Επεμβατική Ακτινολογία: Ερωτήσεις και απαντήσεις, εφαρμογές και προοπτικές

Τα σύγχρονα ακτινολογικά μηχανήματα όχι μόνο προσφέρουν τη ζητούμενη διάγνωση στον κλινικό γιατρό αλλά και κάποιες φορές που η διάγνωση είναι αμφισβητούμενη, με την επιστράτευση της επεμβατικής ακτινόλογίαςη δίνεται λύση.
Σε όλους είναι γνωστός πλέον ο αξονικός τομογράφος, μηχάνημα του οποίου δημιουργία τιμήθηκε με βραβείο Νόμπελ. Το μηχάνημα αυτό εκτός του να δίνει άμεσες και ταχύτατες διαγνωστικές απαντήσεις χρησιμοποιείται ευρύτατα για μια μεγάλη σειρά επεμβατικών πράξεων, που αφορούν τα περισσότερα νοσήματα και όλο σχεδόν το σώμα του ασθενή. Καθώς οι σχετικές ερωτήσεις από τους ασθενείς είναι πολλές, στη συνέχεια θα δοθούν οι απαντήσεις για τις πιο συχνές από αυτές, με στόχο την κατά το δυνατόν λύση των προβλημάτων που τις δημιουργούν:
Θα ήθελα να μου εξηγήσετε πώς θα αντιμετωπίσετε στο νοσοκομείο σας το πρόβλημά μου, όσον αφορά στη βιοψία όγκου ήπατος που συστήθηκε από το γιατρό μου:
Η περίπτωσή σας αντιμετωπίζεται άμεσα με νοσηλεία μιας ημέρας, ενώ η επεμβατική διαδικασία συνολικά θα διαρκέσει μισή ώρα. Θα προηγηθεί τοπική αναισθησία και στη συνέχεια, δια μέσου του δέρματος, θα γίνει εισαγωγή ειδικής βελόνης στον όγκο του ήπατος υπό τη συνεχή καθοδήγηση του κατάλληλου ακτινολογικού μηχανήματος για να αναρροφηθεί κυτταρολογικό υλικό ή για να γίνει λήψη ιστοτεμαχιδίου. Η απάντηση από κυτταρολόγο ή παθολογοανατόμο αντίστοιχα, θα δοθεί σε δυο ή τρεις μέρες.
Έχω απόφραξη στους νεφρούς από γνωστό αποφρακτικό αίτιο στην κάτω κοιλιακή χώρα και δεν είναι δυνατή η εισαγωγή καθετήρα διουρηθρικά. Πώς θα αντιμετωπισθεί το πρόβλημα;
Το πρόβλημά σας αντιμετωπίζεται με τη διαδερμική νεφροστομία, η οποία συνίσταται στην εισαγωγή καθετήρα νεφροστομίας διαδερμικά. Ο καθετήρας εισάγεται με συνεχή απεικονιστική καθοδήγηση, έτσι ώστε μετά από τοπική αναισθησία να γίνει με σύντομο και αποτελεσματικό τρόπο η αποκατάσταση της νεφρικής λειτουργίας, να παροχετευτούν τα ούρα σε ειδικό συλλέκτη και να αποφευχθεί η αιμοκάθαρση. Αφού τελειώσει η διαδικασία θα πάρετε εξιτήριο και θα ελέγχεστε σε τακτικά χρονικά διαστήματα, ώστε να μην υπάρξει πρόβλημα από τη συνεχή παροχέτευση των ούρων.
Εντοπίστηκε ένας όγκος στον πνεύμονά μου, για τον οποίο μου συνέστησαν βιοψία. Πώς και τι ακριβώς θα γίνει;
Πρόκειται για μια ακτινολογικά καθοδηγούμενη διαδερμική πράξη η οποία συνίσταται στην εισαγωγή βελόνης καθοδηγούμενης με ακρίβεια κα ασφάλεια προς τον πνευμονικό όγκο, ώστε να ληφθεί κυτταρολογικό υλικό ή ιστοτεμαχίδιο.
Υπάρχει κάποιος κίνδυνος επιπλοκών από την πνευμονική βιοψία;
Υπάρχει σε χαμηλό ποσοστό κίνδυνος πνευμοθώρακα αν η βλάβη βρίσκεται σε κεντρική θέση του πνεύμονα αλλά η επιπλοκή αυτή αντιμετωπίζεται και η πνευμονική ακεραιότητα αποκαθίσταται σύντομα.
Καθώς, μετά από χημειοθεραπεία, κάποιοι όγκοι στο ήπαρ δεν υποχώρησαν και μετά από το σχετικό ογκολογικό συμβούλιο δεν αποφασίστηκε χειρουργική εκτομή, μου είπαν για καυτηριασμό του όγκου. Σε τι συνίσταται αυτή η πράξη;
Η μέθοδος αυτή, που εφαρμόζεται τα τελευταία χρόνια, σε τέτοιες περιπτώσεις, συνίσταται στην εισαγωγή ειδικής βελόνης στον όγκο διαδερμικά, με τοπική αναισθησία από τον επεμβατικό ακτινολόγο ή με μέθη που γίνεται από αναισθησιολόγο. Η βελόνη αυτή έχει ένα ενεργό άκρο που βρίσκεται σε επαφή με τον όγκο ενώ στο άλλο άκρο της συνδέεται ηλεκτροφόρο ηλεκτρόδιο το οποίο καταλήγει σε μια συσκευή που συλλέγει πληροφορίες. Η πράξη αυτή εφαρμόζεται σε πρωτοπαθή ή και μεταστατικό όγκο στο ήπαρ με σκοπό να καυτηριαστεί η βλάβη ή, πιο σωστά, να προκαλέσουμε θερμοπηκτική νέκρωση. Αρχικά η μέθοδος αυτή βασιζόταν στα ραδιοκύματα αλλά στη συνέχεια υπήρξε και η επιλογή των μικροκυμάτων για πληρέστερη θερμοπηξία. Πρόσθετο πλεονέκτημα της μεθόδου αυτής είναι ότι μπορεί να επαναληφθεί σχετικά σύντομα, δηλαδή μετά από ένα μήνα, εάν με ακτινολογικές και βιοχημικές εξετάσεις κριθεί ότι η πράξη δεν ήταν απόλυτα αποτελεσματική, δηλαδή η επανάληψή της δεν αντενδείκνυται.
Προοπτικές της Επεμβατικής Ακτινολογίας/Η Επεμβατική Ακτινολογία στο εγγύς μέλλον
Καθώς η τεχνολογία εξελίσσεται, πρόκειται, στο εγγύς μέλλον, να εφαρμοστούν νέες τεχνικές που βελτιώνουν και τελειοποιούν τις επεμβατικές πράξεις που περιγράφηκαν πιο πάνω. Ένα παράδειγμα άξιο αναφοράς, μετά από τα μετεκπαιδευτικά σεμινάρια του γράφοντος στο εξωτερικό, είναι οι ρομποτικές βιοψίες. Δηλαδή βιοψίες και πάλι διαμέσου των ίδιων ακτινολογικών μηχανημάτων, αλλά ρομποτικά, αφού πριν έχουν συλλεχθεί πληροφορίες με τη βοήθεια ηλεκτρονικών υπολογιστών και με τη μέθοδο fusion (σύντηξη εικόνων), έτσι ώστε, με ειδική ηλεκτρονική σήμανση, να επιλεχθεί το καταλληλότερο ακτινολογικό μηχάνημα, αυτό με το οποίο τελικά θα γίνει η επεμβατική πράξη.

* Ο Ιωάννης Παπαηλιού είναι Επεμβατικός Ακτινολόγος στο Θεραπευτήριο Metropolitan