ING: Οι αγορές δοκιμάζουν την αποφασιστικότητα της ΕΕ

Το Νοέμβριο, η δεύτερη πράξη της ευρωπαϊκής κρίσης αποδιοργάνωσε μία κατά τα άλλα ανοδική κίνηση των κυριότερων οικονομιών και κεφαλαιαγορών. Προφανώς, όταν οι επενδυτές μυρίσουν αίμα σπεύδουν να εξοντώσουν το θήραμά τους με πολλαπλά χτυπήματα. Όπως είδαμε κατά τη διάρκεια της τραπεζικής κρίσης, οι επενδυτές έχουν τη δύναμη να δημιουργήσουν τη δική τους αλήθεια, εφόσον δεν έρχονται αντιμέτωποι με μια δύναμη, η οποία είναι απλά πάρα πολύ μεγάλη για να κερδοσκοπούν εις βάρος της. Στο τέλος, οι τράπεζες διεσώθησαν από τα κράτη. Αυτή τη φορά, τα κράτη είναι εκείνα που χρειάζονται διάσωση. Πώς θα επηρεάσει αυτή η εξέλιξη τις προοπτικές των κεφαλαιαγορών για το 2011;
Στα θετικά καταγράφεται το ότι η ευρωπαϊκή κρίση, περιορίζεται κυρίως στην Ευρώπη, σε μια εποχή που οι αναδυόμενες αγορές είναι ισχυρές και η οικονομία των ΗΠΑ έχει αρχίσει να δείχνει κάποια σημάδια αναζωογόνησης. Στον αντίποδα, στα αρνητικά καταγράφεται το ότι η μετάδοση της κρίσης στη ζώνη του ευρώ έχει πλέον εξαπλωθεί πέρα από την Ελλάδα, την Ιρλανδία και την Πορτογαλία. Η Ισπανία έχει σαφέστατα μπει στο στόχαστρο, ενώ η Ιταλία και το Βέλγιο συχνά αναφέρονται ως ευάλωτες χώρες. Τα χρηματικά ποσά που αφορά η κρίση είναι κολοσσιαία. Τα Γερμανικά πιστωτικά ιδρύματα έχουν έκθεση σχεδόν 700 δισ. ευρώ στην Ελλάδα, την Ιρλανδία, την Πορτογαλία και την Ισπανία! Γαλλικά ιδρύματα έχουν αντίστοιχη έκθεση άνω των 500 δισ. ευρώ. Επιπλέον, κατά το 2011 ένα ασυνήθιστα υψηλό ποσό δημοσίου χρέους θα πρέπει να αναχρηματοδοτηθεί, σχεδόν 1.200 δισ. ευρώ , πολύ περισσότερα από το 2012 ή το 2013.
Φαίνεται αναπόφευκτο ότι οι αγορές θα συνεχίσουν να δοκιμάζουν την αποφασιστικότητα των ευρωπαϊκών πολιτικών οργάνων. Η συζήτηση για την μελλοντική χρηματοδότηση προβληματικού χρέους κρατών συνεχίζεται, αλλά οι πιθανότητες ότι η ΕΚΤ θα κληθεί να διαδραματίσει καθοριστικό ρόλο αυξάνοντας το ποσό για την αγορά κρατικών χρεογράφων, ενισχύονται. Αλλωστε, στο τέλος ενδέχεται να καταφύγει στην αγορά χρέους μεγάλου μεγέθους, τυπώνοντας χρήμα κατά τον τρόπο που κάνουν οι ΗΠΑ. Η Γερμανία θα αντιταχθεί σε μία τέτοια λύση, αλλά όταν το διακύβευμα γίνει τόσο μεγάλο, τίποτα δεν μπορεί να αποκλειστεί. Ένα πλεονέκτημα: μια τέτοια στρατηγική θα μπορούσε πιθανότατα να εξασθενήσει το Ευρώ, γεγονός το οποίο είναι προς το συμφέρον των γερμανικών εξαγωγών.
Τι σημαίνουν όλα αυτά τις κεφαλαιαγορές;
Ένα πράγμα είναι σίγουρο, η ευρωπαϊκή κρίση θα παραμείνει κατά πάσα πιθανότητα ένας πολύ σημαντικός παράγοντας κινδύνου για μια παγκόσμια οικονομία η οποία κάνει, επί του παρόντος, πιο πολλές ανοδικές εκπλήξεις ανάπτυξης από ό,τι πτωτικές. Για τις αγορές ομολόγων της Ευρωζώνης, τα αποτελέσματα είναι δύσκολο να προβλεφθούν. Πρόσφατα, οι αποδόσεις των ομολόγων αυξήθηκαν, ακόμη και στις χώρες του ευρωπαϊκού πυρήνα. Αυτό δεν είναι μια αντανάκλαση της αύξησης του πληθωρισμού ή της μείωσης του κινδύνου ενός δεύτερου κύματος ύφεσης. Αντιθέτως, μια συνεχιζόμενη ευρωπαϊκή κρίση μπορεί να ενισχύσει τον κίνδυνο μιας δεύτερης ύφεσης. Τα υψηλότερα επιτόκια στις χώρες του ευρωπαϊκού πυρήνα είναι περισσότερο μια αντανάκλαση της καλύτερα από τα αναμενόμενα γερμανικής (και παγκόσμιας), ανάπτυξης και του φθίνοντα φόβου για αποπληθωρισμό. Ίσως και να αντανακλούν κάποια αβεβαιότητα σχετικά με την πολιτική που θα ακολουθηθεί από την ΕΚΤ εφεξής. Mστόσο, εξακολουθούμε να πιστεύουμε ότι ο πληθωρισμός και οι αποδόσεις των ομολόγων στις χώρες του ευρωπαϊκού πυρήνα θα παραμείνουν σε ιδιαιτέρως χαμηλά επίπεδα για αρκετό καιρό ακόμα.
Και τι γίνεται με τις μετοχικές αγορές;
Οι εταιρικοί ισολογισμοί είναι ισχυροί, η κερδοφορία είναι κοντά στα υψηλότερα επίπεδα όλων των εποχών και οι αποτιμήσεις γενικά κυμαίνονται κάτω του μακροπρόθεσμου μέσου όρου. Όλα αυτά διαμορφώνουν μια διόλου κακή εικόνα! Mς εκ τούτου, εξακολουθούμε να πιστεύουμε ότι οι παγκόσμιες αγορές μετοχών μπορούν να καταγράψουν άνοδο της τάξεως του 10% το 2011, αντίστοιχη με τον αναμενόμενη ρυθμό αύξηση της εταιρικής κερδοφορίας. Ωστόσο, η πιθανότητα συνέχισης της ευρωπαϊκής κρίσης, μαζί με ορισμένες ενδείξεις υπερθέρμανσης των αναδυομένων οικονομιών, θα διατηρήσουν την μεταβλητότητα των τιμών σε υψηλά επίπεδα και θα διαμορφώσουν έναν «ανώμαλο δρόμο» παρόμοιο ή και πιο απότομο από αυτόν του 2010. Σε αυτό το περιβάλλον θα ήταν ίσως συνετό να τηρείται μία εύλογη θέση σε μετρητά, που επιτρέπουν της εφαρμογή μίας στρατηγικής τοποθετήσεων στα χαμηλά σημεία των τιμών των μετοχών (buy the dip strategy).