γράφει : Αλεξάνδρα Τόμπρα
Τις δύο μεγάλες απειλές που θα αντιμετωπίσει η ευρωζώνη σε περίπτωση αποχώρησης της Ελλάδας από τη νομισματική ένωση αναλύει το περιοδικό Economist, «καρφώνοντας» στην ουσία για τους χειρισμούς τους Ευρωπαίους ηγέτες.
Σύμφωνα με το περιοδικό, μεγάλο μέρος της σύγχρονης χρηματοοικονομικής είναι ένα παιχνίδι εμπιστοσύνης. Οι τράπεζες δανείζονται βραχυπρόθεσμα και δανείζουν μακροπρόθεσμα. Μια τέλεια βιώσιμη τράπεζα όμως μπορεί να καταρρεύσει εάν οι καταθέτες βρεθούν σε πανικό και προχωρήσουν σε άμεση ανάληψη των κεφαλαίων τους. Αυτός είναι ο λόγος που τα σύγχρονα χρηματοπιστωτικά συστήματα έχουν δικλείδες ασφαλείας, παρά το ηθικό κόστος του κινδύνου. Σε περίπτωση απουσίας τους όμως, ολόκληρη η οικονομία βρίσκεται σε κίνδυνο και απειλείται με καταστροφή.
Οι Ευρωπαίοι ηγέτες έχουν παίξει το παιχνίδι τους με την Ελλάδα, σαν η εμπιστοσύνη να μην έχει σημασία. Έχουν συμπεριφερθεί σαν η σκληρή προσαρμογή να είναι η μοναδική απαραίτητη λύση σε όποιο πρόβλημα. Την ίδια ώρα, με έναν πόλεμο δηλώσεων έχουν αυτοαναιρεθεί στη δέσμευση τους ότι δεν θα επιτρέψουν ποτέ στην Ελλάδα να βγει από το ευρώ. Έχουν καταστρέψει το κλίμα εμπιστοσύνης, και αυτή η αβεβαιότητα θα καταστρέψει στο τέλος το οικοδόμημα που χτιζόταν επί περίπου 60 χρόνια.
Η διαρροή κεφαλαίων από την Ελλάδα έχει ενταθεί σημαντικά μετά τις πρόσφατες εκλογές. Γιατί όχι άλλωστε; Οι καταθέτες σκέφτονται ότι αν όλα πάνε καλά θα επιστρέψουν τις αποταμιεύσεις τους. Αντίθετα αν βγει η χώρα από την ευρωζώνη θα έχουν προστατεύσει το κεφάλαιο τους από τεράστιες απώλειες. Είναι λογική η αντίδραση τους, αναφέρει η ανάλυση του Economist.
Το ερώτημα είναι πόσο καιρό μπορεί να συνεχιστεί αυτό. Τα ελληνικά ταμεία στενάζουν από την υστέρηση των εσόδων, ενώ οι φορολογούμενοι δεν πείθονται ότι αξίζει τον κόπο να αποδώσουν φόρους σε ένα υπό κατάρρευση κράτος. Αν αναλογιστεί κανείς και τη σημαντική εκροή καταθέσεων τότε μπορούμε να μιλάμε ότι το σύστημα βρίσκεται στα όρια του. Η έξοδος, με άλλα λόγια, γίνεται ένα τετελεσμένο γεγονός που απλά περιμένει να διαπιστωθεί, αναφέρει η ανάλυση.
Η συζήτηση για το αν τελικά ή όχι η Ελλάδα οφείλει να εγκαταλείψει το ευρώ γίνεται όλο και πιο δύσκολη. Καθίσταται όλο και πιο αμφισβητήσιμο, βέβαια, να ισχυρισθεί κανείς ότι η Ελλάδα πρέπει να μείνει. Φεύγοντας δεν θα σταματήσει η λιτότητα για τους Έλληνες. Τρέχουν ακόμα τεράστια ελλείμματα του προϋπολογισμού. Αλλά μακροοικονομική προσαρμογή, χωρίς υποτίμηση φαίνεται όλο και πιο δύσκολη. Την ίδια ώρα, η χώρα περνά τον τέταρτο χρόνο ύφεσης. Μέχρι που μπορεί να φτάσει αυτή η κατάσταση, αναρωτιέται ο Economist.
Μετά από όλα αυτά, υπάρχουν δύο πολύ ισχυρά επιχειρήματα κατά της αποχώρησης της Ελλάδας από το ευρώ. Μία είναι η απειλή της μόλυνσης. Δεν υπάρχει πλέον καμία εμπιστοσύνη ότι η ηγεσία του πυρήνα της ευρωζώνης ότι είναι έτοιμη να λάβει τα κατάλληλα μέτρα για να πείσει τις αγορές ότι καμία άλλη χώρα θα εγκαταλείψει. Η ΕΚΤ θα είναι η μόνη αξιόπιστη δυνητικά ασπίδα κατά της ευρείας μόλυνσης και διάλυσης. Αλλά κανείς δεν ξέρει ακριβώς πόσο η ΕΚΤ είναι διατεθειμένη να κάνει τα πάντα για να κρατήσει το σύστημα σταθερό. Ποιος πιστεύει ότι η ΕΚΤ θα παραβιάσει τις αρχές για παροχή απεριόριστων εγγυήσεων στις περιφερειακές οικονομίες, όταν οι κυβερνήσεις είναι απρόθυμες ή ανίκανες να παράσχουν αυτή την στήριξη; Έτσι, η ελληνική αποχώρηση θα αποτελέσει ένα πραγματικό κίνδυνο για πιθανή διάλυση ολόκληρης της ευρωζώνης.
Η άλλη απειλή είναι ότι μια ελληνική έξοδος θα οδηγήσει σε πλήρη κατάρρευση του ελληνικού κράτους. Η πολιτική κατάσταση είναι ήδη χαοτική και θα γίνει ακόμη περισσότερο στην περίπτωση της αναχώρησης. Εάν ένα καταρρέον πολιτικό σύστημα δεν μπορεί να διαχειριστεί τα δημοσιονομικά προβλήματα, θα απαιτηθεί μια μεγάλη επιχείρηση εκτύπωσης χρήματος. Αυτό θα οδηγήσει σε καταστροφικό υπερπληθωρισμό που θα επιδεινώσει σοβαρά την οικονομία της χώρας. Η Ελλάδα θα περιέλθει υπό την κηδεμονία... κάποιου, ίσως και του ΔΝΤ. Αν αυτές οι εκτιμήσεις επιβεβαιωθούν, θα είναι σαφές ότι τα πράγματα τελικά δεν θα είναι καλύτερα για τους Έλληνες έξω παρά μέσα στη ζώνη του ευρώ.
www.bankingnews.gr
Οι Ευρωπαίοι ηγέτες έχουν παίξει το παιχνίδι τους με την Ελλάδα, σαν η εμπιστοσύνη να μην έχει σημασία. Έχουν συμπεριφερθεί σαν η σκληρή προσαρμογή να είναι η μοναδική απαραίτητη λύση σε όποιο πρόβλημα. Την ίδια ώρα, με έναν πόλεμο δηλώσεων έχουν αυτοαναιρεθεί στη δέσμευση τους ότι δεν θα επιτρέψουν ποτέ στην Ελλάδα να βγει από το ευρώ. Έχουν καταστρέψει το κλίμα εμπιστοσύνης, και αυτή η αβεβαιότητα θα καταστρέψει στο τέλος το οικοδόμημα που χτιζόταν επί περίπου 60 χρόνια.
Η διαρροή κεφαλαίων από την Ελλάδα έχει ενταθεί σημαντικά μετά τις πρόσφατες εκλογές. Γιατί όχι άλλωστε; Οι καταθέτες σκέφτονται ότι αν όλα πάνε καλά θα επιστρέψουν τις αποταμιεύσεις τους. Αντίθετα αν βγει η χώρα από την ευρωζώνη θα έχουν προστατεύσει το κεφάλαιο τους από τεράστιες απώλειες. Είναι λογική η αντίδραση τους, αναφέρει η ανάλυση του Economist.
Το ερώτημα είναι πόσο καιρό μπορεί να συνεχιστεί αυτό. Τα ελληνικά ταμεία στενάζουν από την υστέρηση των εσόδων, ενώ οι φορολογούμενοι δεν πείθονται ότι αξίζει τον κόπο να αποδώσουν φόρους σε ένα υπό κατάρρευση κράτος. Αν αναλογιστεί κανείς και τη σημαντική εκροή καταθέσεων τότε μπορούμε να μιλάμε ότι το σύστημα βρίσκεται στα όρια του. Η έξοδος, με άλλα λόγια, γίνεται ένα τετελεσμένο γεγονός που απλά περιμένει να διαπιστωθεί, αναφέρει η ανάλυση.
Η συζήτηση για το αν τελικά ή όχι η Ελλάδα οφείλει να εγκαταλείψει το ευρώ γίνεται όλο και πιο δύσκολη. Καθίσταται όλο και πιο αμφισβητήσιμο, βέβαια, να ισχυρισθεί κανείς ότι η Ελλάδα πρέπει να μείνει. Φεύγοντας δεν θα σταματήσει η λιτότητα για τους Έλληνες. Τρέχουν ακόμα τεράστια ελλείμματα του προϋπολογισμού. Αλλά μακροοικονομική προσαρμογή, χωρίς υποτίμηση φαίνεται όλο και πιο δύσκολη. Την ίδια ώρα, η χώρα περνά τον τέταρτο χρόνο ύφεσης. Μέχρι που μπορεί να φτάσει αυτή η κατάσταση, αναρωτιέται ο Economist.
Μετά από όλα αυτά, υπάρχουν δύο πολύ ισχυρά επιχειρήματα κατά της αποχώρησης της Ελλάδας από το ευρώ. Μία είναι η απειλή της μόλυνσης. Δεν υπάρχει πλέον καμία εμπιστοσύνη ότι η ηγεσία του πυρήνα της ευρωζώνης ότι είναι έτοιμη να λάβει τα κατάλληλα μέτρα για να πείσει τις αγορές ότι καμία άλλη χώρα θα εγκαταλείψει. Η ΕΚΤ θα είναι η μόνη αξιόπιστη δυνητικά ασπίδα κατά της ευρείας μόλυνσης και διάλυσης. Αλλά κανείς δεν ξέρει ακριβώς πόσο η ΕΚΤ είναι διατεθειμένη να κάνει τα πάντα για να κρατήσει το σύστημα σταθερό. Ποιος πιστεύει ότι η ΕΚΤ θα παραβιάσει τις αρχές για παροχή απεριόριστων εγγυήσεων στις περιφερειακές οικονομίες, όταν οι κυβερνήσεις είναι απρόθυμες ή ανίκανες να παράσχουν αυτή την στήριξη; Έτσι, η ελληνική αποχώρηση θα αποτελέσει ένα πραγματικό κίνδυνο για πιθανή διάλυση ολόκληρης της ευρωζώνης.
Η άλλη απειλή είναι ότι μια ελληνική έξοδος θα οδηγήσει σε πλήρη κατάρρευση του ελληνικού κράτους. Η πολιτική κατάσταση είναι ήδη χαοτική και θα γίνει ακόμη περισσότερο στην περίπτωση της αναχώρησης. Εάν ένα καταρρέον πολιτικό σύστημα δεν μπορεί να διαχειριστεί τα δημοσιονομικά προβλήματα, θα απαιτηθεί μια μεγάλη επιχείρηση εκτύπωσης χρήματος. Αυτό θα οδηγήσει σε καταστροφικό υπερπληθωρισμό που θα επιδεινώσει σοβαρά την οικονομία της χώρας. Η Ελλάδα θα περιέλθει υπό την κηδεμονία... κάποιου, ίσως και του ΔΝΤ. Αν αυτές οι εκτιμήσεις επιβεβαιωθούν, θα είναι σαφές ότι τα πράγματα τελικά δεν θα είναι καλύτερα για τους Έλληνες έξω παρά μέσα στη ζώνη του ευρώ.
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών