γράφει : Πέτρος Λεωτσάκος
Το ελληνικό χρηματιστήριο θα αποτελέσει μία σημαντική πηγή κερδών στο μακροπρόθεσμο μέλλον, επισημαίνει ο διευθυντής της Ελληνικής Κοινότητας Τεχνικής Ανάλυσης, στο Λονδίνο κ. Πάνος Παναγιώτου, μιλώντας στο www.bankingnews.gr ενώ για τα stress tests τονίζει ότι ίσως να μην αντικατοπτρίζουν την πραγματικότητα.
Ο διευθυντής της ΕΚΤΑ, ωστόσο προειδοποιεί ότι τα μέχρι τώρα στοιχεία «πως η φάση της αστάθειας και της ταλαιπωρίας δεν έχει ολοκληρωθεί αλλά αυτό δεν αναιρεί το γεγονός ότι το ΧΑ είναι υποτιμημένο...
Ο διευθυντής της ΕΚΤΑ, ωστόσο προειδοποιεί ότι τα μέχρι τώρα στοιχεία «πως η φάση της αστάθειας και της ταλαιπωρίας δεν έχει ολοκληρωθεί αλλά αυτό δεν αναιρεί το γεγονός ότι το ΧΑ είναι υποτιμημένο...
Οι περισσότερες ευκαιρίες θα αναδειχθούν από μία, πιθανή, επερχόμενη τάση αποκατάστασης της μεγάλης απόκλισης του ελληνικού με τα διεθνή χρηματιστήρια». Γιʼ αυτό το λόγο συστήνει ότι οι όποιες ευκαιρίες πρέπει να αναζητηθούν μέσα στα πλαίσια της αστάθειας και να περιοριστούν σε μικρότερους χρονικούς ορίζοντες.
Στις άκρως ενδιαφέρουσες απόψεις του ο κ Παναγιώτου επισημαίνει
1) Ποιες είναι οι προβλέψεις σας για τα stress tests; Θεωρείτε ότι πρέπει να προχωρήσουν οι ελληνικές τράπεζες σε συγχωνεύσεις;
Ο ελληνικός τραπεζικός κλάδος έχει ταλαιπωρηθεί ιδιαίτερα και περνά την πιο κρίσιμη φάση του των τελευταίων δεκαετιών εξαιτίας: α) της διεθνούς κρίσης, η οποία, συνδέεται άρρηκτα με το διεθνές τραπεζικό σύστημα, β) της κρίσης ρευστότητας, η οποία έχει επηρεάσει καταλυτικά το διεθνή τραπεζικό κλάδος γ) της ελληνικής κρίσης, που μεγέθυνε το ελληνικό πρόβλημα χρέους οδηγώντας σε ακραίες υποβαθμίσεις των ελληνικών ομολόγων και μολύνοντας, έτσι, με εν δυνάμει τοξικά ομόλογα μεγάλες ελληνικές τράπεζες, αυξάνοντας την αστάθεια στο τραπεζικό σύστημα, δ) των διαδοχικών υποβαθμίσεων των κυριότερων ελληνικών τραπεζών από τους οίκους πιστοληπτικής αξιολόγησης, ε) της ύφεσης της ελληνικής οικονομίας, ζ) της ασάφειας ως προς την έκβαση του σχεδίου στήριξης της Ελλάδας και την πραγματοποίηση ή μη μίας επίσημης αναδιαπραγμάτευσης τους ελληνικού χρέους με τους πιστωτές της χώρας, η) της δριμείας χρηματιστηριακής πτώσης που υπέστησαν οι μετοχές των ελληνικών τραπεζών.
Αποτέλεσμα των παραπάνω και του σκηνικού που δημιουργείται εξ αυτών, είναι η πιθανότητα για συγχωνεύσεις στον ελληνικό τραπεζικό κλάδο να έχει αυξηθεί ιδιαίτερα. Κατά κανόνα, σε περιόδους κρίσεων οι μικροί είτε χάνονται είτε προσαρτώνται στους μεγαλύτερους.
Όσον αφορά στα stress tests, από τα στοιχεία που έχω στη διάθεση μου διαφαίνεται μία ευρωπαϊκή προσπάθεια σχεδιασμού τους με τρόπο που θα εμφανίσουν μία καλύτερη, σε σχέση με την πραγματική, εικόνα του διεθνούς τραπεζικού συστήματος. Για παράδειγμα, οι χρηματοπιστωτικές αγορές ενσωματώνουν απώλειες των πιστωτών της Ελλάδας της τάξης του 60% σε περίπτωση πτώχευσης, ενώ τα stress tests υπολογίζουν τις συγκεκριμένες απώλειες στο 17%. Έτσι, ακόμη και αν καταφέρουν να τονώσουν την επενδυτική εμπιστοσύνη, αν τα αποτελέσματα τους είναι, σχετικά, θετικά, θα ελλοχεύει ο κίνδυνος μίας νέας κρίσης φόβου και αστάθειας, στην περίπτωση που η πραγματικότητα αποδειχτεί αρκετά διαφορετική.
2) Προβάλλεται μία εικόνα απαξίωσης για το ΧΑ. Ποια είναι η εκτίμηση σας;
Το ΧΑ έχει χτυπηθεί θεαματικά από το Νοέμβριο και μετά και έχω παρουσιάσει, στους τελευταίους μήνες, αποκλειστικά στοιχεία που κάνουν και τον πιο καλόπιστο παρατηρητή να μη μπορεί να αμφισβητήσει την πιθανότητα μίας οργανωμένης επίθεσης εναντίον του. Το χτύπημα ήταν τόσο μεγάλο που, πλέον, είναι σωστότερο να μιλάμε για το προ και μετά ελληνικής κρίσης ΧΑ, καθώς το ελληνικό χρηματιστήριο μπήκε στην ελληνική κρίση ως ένα από τα αναπτυγμένα χρηματιστήρια του κόσμου και 10 μήνες μέσα σε αυτήν, έχει βρεθεί, όχι τυπικά αλλά ουσιαστικά, σε μία νέα κατηγορία, η οποία έχει όλα τα μειονεκτήματα των αναδυόμενων αγορών με ελάχιστα από τα πλεονεκτήματα τους.
Τα στοιχεία στα οποία στηρίζω αυτή μου την άποψη είναι πολλά με κυριότερα α) την θεμελιώδη εικόνα του ΧΑ, κυρίως ως προς τη βαθμολογία των μεγαλύτερων μετοχών του και φυσικά του τραπεζικού κλάδου του από τους οίκους πιστοληπτικής αξιολόγησης, καθώς σε κανένα άλλο αναπτυγμένο χρηματιστήριο του κόσμου δεν εντοπίζονται αντίστοιχες βαθμολογίες, β) τη βαθμολογία των ομολόγων της Ελλάδας, δηλαδή της χώρας όπου εδρεύει το ΧΑ, καθώς καμία άλλη χώρα στον κόσμο όπου εδρεύει αναπτυγμένη χρηματιστηριακή αγορά δε βαθμολογείται τόσο αρνητικά όσο η Ελλάδα, γ) τις τεχνικοστατιστικές αποκλίσεις του ΧΑ από τα διεθνή χρηματιστήρια, με κυριότερη αυτήν της απώλειας της θετικής συσχέτισης του ΓΔ με του διεθνείς δείκτες μετοχών, η οποία έφτασε, τον Ιούνιο, στο μεγαλύτερο επίπεδο από το 1999, δ) στο p/e του ελληνικού χρηματιστηρίου, το οποίο είναι ένα από τα 6 χαμηλότερα του κόσμου (μεταξύ των 52 μεγαλύτερων χρηματιστηρίων) και μακράν το χαμηλότερο μεταξύ των αναπτυγμένων χρηματιστηρίων, ε) στην πορεία τιμών του ΧΑ, καθώς ο ΓΔ πρόσφατα κινήθηκε σε νέο χαμηλό 12εατίας όταν οι βασικοί διεθνείς δείκτες διατηρούν πολύ μεγάλη απόσταση ασφαλείας από τα χαμηλά τους του Μαρτίου του 2009, ζ) το γεγονός πως σε αντίθεση με τις περισσότερες αναδυόμενες οικονομίες που τρέχουν με σημαντικούς θετικούς ρυθμούς ανάπτυξης, η ελληνική καταγράφει έναν από τους μεγαλύτερους αρνητικούς ρυθμούς ανάπτυξης στον κόσμο.
Όλα τα παραπάνω είναι λογικό να έχουν προκαλέσει μία εικόνα απαξίωσης του ΧΑ, ωστόσο, η εκτίμηση μου είναι πως τα
3) Θεωρείται ότι ο κίνδυνος διάχυσης της ελληνικής κρίσης είναι ισχυρός ακόμη; Ποια πιστεύεται ότι θα είναι η εικόνα της ΕΕ τα επόμενα χρόνια;
Η ʽελληνική κρίσηʼ είναι το τέλος ενός έργου το οποίο ξεκίνησε μερικά χρόνια νωρίτερα με βασικούς πρωταγωνιστές τις ΗΠΑ, τη Γερμανία, την ΕΚΤ και τη Γαλλία, κεντρική ιδέα του οποίου ήταν ο πόλεμος που κηρύχτηκε εναντίον των ΗΠΑ από τους υπόλοιπους πρωταγωνιστές, με σκοπό την αντικατάσταση του δολαρίου, ως παγκόσμιο νόμισμα, από το ευρώ.
Κατά τη διάρκεια του 2007 η ΕΚΤ, με την ενορχήστρωση κυρίως της Γερμανίας, κράτησε τα επιτόκια υπερβολικά υψηλά σε σχέση με τις ΗΠΑ, προσελκύοντας κεφάλαια στο ευρώ απʼ όλον τον κόσμο και οδηγώντας το, ήδη, πληγωμένο δολάριο σε απαξίωση. Στη συνέχεια, κατά τη διάρκεια του 2008 και του 2009 η επίθεση συνεχίστηκε με τη Μέρκελ και τον Σαρκοζί να κατηγορούν τις ΗΠΑ ως υπεύθυνες για την κρίση και να ζητούν άμεση αντικατάσταση του διεθνούς νομισματικού συστήματος από ένα νέο, το οποίο δε θα είχε στο κέντρο του το δολάριο. Μέσα στο 2009 η Ευρώπη κέρδισε όλες, σχεδόν, τις μάχες εναντίον των ΗΠΑ, αποκτώντας ως συμμάχους της, επισήμως, την Κίνα, τη Ρωσία, το Ιράν, την Τουρκία και τελικά ακόμη και τον ΟΗΕ, ο οποίος σε σχετική έκθεση του ζήτησε την άμεση αλλαγή του διεθνούς νομισματικού συστήματος διακηρύσσοντας την ανάγκη για το τέλος της εποχής του δολαρίου. Η απάντηση των ΗΠΑ σε αυτήν την οργανωμένη επίθεση, ήταν η δημιουργία της ευρωπαϊκής κρίσης, η οποία μετέφερε το πρόβλημα της απαξίωσης του δολαρίου στο ευρώ και οδήγησε σε ένα σημαντικό βαθμό στην αποκατάσταση της βλάβης που είχε πάθει το αμερικανικό νόμισμα, προκαλώντας την αποχώρηση των κεφαλαίων από την Ευρώπη και την επιστροφή τους στις ΗΠΑ. Προθάλαμος της δημιουργίας της ευρωπαϊκής κρίσης ήταν η δημιουργία της ελληνικής κρίσης, με την Ελλάδα να σηκώνει το χέρι και να βροντοφωνάζει σε όλον τον κόσμο πως ήταν ο πιο αδύναμος ευρωπαϊκός κρίκος, ανοίγοντας με αυτόν τον τρόπο το δρόμο για την κερδοσκοπική επίθεση εναντίον της.
Η πρακτική αυτή των ΗΠΑ δεν είναι πρωτοφανής καθώς κάθε φορά που πιέζονται ασφυκτικά αντιδρούν σφοδρά και χρησιμοποιούν κάθε μέσο προκειμένου να προστατέψουν τα κεκτημένα πλεονεκτήματα τους. Όταν στις αρχές της δεκαετίας του ʽ70, οι ΗΠΑ δέχτηκαν έναν παρόμοιο πόλεμο απʼ την Ευρώπη, αντέδρασαν καταργώντας μονομερώς τη συνθήκη του Μπρέτον Γούντς, αποκόπτοντας το δολάριο από το χρυσό, δημιουργώντας ένα νέο νομισματικό σύστημα και τοποθετώντας και πάλι το δολάριο στο κέντρο του, κάτι το οποίο πέτυχαν απειλώντας τη Σαουδική Αραβία με πόλεμο και πείθοντας την να διεξάγει το εμπόριο του πετρελαίου αποκλειστικά και μόνο στο αμερικανικό νόμισμα. Όταν στις αρχές της περασμένης δεκαετίας το Ιράκ έγινε η πρώτη χώρα που έσπασε αυτή τη συμφωνία, αποφασίζοντας να διεξάγει το εμπόριο του πετρελαίου σε ευρώ, οι ΗΠΑ αντέδρασαν με τον τρόπο που όλοι γνωρίζουμε. Όταν στα τέλη της περασμένης δεκαετίας η Ρωσία ανακοίνωσε την αλλαγή του αποθεματικού της νομίσματος από το δολάριο στο ευρώ, οι ΗΠΑ απάντησαν δημιουργώντας τη ρωσική νομισματική κρίση του 2009.
Η Ελλάδα έπεσε θύμα ενός παγκόσμιου νομισματικού πολέμου, κάτι στο οποίο βοήθησε η αδυναμία των διοικήσεων της να αντιληφθούν πως πέρα από την πραγματική οικονομία υπάρχει και μία άλλη, ίσως ακόμη πιο ισχυρή, η χρηματιστηριακή / χρηματοπιστωτική, η οποία λειτουργεί με πολύ διαφορετικούς κανόνες και ρυθμούς και μπορεί να γίνει πολύ άδικη και να συντρίψει μικρές χώρες, όπως η Ελλάδα, όταν αυτές είναι απρόσεκτες. Όσο, λοιπόν, οι ΗΠΑ θα νιώθουν ότι απειλούνται, όσο η Γερμανία θα συνεχίζει τον πόλεμο εναντίον τους αλλά και όσο η ελληνική πλευρά θα αδυνατεί να κατανοήσει, να παρακολουθήσει και να προβλέψει τις εξελίξεις στη χρηματιστηριακή / χρηματοπιστωτική οικονομία, η ελληνική κρίση θα αναζωπυρώνεται και θα χρησιμοποιείται ως δαυλός για την αναζωπύρωση και της ευρωπαϊκής.
Όσον αφορά στο κοντινό μέλλον της ΕΕ, όσα συνέβησαν τα τελευταία 2 χρόνια είναι αρκετά ενδεικτικά και για το τί πρέπει να περιμένουμε στα επόμενα 5. Η Ευρώπη είναι, σήμερα, πιο αδύναμη αλλά και πολύ πιο ʽενιαίαʼ απʼ ότι πριν την διεθνή και στη συνέχεια την ελληνική και την ευρωπαϊκή κρίση, με την ΕΚΤ να παίζει όλο και περισσότερο ένα ρόλο αντίστοιχο αυτού της FED. δημιουργώντας τις προϋποθέσεις για το πέρασμα από την εμπορική και τη νομισματική ενοποίηση στη δημοσιονομική, οικονομική και διοικητική ενοποίηση. Αν ο απώτερος στόχος των ευρωπαϊκών λόμπι είναι η δημιουργία των Ηνωμένων Πολιτειών της Ευρώπης, η τρέχουσα κρίση τους έχει φέρει μερικά βήματα πιο κοντά στην επίτευξη του. Έτσι, με τα μέχρι στιγμής δεδομένα το κυρίαρχο σενάριο είναι αυτό που θέλει την Ευρώπη στα επόμενα 5 χρόνια να έχει χάσει τμήμα του παγκόσμιου ρόλου της και να έχει αποδεχτεί ως ʽσυνδιαχειριστήʼ των οικονομικών και δημοσιονομικών της υποθέσεων το ΔΝΤ και έτσι, εμμέσως, τις ΗΠΑ αλλά και να έχει κερδίσει όσον αφορά στο βαθμό που θα είναι ενοποιημένη, με τις χώρες του κέντρου, όπως τη Γερμανία και τη Γαλλία αλλά και με την ΕΚΤ να παίζουν πιο σημαντικό ρόλο από ποτέ.
www.bankingnews.gr
Στις άκρως ενδιαφέρουσες απόψεις του ο κ Παναγιώτου επισημαίνει
1) Ποιες είναι οι προβλέψεις σας για τα stress tests; Θεωρείτε ότι πρέπει να προχωρήσουν οι ελληνικές τράπεζες σε συγχωνεύσεις;
Ο ελληνικός τραπεζικός κλάδος έχει ταλαιπωρηθεί ιδιαίτερα και περνά την πιο κρίσιμη φάση του των τελευταίων δεκαετιών εξαιτίας: α) της διεθνούς κρίσης, η οποία, συνδέεται άρρηκτα με το διεθνές τραπεζικό σύστημα, β) της κρίσης ρευστότητας, η οποία έχει επηρεάσει καταλυτικά το διεθνή τραπεζικό κλάδος γ) της ελληνικής κρίσης, που μεγέθυνε το ελληνικό πρόβλημα χρέους οδηγώντας σε ακραίες υποβαθμίσεις των ελληνικών ομολόγων και μολύνοντας, έτσι, με εν δυνάμει τοξικά ομόλογα μεγάλες ελληνικές τράπεζες, αυξάνοντας την αστάθεια στο τραπεζικό σύστημα, δ) των διαδοχικών υποβαθμίσεων των κυριότερων ελληνικών τραπεζών από τους οίκους πιστοληπτικής αξιολόγησης, ε) της ύφεσης της ελληνικής οικονομίας, ζ) της ασάφειας ως προς την έκβαση του σχεδίου στήριξης της Ελλάδας και την πραγματοποίηση ή μη μίας επίσημης αναδιαπραγμάτευσης τους ελληνικού χρέους με τους πιστωτές της χώρας, η) της δριμείας χρηματιστηριακής πτώσης που υπέστησαν οι μετοχές των ελληνικών τραπεζών.
Αποτέλεσμα των παραπάνω και του σκηνικού που δημιουργείται εξ αυτών, είναι η πιθανότητα για συγχωνεύσεις στον ελληνικό τραπεζικό κλάδο να έχει αυξηθεί ιδιαίτερα. Κατά κανόνα, σε περιόδους κρίσεων οι μικροί είτε χάνονται είτε προσαρτώνται στους μεγαλύτερους.
Όσον αφορά στα stress tests, από τα στοιχεία που έχω στη διάθεση μου διαφαίνεται μία ευρωπαϊκή προσπάθεια σχεδιασμού τους με τρόπο που θα εμφανίσουν μία καλύτερη, σε σχέση με την πραγματική, εικόνα του διεθνούς τραπεζικού συστήματος. Για παράδειγμα, οι χρηματοπιστωτικές αγορές ενσωματώνουν απώλειες των πιστωτών της Ελλάδας της τάξης του 60% σε περίπτωση πτώχευσης, ενώ τα stress tests υπολογίζουν τις συγκεκριμένες απώλειες στο 17%. Έτσι, ακόμη και αν καταφέρουν να τονώσουν την επενδυτική εμπιστοσύνη, αν τα αποτελέσματα τους είναι, σχετικά, θετικά, θα ελλοχεύει ο κίνδυνος μίας νέας κρίσης φόβου και αστάθειας, στην περίπτωση που η πραγματικότητα αποδειχτεί αρκετά διαφορετική.
2) Προβάλλεται μία εικόνα απαξίωσης για το ΧΑ. Ποια είναι η εκτίμηση σας;
Το ΧΑ έχει χτυπηθεί θεαματικά από το Νοέμβριο και μετά και έχω παρουσιάσει, στους τελευταίους μήνες, αποκλειστικά στοιχεία που κάνουν και τον πιο καλόπιστο παρατηρητή να μη μπορεί να αμφισβητήσει την πιθανότητα μίας οργανωμένης επίθεσης εναντίον του. Το χτύπημα ήταν τόσο μεγάλο που, πλέον, είναι σωστότερο να μιλάμε για το προ και μετά ελληνικής κρίσης ΧΑ, καθώς το ελληνικό χρηματιστήριο μπήκε στην ελληνική κρίση ως ένα από τα αναπτυγμένα χρηματιστήρια του κόσμου και 10 μήνες μέσα σε αυτήν, έχει βρεθεί, όχι τυπικά αλλά ουσιαστικά, σε μία νέα κατηγορία, η οποία έχει όλα τα μειονεκτήματα των αναδυόμενων αγορών με ελάχιστα από τα πλεονεκτήματα τους.
Τα στοιχεία στα οποία στηρίζω αυτή μου την άποψη είναι πολλά με κυριότερα α) την θεμελιώδη εικόνα του ΧΑ, κυρίως ως προς τη βαθμολογία των μεγαλύτερων μετοχών του και φυσικά του τραπεζικού κλάδου του από τους οίκους πιστοληπτικής αξιολόγησης, καθώς σε κανένα άλλο αναπτυγμένο χρηματιστήριο του κόσμου δεν εντοπίζονται αντίστοιχες βαθμολογίες, β) τη βαθμολογία των ομολόγων της Ελλάδας, δηλαδή της χώρας όπου εδρεύει το ΧΑ, καθώς καμία άλλη χώρα στον κόσμο όπου εδρεύει αναπτυγμένη χρηματιστηριακή αγορά δε βαθμολογείται τόσο αρνητικά όσο η Ελλάδα, γ) τις τεχνικοστατιστικές αποκλίσεις του ΧΑ από τα διεθνή χρηματιστήρια, με κυριότερη αυτήν της απώλειας της θετικής συσχέτισης του ΓΔ με του διεθνείς δείκτες μετοχών, η οποία έφτασε, τον Ιούνιο, στο μεγαλύτερο επίπεδο από το 1999, δ) στο p/e του ελληνικού χρηματιστηρίου, το οποίο είναι ένα από τα 6 χαμηλότερα του κόσμου (μεταξύ των 52 μεγαλύτερων χρηματιστηρίων) και μακράν το χαμηλότερο μεταξύ των αναπτυγμένων χρηματιστηρίων, ε) στην πορεία τιμών του ΧΑ, καθώς ο ΓΔ πρόσφατα κινήθηκε σε νέο χαμηλό 12εατίας όταν οι βασικοί διεθνείς δείκτες διατηρούν πολύ μεγάλη απόσταση ασφαλείας από τα χαμηλά τους του Μαρτίου του 2009, ζ) το γεγονός πως σε αντίθεση με τις περισσότερες αναδυόμενες οικονομίες που τρέχουν με σημαντικούς θετικούς ρυθμούς ανάπτυξης, η ελληνική καταγράφει έναν από τους μεγαλύτερους αρνητικούς ρυθμούς ανάπτυξης στον κόσμο.
Όλα τα παραπάνω είναι λογικό να έχουν προκαλέσει μία εικόνα απαξίωσης του ΧΑ, ωστόσο, η εκτίμηση μου είναι πως τα
3) Θεωρείται ότι ο κίνδυνος διάχυσης της ελληνικής κρίσης είναι ισχυρός ακόμη; Ποια πιστεύεται ότι θα είναι η εικόνα της ΕΕ τα επόμενα χρόνια;
Η ʽελληνική κρίσηʼ είναι το τέλος ενός έργου το οποίο ξεκίνησε μερικά χρόνια νωρίτερα με βασικούς πρωταγωνιστές τις ΗΠΑ, τη Γερμανία, την ΕΚΤ και τη Γαλλία, κεντρική ιδέα του οποίου ήταν ο πόλεμος που κηρύχτηκε εναντίον των ΗΠΑ από τους υπόλοιπους πρωταγωνιστές, με σκοπό την αντικατάσταση του δολαρίου, ως παγκόσμιο νόμισμα, από το ευρώ.
Κατά τη διάρκεια του 2007 η ΕΚΤ, με την ενορχήστρωση κυρίως της Γερμανίας, κράτησε τα επιτόκια υπερβολικά υψηλά σε σχέση με τις ΗΠΑ, προσελκύοντας κεφάλαια στο ευρώ απʼ όλον τον κόσμο και οδηγώντας το, ήδη, πληγωμένο δολάριο σε απαξίωση. Στη συνέχεια, κατά τη διάρκεια του 2008 και του 2009 η επίθεση συνεχίστηκε με τη Μέρκελ και τον Σαρκοζί να κατηγορούν τις ΗΠΑ ως υπεύθυνες για την κρίση και να ζητούν άμεση αντικατάσταση του διεθνούς νομισματικού συστήματος από ένα νέο, το οποίο δε θα είχε στο κέντρο του το δολάριο. Μέσα στο 2009 η Ευρώπη κέρδισε όλες, σχεδόν, τις μάχες εναντίον των ΗΠΑ, αποκτώντας ως συμμάχους της, επισήμως, την Κίνα, τη Ρωσία, το Ιράν, την Τουρκία και τελικά ακόμη και τον ΟΗΕ, ο οποίος σε σχετική έκθεση του ζήτησε την άμεση αλλαγή του διεθνούς νομισματικού συστήματος διακηρύσσοντας την ανάγκη για το τέλος της εποχής του δολαρίου. Η απάντηση των ΗΠΑ σε αυτήν την οργανωμένη επίθεση, ήταν η δημιουργία της ευρωπαϊκής κρίσης, η οποία μετέφερε το πρόβλημα της απαξίωσης του δολαρίου στο ευρώ και οδήγησε σε ένα σημαντικό βαθμό στην αποκατάσταση της βλάβης που είχε πάθει το αμερικανικό νόμισμα, προκαλώντας την αποχώρηση των κεφαλαίων από την Ευρώπη και την επιστροφή τους στις ΗΠΑ. Προθάλαμος της δημιουργίας της ευρωπαϊκής κρίσης ήταν η δημιουργία της ελληνικής κρίσης, με την Ελλάδα να σηκώνει το χέρι και να βροντοφωνάζει σε όλον τον κόσμο πως ήταν ο πιο αδύναμος ευρωπαϊκός κρίκος, ανοίγοντας με αυτόν τον τρόπο το δρόμο για την κερδοσκοπική επίθεση εναντίον της.
Η πρακτική αυτή των ΗΠΑ δεν είναι πρωτοφανής καθώς κάθε φορά που πιέζονται ασφυκτικά αντιδρούν σφοδρά και χρησιμοποιούν κάθε μέσο προκειμένου να προστατέψουν τα κεκτημένα πλεονεκτήματα τους. Όταν στις αρχές της δεκαετίας του ʽ70, οι ΗΠΑ δέχτηκαν έναν παρόμοιο πόλεμο απʼ την Ευρώπη, αντέδρασαν καταργώντας μονομερώς τη συνθήκη του Μπρέτον Γούντς, αποκόπτοντας το δολάριο από το χρυσό, δημιουργώντας ένα νέο νομισματικό σύστημα και τοποθετώντας και πάλι το δολάριο στο κέντρο του, κάτι το οποίο πέτυχαν απειλώντας τη Σαουδική Αραβία με πόλεμο και πείθοντας την να διεξάγει το εμπόριο του πετρελαίου αποκλειστικά και μόνο στο αμερικανικό νόμισμα. Όταν στις αρχές της περασμένης δεκαετίας το Ιράκ έγινε η πρώτη χώρα που έσπασε αυτή τη συμφωνία, αποφασίζοντας να διεξάγει το εμπόριο του πετρελαίου σε ευρώ, οι ΗΠΑ αντέδρασαν με τον τρόπο που όλοι γνωρίζουμε. Όταν στα τέλη της περασμένης δεκαετίας η Ρωσία ανακοίνωσε την αλλαγή του αποθεματικού της νομίσματος από το δολάριο στο ευρώ, οι ΗΠΑ απάντησαν δημιουργώντας τη ρωσική νομισματική κρίση του 2009.
Η Ελλάδα έπεσε θύμα ενός παγκόσμιου νομισματικού πολέμου, κάτι στο οποίο βοήθησε η αδυναμία των διοικήσεων της να αντιληφθούν πως πέρα από την πραγματική οικονομία υπάρχει και μία άλλη, ίσως ακόμη πιο ισχυρή, η χρηματιστηριακή / χρηματοπιστωτική, η οποία λειτουργεί με πολύ διαφορετικούς κανόνες και ρυθμούς και μπορεί να γίνει πολύ άδικη και να συντρίψει μικρές χώρες, όπως η Ελλάδα, όταν αυτές είναι απρόσεκτες. Όσο, λοιπόν, οι ΗΠΑ θα νιώθουν ότι απειλούνται, όσο η Γερμανία θα συνεχίζει τον πόλεμο εναντίον τους αλλά και όσο η ελληνική πλευρά θα αδυνατεί να κατανοήσει, να παρακολουθήσει και να προβλέψει τις εξελίξεις στη χρηματιστηριακή / χρηματοπιστωτική οικονομία, η ελληνική κρίση θα αναζωπυρώνεται και θα χρησιμοποιείται ως δαυλός για την αναζωπύρωση και της ευρωπαϊκής.
Όσον αφορά στο κοντινό μέλλον της ΕΕ, όσα συνέβησαν τα τελευταία 2 χρόνια είναι αρκετά ενδεικτικά και για το τί πρέπει να περιμένουμε στα επόμενα 5. Η Ευρώπη είναι, σήμερα, πιο αδύναμη αλλά και πολύ πιο ʽενιαίαʼ απʼ ότι πριν την διεθνή και στη συνέχεια την ελληνική και την ευρωπαϊκή κρίση, με την ΕΚΤ να παίζει όλο και περισσότερο ένα ρόλο αντίστοιχο αυτού της FED. δημιουργώντας τις προϋποθέσεις για το πέρασμα από την εμπορική και τη νομισματική ενοποίηση στη δημοσιονομική, οικονομική και διοικητική ενοποίηση. Αν ο απώτερος στόχος των ευρωπαϊκών λόμπι είναι η δημιουργία των Ηνωμένων Πολιτειών της Ευρώπης, η τρέχουσα κρίση τους έχει φέρει μερικά βήματα πιο κοντά στην επίτευξη του. Έτσι, με τα μέχρι στιγμής δεδομένα το κυρίαρχο σενάριο είναι αυτό που θέλει την Ευρώπη στα επόμενα 5 χρόνια να έχει χάσει τμήμα του παγκόσμιου ρόλου της και να έχει αποδεχτεί ως ʽσυνδιαχειριστήʼ των οικονομικών και δημοσιονομικών της υποθέσεων το ΔΝΤ και έτσι, εμμέσως, τις ΗΠΑ αλλά και να έχει κερδίσει όσον αφορά στο βαθμό που θα είναι ενοποιημένη, με τις χώρες του κέντρου, όπως τη Γερμανία και τη Γαλλία αλλά και με την ΕΚΤ να παίζουν πιο σημαντικό ρόλο από ποτέ.
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών