γράφει : ΜΑΡΙΝΑ ΦΟΥΝΤΑ
Ναι μεν αλλά από τη Eurobank, όσον αφορά στην πορεία του κρατικού προϋπολογισμού. Όπως αναφέρει στην τελευταία ανάλυσή της με τίτλο "7ημέρες οικονομία", συνιστά θετική εξέλιξη το πλεόνασμα που εμφάνισε ο κρατικός προϋπολογισμός τον Ιανουάριο, αλλά η διατηρησιμότητα του είναι αμφίβολη.
Όπως χαρακτηριστικά σημειώνει η Eurobank:
• Το πλεόνασμα οφείλεται σε μείωση πρωτογενών δαπανών, μείωση δαπανών του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων και μείωση των επιστροφών φόρων.
• Οι μειωμένες επιστροφές φόρων του Ιανουαρίου επιβαρύνουν τις αντίστοιχες υποχρεώσεις των επόμενων μηνών και οι μειωμένες δαπάνες του ΠΔΕ επιβαρύνουν τη ρευστότητα της ελληνικής οικονομίας.
• Η βελτίωση των εσόδων του προϋπολογισμού θα κρίνει την επίτευξη των δημοσιονομικών στόχων του 2013.
• Πολύ υψηλότεροι των αναμενόμενων οι ευρωπαϊκοί διαρθρωτικοί πόροι που εξασφάλισε η Ελλάδα για την περίοδο 2014-20. Η αποτελεσματική αξιοποίηση τους κλειδί για την ανάπτυξη.
• Ο πληθωρισμός κινείται σε ιστορικά χαμηλά επίπεδα τον Ιανουάριο 2013. Το εμπορικό έλλειμμα το 2012 έκλεισε στο χαμηλότερο σημείο της δεκαετίας.
• Αυτή την εβδομάδα θα κριθεί η καταβολή της δόσης των €2,8 δισ. του Φεβρουαρίου 2013.
Το πλεόνασμα του κρατικού προϋπολογισμού τον Ιανουάριο του 2013 δεν είναι διατηρήσιμο
Σύμφωνα με τα στοιχεία της Κεντρικής Κυβέρνησης για τον Ιανουάριο του 2013, το ισοζύγιο του κρατικού προϋπολογισμού σε τροποποιημένη ταμειακή βάση ήταν πλεονασματικό κατά €0.2 δισ. και μειωμένο τόσο σε σχέση με την αντίστοιχη περσινή περίοδο κατά -132,4% όσο και με τον αντίστοιχο μηνιαίο στόχο του Προϋπολογισμού του 2013 κατά 118,2%. Τον Ιανουάριο του 2012 το ισοζύγιο του κρατικού προϋπολογισμού κατέγραφε έλλειμμα €0,5 δισ. και ότι ο αντίστοιχος μηνιαίος στόχος στον Προϋπολογισμό του 2013 ήταν για έλλειμμα €0,9 δισ..
Το πλεόνασμα του κρατικού προϋπολογισμού τον Ιανουάριο του 2013 αν και σημαντικό για ψυχολογικούς λόγους αφού σηματοδοτεί την επιτυχία της δημοσιονομικής σύγκλισης δεν είναι διατηρήσιμο αφού στηρίζεται, πέρα από την μείωση των πρωτογενών δαπανών, και:
• Στην μείωση των επιστροφών φόρων.
• Στις μειωμένες δαπάνες του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων (ΠΔΕ).
Αν κάνουμε την υπόθεση εργασίας ότι οι επιστροφές φόρων παρέμεναν στα περσινά επίπεδα και ότι οι δαπάνες του ΠΔΕ ακολουθούσαν τον στόχο του Προϋπολογισμού του 2013 τότε το πρωτογενές ισοζύγιο θα ήταν προφανώς αρνητικό. Σε κάθε περίπτωση, οι μειωμένες επιστροφές φόρων τον Ιανουάριο του 2013 θα επιβαρύνουν τις αντίστοιχες υποχρεώσεις των επόμενων μηνών ενώ οι μειωμένες δαπάνες του ΠΔΕ θα επιβαρύνουν τη ρευστότητα της ελληνικής οικονομίας.
Το πρωτογενές ισοζύγιο της κεντρικής κυβέρνησης για τον Ιανουάριο του 2013 ήταν πλεονασματικό και διαμορφώθηκε στα €0,4 δισ. Στην αντίστοιχη περίοδο του 2012 το πρωτογενές έλλειμμα της Κεντρικής Κυβέρνησης ήταν €0,03 δισ. ενώ και ο αντίστοιχος στόχος του Προϋπολογισμού του 2013 ήταν για έλλειμμα €0,4 δισ.
Πιο αναλυτικά, τα καθαρά έσοδα του κρατικού προϋπολογισμού για τον Ιανουάριο του 2013 ανήλθαν σε €4,4 δισ. μειωμένα κατά -9,4% σε ετήσια βάση. Σε σύγκριση με τον αντίστοιχο στόχο του Προϋπολογισμού του 2013 τα καθαρά έσοδα εμφανίζονται ελαφρά αυξημένα κατά 0,4%. Σημειώστε εδώ ότι οι επιστροφές φόρων για τον Ιανουάριο του 2013 ήταν μειωμένες τόσο σε ετήσια βάση κατά -72,4% όσο και σε σχέση με τον αντίστοιχο μηνιαίο στόχο του Προϋπολογισμού του 2013 κατά -85,5%. Αν υποθέσουμε ότι οι επιστροφές φόρων παρέμεναν στα περσινά επίπεδα τότε η μείωση στα καθαρά έσοδα θα ήταν -13,1% σε ετήσια βάση. Αν υποθέσουμε ότι οι επιστροφές φόρων ήταν ίσες με τον στόχο του Προϋπολογισμού του 2013 τότε η μείωση των καθαρών εσόδων θα ανερχόταν σε -14,9% σε ετήσια βάση.
Σύμφωνα με πληροφορίες από το Υπουργείο Οικονομικών τα έσοδα από τον φόρο εισοδήματος εμφανίζονται αυξημένα εξαιτίας της πρόσφατης αλλαγής στην φορολογική κλίμακα (σε ισχύ από την 1η Ιανουαρίου 2013) αλλά σημαντική μείωση παρουσιάζεται στα έσοδα από τους έμμεσους φόρους (ΦΠΑ, ειδικοί φόροι κατανάλωσης, κτλ) εξαιτίας της μείωσης της οικονομικής δραστηριότητας αλλά και των αδυναμιών του φοροεισπρακτικού μηχανισμού. Τα έσοδα του ΠΔΕ μειώθηκαν κατά -4,6% σε ετήσια βάση και υπολείπονται -23,2% του αντίστοιχου στόχου για τον Ιανουάριο του 2013.
Από την άλλη πλευρά, οι δαπάνες του τακτικού προϋπολογισμού για τον Ιανουάριο του 2013 ανήλθαν σε €4,2 δισ. μειωμένες κατά -21,1% σε ετήσια βάση και -18,0% σε σχέση με τον αντίστοιχο μηνιαίο στόχο του Προϋπολογισμού του 2013. Αντίστοιχα, οι πρωτογενείς δαπάνες για τον Ιανουάριο του 2013 ήταν €3,9 δισ. μειωμένες κατά -18,8% σε ετήσια βάση και -14,7% σε σχέση με τον αντίστοιχο μηνιαίο στόχο του Προϋπολογισμού του 2013. Οι δαπάνες για τόκους ήταν μειωμένες κατά -47,7% σε ετήσια βάση και -48,0% σε σχέση με τον αντίστοιχο μηνιαίο στόχο του Προϋπολογισμού του 2013. Βέβαια σε αυτό το σημείο θα πρέπει να σημειωθεί ότι ο Προϋπολογισμός του 2013 καταρτίστηκε πριν από το Πρόγραμμα Επαναγοράς Ομολόγων (Δεκέμβριος 2012) και συνεπώς δεν περιλαμβάνει στους στόχους για τις δαπάνες τόκων και τη μείωση που επήλθε από την επαναγορά των ελληνικών ομολόγων. Θεωρούμε απαραίτητη την αναπροσαρμογή των στόχων για τις δαπάνες τόκων και το συνολικό έλλειμμα με βάση τα αποτελέσματα του προγράμματος επαναγοράς ομολόγων. Με την ολοκλήρωση της συγκεκριμένης αναθεώρησης θα έχουμε μια καλύτερη εικόνα για τους μηνιαίους στόχους του ελλείμματος για το 2013.
Οι δαπάνες του ΠΔΕ αυξήθηκαν κατά 36,7% σε ετήσια βάση. Σε απόλυτα νούμερα η συγκεκριμένη αύξηση είναι πολύ μικρή αφού αντιστοιχεί μόλις σε €14 εκατομμύρια. Οι δαπάνες του ΠΔΕ όμως μειώθηκαν κατά -66.5% σε σχέση με τον αντίστοιχο στόχο για τον Ιανουάριο του 2013. Ουσιαστικά εδώ έχουμε μια ακόμη επανάληψη της συνηθισμένης πρακτικής μείωσης των δαπανών του ΠΔΕ. Σίγουρα η συνέχιση της συγκεκριμένης πρακτικής δυσχεραίνει τις συνθήκες ρευστότητας στην ελληνική οικονομία.
Σύμφωνα με την Αναθεώρηση του Μεσοπρόθεσμου Προγράμματος 2013-16 που κατατέθηκε την προηγούμενη εβδομάδα στο ελληνικό κοινοβούλιο το έλλειμμα Γενικής Κυβέρνησης (κατά ESA95) του 2013 εκτιμάται στο -4.3% του ΑΕΠ ενώ το πρωτογενές έλλειμμα εκτιμάται στο 0,3% του ΑΕΠ. Θεωρούμε όποια πρόβλεψη σχετικά με την επίτευξη των παραπάνω στόχων του 2013 ως παρακινδυνευμένη με βάση τα διαθέσιμα στοιχεία του Ιανουαρίου του 2013. Το κρίσιμο μέγεθος όμως για την επόμενη περίοδο είναι τα έσοδα του προϋπολογισμού. Αν συνεχίσουν να μειώνονται τότε η επίτευξη των στόχων θα τεθεί σε σοβαρό κίνδυνο. Η κυβέρνηση είναι αναγκαίο να στρέψει το ενδιαφέρον της στην αύξηση των φορολογικών εσόδων μέσω της βελτίωσης τοου φοροεισπρακτικού και ελεγκτικού μηχανισμού. Με άλλα λόγια, η εφαρμογή των μεταρρυθμίσεων που αφορούν το φοροεισπρακτικό σύστημα είναι πιο επιτακτική από ποτέ. Κρίσιμος σε αυτό το σημείο θα είναι και ο ρόλος του νεοδιοριθέντος Γενικού Γραμματέα Εσόδων Χ. Θεοχάρη.
Η απόφαση για την καταβολή της δόσης του Φεβρουαρίου 2013 θα ληφθεί την 21η Φεβρουαρίου 2013 μετά την υλοποίηση των προαπαιτούμενων διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων
Στο χθεσινό Eurogroup ο Υπουργός Οικονομικών Γ. Στουρνάρας ενημέρωσε τους ομολόγους του στην Ευρωπαϊκή Ένωση για την πρόοδο της ελληνικής κυβέρνησης όσον αφορά τις προαπαιτούμενες διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις που θα επιτρέψουν την καταβολή της δόσης των €2,8 δισ. του Φεβρουαρίου 2013 από το δάνειο του EFSF. Η απόφαση για την καταβολή της δόσης αναμένεται να ληφθεί από το Euro Working Group την 21η Φεβρουαρίου 2013 με δεδομένο ότι η κυβέρνηση θα έχει ολοκλήρωσει μέχρι τότε την υλοποίηση των προαπαιτούμενων διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων.
Η ελληνική κυβέρνηση κατέθεσε στο ελληνικό κοινοβούλιο την προηγούμενη εβδομάδα το νομοσχέδιο που περιλαμβάνει τις προαπαιτούμενες διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις. Θεωρούμε ότι δεν θα υπάρξει πρόβλημα για την καταβολή της δόσης των €2,8 δισ. με δεδομένο ότι μέχρι την 21η Φεβρουαρίου θα έχει ψηφιστεί το σχετικό νομοσχέδιο.
Ποιο αναλυτικά, το νομοσχέδιο που κατέθεσε η κυβέρνηση την προηγούμενη εβδομάδα (με τίτλο «Έγκριση της επικαιροποίησης του Μεσοπρόθεσμου Πλαισίου Δημοσιονομικής Στρατηγικής 2013-2016») περιλαμβάνει:
• Την αναθεώρηση-επικαιροποίηση του ΜΠΔΣ 2013-2016.
• Τα ανώτατα όρια δαπανών των υπουργείων.
Τα βασικά σημεία του αναθεωρημένου ΜΠΔΣ 2013-16 περιλαμβάνουν:
• Έλλειμμα Γενικής Κυβέρνησης (ESA95) στο -4,3% του ΑΕΠ το 2013, στο -2,8% το 2014, στο -3,7% του ΑΕΠ το 2015 και στο -2,3% του ΑΕΠ το 2016.
• Πρωτογενές πλεόνασμα της Γενικής Κυβέρνησης το 2013 στο 0,3% του ΑΕΠ το 2013, στο 2,4% το 2014, στο 2,0% του ΑΕΠ το 2015 και στο 3,2% του ΑΕΠ το 2016. Να σημειωθεί εδώ ότι σύμφωνα με την πρόσφατη έκθεση του ΔΝΤ για το ελληνικό πρόγραμμα το πρωτογενές έλλειμμα για το 2015 και το 2016 εκτιμάται στο 3,0% και 4,5% του ΑΕΠ. Στο αρχικό ΜΠΔΣ 2013-16 (Νοέμβριος 2012) για την επίτευξη των στόχων για το πρωτογενές έλλειμμα του 2015-16 απαιτούνταν περίπου 4,6 δις επιπλέον των μέτρων που έχουν ήδη ληφθεί για την περίοδο 2013-16. Στο νομοσχέδιο που κατατέθηκε στο κοινοβούλιο δεν υπάρχει αναφορά στο συγκεκριμένο χρηματοδοτικό κενό. Θεωρούμε ότι αυτή η παράληψη δεν είναι τυχαία και ίσως σχετίζεται με την προσπάθεια της κυβέρνησης να εξασφαλίσει άλλους τρόπους για την κάλυψη του χρηματοδοτικού κενού.
• Ονομαστικό ΑΕΠ στα €183,1 δισ. το 2013, στα €182,7 δισ. το 2014, στα €187,8 δισ. το 2015 και στα €196,5 δισ. το 2016.
• Χρέος της Γενικής Κυβέρνησης αναμένεται να διαμορφωθεί το 2013 στο 174,2% του ΑΕΠ, στο 174,7% του ΑΕΠ το 2014, στο 171,5 % του ΑΕΠ το 2015 και στο 164,0% του ΑΕΠ το 2016.
• Για την περίοδο 2013-2016: Παρεμβάσεις δαπανών στα €9,7 δισ. και παρεμβάσεις εσόδων στα €3,6 δισ. Τα σχετικά νούμερα στο ΜΠΔΣ2013-16 του Νοεμβρίου 2012 ήταν €10,4 δισ. (Δαπάνες) και €3,9 δισ. (Έσοδα).
• Σύνολο των παρεμβάσεων την περίοδο 2013-2016, στα €13,4 δισ. από €14,2 δισ. στο ΜΠΔΣ 2013-16 του Νοεμβρίου 2012. Ποιο αναλυτικά:
o Για το 2013 και 2014 παρεμβάσεις €9,6 δισ. και €3,7 δισ. αντίστοιχα. Τα σχετικά νούμερα στο ΜΠΔΣ 2013-16 του Νοεμβρίου 2012 ήταν €9,4 δισ. (2013) και €4,2 δισ. (2014).
o Για το 2015 η απόδοση των μέτρων θα είναι αρνητική κατά €0,04 δισ. κυρίως εξαιτίας αύξησης των αμυντικών δαπανών. Το σχετικό νούμερο στο ΜΠΔΣ 2013-16 του Νοεμβρίου 2012 ήταν €0,5 δισ.
o Για το 2016 προβλέπονται μέτρα €0,16 δισ.. Το σχετικό νούμερο στο ΜΠΔΣ 2013-16 του Νοεμβρίου 2012 ήταν €0,16 δισ.
Όσον αφορά τα ανώτατα όρια δαπανών, αυτά είναι δεσμευτικά για την περίοδο 2013-14 αλλά σε περίπτωση επίτευξης καλύτερου πρωτογενούς αποτελέσματος σε σχέση με τον στόχο (και με δεδομένο ότι το τελευταίο θα είναι διατηρήσιμο) τότε θα υπάρξει αναπροσαρμογή των ορίων με στόχο την ελάφρυνση των χαμηλότερων εισοδηματικών στρωμάτων.
Η αναταραχή στον νότο της Ευρωζώνης (εκλογές στην Ιταλία, οικονομικά σκάνδαλα στην Ισπανία) σε συνδυασμό με την κακή πορεία των εσόδων του Προϋπολογισμού του 2013 και τις φήμες για καθυστέρηση στην καταβολή της δόσης του Φεβρουαρίου και του Μαρτίου 2013 έχουν οδηγήσει σε αύξηση των περιθωρίων των αποδόσεων
των 10-ετών ελληνικών ομολόγων έναντι των αντίστοιχων γερμανικών τίτλων. Την 11η Φεβρουαρίου 2013 το ελληνικό περιθώριο αποδόσεων ήταν στις 959,3 μ.β.., αυξημένο κατά 3,0% σε εβδομαδιαία βάση.
Η κυβέρνηση είναι αναγκαίο όμως να επιταχύνει και την προσπάθεια για την ολοκλήρωση των προαπαιτούμενων μεταρρυθμίσεων για την καταβολή της δόσης του Μαρτίου 2013 (€2,8 δισ.). Οι συγκεκριμένες μεταρρυθμίσεις παρουσιάζουν σημαντικό βαθμό δυσκολίας ως προς την υλοποίηση τους αφού περιλαμβάνουν την απομάκρυνση δημοσιών υπαλλήλων και την περαιτέρω μείωση της φαρμακευτικής δαπάνης μέσω αναπροσαρμογής της λίστας φαρμάκων (αλλαγές τόσο στη σύνθεση της λίστας όσο και στις τιμές των φαρμάκων) .
Ευρωπαϊκοί διαρθρωτικοί πόροι 2014-2020
Στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο (7/8 Φεβρουαρίου 2013) ολοκληρώθηκαν οι διαπραγματεύσεις για το Πολυετές Δημοσιονομικό Πλαίσιο της ΕΕ για το 2014-2020. Το συνολικό ύψος των δαπανών θα φτάσει τα €960δισ. σε σταθερές τιμές 2011 ή 1% του Ακαθάριστου Εθνικού Εισοδήματος, για την ΕΕ-28 (ΕΕ-27 συν την Κροατία). Το τελικό ύψος του ΠΔΠ είναι μικρότερο της αρχικής πρότασης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής του Ιουλίου 2011, ύψους €1.033δισ. ή 1,08% του ΑΕΕ, καθώς υπερίσχυσαν οι απόψεις εκείνων που με επικεφαλής την Μ. Βρετανία ζητούσαν περικοπές.
Η Ελλάδα, όπως είχαμε αναφέρει και παλαιότερα , διέτρεχε τον κίνδυνο να λάβει σημαντικά μειωμένο ποσό από τα διαρθρωτικά ταμεία της Ε.Ε., καθώς επισήμως η κατανομή των κονδυλίων θα βασιζόταν σε στοιχεία για το περιφερειακό ΑΕΠ των ετών 2007-2009. Με βάση την αρχική πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (των €1.033δισ.) η Ελλάδα θα μπορούσε να λάβει κατά προσέγγιση €12δισ. για πολιτικές συνοχής, από τα €20,1δισ. του 2007-2013. Καθώς ο συνολικός προϋπολογισμός της Ε.Ε. μειώθηκε περαιτέρω οι εξελίξεις θα μπορούσε να είναι ακόμα χειρότερες. Η μείωση των διατιθέμενων πόρων σε σχέση με την προηγούμενη περίοδο ήταν αναπόφευκτη. Παρόλα αυτά η ελληνική πλευρά κατάφερε να εξασφαλίσει σημαντικά κεφάλαια από τον ευρωπαϊκό προϋπολογισμό: €14,6δισ. θα είναι διαθέσιμα για τις διαρθρωτικές πολιτικές. Η μείωση κατά 27% σε σχέση με την προηγούμενη περίοδο είναι μεγάλη, θα μπορούσε όμως δεδομένων των συνθηκών να είναι πολύ μεγαλύτερη. Η αξιοποίηση των κεφαλαίων αυτών, όπως και των εναπομεινάντων του ΕΣΠΑ 2007-13, είναι κρίσιμη για την επίτευξη διατηρήσιμων ρυθμών ανάπτυξης.
Σε αυτά θα πρέπει να προστεθούν €1,8δισ. για την αγροτική ανάπτυξη (εκτός επιδοτήσεων). Επιπλέον σημαντική εξέλιξη ήταν η πρόβλεψη για αναθεώρηση της κατανομής των πόρων το 2016, οπότε θα ληφθούν υπόψη τα πιο πρόσφατα διαθέσιμα στοιχεία για το περιφερειακό ΑΕΠ. Η κυβέρνηση ανακοίνωσε ότι η Ελλάδα θα μπορούσε να λάβει επιπλέον €2δισ. από αυτή την αναθεώρηση, αν και κανείς θα πρέπει να είναι επιφυλακτικός για το τελικό ποσό. Ένα νέο ευρωπαϊκό ταμείο που θα συσταθεί για την αντιμετώπιση της ανεργίας των νέων θα μπορούσε να αποτελέσει πηγή για επιπλέον πόρους, καθώς €6δισ. θα είναι διαθέσιμα για περιφέρειες όπου η ανεργία των νέων υπερβαίνει το 25%. Η Ελλάδα τον Οκτώβριο 2012 θυμίζουμε πως είχε την υψηλότερη ανεργία στους νέους στην ΕΕ-27: 57,6%. Συνολικά η Ελλάδα θα μπορούσε υπό προϋποθέσεις να λάβει μέχρι και €20δισ. από τα διαρθρωτικά ταμεία την περίοδο 2014-2020.
Σημαντικές επίσης ήταν οι αποφάσεις που αφορούν την υλοποίηση του νέου προγράμματος και οι οποίες θα διευκολύνουν πολύ την ελληνική πλευρά. Το ποσοστό συγχρηματοδότησης για χώρες που βρίσκονται σε προγράμματα δημοσιονομικής προσαρμογής θα μπορεί να αυξηθεί κατά 10 π.μ.. Θυμίζουμε ότι αυτό ισχύει και τώρα για την Ελλάδα, καθώς με πρόσφατες αποφάσεις της Ε.Ε. το ποσοστό συγχρηματοδότησης έχει αυξηθεί στο 95% από 85% στα πλαίσια του ΕΣΠΑ 2007-2013. Ακόμα, για τις περιφέρειες Αττικής και Κεντρικής Μακεδονίας ενώ το ποσοστό συγχρηματοδότησης θα έπρεπε να είναι 50% και 60% αντίστοιχα, θα είναι 80%. Η Ελλάδα θα εισπράξει επίσης μεγαλύτερες προκαταβολές κατά την έναρξη των προγραμμάτων (1,5% τον πρώτο χρόνο, 1,5% το δεύτερο και 1% τον τρίτο αντί για 1% κάθε έτος). Τέλος θα ισχύει ο κανόνας Ν+3 αντί για τον κανόνα Ν+2 (ένα έργο θα πρέπει να έχει ολοκληρωθεί μέχρι το τέλος του τρίτου ημερολογιακού χρόνου από το έτος υπογραφής της σχετικής σύμβασης), για το σύνολο της περιόδου (σε αντίθεση με την προηγούμενη περίοδο όπου ίσχυε μόνο για τα έργα των πρώτων ετών 2007-2010), δίνοντας έναν επιπλέον χρόνο για την υλοποίηση ενός έργου.
www.bankingnews.gr
• Το πλεόνασμα οφείλεται σε μείωση πρωτογενών δαπανών, μείωση δαπανών του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων και μείωση των επιστροφών φόρων.
• Οι μειωμένες επιστροφές φόρων του Ιανουαρίου επιβαρύνουν τις αντίστοιχες υποχρεώσεις των επόμενων μηνών και οι μειωμένες δαπάνες του ΠΔΕ επιβαρύνουν τη ρευστότητα της ελληνικής οικονομίας.
• Η βελτίωση των εσόδων του προϋπολογισμού θα κρίνει την επίτευξη των δημοσιονομικών στόχων του 2013.
• Πολύ υψηλότεροι των αναμενόμενων οι ευρωπαϊκοί διαρθρωτικοί πόροι που εξασφάλισε η Ελλάδα για την περίοδο 2014-20. Η αποτελεσματική αξιοποίηση τους κλειδί για την ανάπτυξη.
• Ο πληθωρισμός κινείται σε ιστορικά χαμηλά επίπεδα τον Ιανουάριο 2013. Το εμπορικό έλλειμμα το 2012 έκλεισε στο χαμηλότερο σημείο της δεκαετίας.
• Αυτή την εβδομάδα θα κριθεί η καταβολή της δόσης των €2,8 δισ. του Φεβρουαρίου 2013.
Το πλεόνασμα του κρατικού προϋπολογισμού τον Ιανουάριο του 2013 δεν είναι διατηρήσιμο
Σύμφωνα με τα στοιχεία της Κεντρικής Κυβέρνησης για τον Ιανουάριο του 2013, το ισοζύγιο του κρατικού προϋπολογισμού σε τροποποιημένη ταμειακή βάση ήταν πλεονασματικό κατά €0.2 δισ. και μειωμένο τόσο σε σχέση με την αντίστοιχη περσινή περίοδο κατά -132,4% όσο και με τον αντίστοιχο μηνιαίο στόχο του Προϋπολογισμού του 2013 κατά 118,2%. Τον Ιανουάριο του 2012 το ισοζύγιο του κρατικού προϋπολογισμού κατέγραφε έλλειμμα €0,5 δισ. και ότι ο αντίστοιχος μηνιαίος στόχος στον Προϋπολογισμό του 2013 ήταν για έλλειμμα €0,9 δισ..
Το πλεόνασμα του κρατικού προϋπολογισμού τον Ιανουάριο του 2013 αν και σημαντικό για ψυχολογικούς λόγους αφού σηματοδοτεί την επιτυχία της δημοσιονομικής σύγκλισης δεν είναι διατηρήσιμο αφού στηρίζεται, πέρα από την μείωση των πρωτογενών δαπανών, και:
• Στην μείωση των επιστροφών φόρων.
• Στις μειωμένες δαπάνες του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων (ΠΔΕ).
Αν κάνουμε την υπόθεση εργασίας ότι οι επιστροφές φόρων παρέμεναν στα περσινά επίπεδα και ότι οι δαπάνες του ΠΔΕ ακολουθούσαν τον στόχο του Προϋπολογισμού του 2013 τότε το πρωτογενές ισοζύγιο θα ήταν προφανώς αρνητικό. Σε κάθε περίπτωση, οι μειωμένες επιστροφές φόρων τον Ιανουάριο του 2013 θα επιβαρύνουν τις αντίστοιχες υποχρεώσεις των επόμενων μηνών ενώ οι μειωμένες δαπάνες του ΠΔΕ θα επιβαρύνουν τη ρευστότητα της ελληνικής οικονομίας.
Το πρωτογενές ισοζύγιο της κεντρικής κυβέρνησης για τον Ιανουάριο του 2013 ήταν πλεονασματικό και διαμορφώθηκε στα €0,4 δισ. Στην αντίστοιχη περίοδο του 2012 το πρωτογενές έλλειμμα της Κεντρικής Κυβέρνησης ήταν €0,03 δισ. ενώ και ο αντίστοιχος στόχος του Προϋπολογισμού του 2013 ήταν για έλλειμμα €0,4 δισ.
Πιο αναλυτικά, τα καθαρά έσοδα του κρατικού προϋπολογισμού για τον Ιανουάριο του 2013 ανήλθαν σε €4,4 δισ. μειωμένα κατά -9,4% σε ετήσια βάση. Σε σύγκριση με τον αντίστοιχο στόχο του Προϋπολογισμού του 2013 τα καθαρά έσοδα εμφανίζονται ελαφρά αυξημένα κατά 0,4%. Σημειώστε εδώ ότι οι επιστροφές φόρων για τον Ιανουάριο του 2013 ήταν μειωμένες τόσο σε ετήσια βάση κατά -72,4% όσο και σε σχέση με τον αντίστοιχο μηνιαίο στόχο του Προϋπολογισμού του 2013 κατά -85,5%. Αν υποθέσουμε ότι οι επιστροφές φόρων παρέμεναν στα περσινά επίπεδα τότε η μείωση στα καθαρά έσοδα θα ήταν -13,1% σε ετήσια βάση. Αν υποθέσουμε ότι οι επιστροφές φόρων ήταν ίσες με τον στόχο του Προϋπολογισμού του 2013 τότε η μείωση των καθαρών εσόδων θα ανερχόταν σε -14,9% σε ετήσια βάση.
Σύμφωνα με πληροφορίες από το Υπουργείο Οικονομικών τα έσοδα από τον φόρο εισοδήματος εμφανίζονται αυξημένα εξαιτίας της πρόσφατης αλλαγής στην φορολογική κλίμακα (σε ισχύ από την 1η Ιανουαρίου 2013) αλλά σημαντική μείωση παρουσιάζεται στα έσοδα από τους έμμεσους φόρους (ΦΠΑ, ειδικοί φόροι κατανάλωσης, κτλ) εξαιτίας της μείωσης της οικονομικής δραστηριότητας αλλά και των αδυναμιών του φοροεισπρακτικού μηχανισμού. Τα έσοδα του ΠΔΕ μειώθηκαν κατά -4,6% σε ετήσια βάση και υπολείπονται -23,2% του αντίστοιχου στόχου για τον Ιανουάριο του 2013.
Από την άλλη πλευρά, οι δαπάνες του τακτικού προϋπολογισμού για τον Ιανουάριο του 2013 ανήλθαν σε €4,2 δισ. μειωμένες κατά -21,1% σε ετήσια βάση και -18,0% σε σχέση με τον αντίστοιχο μηνιαίο στόχο του Προϋπολογισμού του 2013. Αντίστοιχα, οι πρωτογενείς δαπάνες για τον Ιανουάριο του 2013 ήταν €3,9 δισ. μειωμένες κατά -18,8% σε ετήσια βάση και -14,7% σε σχέση με τον αντίστοιχο μηνιαίο στόχο του Προϋπολογισμού του 2013. Οι δαπάνες για τόκους ήταν μειωμένες κατά -47,7% σε ετήσια βάση και -48,0% σε σχέση με τον αντίστοιχο μηνιαίο στόχο του Προϋπολογισμού του 2013. Βέβαια σε αυτό το σημείο θα πρέπει να σημειωθεί ότι ο Προϋπολογισμός του 2013 καταρτίστηκε πριν από το Πρόγραμμα Επαναγοράς Ομολόγων (Δεκέμβριος 2012) και συνεπώς δεν περιλαμβάνει στους στόχους για τις δαπάνες τόκων και τη μείωση που επήλθε από την επαναγορά των ελληνικών ομολόγων. Θεωρούμε απαραίτητη την αναπροσαρμογή των στόχων για τις δαπάνες τόκων και το συνολικό έλλειμμα με βάση τα αποτελέσματα του προγράμματος επαναγοράς ομολόγων. Με την ολοκλήρωση της συγκεκριμένης αναθεώρησης θα έχουμε μια καλύτερη εικόνα για τους μηνιαίους στόχους του ελλείμματος για το 2013.
Οι δαπάνες του ΠΔΕ αυξήθηκαν κατά 36,7% σε ετήσια βάση. Σε απόλυτα νούμερα η συγκεκριμένη αύξηση είναι πολύ μικρή αφού αντιστοιχεί μόλις σε €14 εκατομμύρια. Οι δαπάνες του ΠΔΕ όμως μειώθηκαν κατά -66.5% σε σχέση με τον αντίστοιχο στόχο για τον Ιανουάριο του 2013. Ουσιαστικά εδώ έχουμε μια ακόμη επανάληψη της συνηθισμένης πρακτικής μείωσης των δαπανών του ΠΔΕ. Σίγουρα η συνέχιση της συγκεκριμένης πρακτικής δυσχεραίνει τις συνθήκες ρευστότητας στην ελληνική οικονομία.
Σύμφωνα με την Αναθεώρηση του Μεσοπρόθεσμου Προγράμματος 2013-16 που κατατέθηκε την προηγούμενη εβδομάδα στο ελληνικό κοινοβούλιο το έλλειμμα Γενικής Κυβέρνησης (κατά ESA95) του 2013 εκτιμάται στο -4.3% του ΑΕΠ ενώ το πρωτογενές έλλειμμα εκτιμάται στο 0,3% του ΑΕΠ. Θεωρούμε όποια πρόβλεψη σχετικά με την επίτευξη των παραπάνω στόχων του 2013 ως παρακινδυνευμένη με βάση τα διαθέσιμα στοιχεία του Ιανουαρίου του 2013. Το κρίσιμο μέγεθος όμως για την επόμενη περίοδο είναι τα έσοδα του προϋπολογισμού. Αν συνεχίσουν να μειώνονται τότε η επίτευξη των στόχων θα τεθεί σε σοβαρό κίνδυνο. Η κυβέρνηση είναι αναγκαίο να στρέψει το ενδιαφέρον της στην αύξηση των φορολογικών εσόδων μέσω της βελτίωσης τοου φοροεισπρακτικού και ελεγκτικού μηχανισμού. Με άλλα λόγια, η εφαρμογή των μεταρρυθμίσεων που αφορούν το φοροεισπρακτικό σύστημα είναι πιο επιτακτική από ποτέ. Κρίσιμος σε αυτό το σημείο θα είναι και ο ρόλος του νεοδιοριθέντος Γενικού Γραμματέα Εσόδων Χ. Θεοχάρη.
Η απόφαση για την καταβολή της δόσης του Φεβρουαρίου 2013 θα ληφθεί την 21η Φεβρουαρίου 2013 μετά την υλοποίηση των προαπαιτούμενων διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων
Στο χθεσινό Eurogroup ο Υπουργός Οικονομικών Γ. Στουρνάρας ενημέρωσε τους ομολόγους του στην Ευρωπαϊκή Ένωση για την πρόοδο της ελληνικής κυβέρνησης όσον αφορά τις προαπαιτούμενες διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις που θα επιτρέψουν την καταβολή της δόσης των €2,8 δισ. του Φεβρουαρίου 2013 από το δάνειο του EFSF. Η απόφαση για την καταβολή της δόσης αναμένεται να ληφθεί από το Euro Working Group την 21η Φεβρουαρίου 2013 με δεδομένο ότι η κυβέρνηση θα έχει ολοκλήρωσει μέχρι τότε την υλοποίηση των προαπαιτούμενων διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων.
Η ελληνική κυβέρνηση κατέθεσε στο ελληνικό κοινοβούλιο την προηγούμενη εβδομάδα το νομοσχέδιο που περιλαμβάνει τις προαπαιτούμενες διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις. Θεωρούμε ότι δεν θα υπάρξει πρόβλημα για την καταβολή της δόσης των €2,8 δισ. με δεδομένο ότι μέχρι την 21η Φεβρουαρίου θα έχει ψηφιστεί το σχετικό νομοσχέδιο.
Ποιο αναλυτικά, το νομοσχέδιο που κατέθεσε η κυβέρνηση την προηγούμενη εβδομάδα (με τίτλο «Έγκριση της επικαιροποίησης του Μεσοπρόθεσμου Πλαισίου Δημοσιονομικής Στρατηγικής 2013-2016») περιλαμβάνει:
• Την αναθεώρηση-επικαιροποίηση του ΜΠΔΣ 2013-2016.
• Τα ανώτατα όρια δαπανών των υπουργείων.
Τα βασικά σημεία του αναθεωρημένου ΜΠΔΣ 2013-16 περιλαμβάνουν:
• Έλλειμμα Γενικής Κυβέρνησης (ESA95) στο -4,3% του ΑΕΠ το 2013, στο -2,8% το 2014, στο -3,7% του ΑΕΠ το 2015 και στο -2,3% του ΑΕΠ το 2016.
• Πρωτογενές πλεόνασμα της Γενικής Κυβέρνησης το 2013 στο 0,3% του ΑΕΠ το 2013, στο 2,4% το 2014, στο 2,0% του ΑΕΠ το 2015 και στο 3,2% του ΑΕΠ το 2016. Να σημειωθεί εδώ ότι σύμφωνα με την πρόσφατη έκθεση του ΔΝΤ για το ελληνικό πρόγραμμα το πρωτογενές έλλειμμα για το 2015 και το 2016 εκτιμάται στο 3,0% και 4,5% του ΑΕΠ. Στο αρχικό ΜΠΔΣ 2013-16 (Νοέμβριος 2012) για την επίτευξη των στόχων για το πρωτογενές έλλειμμα του 2015-16 απαιτούνταν περίπου 4,6 δις επιπλέον των μέτρων που έχουν ήδη ληφθεί για την περίοδο 2013-16. Στο νομοσχέδιο που κατατέθηκε στο κοινοβούλιο δεν υπάρχει αναφορά στο συγκεκριμένο χρηματοδοτικό κενό. Θεωρούμε ότι αυτή η παράληψη δεν είναι τυχαία και ίσως σχετίζεται με την προσπάθεια της κυβέρνησης να εξασφαλίσει άλλους τρόπους για την κάλυψη του χρηματοδοτικού κενού.
• Ονομαστικό ΑΕΠ στα €183,1 δισ. το 2013, στα €182,7 δισ. το 2014, στα €187,8 δισ. το 2015 και στα €196,5 δισ. το 2016.
• Χρέος της Γενικής Κυβέρνησης αναμένεται να διαμορφωθεί το 2013 στο 174,2% του ΑΕΠ, στο 174,7% του ΑΕΠ το 2014, στο 171,5 % του ΑΕΠ το 2015 και στο 164,0% του ΑΕΠ το 2016.
• Για την περίοδο 2013-2016: Παρεμβάσεις δαπανών στα €9,7 δισ. και παρεμβάσεις εσόδων στα €3,6 δισ. Τα σχετικά νούμερα στο ΜΠΔΣ2013-16 του Νοεμβρίου 2012 ήταν €10,4 δισ. (Δαπάνες) και €3,9 δισ. (Έσοδα).
• Σύνολο των παρεμβάσεων την περίοδο 2013-2016, στα €13,4 δισ. από €14,2 δισ. στο ΜΠΔΣ 2013-16 του Νοεμβρίου 2012. Ποιο αναλυτικά:
o Για το 2013 και 2014 παρεμβάσεις €9,6 δισ. και €3,7 δισ. αντίστοιχα. Τα σχετικά νούμερα στο ΜΠΔΣ 2013-16 του Νοεμβρίου 2012 ήταν €9,4 δισ. (2013) και €4,2 δισ. (2014).
o Για το 2015 η απόδοση των μέτρων θα είναι αρνητική κατά €0,04 δισ. κυρίως εξαιτίας αύξησης των αμυντικών δαπανών. Το σχετικό νούμερο στο ΜΠΔΣ 2013-16 του Νοεμβρίου 2012 ήταν €0,5 δισ.
o Για το 2016 προβλέπονται μέτρα €0,16 δισ.. Το σχετικό νούμερο στο ΜΠΔΣ 2013-16 του Νοεμβρίου 2012 ήταν €0,16 δισ.
Όσον αφορά τα ανώτατα όρια δαπανών, αυτά είναι δεσμευτικά για την περίοδο 2013-14 αλλά σε περίπτωση επίτευξης καλύτερου πρωτογενούς αποτελέσματος σε σχέση με τον στόχο (και με δεδομένο ότι το τελευταίο θα είναι διατηρήσιμο) τότε θα υπάρξει αναπροσαρμογή των ορίων με στόχο την ελάφρυνση των χαμηλότερων εισοδηματικών στρωμάτων.
Η αναταραχή στον νότο της Ευρωζώνης (εκλογές στην Ιταλία, οικονομικά σκάνδαλα στην Ισπανία) σε συνδυασμό με την κακή πορεία των εσόδων του Προϋπολογισμού του 2013 και τις φήμες για καθυστέρηση στην καταβολή της δόσης του Φεβρουαρίου και του Μαρτίου 2013 έχουν οδηγήσει σε αύξηση των περιθωρίων των αποδόσεων
των 10-ετών ελληνικών ομολόγων έναντι των αντίστοιχων γερμανικών τίτλων. Την 11η Φεβρουαρίου 2013 το ελληνικό περιθώριο αποδόσεων ήταν στις 959,3 μ.β.., αυξημένο κατά 3,0% σε εβδομαδιαία βάση.
Η κυβέρνηση είναι αναγκαίο όμως να επιταχύνει και την προσπάθεια για την ολοκλήρωση των προαπαιτούμενων μεταρρυθμίσεων για την καταβολή της δόσης του Μαρτίου 2013 (€2,8 δισ.). Οι συγκεκριμένες μεταρρυθμίσεις παρουσιάζουν σημαντικό βαθμό δυσκολίας ως προς την υλοποίηση τους αφού περιλαμβάνουν την απομάκρυνση δημοσιών υπαλλήλων και την περαιτέρω μείωση της φαρμακευτικής δαπάνης μέσω αναπροσαρμογής της λίστας φαρμάκων (αλλαγές τόσο στη σύνθεση της λίστας όσο και στις τιμές των φαρμάκων) .
Ευρωπαϊκοί διαρθρωτικοί πόροι 2014-2020
Στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο (7/8 Φεβρουαρίου 2013) ολοκληρώθηκαν οι διαπραγματεύσεις για το Πολυετές Δημοσιονομικό Πλαίσιο της ΕΕ για το 2014-2020. Το συνολικό ύψος των δαπανών θα φτάσει τα €960δισ. σε σταθερές τιμές 2011 ή 1% του Ακαθάριστου Εθνικού Εισοδήματος, για την ΕΕ-28 (ΕΕ-27 συν την Κροατία). Το τελικό ύψος του ΠΔΠ είναι μικρότερο της αρχικής πρότασης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής του Ιουλίου 2011, ύψους €1.033δισ. ή 1,08% του ΑΕΕ, καθώς υπερίσχυσαν οι απόψεις εκείνων που με επικεφαλής την Μ. Βρετανία ζητούσαν περικοπές.
Η Ελλάδα, όπως είχαμε αναφέρει και παλαιότερα , διέτρεχε τον κίνδυνο να λάβει σημαντικά μειωμένο ποσό από τα διαρθρωτικά ταμεία της Ε.Ε., καθώς επισήμως η κατανομή των κονδυλίων θα βασιζόταν σε στοιχεία για το περιφερειακό ΑΕΠ των ετών 2007-2009. Με βάση την αρχική πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (των €1.033δισ.) η Ελλάδα θα μπορούσε να λάβει κατά προσέγγιση €12δισ. για πολιτικές συνοχής, από τα €20,1δισ. του 2007-2013. Καθώς ο συνολικός προϋπολογισμός της Ε.Ε. μειώθηκε περαιτέρω οι εξελίξεις θα μπορούσε να είναι ακόμα χειρότερες. Η μείωση των διατιθέμενων πόρων σε σχέση με την προηγούμενη περίοδο ήταν αναπόφευκτη. Παρόλα αυτά η ελληνική πλευρά κατάφερε να εξασφαλίσει σημαντικά κεφάλαια από τον ευρωπαϊκό προϋπολογισμό: €14,6δισ. θα είναι διαθέσιμα για τις διαρθρωτικές πολιτικές. Η μείωση κατά 27% σε σχέση με την προηγούμενη περίοδο είναι μεγάλη, θα μπορούσε όμως δεδομένων των συνθηκών να είναι πολύ μεγαλύτερη. Η αξιοποίηση των κεφαλαίων αυτών, όπως και των εναπομεινάντων του ΕΣΠΑ 2007-13, είναι κρίσιμη για την επίτευξη διατηρήσιμων ρυθμών ανάπτυξης.
Σε αυτά θα πρέπει να προστεθούν €1,8δισ. για την αγροτική ανάπτυξη (εκτός επιδοτήσεων). Επιπλέον σημαντική εξέλιξη ήταν η πρόβλεψη για αναθεώρηση της κατανομής των πόρων το 2016, οπότε θα ληφθούν υπόψη τα πιο πρόσφατα διαθέσιμα στοιχεία για το περιφερειακό ΑΕΠ. Η κυβέρνηση ανακοίνωσε ότι η Ελλάδα θα μπορούσε να λάβει επιπλέον €2δισ. από αυτή την αναθεώρηση, αν και κανείς θα πρέπει να είναι επιφυλακτικός για το τελικό ποσό. Ένα νέο ευρωπαϊκό ταμείο που θα συσταθεί για την αντιμετώπιση της ανεργίας των νέων θα μπορούσε να αποτελέσει πηγή για επιπλέον πόρους, καθώς €6δισ. θα είναι διαθέσιμα για περιφέρειες όπου η ανεργία των νέων υπερβαίνει το 25%. Η Ελλάδα τον Οκτώβριο 2012 θυμίζουμε πως είχε την υψηλότερη ανεργία στους νέους στην ΕΕ-27: 57,6%. Συνολικά η Ελλάδα θα μπορούσε υπό προϋποθέσεις να λάβει μέχρι και €20δισ. από τα διαρθρωτικά ταμεία την περίοδο 2014-2020.
Σημαντικές επίσης ήταν οι αποφάσεις που αφορούν την υλοποίηση του νέου προγράμματος και οι οποίες θα διευκολύνουν πολύ την ελληνική πλευρά. Το ποσοστό συγχρηματοδότησης για χώρες που βρίσκονται σε προγράμματα δημοσιονομικής προσαρμογής θα μπορεί να αυξηθεί κατά 10 π.μ.. Θυμίζουμε ότι αυτό ισχύει και τώρα για την Ελλάδα, καθώς με πρόσφατες αποφάσεις της Ε.Ε. το ποσοστό συγχρηματοδότησης έχει αυξηθεί στο 95% από 85% στα πλαίσια του ΕΣΠΑ 2007-2013. Ακόμα, για τις περιφέρειες Αττικής και Κεντρικής Μακεδονίας ενώ το ποσοστό συγχρηματοδότησης θα έπρεπε να είναι 50% και 60% αντίστοιχα, θα είναι 80%. Η Ελλάδα θα εισπράξει επίσης μεγαλύτερες προκαταβολές κατά την έναρξη των προγραμμάτων (1,5% τον πρώτο χρόνο, 1,5% το δεύτερο και 1% τον τρίτο αντί για 1% κάθε έτος). Τέλος θα ισχύει ο κανόνας Ν+3 αντί για τον κανόνα Ν+2 (ένα έργο θα πρέπει να έχει ολοκληρωθεί μέχρι το τέλος του τρίτου ημερολογιακού χρόνου από το έτος υπογραφής της σχετικής σύμβασης), για το σύνολο της περιόδου (σε αντίθεση με την προηγούμενη περίοδο όπου ίσχυε μόνο για τα έργα των πρώτων ετών 2007-2010), δίνοντας έναν επιπλέον χρόνο για την υλοποίηση ενός έργου.
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών