπεζών κατά 27,7 δις ευρώ στο 10μηνο Ιανουαρίου – Οκτωβρίου του 2010 δεν ήταν μόνο απόρροια εκροών στο εξωτερικό.
Όπως έχει τονιστεί σε αναλυτικό ρεπορτάζ περίπου 14 με 15 δις ευρώ από τις καταθέσεις δαπανήθηκαν στο εσωτερικό από νοικοκυριά και επιχειρήσεις οι οποίες λόγω των προβλημάτων ρευστότητας αρχίζουν και δαπανούν από τα έτοιμα.
Το κυριότερο και βασικότερο από όλα είναι ότι με βάση εκτιμήσεις και λόγω της βαθιάς ύφεσης της οικονομίας οι καταθέσεις μπορεί να μειωθούν προς τα 200 δις ευρώ σε σχέση με τα 211,4 δις ευρώ της τρέχουσας περιόδου.
Αυτό θα συμβεί μόνο αν όλο το 2011 δεν υπάρξει φως στου τούνελ ή αν οι τράπεζες δεν χρηματοδοτήσουν ή αναχρηματοδοτήσουν το σύστημα, τις επιχειρήσεις και τα νοικοκυριά.
Είναι προφανές ότι μια νέα μεγάλη πτώση της καταθετικής βάσης κατά 11 δις ευρώ θα προκαλέσει τριγμούς στην ρευστότητα των τραπεζών και θα αυξήσει περισσότερο την εξάρτηση του ελληνικού τραπεζικού συστήματος από την ΕΚΤ.
Οι καταθέσεις των νοικοκυριών διαμορφώνονται στα 176,414 δις ευρώ τον Οκτώβριο σε σχέση με τα 196,860 δις ευρώ στο τέλος του 2009 δηλαδή μείωση 10,4% ή σε απόλυτα μεγέθη 20,4 δις ευρώ.
Το πρώτο στοιχείο που εξάγεται λοιπόν είναι ότι σε σύνολο εκροής 27,7 δις ευρώ τα 20,4 δις ευρώ είναι από νοικοκυριά. Το στοιχείο αυτό αποδεικνύει ότι η κοινωνία τρώει από τα έτοιμα κατά το λαϊκώς λεγόμενο.
Οι μη χρηματοπιστωτικές επιχειρήσεις είχαν καταθέσεις 36,33 δις ευρώ καταθέσεις στο τέλος του 2009 και τον Οκτώβριο του 2010 29,10 δις ευρώ δηλαδή μια μείωση 19,8% ή σε απόλυτο μέγεθος 7,2 δις ευρώ.
Οι λοιπές και ασφαλιστικές επιχειρήσεις είδαν τις καταθέσεις τους να αυξάνονται τον Οκτώβριο σε σχέση με το τέλος του 2009.
Όσον αφορά την δομή των καταθέσεων οι προθεσμίας στο τέλος του 2009 ήταν 109,570 δις ευρώ και τον Οκτώβριο του 2010 98,89 δις ευρώ στα νοικοκυριά.
Του ταμιευτηρίου από 75,8 δις ευρώ στο τέλος του 2009 σε 67,8 δις ευρώ στο τέλος Οκτωβρίου και οι όψεως 11,47 δις ευρώ και 9,69 δις ευρώ αντίστοιχα.
Από τα στοιχεία αυτά προκύπτει ότι οι καταθέσεις των νοικοκυριών μειώθηκαν 20,4 δις ευρώ και των επιχειρήσεων 7,2 δις ευρώ.
Τα νοικοκυριά και οι επιχειρήσεις καταφεύγουν στις καταθέσεις ώστε να αντιμετωπίσουν ταμειακά προβλήματα.
Με βάση εκτιμήσεις από τα 26,6 δις ευρώ μείωση καταθέσεων τα 11 δις ευρώ είναι εκροή στο εξωτερικό και 15 δις ευρώ κάλυψη πραγματικών δανειακών αναγκών.
Πέτρος Λεωτσάκος
www.bankingnews.gr
2)Θα μετρίαζε τον ανταγωνισμό μεταξύ των τραπεζών σε μια αγορά των καταθέσεων που φθίνει.
Στρατηγικά έχουν απόλυτο δίκιο τα στελέχη της Εθνικής που υποστηρίζουν το εξής αυτονόητο. Να δίνεται μια μάχη από την οποία όλοι χάνουν καθώς οι καταθέσεις μειώνονται δεν έχει νόημα.
Η Εθνική τράπεζα έχει υποβάλλει μια ρεαλιστική πρόταση και το κυριότερο υλοποιήσιμη.
Γιατί είναι υλοποιήσιμη και κυρίως πως θα καμφθούν ορισμένα εμπόδια;
Στο σύστημα υπάρχουν 211,4 δις ευρώ καταθέσεις με βάση τα στοιχεία Οκτωβρίου συνολική μείωση από τις αρχές του 2010 περίπου 27,7 δις ευρώ.
Οι καταθέσεις προθεσμίας είναι 121 δις ευρώ, του Ταμιευτηρίου 67,8 δις ευρώ και του όψεως 22,5 δις ευρώ.
Αν οι τράπεζες αποφάσιζαν να μειώσουν τα επιτόκια από 3,68% που είναι το μέσο επιτόκιο στους προθεσμιακούς λογαριασμούς τον Οκτώβριο του 2010 στο 2% που ήταν το μέσο επιτόκιο στο τέλος του 2009 τότε θα εξοικονομούσαν 2 δις ευρώ.
Σε ετήσια βάση για τα 121 δις ευρώ που είναι οι προθεσμιακές καταθέσεις οι τράπεζες πληρώνουν 4,5 δις ευρώ και αν το μείωναν το μέσο επιτόκιο των προθεσμιακών καταθέσεων στο 2% τότε θα πλήρωναν τόκους 2,4 δις ευρώ δηλαδή 2 δις ευρώ λιγότερους τόκους.
Βέβαια εδώ προκύπτουν ορισμένα ερωτήματα ή και ερωτηματικά.
Σε μια περίοδο τόσο κρίσιμη οι τράπεζες θα ήταν διατεθειμένες να πάρουν ένα τέτοιο ρίσκο;
Αν οι τράπεζες αποφάσιζαν συντονισμένα να προχωρήσουν σε μειώσεις το ρίσκο θα ήταν αναλογικό και όχι ασύμμετρο άρα δεν θα υπήρχαν επιπτώσεις στο σύστημα.
Υπάρχουν τράπεζες και ειδικά οι μικρές οι οποίες δεν έχουν την ίδια πρόσβαση στην ΕΚΤ να αντλούν ρευστότητα. Με αυτές τις θα γίνει;
Όντως ορισμένες μικρές τράπεζες δεν έχουν μεγάλη πρόσβαση στην ΕΚΤ. Οι μεγάλες ελληνικές τράπεζες θα πρέπει να αναλάβουν μέσω μιας διαδικασίας την στήριξη των μικρότερων τραπεζών στην διατραπεζική.
Υπάρχει μια καχυποψία πίσω από τέτοιου είδους κινήσεις αν ληφθεί υπόψη ότι στο παρελθόν 2008 και 2009 η Εθνική υποστήριζε ότι είναι η πιο ασφαλής τράπεζα επηρεάζοντας έτσι την καταθετική βάση μέρος της οποίας μετακινήθηκε από τις ιδιωτικές τράπεζες στην Εθνική. Μπορεί να συμβεί το ίδιο;
Αξιόπιστη πηγή στην Εθνική τονίζει με πολύ σαφή τρόπο.
Η Εθνική έχει χαμηλότερα επιτόκια από τις άλλες τράπεζες.
Αν μειωθούν τα επιτόκια προθεσμιακών καταθέσεων στο σύστημα, η μείωση στην Εθνική θα είναι αναλογική ώστε μετά το μεγάλο κύμα της μείωσης τα επιτόκια στην Εθνική να είναι πάλι χαμηλότερα του ανταγωνισμού.
Η πρόταση της Εθνικής είναι δίκαιη χωρίς καμία αμφιβολία και το κυριότερο λογική και προφανώς θα πρέπει και η ΤτΕ να μελετήσει σοβαρά την πρόταση αυτή.
Πηγή στην ΤτΕ αναφέρει ότι όλες οι προτάσεις που θα μπορούσαν να δημιουργήσουν συνθήκες μεγαλύτερης ασφάλειας στο σύστημα εξετάζονται με την δέουσα προσοχή.
Όμως είναι διατεθειμένες οι τράπεζες να αποδεχθούν μείωση των επιτοκίων στους προθεσμιακούς λογαριασμούς;
Οι καταθέσεις προθεσμίας στα νοικοκυριά στο 10μηνο Ιανουαρίου – Οκτωβρίου μειώθηκαν 11 δις ευρώ ενώ σωρευτικά οι καταθέσεις μειώθηκαν 27,7 δις ευρώ σε νοικοκυριά και επιχειρήσεις.
Διατηρώντας υψηλά επιτόκια σε μια αγορά που συνεχώς φθίνει δεν είναι σαφές πόσο ρεαλιστική είναι αυτή η πολιτική.
Σε ερώτηση που τέθηκε προς την Alpha, Eurobank και Marfin η απάντηση ήταν θα ήταν ορθό να μειωθούν τα επιτόκια καταθέσεων αλλά να γίνει με τέτοιο τρόπο ώστε να μην θιγούν οι τράπεζες.
Τι θα συμβεί στο μέλλον;
Η μεγάλη πτώση της καταθετικής βάσης των ελληνικών τραπεζών κατά 27,7 δις ευρώ στο 10μηνο Ιανουαρίου – Οκτωβρίου του 2010 δεν ήταν μόνο απόρροια εκροών στο εξωτερικό.
Όπως έχει τονιστεί σε αναλυτικό ρεπορτάζ περίπου 14 με 15 δις ευρώ από τις καταθέσεις δαπανήθηκαν στο εσωτερικό από νοικοκυριά και επιχειρήσεις οι οποίες λόγω των προβλημάτων ρευστότητας αρχίζουν και δαπανούν από τα έτοιμα.
Το κυριότερο και βασικότερο από όλα είναι ότι με βάση εκτιμήσεις και λόγω της βαθιάς ύφεσης της οικονομίας οι καταθέσεις μπορεί να μειωθούν προς τα 200 δις ευρώ σε σχέση με τα 211,4 δις ευρώ της τρέχουσας περιόδου.
Αυτό θα συμβεί μόνο αν όλο το 2011 δεν υπάρξει φως στου τούνελ ή αν οι τράπεζες δεν χρηματοδοτήσουν ή αναχρηματοδοτήσουν το σύστημα, τις επιχειρήσεις και τα νοικοκυριά.
Είναι προφανές ότι μια νέα μεγάλη πτώση της καταθετικής βάσης κατά 11 δις ευρώ θα προκαλέσει τριγμούς στην ρευστότητα των τραπεζών και θα αυξήσει περισσότερο την εξάρτηση του ελληνικού τραπεζικού συστήματος από την ΕΚΤ.
Οι καταθέσεις των νοικοκυριών διαμορφώνονται στα 176,414 δις ευρώ τον Οκτώβριο σε σχέση με τα 196,860 δις ευρώ στο τέλος του 2009 δηλαδή μείωση 10,4% ή σε απόλυτα μεγέθη 20,4 δις ευρώ.
Το πρώτο στοιχείο που εξάγεται λοιπόν είναι ότι σε σύνολο εκροής 27,7 δις ευρώ τα 20,4 δις ευρώ είναι από νοικοκυριά. Το στοιχείο αυτό αποδεικνύει ότι η κοινωνία τρώει από τα έτοιμα κατά το λαϊκώς λεγόμενο.
Οι μη χρηματοπιστωτικές επιχειρήσεις είχαν καταθέσεις 36,33 δις ευρώ καταθέσεις στο τέλος του 2009 και τον Οκτώβριο του 2010 29,10 δις ευρώ δηλαδή μια μείωση 19,8% ή σε απόλυτο μέγεθος 7,2 δις ευρώ.
Οι λοιπές και ασφαλιστικές επιχειρήσεις είδαν τις καταθέσεις τους να αυξάνονται τον Οκτώβριο σε σχέση με το τέλος του 2009.
Όσον αφορά την δομή των καταθέσεων οι προθεσμίας στο τέλος του 2009 ήταν 109,570 δις ευρώ και τον Οκτώβριο του 2010 98,89 δις ευρώ στα νοικοκυριά.
Του ταμιευτηρίου από 75,8 δις ευρώ στο τέλος του 2009 σε 67,8 δις ευρώ στο τέλος Οκτωβρίου και οι όψεως 11,47 δις ευρώ και 9,69 δις ευρώ αντίστοιχα.
Από τα στοιχεία αυτά προκύπτει ότι οι καταθέσεις των νοικοκυριών μειώθηκαν 20,4 δις ευρώ και των επιχειρήσεων 7,2 δις ευρώ.
Τα νοικοκυριά και οι επιχειρήσεις καταφεύγουν στις καταθέσεις ώστε να αντιμετωπίσουν ταμειακά προβλήματα.
Με βάση εκτιμήσεις από τα 26,6 δις ευρώ μείωση καταθέσεων τα 11 δις ευρώ είναι εκροή στο εξωτερικό και 15 δις ευρώ κάλυψη πραγματικών δανειακών αναγκών.
Πέτρος Λεωτσάκος
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών