γράφει : ΜΙΝΑ ΚΩΣΤΟΠΟΥΛΟΥ
(upd2)Οι κρατικές μεταρρυθμίσεις δεν προχωρούν με ταχείς ρυθμούς, σημείωσε ο Γιώργος Ζανιάς, πρόεδρος της Εθνικής Τράπεζας, από το βήμα του συνεδρίου «The Future of Banking in Greece» που διοργανώνεται από τους Financial Times και το περιοδικό The Banker.
Η βελτίωση του κλίματος θα οδηγήσει σε επιστροφή των καταθέσεων.
Σημαντική εξέλιξη η μετάβαση από τον ELA στην ΕΚΤ για την παροχή ρευστότητας.
Χαριστική βολή για τις τράπεζες η επαναγορά χρέους, σύμφωνα με τον Γκ. Χαρδούβελη (Eurobank).
Η βελτίωση του κλίματος θα οδηγήσει σε επιστροφή των καταθέσεων.
Σημαντική εξέλιξη η μετάβαση από τον ELA στην ΕΚΤ για την παροχή ρευστότητας.
Χαριστική βολή για τις τράπεζες η επαναγορά χρέους, σύμφωνα με τον Γκ. Χαρδούβελη (Eurobank).
Σχετικά με τις εξελίξεις στον τραπεζικό κλάδο, ο κ. Ζανιάς εκτίμησε πως η βελτίωση του κλίματος θα οδηγήσει σε σταδιακή επιστροφή των καταθέσεων, η οποία θα επιτρέψει μεγαλύτερη ανάληψη κινδύνου από τις τράπεζες.
Η μετάβαση από τον ELA στην ΕΚΤ για την παροχή ρευστότητας, θα αποτελέσει μια πολύ σημαντική εξέλιξη για τις τράπεζες, αφού εδώ και 4-5 μήνες δανείζονται με επιτόκια υψηλότερα κατά 200 περίπου μονάδες βάσης, όπως ανέφερε ο κ. Ζανιάς.
Οι μεταρρυθμίσεις έχουν ξεκινήσει, αλλά υπάρχει ακόμη πολύς δρόμος να διανύσουμε, υπογράμμισε ο κ. Ζανιάς. Ειδικότερα, όσον αφορά τη φορολογική μεταρρύθμιση, ο πρόεδρος της Εθνικής τόνισε ότι πρέπει να εφαρμοστεί το ταχύτερο δυνατό.
Όσον αφορά την αγορά εργασίας, σύμφωνα με τον κ. Ζανιά, η Ελλάδα έχει μία από τις πιο ευέλικτες αγορές στην Ευρώπη. Ο πρόεδρος της ΕΤΕ αναφέρθηκε και στους τομείς της εκπαίδευσης και της δικαιοσύνης, υπογραμμίζοντας ότι πρέπει α βελτιωθούν, ειδικότερα το σύστημα δικαιοσύνης, ούτως ώστε η χώρα να καταστεί πιο ελκυστική για την δραστηριοποίηση των επιχειρήσεων.
Από την πλευρά του ο επικεφαλής οικονομικών αναλύσεων του Ομίλου Eurobank Γκίκας Χαρδούβελης, αναφερόμενος στις τράπεζες, χαρακτήρισε χαριστική βολή για τις τράπεζες τη συμμετοχή τους στην επαναγορά ομολόγων, ενώ υπογράμμισε ότι τα stress tests του τραπεζικού κλάδου δεν είχαν αποτέλεσμα, καθώς δεν συμπεριέλαβαν το σενάριο που έτρεμαν οι αγορές, δηλαδή την ελληνική χρεοκοπία.
Σύμφωνα με τον κ. Χαρδούβελη, το μεγάλο πρόβλημα που αντιμετωπίζουν οι τράπεζες είναι τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια και η πολύ δύσκολη διαδικασία της ανακεφαλαιοποίησης.
Το Ταχυδρομικό Ταμιευτήριο θα χρειαστεί άμεσα 5 δισ. ευρώ για την ανακεφαλαιοποίηση του, δήλωσε ο Π. Θωμόπουλος, πρόεδρος του Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας, μιλώντας στο συνέδριο.
Την αισιοδοξία του για επιστροφή των καταθέσεων νωρίτερα από αρχικές εκτιμήσεις που έχουν διατυπωθεί, εξέφρασε ο γενικός διευθυντής της Alpha Βank Αρτέμης Θεοδωρίδης, μιλώντας στο συνέδριο των FT, όπου ανέφερε ότι ήδη 5 δισ. ευρώ έχουν επιστρέψει μόλις στη διάρκεια των τελευταίων μηνών, μετά το καλοκαίρι.
Ο κ. Θεοδωρίδης είπε ότι στους πρώτους μήνες του 2013 θα έχουν ολοκληρωθεί οι εξαγορές και οι συγχωνεύσεις που βρίσκονται σε εξέλιξη και θα οδηγήσουν σε ένα νέο τραπεζικό χάρτη με 3 βασικούς πυλώνες. Επίσης, από τις συνέργειες που θα προκύψουν από αυτές τις εξαγορές και συγχωνεύσεις, μπορεί να προκύψει όφελος 1,3 δισ.ευρώ σε ετήσια βάση.
Τόνισε, ακόμη, ότι το ελληνικό τραπεζικό σύστημα δεν ευθύνεται για την κρίση και ότι η κριτική που δέχεται για μια σειρά ζητημάτων δεν έχει σωστή βάση.
Μόνον εάν αποκατασταθεί η εμπιστοσύνη στο τραπεζικό σύστημα μπορεί να αποκατασταθεί και η εμπιστοσύνη στην ελληνική οικονομία, προσέθεσε.
Ακολουθεί η ομιλία του κ. Ζανιά (πρόεδρος ΕΤΕ)
Κυρίες και κύριοι,
Θα ήθελα να ευχαριστήσω τους οργανωτές του σημερινού συνεδρίου για την τιμή που μου έκαναν να με καλέσουν ως ομιλητή.
Νομίζω πως πολύ σωστά οι οργανωτές τοποθέτησαν μια ομιλία με θέμα «What is needed to achieve sustainable economic reform in Greece» στην αρχή μιας ημερίδας που το κυρίως θέμα της είναι: «The future of banking in Greece». Και αυτό γιατί χωρίς sustainable economic reforms στη χώρα, μέλλον δεν έχει ούτε ο τραπεζικός τομέας.
Ας μην ξεχνάμε πως η ελληνική κρίση, η οποία επηρέασε τόσο πολύ και τον τραπεζικό τομέα, είναι η μοναδική κρίση στην ευρωζώνη σήμερα όπου το τραπεζικό σύστημα δεν αποτελεί την αιτία της κρίσης. Μιας κρίσης η οποία προέρχεται από το δημόσιο τομέα και στην οποία σε μικρό βαθμό συνέβαλαν και κάποιες υπερβολές οι οποίες έγιναν από τις τράπεζες.
Η ελληνική κρίση οφείλεται στο δημοσιονομικό εκτροχιασμό και στην έλλειψη όλων εκείνων των διαρθρωτικών αλλαγών οι οποίες θα καθιστούσαν ανταγωνιστική μία οικονομία μέσα σε μια νομισματική ένωση όπου δεν υπάρχει το εργαλείο της συναλλαγματικής πολιτικής.
Το πρόβλημα που οδήγησε την ελληνική οικονομία σε αυτή την κρίση ήταν μεγάλο και έντονα διαρθρωτικό. Θυμάμαι πως στις συνεδριάσεις του Eurogroup ο Jean Claude Trichet, ο πρώην επικεφαλής της Ευρωπαϊκής Κεντρικής τράπεζας, συνήθιζε να λέει στη συζήτηση για την Ελλάδα και την κρίση στην Ευρωζώνη, συγκρίνοντάς μας με την Ιρλανδία: «δεν φοβάμαι την Ιρλανδία γιατί αυτή έχει μια πολύ ευέλικτη οικονομία, κάτι που δεν ισχύσει για την Ελλάδα».
Κρίνοντας εκ του αποτελέσματος, ο Τρισέ είχε δίκιο. Η Ιρλανδία σε λιγότερο από δύο χρόνια από τότε που ξεκίνησε το δικό της Μνημόνιο έχει αρχίσει να βγαίνει στις αγορές και να απομακρύνεται από την κρίση. Η ευελιξία της οικονομίας την βοήθησε σημαντικά σε αυτό, μια ευελιξία που η ελληνική οικονομία με τις στρεβλώσεις που είχαν συσσωρευτεί δεν την διέθετε.
Σε αντίθεση με την Ιρλανδία, η Ελλάδα έπρεπε να κάνει όλες εκείνες τις μεταρρυθμίσεις που χρειάζονται για να αλλάξει μοντέλλο ανάπτυξης το οποίο ακολουθούσε ενώ είχε να εφαρμόσει και μια πιο γρήγορη δημοσιονομική προσαρμογή.
Αυτό που σήμερα συμβαίνει στην Ελλάδα είναι πως προσπαθούμε να ξεφύγουμε από μια ανάπτυξη η οποία στηριζόταν στην κατανάλωση με δανεικά και να ακολουθήσουμε ένα αναπτυξιακό μονοπάτι πιο κοντά με αυτό της Ιρλανδίας, το οποίο να στηρίζεται στις επενδύσεις, την παραγωγή και τις εξαγωγές, δηλαδή να ακολουθήσουμε ένα πιο βιώσιμο μοντέλλο ανάπτυξης.
Η μετάβαση αυτή επιτυγχάνεται με μεταφορά πόρων από τομείς του παλαιού μοντέλλου σε τομείς του νέου. Η μεταφορά αυτή, δυστυχώς, συνεπάγεται πως κάποιοι πόροι παραμένουν άνεργοι για κάποιο χρονικό διάστημα μέχρις ότου ολοκληρωθεί η μετάβασή τους στους νέους τομείς προτεραιότητας. Γι’ αυτό και έχουμε την τεράστια ανεργία σήμερα. Βέβαια, αυτή η ανεργία θα ήταν σήμερα πιο χαμηλή αν κάποιες μεταρρυθμίσεις γίνονταν πιο γρήγορα και πιο αποτελεσματικά, αν η δημοσιονομική προσαρμογή ήταν πιο σταδιακή και αν δεν συντηρείτο για μακρό χρονικό διάστημα αυτή η αβεβαιότητα η οποία σκοτώνει οποιαδήποτε πρωτοβουλία.
Σημάδια αυτής της αλλαγής μοντέλλου ανάπτυξης είναι σήμερα ορατά. Έτσι βλέπουμε, π.χ., πόσο καλύτερα πάνε οι εξαγωγικές επιχειρήσεις σε αντίθεση με τις εισαγωγικές-εμπορικές.
Το μοντέλλο ανάπτυξης της ελληνικής οικονομίας το οποίο είχε επιλεγεί ή αναγκαστικά ακολουθείτο λόγω μη ανάληψης το πολιτικού κόστους για την αλλαγή του, είχε δύο κυρίως εκφάνσεις (manifestations): την δραματική μείωση της αποταμίευσης και την εκτόξευση στα ύψη του ελλείμματος τρεχουσών συναλλαγών. Αυτά τα δύο μακροοικονομικά μεγέθη δείχνουν πως, ως χώρα, ζούσαμε-καταναλώναμε πολύ πέραν των δυνατοτήτων μας και ήταν μαθηματικά βέβαιο πως η προσαρμογή και η τοποθέτηση της οικονομίας σε ένα πιο βιώσιμο μονοπάτι θα ήταν βίαιη. Όπερ και εγένετο! Αν και ο βαθμός βιαιότητας θα μπορούσε να είναι μικρότερος κάτω από κάποιες προϋποθέσεις.
Το πρόγραμμα των οικονομικών μεταρρυθμίσεων που πρέπει να γίνουν στη χώρα μας είναι τεράστιο ενώ το εσωτερικό capacity που το υλοποιεί σχετικά περιορισμένο. Η γρήγορη δημοσιονομική προσαρμογή, οι αστοχίες στο σχεδιασμό και την εφαρμογή του προγράμματος, καθώς και η τεράστια αβεβαιότητα μέσα στην οποία λειτουργεί η οικονομία τα δύο τελευταία χρόνια, οδήγησαν σε επίπεδα ύφεσης και ανεργίας πολύ πέραν των αναμενομένων και επηρέασαν αρνητικά και το ownership του προγράμματος
Αποτέλεσμα όλων αυτών ήταν να κατηγορηθεί η χώρα για την αναποτελεσματικότητα στην εφαρμογή κάποιων πολιτικών. Σε καμιά περίπτωση όμως η δουλειά που έχει γίνει τα τελευταία χρόνια και η πρόοδος που έχει επιτευχθεί δεν αντιστοιχεί στα perceptions που υπάρχουν διεθνώς για τη χώρα.
Θα γίνω πιο συγκεκριμένος. Το οικονομικό πρόγραμμα στοχεύει στη διόρθωση τριών κυρίως ανισορροπιών: δημοσιονομική προσαρμογή, ανταγωνιστικότητα, εξωτερικές ανισορροπίες.
Αναφορικά με αυτούς τους τρεις στόχους:
Η δημοσιονομική προσαρμογή η οποία έχει επιτευχτεί, ιδιαίτερα σε όρους πρωτογενούς ελλείμματος/πλεονάσματος είναι πρωτοφανής. Κατά τα τρία τελευταία έτη το πρωτογενές έλλειμμα μειώθηκε κατά 9 μονάδες το αρχικού ΑΕΠ ή 11 μονάδες του σημερινού ΑΕΠ. Φέτος και παρά την πολύ μεγαλύτερη ύφεση από αυτή που προβλεπόταν, ο στόχος του Προϋπολογισμού για το πρωτογενές έλλειμμα θα αποκλίνει μόνο κατά λίγες εκατοντάδες εκατομμύρια ευρώ από το στόχο που τέθηκε έναν χρόνο πριν ενώ από το 2013 προβλέπεται η επάνοδος σε πρωτογενές πλεόνασμα για πρώτη φορά κατά την τελευταία δεκαετία.
Η πρόοδος είναι σημαντικά μεγαλύτερη αν λάβουμε υπόψη τις συνθήκες βαθειάς ύφεσης κάτω από τις οποίες έγινε η προσαρμογή. Η Ιρλανδία από την άλλη πλευρά, που θεωρείται η επιτυχία των προγραμμάτων προσαρμογής, έχει πετύχει μόνο ένα κλάσμα αυτής της προσαρμογής και ιδιαίτερα της κυκλικά προσαρμοσμένης που έχει πετύχει η Ελλάδα.
Στον τομέα της ανταγωνιστικότητας, η απώλεια η οποία είχε συσσωρευτεί σε όρους μοναδιαίου κόστους της εργασίας (Unit Labour Cost), υπολογίστηκε γύρω στο 20%. Από το 2010 μέχρι σήμερα η σωρευτική μείωση του μοναδιαίου κόστους της εργασίας ξεπέρασε το 15% και του χρόνου αναμένεται να καλυφτεί πλήρως ο στόχος.
Τέλος, το ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών το οποίο το 2008 έφτασε το 15%, στο τέλος αυτού του χρόνου θα πέσει κάτω από το 5%.
Συνεπώς, η προσαρμογή της ελληνικής οικονομίας γίνεται και, με τα τελευταία μέτρα και διαρθρωτικές αλλαγές τις οποίες ψήφισε η ελληνική Βουλή τον περασμένο μήνα, η προσαρμογή αναμένεται να ολοκληρωθεί μέχρι το τέλος του προγράμματος.
Σήμερα, η δημοσιονομική προσαρμογή δεν φαίνεται να αμφισβητείται πλέον καθώς ο ένας μετά τον άλλον οι διεθνείς οργανισμοί το επαναλαμβάνουν.
Τι γίνεται όμως με τις μεταρρυθμίσεις εκείνες οι οποίες αλλάζουν τις δομές λειτουργίας της ελληνικής οικονομίας;
Στις συζητήσεις που κάνω κατά καιρούς ιδιαίτερα με ξένους, συνηθίζω να χωρίζω τις οικονομικές μεταρρυθμίσεις σε τρεις κατηγορίες. Πρώτον σε αυτές οι οποίες είναι δύσκολο να αποφασιστούν σε πολιτικό επίπεδο και να ψηφιστούν από την ελληνική Βουλή, αλλά εύκολο στο να υλοποιηθούν. Πρόκειται για μεταρρυθμίσεις οι οποίες μπορούν να γίνουν και με λίγα computers. Σε αυτή την κατηγορία ανήκουν μεταρρυθμίσεις όπως η ασφαλιστική μεταρρύθμιση, το ενιαίο μισθολόγιο κλπ. Σε αυτή την κατηγορία των μεταρρυθμίσεων το track record της χώρας είναι πολύ καλό.
Στη δεύτερη κατηγορία ανήκουν μεταρρυθμίσεις ρυθμιστικού περιβάλλοντος δημιουργώντας νέα δεδομένα τα οποία αξιοποιούνται από τον ιδιωτικό τομέα. Σε αυτή την κατηγορία μεταρρυθμίσεων ανήκει η μεταρρύθμιση της αγοράς εργασίας η οποία παρουσίαζε ελάχιστη ευελιξία και τώρα είναι από τις πιο ευέλικτες στην Ευρώπη. Σε αυτή την κατηγορία ανήκει επίσης και η απελευθέρωση των φορτηγών. Αυτές οι δύο μεταρρυθμίσεις θεωρητικά ήταν και οι πιο δύσκολες πολιτικά. Και όμως τελικά έγιναν, ενώ παρέμειναν ημι-ολοκληρωμένες μια σειρά από μικρότερες, αλλά σημαντικές μεταρρυθμίσεις του ρυθμιστικού περιβάλλοντος. Γι’ αυτό, σε αυτή την κατηγορία των μεταρρυθμίσεων η χώρα μας παρουσιάζει ένα μεσαίο track record.
Τέλος, υπάρχει αυτή η κατηγορία των μεταρρυθμίσεων οι οποίες χρειάζονται κάποιο capacity και τον ενεργητικό ρόλο του κρατικού μηχανισμού για να γίνουν. Οι μεταρρυθμίσεις της δημόσια διοίκησης, τοπικής αυτοδιοίκησης, φορολογικής διοίκησης, δικαιοσύνης κλπ ανήκουν σε αυτή την κατηγορία. Εδώ αρκετά πράγματα έχουν γίνει αλλά γενικά το track record της χώρας δεν είναι τόσο καλό.
Αυτό που προκύπτει από αυτή την ταξινόμηση είναι πως η μεταρρυθμιστική προσπάθεια, παρά την πρόοδο που έχει συντελεστεί, έχει αρκετή δουλειά ακόμη για να ολοκληρωθεί. Η πρόοδος η οποία έχει σημειωθεί έχει ήδη αρχίσει να φαίνεται σε σχετικές τράπεζες δεδομένων όπως το Doing Business της Παγκόσμιας Τράπεζας και το Going for Growth Indicators του ΟΟΣΑ.
Ποιά όμως είναι η ατζέντα των μεταρρυθμίσεων που απομένουν και μάλιστα έχουν και επείγοντα χαρακτήρα γιατί γρήγορα πρέπει να ενισχύσουν την αναπτυξιακή προσπάθεια;
Θεωρώ πώς οι πιο επείγουσες και συνάμα πιο σημαντικές μεταρρυθμίσεις οι οποίες πρέπει να ολοκληρωθούν, γιατί σε όλες υπάρχει ήδη κάποια πρόοδος, είναι οι εξής:
• Φορολογική διοίκηση. Αρκετά πράγματα έχουν γίνει τα οποία δεν έχουν αποδώσει τα αναμενόμενα και λόγω των προβλημάτων ρευστότητας και αβεβαιότητας που επικρατούν στην ελληνική οικονομία. Η ολοκλήρωση αυτής της μεταρρύθμισης θα βελτιώσει την φορολογική συμμόρφωση και τη φορολογική δικαιοσύνη και θα επιτρέψει την σταδιακή μείωση των φορολογικών συντελεστών.
• Αποκρατικοποιήσεις. Μια σειρά από καθυστερήσεις έχουν σημειωθεί ενώ ο συναλλαγματικός κίνδυνος που υπάρχει εδώ και καιρό έχει αποθαρρύνει πολλούς επενδυτές. Οι αποκρατικοποιήσεις μπορούν να αποτελέσουν το πιο σημαντικό όχημα για προσέλκυση ξένων κεφαλαίων τα οποία θα κινητοποιήσουν την οικονομία.
• Ενίσχυση του ανταγωνισμού στις αγορές προϊόντων και υπηρεσιών. Η ελληνική οικονομία, παρά τις κάποιες αλλαγές των τελευταίων ετών, συνεχίζει να είναι η πλέον υπερ-ρυθμισμένη οικονομία της Ευρώπης. Η κατάργηση όλων εκείνων των διατάξεων που αποτελούν εμπόδιο στη λειτουργία του ανταγωνισμού θα βοηθήσουν στην εύρυθμη λειτουργία της αγοράς και θα συμβάλλουν στη μείωση των τιμών.
• Βελτίωση του επιχειρηματικού περιβάλλοντος. Παρεμβάσεις έχουν ήδη γίνει αλλά το πεδίο για αλλαγές είναι ακόμη τεράστιο. Σημαντικό εμπόδιο σε αυτή τη μεταρρύθμιση αποτελούν τα προβλήματα της δημόσιας διοίκησης.
• Δικαιοσύνη. Εκατοντάδες χιλιάδες υποθέσεις εκκρεμούν, πολλές από αυτές φορολογικές. Πρέπει να επιδειχθεί αταλάντευτη δέσμευση στο μετασχηματισμό του θεσμικού πλαισίου καθώς και του συστήματος απονομής δικαιοσύνης ώστε να καταστεί ακόμη περισσότερο ελκυστικό και αξιόπιστο στο οικονομικό και επιχειρηματικό περιβάλλον.
• Εκπαίδευση. Εδώ δεν χρειάζεται να πω πολλά. Αν δεν βελτιωθεί η εκπαίδευση, ιδιαίτερα δε η πρωτοβάθμια και η δευτεροβάθμια, σε λίγες δεκαετίες θα είμαστε και πάλι σε κρίση.
Αρκετοί λένε πως στην Ελλάδα ψηφίζουμε μέτρα αλλά δεν τα εφαρμόζουμε. Σε αυτό το σημείο θα ήθελα να πω πως είναι βέβαια πολύ σημαντικό που η ελληνική Βουλή ψήφισε τον προηγούμενο μήνα τα μέτρα για την ολοκλήρωση της δημοσιονομικής προσαρμογής και ενέκρινε κάποιες μεταρρυθμίσεις ή κάποια τμήματα ευρύτερων μεταρρυθμίσεων ακόμη.
Το θέμα όμως είναι πως η Βουλή των Ελλήνων πάντα ψήφιζε ακόμα και τις πιο δύσκολες αλλαγές στο πλαίσιο του υπάρχοντος οικονομικού προγράμματος. Το πρόβλημα πάντα ήταν η εφαρμογή, για την ακρίβεια, η αποτελεσματική εφαρμογή (effective implementation) στο οποίο η ελληνική πλευρά πολλές φορές υστερεί.
Πιστεύω πως η αποτελεσματική εφαρμογή των μεταρρυθμίσεων μπορεί να ενισχυθεί αν συντρέχουν οι παρακάτω τρεις προϋποθέσεις:
1. Programme ownership. Αν αυτοί που υλοποιούν δεν έχουν ownership των μεταρρυθμίσεων, τότε η μεταρρύθμιση ή δεν θα γίνει καθόλου ή δεν θα γίνει σωστά. Για το σκοπό αυτό χρειάζεται να δουλεύουν για την υλοποίηση των οικονομικών μεταρρυθμίσεων αυτοί που πιστεύουν σε αυτές πραγματικά ενω πρέπει να επικοινονούνται και στους πολίτες τα θετικά της κάθε μεταρρύθμισης.
2. Monitoring mechanism. Ψήφιση μιας μεταρρύθμισης στη Βουλή δεν εξασφαλίζει πως μια μεταρρύθμιση θα υλοποιηθεί και στην τελευταία της λεπτομέρεια. Γι’ αυτό χρειάζεται ένας αποτελεσματικός μηχανισμός παρακολούθησης των πολλαπλών βημάτων εφαρμογής τα οποία συνήθως χρειάζονται καθώς και ο μηχανισμός προώθησής τους.
3. Implementation capacity. Σε πολλές περιπτώσεις, ιδιαίτερα δε στην τρίτη κατηγορία μεταρρυθμίσεων που ανέφερα παραπάνω χρειάζεται και τεχνική βοήθεια γιατί το implementation capacity της ελληνικής δημόσιας διοίκησης δεν είναι αρκετό.
Κυρίες και κύριοι,
Χωρίς να το συνειδητοποιούμε ακόμη, μέσα στη δίνη της ύφεσης και της πρωτόγνωρης δημοσιονομικής προσπάθειας η οικονομία μετασχηματίζεται ενώ αρκετή είναι η δουλειά που απομένει να γίνει.
Οι υγιείς δυνάμεις από τον ιδιωτικό τομέα απελευθερωμένες από δεσμά και στρεβλώσεις του παρελθόντος είναι αυτές που καλούνται να σύρουν το άρμα της οικονομικής ανάκαμψης. Το κράτος μετά την πλήρη δημοσιονομική και διαθρωτική του εξυγίανση καλείται να παράσχει ένα ελκυστικό επιχειρηματικό πεδίο, με υγιείς εποπτικές και ρυθμιστικές δομές , επαρκές επίπεδο γνήσιων κρατικών δραστηριοτήτων, υποδομών και υπηρεσιών.
Από εκεί και περά, η οικονομία και η γνήσια επιχειρηματικότητα έχουν τους μηχανισμούς και τη δυνατότητα να εκκινήσουν έναν ενάρετο αναπτυξιακό κύκλο εκμεταλλευόμενες την όποια ευκαιρία τους δοθεί μεγιστοποιώντας τα συγκριτικά μας πλεονεκτήματα.
Το ξεκίνημα ενός ενάρετου πλέον κύκλου μπορεί να ξεκινήσει σε αυτή τη χρονική συγκυρία. Τα σημάδια είναι καλά.
Η Βουλή ψήφισε ήδη τα μέτρα για την ολοκλήρωση της δημοσιονομικής προσπάθειας.
Η πρόοδος που έχει συντελεστεί αναγνωρίζεται πλέον από τους δανειστές μας ενώ έχει γίνει επίσης κατανοητό πως η αυστηρή λιτότητα έχει και τις αντίστοιχες συνέπειες.
Έχει συμφωνηθεί η επιμήκυνση των στόχων του προγράμματος, το οποίο σημαίνει πως θα έχουμε πλέον περισσότερο χρόνο για να καλύψουν τη μισή μόνο απόσταση από αυτή που διανύσαμε ήδη για την ολοκλήρωση της δημοσιονομικής προσαρμογής.
Η απόφαση για την εκταμίευση της δόσης των 44 δις ευρώ έχει ληφθεί δίνοντας ένα ισχυρό σήμα για μείωση του συναλλαγματικού κινδύνου ενώ με τα χρήματα της δόσης, μεταξύ άλλων, θα ολοκληρωθεί η ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών και θα πληρωθούν πολλές από τις ληξιπρόθεσμες οφειλές του δημοσίου.
Βρισκόμαστε μπροστά σε μια νέα αρχή, μπροστά σε ένα regime change.
Αυτό το regime change θα δημιουργήσει νέες συνθήκες κάτω από τις οποίες θα λειτουργήσουν οι τράπεζες. Η προσφορά αλλά και η υγιής ζήτηση για ρευστότητα θα βελτιωθούν σημαντικά τοποθετώντας τις τράπεζες στην καρδιά της αναπτυξιακής διαδικασίας. Η ζήτηση για ρευστότητα θα ενισχυθεί επίσης και από τη μεταφορά της πηγής άντλησης ρευστότητας από τον ΕΛΑ στην ΕΚΤ (200).
Εν τω μεταξύ, οι τράπεζες δυναμώνουν μέσω συγχωνεύσεων. Αυτό θα βοηθήσει στο να αποκτήσουν πρόσβαση στις αγορές πριν το sovereign.
Η προσφορα ρευστότητας από τις τράπεζες θα βελτιωθεί λόγω της ανακεφαλαιοποίησης, της πληρωμής των ληξιπρόθεσμων οφειλών από το κράτος, τη μείωση της εξάρτησης του δημόσιου δανεισμού από τις τράπεζες και από τη σταδιακή επιστροφή των καταθέσεων η οποία θα αυξάνει καθώς το οικονομικό κλίμα θα βελτιώνεται.
Η βελτίωση του οικονομικού κλίματος θα δημιουργήσει και υγιή ζήτηση για τραπεζική ρευστότητα ενώ η νέα ισχυρή κεφαλαιακή βάση των τραπεζών θα επιτρέψει και τη μεγαλύτερη ανάληψη κινδύνου από τις τράπεζες ώστε η προσφορά και η ζήτηση για ρευστότητα να συναντηθούν σε ευνοικά για την ανάπτυξη επίπεδα.
Εδώ και καιρό, η Ελλάδα αλλάζει. Ένα νέο τοπίο δημιουργείται το οποίο είμαι σίγουρος πως θα τύχει της αναγνώρισης της μεγάλης πλειοψηφίας των Ελλήνων όταν οι καρποί αυτής της προσπάθειας θα ωριμάσουν.
Σας ευχαριστώ πολύ που με ακούσατε.
Ακολουθεί η ομιλία του επικεφαλής οικονομικών αναλύσεων του Ομίλου Eurobank Γκίκα Χαρδούβελη
Εκ μέρους του Ομίλου Eurobank σας καλωσορίζω στη σημερινή μας εκδήλωση και σας ευχαριστώ που ανταποκριθήκατε στην πρόσκλησή μας.
Δέκα χρόνια διακρίσεων και 11.800 αριστούχοι μαθητές που μας έκαναν όλους υπερήφανους. Αυτός είναι ο απολογισμός, και γι’ αυτό η αποψινή μας εκδήλωση έχει ξεχωριστή σημασία. Συμπίπτει με τον εορτασμό των δέκα χρόνων ζωής του Προγράμματος «Η Μεγάλη Στιγμή για την Παιδεία». Ένα Πρόγραμμα που υποστηρίζουμε με πάθος, καθώς για μας αντιπροσωπεύει μια πρωτοβουλία κοινωνικής προσφοράς, που προάγει ταυτόχρονα ισχυρές διαχρονικές αξίες.
Σ’ αυτήν τη δεκάχρονη διαδρομή, μέσα από το Πρόγραμμα, είχαμε τη χαρά και την τιμή να γνωρίσουμε χιλιάδες νέους ανθρώπους που δεν διάλεξαν τον εύκολο δρόμο, αλλά έδωσαν με επιτυχία μια δύσκολη προσωπική μάχη διεκδικώντας τους στόχους και τα όνειρά τους. Μπορέσαμε παράλληλα να αναδείξουμε, με τη δύναμη του συμβολισμού, τις αξίες που βρίσκονται πίσω από κάθε μεγάλη προσπάθεια, πίσω από κάθε όνειρο που δεν χαρίζεται αλλά κατακτιέται. Αξίες όπως, η δημιουργική φιλοδοξία και η ευγενής άμιλλα, η διεκδίκηση της επιτυχίας και της διάκρισης, η συνεχής αναζήτηση της ελευθερίας της σκέψης και της γνώσης, που είναι και ο καλύτερος οδηγός για τη βελτίωση των προσωπικών δυνατοτήτων, με μέτρο το ήθος. Όταν δε οι αξίες αυτές εμπνέουν την προσπάθεια νέων ανθρώπων, που δοκιμάζουν τα όρια και τις δυνάμεις τους στο ξεκίνημα της προσωπικής τους διαδρομής, τότε όλοι εμείς ως κοινωνία έχουμε δικαίωμα να λέμε πως, σε πείσμα μιας καθολικής αθυμίας, παραμένουμε δικαιολογημένα αισιόδοξοι.
Για μια ακόμα φορά θα ήθελα να ευχαριστήσω την ακαδημαϊκή και εκπαιδευτική κοινότητα, που από την πρώτη στιγμή, υποστήριξαν το Πρόγραμμά μας καθιστώντας έτσι εφικτή την υλοποίησή του. Θα ήθελα ιδιαίτερα όμως να ευχαριστήσω και να συγχαρώ τους πραγματικούς πρωταγωνιστές της σημερινής εκδήλωσης, εσάς τους αριστούχους που βρίσκεστε σήμερα μαζί μας, αλλά και τους πάνω από 11.800 αριστούχους, που όπως και σεις σήμερα, από το 2003 έδωσαν με τις επιδόσεις και τις επιτυχίες τους πραγματική αξία στο Πρόγραμμά μας.
Η επιβράβευση που συμβολικά εμπεριέχεται στην πρωτοβουλία μας είναι μόνο ένα μικρό κίνητρο, μια ενθάρρυνση, ένα μήνυμα αισιοδοξίας για τα χιλιάδες νέα παιδιά, έξω από αυτήν την αίθουσα, που μοχθούν καθημερινά για διάκριση και επιτυχία.
Πριν από δέκα χρόνια, όταν αποφασίσαμε να ξεκινήσουμε αυτό το πρόγραμμα επιβράβευσης της αριστείας, η κατάσταση στη χώρα μας ήταν διαφορετική. Ακόμα και όσοι διέβλεπαν κινδύνους, δεν είχαν υποψιαστεί την ένταση της θύελλας που ερχόταν. Σήμερα πια έχουμε μάθει, με σκληρό τρόπο, ότι η αριστεία δεν τιμήθηκε, δεν αναγνωρίστηκε και δεν αξιοποιήθηκε όσο έπρεπε στον τόπο μας, και αυτή είναι μια από τις θεμελιώδεις αιτίες της κρίσης που ζούμε. Μιας κρίσης που δεν είναι μόνο οικονομική, αλλά είναι και βαθιά κρίση θεσμών και αξιών, που θα πρέπει ως κοινωνία με ειλικρίνεια και τόλμη πρώτα να παραδεχτούμε, ώστε να μπορέσουμε να αντιδράσουμε αποτελεσματικά.
Δυστυχώς σήμερα, οι νέοι μας, χωρίς να είναι υπεύθυνοι, βιώνουν πιο έντονα και με δραματικό τρόπο, τις συνέπειες αυτής της βαθιάς κρίσης στην οποία έχει εμπλακεί η χώρα. Δικαιολογημένα νοιώθουν αβεβαιότητα, ανασφάλεια, απογοήτευση, εισπράττουν αντιφατικά μηνύματα και βασανίζονται από αναπάντητα ερωτήματα. Η απάντηση όμως σε όλα αυτά δεν είναι η αδιέξοδη αμφισβήτηση, η άρνηση και η οπισθοδρόμηση. Η απάντηση είναι όλα αυτά που σας έφεραν σήμερα εδώ! Η προσήλωση στους στόχους, η συστηματική προσπάθεια, η αριστεία και η διάκριση, ως επιστέγασμα μιας ατομικής διαδρομής.
Σε αυτήν την περίοδο κρίσης, η Παιδεία και το εκπαιδευτικό μας σύστημα υφίστανται πολλαπλές πιέσεις περνώντας τη δική τους δοκιμασία. Απειλείται ευθέως το επίπεδο και η ποιότητα της εκπαιδευτικής διαδικασίας, και ακόμα περισσότερο κινδυνεύει με απαξίωση το ίδιο το αγαθό της Παιδείας. Η Παιδεία κινδυνεύει μέσα από την κοινωνική αδιαφορία να χάσει το ρόλο της, αποδυναμώνοντας και υπονομεύοντας έτσι με δραματικό τρόπο την προσπάθεια, όχι μόνο των νέων αλλά όλης της κοινωνίας, να αμυνθεί και κυρίως να αναδομήσει το μέλλον και τις προοπτικές της.
Σήμερα, η χώρα μας, καταβάλλει μια τεράστια προσπάθεια για την έξοδο από την κρίση και την επιστροφή στην ανάπτυξη. Προσβλέπουμε όλοι σε μια νέα αρχή, οραματιζόμαστε μια νέα εποχή προόδου και ευημερίας, και προωθούμε τις μεγάλες αλλαγές και ανατροπές που θα διαμορφώσουν ένα θετικό περιβάλλον ευκαιριών και προοπτικής. Δεν είναι εύκολο. Εκτός από την αναγνώριση των σφαλμάτων και διόρθωση των λαθών, ή υπερβολών του παρελθόντος, οφείλουμε όλοι να απελευθερώσουμε και πάλι το δημιουργικό πνεύμα της κοινωνίας, ξαναβρίσκοντας την εμπιστοσύνη μας σε ατομικό και συλλογικό επίπεδο.
Δεν υπάρχουν επιτυχημένες χώρες, ούτε επιτυχημένοι λαοί χωρίς λειτουργικό εκπαιδευτικό σύστημα, και κοινωνική αναγνώριση της μόρφωσης ως κορυφαίας αξίας. Ποτέ δεν υπήρξαν. Η έκπτωση της Παιδείας, ήταν και θα είναι πάντα δείκτης παρακμής. Η διαφύλαξή της ως θεμελιώδη κοινωνική κατάκτηση και η ενδυνάμωσή της, αποτελούν σήμερα αίτημα των καιρών και απαίτηση της κοινωνίας.
Ζούμε σε ένα παγκοσμιοποιημένο και έντονα ανταγωνιστικό περιβάλλον, όπου τα άλματα της επιστήμης και οι ραγδαίες εξελίξεις ανατρέπουν τα δεδομένα, δημιουργώντας συνεχώς καινούργια. Κλειδί σε ένα τέτοιο περιβάλλον για τη διεκδίκηση της προόδου και της ευημερίας είναι η απόκτηση της γνώσης – αλλά και της Παιδείας – και η εκ παραλλήλου διάπλαση του χαρακτήρα, που και αυτός μορφοποιείται και αναπτύσσεται μέσα από την ίδια την εκπαιδευτική διαδικασία, που οφείλει να είναι εμπλουτισμένη με διαχρονικές αξίες και δημιουργικά μηνύματα. Έτσι μόνον μπορούν να κινητοποιηθούν οι ζωτικές δυνάμεις μιας κοινωνίας και να προσανατολισθούν στη δημιουργία ευκαιριών για τους ικανούς και τους άξιους.
Κυρίες και κύριοι,
Θα ήθελα στο σημείο αυτό να αναφέρω ότι όλοι οι άνθρωποι του τραπεζικού μας Οργανισμού ενστερνιζόμαστε τις ιδέες αυτές και προσπαθούμε να τις μετουσιώνουμε καθημερινά σε πράξη.
Οι 18.000 και πλέον άνθρωποί μας διακρίνονται καθημερινά για το ζήλο και τη συνέπειά τους, τη διαρκή προσπάθεια βελτίωσης των προσωπικών τους ικανοτήτων, καθώς και την επιδίωξη της ποιότητας και του καλύτερου αποτελέσματος, πάντα με ήθος και δημιουργική φιλοδοξία. Όλα αυτά τα χρόνια δημιουργήσαμε χιλιάδες νέες θέσεις εργασίας για νέους ανθρώπους, με ταλέντο και με έντονη την ανάγκη της δημιουργίας και της βελτίωσης των ικανοτήτων τους. Λειτουργούμε πάντα με γνώμονα δύο θεμελιώδεις παράγοντες που αντανακλούν τις αρχές και αξίες του Ομίλου μας: την αξία της συνεχούς προσπάθειας και την αξία της αναγνώρισης και της επιβράβευσης της συνεισφοράς του καθένα στη συλλογική επιτυχία. Οι αξίες αυτές δεν μπορούν παρά να έχουν κεντρικό ρόλο σ’ ένα αξιοκρατικό και ανθρωποκεντρικό σύστημα, όπως αυτό που έχουμε θεμελιώσει.
Παράλληλα, αισθανόμαστε πως, στο πλαίσιο των πολυσχιδών δραστηριοτήτων μας, έχουμε την υποχρέωση της θετικής και ουσιαστικής κοινωνικής συνεισφοράς. Γι’ αυτό και υποστηρίζουμε συγκεκριμένα προγράμματα εταιρικής κοινωνικής ευθύνης, σε τομείς όπως είναι η Παιδεία, ο Πολιτισμός, ο Αθλητισμός, το Περιβάλλον και η Κοινωνία. Ιδιαίτερα για τους νέους υλοποιούμε με συνέπεια μια σειρά πρωτοβουλιών και προγραμμάτων που εστιάζουν στις ανάγκες της εποχής. Αξίζει να αναφερθώ ιδιαίτερα στην πρωτοβουλία που ανακοινώσαμε πρόσφατα σε συνεργασία με το Corallia για την ώθηση της νεανικής επιχειρηματικότητας. Επίσης, να αναφέρω το πρόγραμμα KAINOTOMEIS.GR που υλοποιούμε για δεύτερη χρονιά σε συνεργασία με τον ΣΕΒ και έχει ως στόχο την ανάδειξη καινοτόμων ιδεών και νέων ερευνητών στη χώρα μας. Το πρόγραμμα υποτροφιών του Alba και του Πανεπιστημίου Πειραιώς καθώς και το πρωτοποριακό πρόγραμμα χρηματοοικονομικής εκπαίδευσης των νέων μέσα από την ιστοσελίδα MONEYPEDIA.GR που δημιουργήσαμε σε συνεργασία με το Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών. Για εμάς στην Eurobank η κατάρτιση των νέων, και η δημιουργία ευκαιριών ανάδειξης των ικανοτήτων τους, αποτελούν την πιο κρίσιμη προτεραιότητα – το οξυγόνο για την προοπτική και την ευημερία του τόπου μας.
Στη σημερινή μας εκδήλωση έχουμε την χαρά να βραβεύουμε 394 νέους και νέες από την Αττική και από νησιά του Αιγαίου που σπουδάζουν στην Αθήνα. Για το σχολικό έτος 2011 – 2012 έχουμε συνολικά βραβεύσει 1.169 αριστούχους μαθητές από όλη την Ελλάδα σε ειδικές τελετές σε όλη την επικράτεια.
Θα ήθελα και πάλι να σας συγχαρώ και να σας ευχαριστήσω γιατί μας δίνετε την δυνατότητα να αισιοδοξούμε. Θα ήθελα επίσης να συγχαρώ τους δασκάλους και τους γονείς σας που στέκονται δίπλα σας, αφανείς ήρωες και συμπαραστάτες, στηρίζοντας τις προσπάθειές σας και ενθαρρύνοντας τα όνειρά σας.
Σας ευχαριστώ όλους για την παρουσία σας και σας εύχομαι καλή επιτυχία στις σπουδές σας. Κλείνοντας θα ήθελα να ευχαριστήσω ιδιαίτερα έναν διακεκριμένο άνθρωπο των ελληνικών γραμμάτων, τον ποιητή κ. Μάνο Ελευθερίου που αποδέχθηκε την πρόσκλησή μας και μας τιμά με την παρουσία του.
www.bankingnews.gr
Η μετάβαση από τον ELA στην ΕΚΤ για την παροχή ρευστότητας, θα αποτελέσει μια πολύ σημαντική εξέλιξη για τις τράπεζες, αφού εδώ και 4-5 μήνες δανείζονται με επιτόκια υψηλότερα κατά 200 περίπου μονάδες βάσης, όπως ανέφερε ο κ. Ζανιάς.
Οι μεταρρυθμίσεις έχουν ξεκινήσει, αλλά υπάρχει ακόμη πολύς δρόμος να διανύσουμε, υπογράμμισε ο κ. Ζανιάς. Ειδικότερα, όσον αφορά τη φορολογική μεταρρύθμιση, ο πρόεδρος της Εθνικής τόνισε ότι πρέπει να εφαρμοστεί το ταχύτερο δυνατό.
Όσον αφορά την αγορά εργασίας, σύμφωνα με τον κ. Ζανιά, η Ελλάδα έχει μία από τις πιο ευέλικτες αγορές στην Ευρώπη. Ο πρόεδρος της ΕΤΕ αναφέρθηκε και στους τομείς της εκπαίδευσης και της δικαιοσύνης, υπογραμμίζοντας ότι πρέπει α βελτιωθούν, ειδικότερα το σύστημα δικαιοσύνης, ούτως ώστε η χώρα να καταστεί πιο ελκυστική για την δραστηριοποίηση των επιχειρήσεων.
Από την πλευρά του ο επικεφαλής οικονομικών αναλύσεων του Ομίλου Eurobank Γκίκας Χαρδούβελης, αναφερόμενος στις τράπεζες, χαρακτήρισε χαριστική βολή για τις τράπεζες τη συμμετοχή τους στην επαναγορά ομολόγων, ενώ υπογράμμισε ότι τα stress tests του τραπεζικού κλάδου δεν είχαν αποτέλεσμα, καθώς δεν συμπεριέλαβαν το σενάριο που έτρεμαν οι αγορές, δηλαδή την ελληνική χρεοκοπία.
Σύμφωνα με τον κ. Χαρδούβελη, το μεγάλο πρόβλημα που αντιμετωπίζουν οι τράπεζες είναι τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια και η πολύ δύσκολη διαδικασία της ανακεφαλαιοποίησης.
Το Ταχυδρομικό Ταμιευτήριο θα χρειαστεί άμεσα 5 δισ. ευρώ για την ανακεφαλαιοποίηση του, δήλωσε ο Π. Θωμόπουλος, πρόεδρος του Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας, μιλώντας στο συνέδριο.
Την αισιοδοξία του για επιστροφή των καταθέσεων νωρίτερα από αρχικές εκτιμήσεις που έχουν διατυπωθεί, εξέφρασε ο γενικός διευθυντής της Alpha Βank Αρτέμης Θεοδωρίδης, μιλώντας στο συνέδριο των FT, όπου ανέφερε ότι ήδη 5 δισ. ευρώ έχουν επιστρέψει μόλις στη διάρκεια των τελευταίων μηνών, μετά το καλοκαίρι.
Ο κ. Θεοδωρίδης είπε ότι στους πρώτους μήνες του 2013 θα έχουν ολοκληρωθεί οι εξαγορές και οι συγχωνεύσεις που βρίσκονται σε εξέλιξη και θα οδηγήσουν σε ένα νέο τραπεζικό χάρτη με 3 βασικούς πυλώνες. Επίσης, από τις συνέργειες που θα προκύψουν από αυτές τις εξαγορές και συγχωνεύσεις, μπορεί να προκύψει όφελος 1,3 δισ.ευρώ σε ετήσια βάση.
Τόνισε, ακόμη, ότι το ελληνικό τραπεζικό σύστημα δεν ευθύνεται για την κρίση και ότι η κριτική που δέχεται για μια σειρά ζητημάτων δεν έχει σωστή βάση.
Μόνον εάν αποκατασταθεί η εμπιστοσύνη στο τραπεζικό σύστημα μπορεί να αποκατασταθεί και η εμπιστοσύνη στην ελληνική οικονομία, προσέθεσε.
Ακολουθεί η ομιλία του κ. Ζανιά (πρόεδρος ΕΤΕ)
Κυρίες και κύριοι,
Θα ήθελα να ευχαριστήσω τους οργανωτές του σημερινού συνεδρίου για την τιμή που μου έκαναν να με καλέσουν ως ομιλητή.
Νομίζω πως πολύ σωστά οι οργανωτές τοποθέτησαν μια ομιλία με θέμα «What is needed to achieve sustainable economic reform in Greece» στην αρχή μιας ημερίδας που το κυρίως θέμα της είναι: «The future of banking in Greece». Και αυτό γιατί χωρίς sustainable economic reforms στη χώρα, μέλλον δεν έχει ούτε ο τραπεζικός τομέας.
Ας μην ξεχνάμε πως η ελληνική κρίση, η οποία επηρέασε τόσο πολύ και τον τραπεζικό τομέα, είναι η μοναδική κρίση στην ευρωζώνη σήμερα όπου το τραπεζικό σύστημα δεν αποτελεί την αιτία της κρίσης. Μιας κρίσης η οποία προέρχεται από το δημόσιο τομέα και στην οποία σε μικρό βαθμό συνέβαλαν και κάποιες υπερβολές οι οποίες έγιναν από τις τράπεζες.
Η ελληνική κρίση οφείλεται στο δημοσιονομικό εκτροχιασμό και στην έλλειψη όλων εκείνων των διαρθρωτικών αλλαγών οι οποίες θα καθιστούσαν ανταγωνιστική μία οικονομία μέσα σε μια νομισματική ένωση όπου δεν υπάρχει το εργαλείο της συναλλαγματικής πολιτικής.
Το πρόβλημα που οδήγησε την ελληνική οικονομία σε αυτή την κρίση ήταν μεγάλο και έντονα διαρθρωτικό. Θυμάμαι πως στις συνεδριάσεις του Eurogroup ο Jean Claude Trichet, ο πρώην επικεφαλής της Ευρωπαϊκής Κεντρικής τράπεζας, συνήθιζε να λέει στη συζήτηση για την Ελλάδα και την κρίση στην Ευρωζώνη, συγκρίνοντάς μας με την Ιρλανδία: «δεν φοβάμαι την Ιρλανδία γιατί αυτή έχει μια πολύ ευέλικτη οικονομία, κάτι που δεν ισχύσει για την Ελλάδα».
Κρίνοντας εκ του αποτελέσματος, ο Τρισέ είχε δίκιο. Η Ιρλανδία σε λιγότερο από δύο χρόνια από τότε που ξεκίνησε το δικό της Μνημόνιο έχει αρχίσει να βγαίνει στις αγορές και να απομακρύνεται από την κρίση. Η ευελιξία της οικονομίας την βοήθησε σημαντικά σε αυτό, μια ευελιξία που η ελληνική οικονομία με τις στρεβλώσεις που είχαν συσσωρευτεί δεν την διέθετε.
Σε αντίθεση με την Ιρλανδία, η Ελλάδα έπρεπε να κάνει όλες εκείνες τις μεταρρυθμίσεις που χρειάζονται για να αλλάξει μοντέλλο ανάπτυξης το οποίο ακολουθούσε ενώ είχε να εφαρμόσει και μια πιο γρήγορη δημοσιονομική προσαρμογή.
Αυτό που σήμερα συμβαίνει στην Ελλάδα είναι πως προσπαθούμε να ξεφύγουμε από μια ανάπτυξη η οποία στηριζόταν στην κατανάλωση με δανεικά και να ακολουθήσουμε ένα αναπτυξιακό μονοπάτι πιο κοντά με αυτό της Ιρλανδίας, το οποίο να στηρίζεται στις επενδύσεις, την παραγωγή και τις εξαγωγές, δηλαδή να ακολουθήσουμε ένα πιο βιώσιμο μοντέλλο ανάπτυξης.
Η μετάβαση αυτή επιτυγχάνεται με μεταφορά πόρων από τομείς του παλαιού μοντέλλου σε τομείς του νέου. Η μεταφορά αυτή, δυστυχώς, συνεπάγεται πως κάποιοι πόροι παραμένουν άνεργοι για κάποιο χρονικό διάστημα μέχρις ότου ολοκληρωθεί η μετάβασή τους στους νέους τομείς προτεραιότητας. Γι’ αυτό και έχουμε την τεράστια ανεργία σήμερα. Βέβαια, αυτή η ανεργία θα ήταν σήμερα πιο χαμηλή αν κάποιες μεταρρυθμίσεις γίνονταν πιο γρήγορα και πιο αποτελεσματικά, αν η δημοσιονομική προσαρμογή ήταν πιο σταδιακή και αν δεν συντηρείτο για μακρό χρονικό διάστημα αυτή η αβεβαιότητα η οποία σκοτώνει οποιαδήποτε πρωτοβουλία.
Σημάδια αυτής της αλλαγής μοντέλλου ανάπτυξης είναι σήμερα ορατά. Έτσι βλέπουμε, π.χ., πόσο καλύτερα πάνε οι εξαγωγικές επιχειρήσεις σε αντίθεση με τις εισαγωγικές-εμπορικές.
Το μοντέλλο ανάπτυξης της ελληνικής οικονομίας το οποίο είχε επιλεγεί ή αναγκαστικά ακολουθείτο λόγω μη ανάληψης το πολιτικού κόστους για την αλλαγή του, είχε δύο κυρίως εκφάνσεις (manifestations): την δραματική μείωση της αποταμίευσης και την εκτόξευση στα ύψη του ελλείμματος τρεχουσών συναλλαγών. Αυτά τα δύο μακροοικονομικά μεγέθη δείχνουν πως, ως χώρα, ζούσαμε-καταναλώναμε πολύ πέραν των δυνατοτήτων μας και ήταν μαθηματικά βέβαιο πως η προσαρμογή και η τοποθέτηση της οικονομίας σε ένα πιο βιώσιμο μονοπάτι θα ήταν βίαιη. Όπερ και εγένετο! Αν και ο βαθμός βιαιότητας θα μπορούσε να είναι μικρότερος κάτω από κάποιες προϋποθέσεις.
Το πρόγραμμα των οικονομικών μεταρρυθμίσεων που πρέπει να γίνουν στη χώρα μας είναι τεράστιο ενώ το εσωτερικό capacity που το υλοποιεί σχετικά περιορισμένο. Η γρήγορη δημοσιονομική προσαρμογή, οι αστοχίες στο σχεδιασμό και την εφαρμογή του προγράμματος, καθώς και η τεράστια αβεβαιότητα μέσα στην οποία λειτουργεί η οικονομία τα δύο τελευταία χρόνια, οδήγησαν σε επίπεδα ύφεσης και ανεργίας πολύ πέραν των αναμενομένων και επηρέασαν αρνητικά και το ownership του προγράμματος
Αποτέλεσμα όλων αυτών ήταν να κατηγορηθεί η χώρα για την αναποτελεσματικότητα στην εφαρμογή κάποιων πολιτικών. Σε καμιά περίπτωση όμως η δουλειά που έχει γίνει τα τελευταία χρόνια και η πρόοδος που έχει επιτευχθεί δεν αντιστοιχεί στα perceptions που υπάρχουν διεθνώς για τη χώρα.
Θα γίνω πιο συγκεκριμένος. Το οικονομικό πρόγραμμα στοχεύει στη διόρθωση τριών κυρίως ανισορροπιών: δημοσιονομική προσαρμογή, ανταγωνιστικότητα, εξωτερικές ανισορροπίες.
Αναφορικά με αυτούς τους τρεις στόχους:
Η δημοσιονομική προσαρμογή η οποία έχει επιτευχτεί, ιδιαίτερα σε όρους πρωτογενούς ελλείμματος/πλεονάσματος είναι πρωτοφανής. Κατά τα τρία τελευταία έτη το πρωτογενές έλλειμμα μειώθηκε κατά 9 μονάδες το αρχικού ΑΕΠ ή 11 μονάδες του σημερινού ΑΕΠ. Φέτος και παρά την πολύ μεγαλύτερη ύφεση από αυτή που προβλεπόταν, ο στόχος του Προϋπολογισμού για το πρωτογενές έλλειμμα θα αποκλίνει μόνο κατά λίγες εκατοντάδες εκατομμύρια ευρώ από το στόχο που τέθηκε έναν χρόνο πριν ενώ από το 2013 προβλέπεται η επάνοδος σε πρωτογενές πλεόνασμα για πρώτη φορά κατά την τελευταία δεκαετία.
Η πρόοδος είναι σημαντικά μεγαλύτερη αν λάβουμε υπόψη τις συνθήκες βαθειάς ύφεσης κάτω από τις οποίες έγινε η προσαρμογή. Η Ιρλανδία από την άλλη πλευρά, που θεωρείται η επιτυχία των προγραμμάτων προσαρμογής, έχει πετύχει μόνο ένα κλάσμα αυτής της προσαρμογής και ιδιαίτερα της κυκλικά προσαρμοσμένης που έχει πετύχει η Ελλάδα.
Στον τομέα της ανταγωνιστικότητας, η απώλεια η οποία είχε συσσωρευτεί σε όρους μοναδιαίου κόστους της εργασίας (Unit Labour Cost), υπολογίστηκε γύρω στο 20%. Από το 2010 μέχρι σήμερα η σωρευτική μείωση του μοναδιαίου κόστους της εργασίας ξεπέρασε το 15% και του χρόνου αναμένεται να καλυφτεί πλήρως ο στόχος.
Τέλος, το ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών το οποίο το 2008 έφτασε το 15%, στο τέλος αυτού του χρόνου θα πέσει κάτω από το 5%.
Συνεπώς, η προσαρμογή της ελληνικής οικονομίας γίνεται και, με τα τελευταία μέτρα και διαρθρωτικές αλλαγές τις οποίες ψήφισε η ελληνική Βουλή τον περασμένο μήνα, η προσαρμογή αναμένεται να ολοκληρωθεί μέχρι το τέλος του προγράμματος.
Σήμερα, η δημοσιονομική προσαρμογή δεν φαίνεται να αμφισβητείται πλέον καθώς ο ένας μετά τον άλλον οι διεθνείς οργανισμοί το επαναλαμβάνουν.
Τι γίνεται όμως με τις μεταρρυθμίσεις εκείνες οι οποίες αλλάζουν τις δομές λειτουργίας της ελληνικής οικονομίας;
Στις συζητήσεις που κάνω κατά καιρούς ιδιαίτερα με ξένους, συνηθίζω να χωρίζω τις οικονομικές μεταρρυθμίσεις σε τρεις κατηγορίες. Πρώτον σε αυτές οι οποίες είναι δύσκολο να αποφασιστούν σε πολιτικό επίπεδο και να ψηφιστούν από την ελληνική Βουλή, αλλά εύκολο στο να υλοποιηθούν. Πρόκειται για μεταρρυθμίσεις οι οποίες μπορούν να γίνουν και με λίγα computers. Σε αυτή την κατηγορία ανήκουν μεταρρυθμίσεις όπως η ασφαλιστική μεταρρύθμιση, το ενιαίο μισθολόγιο κλπ. Σε αυτή την κατηγορία των μεταρρυθμίσεων το track record της χώρας είναι πολύ καλό.
Στη δεύτερη κατηγορία ανήκουν μεταρρυθμίσεις ρυθμιστικού περιβάλλοντος δημιουργώντας νέα δεδομένα τα οποία αξιοποιούνται από τον ιδιωτικό τομέα. Σε αυτή την κατηγορία μεταρρυθμίσεων ανήκει η μεταρρύθμιση της αγοράς εργασίας η οποία παρουσίαζε ελάχιστη ευελιξία και τώρα είναι από τις πιο ευέλικτες στην Ευρώπη. Σε αυτή την κατηγορία ανήκει επίσης και η απελευθέρωση των φορτηγών. Αυτές οι δύο μεταρρυθμίσεις θεωρητικά ήταν και οι πιο δύσκολες πολιτικά. Και όμως τελικά έγιναν, ενώ παρέμειναν ημι-ολοκληρωμένες μια σειρά από μικρότερες, αλλά σημαντικές μεταρρυθμίσεις του ρυθμιστικού περιβάλλοντος. Γι’ αυτό, σε αυτή την κατηγορία των μεταρρυθμίσεων η χώρα μας παρουσιάζει ένα μεσαίο track record.
Τέλος, υπάρχει αυτή η κατηγορία των μεταρρυθμίσεων οι οποίες χρειάζονται κάποιο capacity και τον ενεργητικό ρόλο του κρατικού μηχανισμού για να γίνουν. Οι μεταρρυθμίσεις της δημόσια διοίκησης, τοπικής αυτοδιοίκησης, φορολογικής διοίκησης, δικαιοσύνης κλπ ανήκουν σε αυτή την κατηγορία. Εδώ αρκετά πράγματα έχουν γίνει αλλά γενικά το track record της χώρας δεν είναι τόσο καλό.
Αυτό που προκύπτει από αυτή την ταξινόμηση είναι πως η μεταρρυθμιστική προσπάθεια, παρά την πρόοδο που έχει συντελεστεί, έχει αρκετή δουλειά ακόμη για να ολοκληρωθεί. Η πρόοδος η οποία έχει σημειωθεί έχει ήδη αρχίσει να φαίνεται σε σχετικές τράπεζες δεδομένων όπως το Doing Business της Παγκόσμιας Τράπεζας και το Going for Growth Indicators του ΟΟΣΑ.
Ποιά όμως είναι η ατζέντα των μεταρρυθμίσεων που απομένουν και μάλιστα έχουν και επείγοντα χαρακτήρα γιατί γρήγορα πρέπει να ενισχύσουν την αναπτυξιακή προσπάθεια;
Θεωρώ πώς οι πιο επείγουσες και συνάμα πιο σημαντικές μεταρρυθμίσεις οι οποίες πρέπει να ολοκληρωθούν, γιατί σε όλες υπάρχει ήδη κάποια πρόοδος, είναι οι εξής:
• Φορολογική διοίκηση. Αρκετά πράγματα έχουν γίνει τα οποία δεν έχουν αποδώσει τα αναμενόμενα και λόγω των προβλημάτων ρευστότητας και αβεβαιότητας που επικρατούν στην ελληνική οικονομία. Η ολοκλήρωση αυτής της μεταρρύθμισης θα βελτιώσει την φορολογική συμμόρφωση και τη φορολογική δικαιοσύνη και θα επιτρέψει την σταδιακή μείωση των φορολογικών συντελεστών.
• Αποκρατικοποιήσεις. Μια σειρά από καθυστερήσεις έχουν σημειωθεί ενώ ο συναλλαγματικός κίνδυνος που υπάρχει εδώ και καιρό έχει αποθαρρύνει πολλούς επενδυτές. Οι αποκρατικοποιήσεις μπορούν να αποτελέσουν το πιο σημαντικό όχημα για προσέλκυση ξένων κεφαλαίων τα οποία θα κινητοποιήσουν την οικονομία.
• Ενίσχυση του ανταγωνισμού στις αγορές προϊόντων και υπηρεσιών. Η ελληνική οικονομία, παρά τις κάποιες αλλαγές των τελευταίων ετών, συνεχίζει να είναι η πλέον υπερ-ρυθμισμένη οικονομία της Ευρώπης. Η κατάργηση όλων εκείνων των διατάξεων που αποτελούν εμπόδιο στη λειτουργία του ανταγωνισμού θα βοηθήσουν στην εύρυθμη λειτουργία της αγοράς και θα συμβάλλουν στη μείωση των τιμών.
• Βελτίωση του επιχειρηματικού περιβάλλοντος. Παρεμβάσεις έχουν ήδη γίνει αλλά το πεδίο για αλλαγές είναι ακόμη τεράστιο. Σημαντικό εμπόδιο σε αυτή τη μεταρρύθμιση αποτελούν τα προβλήματα της δημόσιας διοίκησης.
• Δικαιοσύνη. Εκατοντάδες χιλιάδες υποθέσεις εκκρεμούν, πολλές από αυτές φορολογικές. Πρέπει να επιδειχθεί αταλάντευτη δέσμευση στο μετασχηματισμό του θεσμικού πλαισίου καθώς και του συστήματος απονομής δικαιοσύνης ώστε να καταστεί ακόμη περισσότερο ελκυστικό και αξιόπιστο στο οικονομικό και επιχειρηματικό περιβάλλον.
• Εκπαίδευση. Εδώ δεν χρειάζεται να πω πολλά. Αν δεν βελτιωθεί η εκπαίδευση, ιδιαίτερα δε η πρωτοβάθμια και η δευτεροβάθμια, σε λίγες δεκαετίες θα είμαστε και πάλι σε κρίση.
Αρκετοί λένε πως στην Ελλάδα ψηφίζουμε μέτρα αλλά δεν τα εφαρμόζουμε. Σε αυτό το σημείο θα ήθελα να πω πως είναι βέβαια πολύ σημαντικό που η ελληνική Βουλή ψήφισε τον προηγούμενο μήνα τα μέτρα για την ολοκλήρωση της δημοσιονομικής προσαρμογής και ενέκρινε κάποιες μεταρρυθμίσεις ή κάποια τμήματα ευρύτερων μεταρρυθμίσεων ακόμη.
Το θέμα όμως είναι πως η Βουλή των Ελλήνων πάντα ψήφιζε ακόμα και τις πιο δύσκολες αλλαγές στο πλαίσιο του υπάρχοντος οικονομικού προγράμματος. Το πρόβλημα πάντα ήταν η εφαρμογή, για την ακρίβεια, η αποτελεσματική εφαρμογή (effective implementation) στο οποίο η ελληνική πλευρά πολλές φορές υστερεί.
Πιστεύω πως η αποτελεσματική εφαρμογή των μεταρρυθμίσεων μπορεί να ενισχυθεί αν συντρέχουν οι παρακάτω τρεις προϋποθέσεις:
1. Programme ownership. Αν αυτοί που υλοποιούν δεν έχουν ownership των μεταρρυθμίσεων, τότε η μεταρρύθμιση ή δεν θα γίνει καθόλου ή δεν θα γίνει σωστά. Για το σκοπό αυτό χρειάζεται να δουλεύουν για την υλοποίηση των οικονομικών μεταρρυθμίσεων αυτοί που πιστεύουν σε αυτές πραγματικά ενω πρέπει να επικοινονούνται και στους πολίτες τα θετικά της κάθε μεταρρύθμισης.
2. Monitoring mechanism. Ψήφιση μιας μεταρρύθμισης στη Βουλή δεν εξασφαλίζει πως μια μεταρρύθμιση θα υλοποιηθεί και στην τελευταία της λεπτομέρεια. Γι’ αυτό χρειάζεται ένας αποτελεσματικός μηχανισμός παρακολούθησης των πολλαπλών βημάτων εφαρμογής τα οποία συνήθως χρειάζονται καθώς και ο μηχανισμός προώθησής τους.
3. Implementation capacity. Σε πολλές περιπτώσεις, ιδιαίτερα δε στην τρίτη κατηγορία μεταρρυθμίσεων που ανέφερα παραπάνω χρειάζεται και τεχνική βοήθεια γιατί το implementation capacity της ελληνικής δημόσιας διοίκησης δεν είναι αρκετό.
Κυρίες και κύριοι,
Χωρίς να το συνειδητοποιούμε ακόμη, μέσα στη δίνη της ύφεσης και της πρωτόγνωρης δημοσιονομικής προσπάθειας η οικονομία μετασχηματίζεται ενώ αρκετή είναι η δουλειά που απομένει να γίνει.
Οι υγιείς δυνάμεις από τον ιδιωτικό τομέα απελευθερωμένες από δεσμά και στρεβλώσεις του παρελθόντος είναι αυτές που καλούνται να σύρουν το άρμα της οικονομικής ανάκαμψης. Το κράτος μετά την πλήρη δημοσιονομική και διαθρωτική του εξυγίανση καλείται να παράσχει ένα ελκυστικό επιχειρηματικό πεδίο, με υγιείς εποπτικές και ρυθμιστικές δομές , επαρκές επίπεδο γνήσιων κρατικών δραστηριοτήτων, υποδομών και υπηρεσιών.
Από εκεί και περά, η οικονομία και η γνήσια επιχειρηματικότητα έχουν τους μηχανισμούς και τη δυνατότητα να εκκινήσουν έναν ενάρετο αναπτυξιακό κύκλο εκμεταλλευόμενες την όποια ευκαιρία τους δοθεί μεγιστοποιώντας τα συγκριτικά μας πλεονεκτήματα.
Το ξεκίνημα ενός ενάρετου πλέον κύκλου μπορεί να ξεκινήσει σε αυτή τη χρονική συγκυρία. Τα σημάδια είναι καλά.
Η Βουλή ψήφισε ήδη τα μέτρα για την ολοκλήρωση της δημοσιονομικής προσπάθειας.
Η πρόοδος που έχει συντελεστεί αναγνωρίζεται πλέον από τους δανειστές μας ενώ έχει γίνει επίσης κατανοητό πως η αυστηρή λιτότητα έχει και τις αντίστοιχες συνέπειες.
Έχει συμφωνηθεί η επιμήκυνση των στόχων του προγράμματος, το οποίο σημαίνει πως θα έχουμε πλέον περισσότερο χρόνο για να καλύψουν τη μισή μόνο απόσταση από αυτή που διανύσαμε ήδη για την ολοκλήρωση της δημοσιονομικής προσαρμογής.
Η απόφαση για την εκταμίευση της δόσης των 44 δις ευρώ έχει ληφθεί δίνοντας ένα ισχυρό σήμα για μείωση του συναλλαγματικού κινδύνου ενώ με τα χρήματα της δόσης, μεταξύ άλλων, θα ολοκληρωθεί η ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών και θα πληρωθούν πολλές από τις ληξιπρόθεσμες οφειλές του δημοσίου.
Βρισκόμαστε μπροστά σε μια νέα αρχή, μπροστά σε ένα regime change.
Αυτό το regime change θα δημιουργήσει νέες συνθήκες κάτω από τις οποίες θα λειτουργήσουν οι τράπεζες. Η προσφορά αλλά και η υγιής ζήτηση για ρευστότητα θα βελτιωθούν σημαντικά τοποθετώντας τις τράπεζες στην καρδιά της αναπτυξιακής διαδικασίας. Η ζήτηση για ρευστότητα θα ενισχυθεί επίσης και από τη μεταφορά της πηγής άντλησης ρευστότητας από τον ΕΛΑ στην ΕΚΤ (200).
Εν τω μεταξύ, οι τράπεζες δυναμώνουν μέσω συγχωνεύσεων. Αυτό θα βοηθήσει στο να αποκτήσουν πρόσβαση στις αγορές πριν το sovereign.
Η προσφορα ρευστότητας από τις τράπεζες θα βελτιωθεί λόγω της ανακεφαλαιοποίησης, της πληρωμής των ληξιπρόθεσμων οφειλών από το κράτος, τη μείωση της εξάρτησης του δημόσιου δανεισμού από τις τράπεζες και από τη σταδιακή επιστροφή των καταθέσεων η οποία θα αυξάνει καθώς το οικονομικό κλίμα θα βελτιώνεται.
Η βελτίωση του οικονομικού κλίματος θα δημιουργήσει και υγιή ζήτηση για τραπεζική ρευστότητα ενώ η νέα ισχυρή κεφαλαιακή βάση των τραπεζών θα επιτρέψει και τη μεγαλύτερη ανάληψη κινδύνου από τις τράπεζες ώστε η προσφορά και η ζήτηση για ρευστότητα να συναντηθούν σε ευνοικά για την ανάπτυξη επίπεδα.
Εδώ και καιρό, η Ελλάδα αλλάζει. Ένα νέο τοπίο δημιουργείται το οποίο είμαι σίγουρος πως θα τύχει της αναγνώρισης της μεγάλης πλειοψηφίας των Ελλήνων όταν οι καρποί αυτής της προσπάθειας θα ωριμάσουν.
Σας ευχαριστώ πολύ που με ακούσατε.
Ακολουθεί η ομιλία του επικεφαλής οικονομικών αναλύσεων του Ομίλου Eurobank Γκίκα Χαρδούβελη
Εκ μέρους του Ομίλου Eurobank σας καλωσορίζω στη σημερινή μας εκδήλωση και σας ευχαριστώ που ανταποκριθήκατε στην πρόσκλησή μας.
Δέκα χρόνια διακρίσεων και 11.800 αριστούχοι μαθητές που μας έκαναν όλους υπερήφανους. Αυτός είναι ο απολογισμός, και γι’ αυτό η αποψινή μας εκδήλωση έχει ξεχωριστή σημασία. Συμπίπτει με τον εορτασμό των δέκα χρόνων ζωής του Προγράμματος «Η Μεγάλη Στιγμή για την Παιδεία». Ένα Πρόγραμμα που υποστηρίζουμε με πάθος, καθώς για μας αντιπροσωπεύει μια πρωτοβουλία κοινωνικής προσφοράς, που προάγει ταυτόχρονα ισχυρές διαχρονικές αξίες.
Σ’ αυτήν τη δεκάχρονη διαδρομή, μέσα από το Πρόγραμμα, είχαμε τη χαρά και την τιμή να γνωρίσουμε χιλιάδες νέους ανθρώπους που δεν διάλεξαν τον εύκολο δρόμο, αλλά έδωσαν με επιτυχία μια δύσκολη προσωπική μάχη διεκδικώντας τους στόχους και τα όνειρά τους. Μπορέσαμε παράλληλα να αναδείξουμε, με τη δύναμη του συμβολισμού, τις αξίες που βρίσκονται πίσω από κάθε μεγάλη προσπάθεια, πίσω από κάθε όνειρο που δεν χαρίζεται αλλά κατακτιέται. Αξίες όπως, η δημιουργική φιλοδοξία και η ευγενής άμιλλα, η διεκδίκηση της επιτυχίας και της διάκρισης, η συνεχής αναζήτηση της ελευθερίας της σκέψης και της γνώσης, που είναι και ο καλύτερος οδηγός για τη βελτίωση των προσωπικών δυνατοτήτων, με μέτρο το ήθος. Όταν δε οι αξίες αυτές εμπνέουν την προσπάθεια νέων ανθρώπων, που δοκιμάζουν τα όρια και τις δυνάμεις τους στο ξεκίνημα της προσωπικής τους διαδρομής, τότε όλοι εμείς ως κοινωνία έχουμε δικαίωμα να λέμε πως, σε πείσμα μιας καθολικής αθυμίας, παραμένουμε δικαιολογημένα αισιόδοξοι.
Για μια ακόμα φορά θα ήθελα να ευχαριστήσω την ακαδημαϊκή και εκπαιδευτική κοινότητα, που από την πρώτη στιγμή, υποστήριξαν το Πρόγραμμά μας καθιστώντας έτσι εφικτή την υλοποίησή του. Θα ήθελα ιδιαίτερα όμως να ευχαριστήσω και να συγχαρώ τους πραγματικούς πρωταγωνιστές της σημερινής εκδήλωσης, εσάς τους αριστούχους που βρίσκεστε σήμερα μαζί μας, αλλά και τους πάνω από 11.800 αριστούχους, που όπως και σεις σήμερα, από το 2003 έδωσαν με τις επιδόσεις και τις επιτυχίες τους πραγματική αξία στο Πρόγραμμά μας.
Η επιβράβευση που συμβολικά εμπεριέχεται στην πρωτοβουλία μας είναι μόνο ένα μικρό κίνητρο, μια ενθάρρυνση, ένα μήνυμα αισιοδοξίας για τα χιλιάδες νέα παιδιά, έξω από αυτήν την αίθουσα, που μοχθούν καθημερινά για διάκριση και επιτυχία.
Πριν από δέκα χρόνια, όταν αποφασίσαμε να ξεκινήσουμε αυτό το πρόγραμμα επιβράβευσης της αριστείας, η κατάσταση στη χώρα μας ήταν διαφορετική. Ακόμα και όσοι διέβλεπαν κινδύνους, δεν είχαν υποψιαστεί την ένταση της θύελλας που ερχόταν. Σήμερα πια έχουμε μάθει, με σκληρό τρόπο, ότι η αριστεία δεν τιμήθηκε, δεν αναγνωρίστηκε και δεν αξιοποιήθηκε όσο έπρεπε στον τόπο μας, και αυτή είναι μια από τις θεμελιώδεις αιτίες της κρίσης που ζούμε. Μιας κρίσης που δεν είναι μόνο οικονομική, αλλά είναι και βαθιά κρίση θεσμών και αξιών, που θα πρέπει ως κοινωνία με ειλικρίνεια και τόλμη πρώτα να παραδεχτούμε, ώστε να μπορέσουμε να αντιδράσουμε αποτελεσματικά.
Δυστυχώς σήμερα, οι νέοι μας, χωρίς να είναι υπεύθυνοι, βιώνουν πιο έντονα και με δραματικό τρόπο, τις συνέπειες αυτής της βαθιάς κρίσης στην οποία έχει εμπλακεί η χώρα. Δικαιολογημένα νοιώθουν αβεβαιότητα, ανασφάλεια, απογοήτευση, εισπράττουν αντιφατικά μηνύματα και βασανίζονται από αναπάντητα ερωτήματα. Η απάντηση όμως σε όλα αυτά δεν είναι η αδιέξοδη αμφισβήτηση, η άρνηση και η οπισθοδρόμηση. Η απάντηση είναι όλα αυτά που σας έφεραν σήμερα εδώ! Η προσήλωση στους στόχους, η συστηματική προσπάθεια, η αριστεία και η διάκριση, ως επιστέγασμα μιας ατομικής διαδρομής.
Σε αυτήν την περίοδο κρίσης, η Παιδεία και το εκπαιδευτικό μας σύστημα υφίστανται πολλαπλές πιέσεις περνώντας τη δική τους δοκιμασία. Απειλείται ευθέως το επίπεδο και η ποιότητα της εκπαιδευτικής διαδικασίας, και ακόμα περισσότερο κινδυνεύει με απαξίωση το ίδιο το αγαθό της Παιδείας. Η Παιδεία κινδυνεύει μέσα από την κοινωνική αδιαφορία να χάσει το ρόλο της, αποδυναμώνοντας και υπονομεύοντας έτσι με δραματικό τρόπο την προσπάθεια, όχι μόνο των νέων αλλά όλης της κοινωνίας, να αμυνθεί και κυρίως να αναδομήσει το μέλλον και τις προοπτικές της.
Σήμερα, η χώρα μας, καταβάλλει μια τεράστια προσπάθεια για την έξοδο από την κρίση και την επιστροφή στην ανάπτυξη. Προσβλέπουμε όλοι σε μια νέα αρχή, οραματιζόμαστε μια νέα εποχή προόδου και ευημερίας, και προωθούμε τις μεγάλες αλλαγές και ανατροπές που θα διαμορφώσουν ένα θετικό περιβάλλον ευκαιριών και προοπτικής. Δεν είναι εύκολο. Εκτός από την αναγνώριση των σφαλμάτων και διόρθωση των λαθών, ή υπερβολών του παρελθόντος, οφείλουμε όλοι να απελευθερώσουμε και πάλι το δημιουργικό πνεύμα της κοινωνίας, ξαναβρίσκοντας την εμπιστοσύνη μας σε ατομικό και συλλογικό επίπεδο.
Δεν υπάρχουν επιτυχημένες χώρες, ούτε επιτυχημένοι λαοί χωρίς λειτουργικό εκπαιδευτικό σύστημα, και κοινωνική αναγνώριση της μόρφωσης ως κορυφαίας αξίας. Ποτέ δεν υπήρξαν. Η έκπτωση της Παιδείας, ήταν και θα είναι πάντα δείκτης παρακμής. Η διαφύλαξή της ως θεμελιώδη κοινωνική κατάκτηση και η ενδυνάμωσή της, αποτελούν σήμερα αίτημα των καιρών και απαίτηση της κοινωνίας.
Ζούμε σε ένα παγκοσμιοποιημένο και έντονα ανταγωνιστικό περιβάλλον, όπου τα άλματα της επιστήμης και οι ραγδαίες εξελίξεις ανατρέπουν τα δεδομένα, δημιουργώντας συνεχώς καινούργια. Κλειδί σε ένα τέτοιο περιβάλλον για τη διεκδίκηση της προόδου και της ευημερίας είναι η απόκτηση της γνώσης – αλλά και της Παιδείας – και η εκ παραλλήλου διάπλαση του χαρακτήρα, που και αυτός μορφοποιείται και αναπτύσσεται μέσα από την ίδια την εκπαιδευτική διαδικασία, που οφείλει να είναι εμπλουτισμένη με διαχρονικές αξίες και δημιουργικά μηνύματα. Έτσι μόνον μπορούν να κινητοποιηθούν οι ζωτικές δυνάμεις μιας κοινωνίας και να προσανατολισθούν στη δημιουργία ευκαιριών για τους ικανούς και τους άξιους.
Κυρίες και κύριοι,
Θα ήθελα στο σημείο αυτό να αναφέρω ότι όλοι οι άνθρωποι του τραπεζικού μας Οργανισμού ενστερνιζόμαστε τις ιδέες αυτές και προσπαθούμε να τις μετουσιώνουμε καθημερινά σε πράξη.
Οι 18.000 και πλέον άνθρωποί μας διακρίνονται καθημερινά για το ζήλο και τη συνέπειά τους, τη διαρκή προσπάθεια βελτίωσης των προσωπικών τους ικανοτήτων, καθώς και την επιδίωξη της ποιότητας και του καλύτερου αποτελέσματος, πάντα με ήθος και δημιουργική φιλοδοξία. Όλα αυτά τα χρόνια δημιουργήσαμε χιλιάδες νέες θέσεις εργασίας για νέους ανθρώπους, με ταλέντο και με έντονη την ανάγκη της δημιουργίας και της βελτίωσης των ικανοτήτων τους. Λειτουργούμε πάντα με γνώμονα δύο θεμελιώδεις παράγοντες που αντανακλούν τις αρχές και αξίες του Ομίλου μας: την αξία της συνεχούς προσπάθειας και την αξία της αναγνώρισης και της επιβράβευσης της συνεισφοράς του καθένα στη συλλογική επιτυχία. Οι αξίες αυτές δεν μπορούν παρά να έχουν κεντρικό ρόλο σ’ ένα αξιοκρατικό και ανθρωποκεντρικό σύστημα, όπως αυτό που έχουμε θεμελιώσει.
Παράλληλα, αισθανόμαστε πως, στο πλαίσιο των πολυσχιδών δραστηριοτήτων μας, έχουμε την υποχρέωση της θετικής και ουσιαστικής κοινωνικής συνεισφοράς. Γι’ αυτό και υποστηρίζουμε συγκεκριμένα προγράμματα εταιρικής κοινωνικής ευθύνης, σε τομείς όπως είναι η Παιδεία, ο Πολιτισμός, ο Αθλητισμός, το Περιβάλλον και η Κοινωνία. Ιδιαίτερα για τους νέους υλοποιούμε με συνέπεια μια σειρά πρωτοβουλιών και προγραμμάτων που εστιάζουν στις ανάγκες της εποχής. Αξίζει να αναφερθώ ιδιαίτερα στην πρωτοβουλία που ανακοινώσαμε πρόσφατα σε συνεργασία με το Corallia για την ώθηση της νεανικής επιχειρηματικότητας. Επίσης, να αναφέρω το πρόγραμμα KAINOTOMEIS.GR που υλοποιούμε για δεύτερη χρονιά σε συνεργασία με τον ΣΕΒ και έχει ως στόχο την ανάδειξη καινοτόμων ιδεών και νέων ερευνητών στη χώρα μας. Το πρόγραμμα υποτροφιών του Alba και του Πανεπιστημίου Πειραιώς καθώς και το πρωτοποριακό πρόγραμμα χρηματοοικονομικής εκπαίδευσης των νέων μέσα από την ιστοσελίδα MONEYPEDIA.GR που δημιουργήσαμε σε συνεργασία με το Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών. Για εμάς στην Eurobank η κατάρτιση των νέων, και η δημιουργία ευκαιριών ανάδειξης των ικανοτήτων τους, αποτελούν την πιο κρίσιμη προτεραιότητα – το οξυγόνο για την προοπτική και την ευημερία του τόπου μας.
Στη σημερινή μας εκδήλωση έχουμε την χαρά να βραβεύουμε 394 νέους και νέες από την Αττική και από νησιά του Αιγαίου που σπουδάζουν στην Αθήνα. Για το σχολικό έτος 2011 – 2012 έχουμε συνολικά βραβεύσει 1.169 αριστούχους μαθητές από όλη την Ελλάδα σε ειδικές τελετές σε όλη την επικράτεια.
Θα ήθελα και πάλι να σας συγχαρώ και να σας ευχαριστήσω γιατί μας δίνετε την δυνατότητα να αισιοδοξούμε. Θα ήθελα επίσης να συγχαρώ τους δασκάλους και τους γονείς σας που στέκονται δίπλα σας, αφανείς ήρωες και συμπαραστάτες, στηρίζοντας τις προσπάθειές σας και ενθαρρύνοντας τα όνειρά σας.
Σας ευχαριστώ όλους για την παρουσία σας και σας εύχομαι καλή επιτυχία στις σπουδές σας. Κλείνοντας θα ήθελα να ευχαριστήσω ιδιαίτερα έναν διακεκριμένο άνθρωπο των ελληνικών γραμμάτων, τον ποιητή κ. Μάνο Ελευθερίου που αποδέχθηκε την πρόσκλησή μας και μας τιμά με την παρουσία του.
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών