γράφει : ΜΑΡΙΝΑ ΦΟΥΝΤΑ
Μπορεί ο πρόεδρος του Eurogroup J. Dijsselbloem να προκάλεσε ένα μίνι κραχ με τις δηλώσεις του περί υιοθέτησης του κυπριακού μοντέλου διάσωσης των τραπεζών, ωστόσο, όπως αποκαλύπτεται η ίδια η Κομισιόν έχει επεξεργαστεί σχέδιο για το πως οι διασώσεις των τραπεζών μπορούν να γίνονται στο μέλλον χωρίς δημόσιους πόρους, δηλαδή χωρίς να διατίθενται χρήματα των φορολογουμένων.
Σε κοινοτική οδηγία που ήρθε στο φως της δημοσιότητας μετά τα γεγονότα της Κύπρου, και χωρίς να έχει πέσει στην αντίληψη των ανθρώπων που ασχολούνται με τα θέματα της ΕΕ, προβλέπεται πως είναι δυνατό να επιβάλλεται στους μεγάλους ανασφάλιστους καταθέτες να συμμετέχουν σε μελλοντικές διασώσεις τραπεζών, καθώς και πως οι ίδιες οι τράπεζες θα μεριμνούν εκ των προτέρων για τα κεφάλαια που χρειάζονται σε περίπτωση έκτακτης ανάγκης.
Τι αναφέρει όμως η οδηγία MEMO/12/416 της ΕΕ που εκδώθηκε στις 6/6/2012;
Η πρόταση περιλαμβάνει τις εξής παραμέτρους:
1) εξασφαλίζει τη συνέχεια των βασικών τραπεζικών εργασιών,
2) την προστασία των καταθετών, τα περιουσιακά στοιχεία του πελάτη και των δημόσιων πόρων,
3) την ελαχιστοποίηση των κινδύνων για τη χρηματοπιστωτική σταθερότητα, και
4) την αποφυγή της άσκοπης καταστροφής της αξίας.
Μια τράπεζα θα υπόκεινται σε resolution όταν:
- έχει φθάσει σε ένα σημείο όπου δεν υπάρχουν ρεαλιστικές προοπτικές ανάκαμψης μέσα σε εύλογο χρονικό διάστημα
- όλα τα άλλα μέτρα παρέμβασης έχουν εξαντληθεί, και
- η εκκαθάριση του ιδρύματος υπό κανονικές διαδικασίες θα ενείχε τον κίνδυνο παρατεταμένης αβεβαιότητας ή χρηματοπιστωτικής αστάθειας.
Έτσι η έναρξη του resolution θα συμβαίνει σε σημείο κοντά στην πτώχευση. Οι αρχές, ωστόσο, θα πρέπει να έχουν τη διακριτική ευχέρεια να εξασφαλίσουν ότι μπορούν να παρέμβουν πριν να είναι πολύ αργά για την επίτευξη των στόχων.
Ποια εργαλεία resolution θα χρειαστούν;
Ενόψει των προαναφερόμενων στόχων, οι αρχές θα πρέπει να είναι σε θέση να χρησιμοποιούν σαφή μέτρα για την επίλυση των προβλημάτων της τράπεζας, όταν πληροί τις τρεις προϋποθέσεις:
(I) συμμετοχή του ιδιωτικού τομέα σε πιθανές εξαγορές (τμήματα της τράπεζας να μπορούν να πωληθούν σε έναν ή περισσότερους αγοραστές, χωρίς τη συγκατάθεση των μετόχων)
(ΙΙ) μεταφορά των δραστηριοτήτων σε μια προσωρινή δομή (όπως μια «ενδιάμεση τράπεζα») για τη διατήρηση βασικών τραπεζικών λειτουργιών ή τη διευκόλυνση της συνεχούς πρόσβασης σε καταθέσεις
(ΙΙΙ) διαχωρισμό των αμιγώς "καθαρών" και των "τοξικών" περιουσιακών στοιχείων ανάμεσα σε good και bad bank αντίστοιχα μέσω μερικής μεταφοράς των στοιχείων ενεργητικού και παθητικού.
Και / ή
(ΙV) μηχανισμός ακύρωσης ή μείωσης των υποχρεώσεων της προβληματικής τράπεζας για τη μετατροπή του χρέους σε μετοχικό κεφάλαιο, ως μέσο για την αποκατάσταση της κεφαλαιακής θέσης του ιδρύματος.
Αυτά τα εργαλεία θα επιτρέπουν σε ένα ίδρυμα να αναδιαρθρωθεί ή να εκκαθαριστεί με τακτικό τρόπο, χωρίς τη συνδρομή δημόσιων πόρων, σημειώνει η Κομισιόν
Πώς το κόστος της εξυγίανσης των τραπεζών θα χρηματοδοτηθεί;
Για να είναι αποτελεσματικό το resolution απαιτείται ένα ορισμένο ποσό χρηματοδότησης. Για παράδειγμα, αν οι αρχές δημιουργήσουν μια ενδιάμεση τράπεζα, θα χρειαστεί κεφάλαιο ή βραχυπρόθεσμα δάνεια για να είναι σε θέση να λειτουργήσει. Οι εν λόγω δαπάνες θα πρέπει να βαρύνουν τον τραπεζικό τομέα και όχι τους φορολογούμενους, σύμφωνα με την Κομισιόν. Αυτός είναι ο λόγος που κάθε κράτος μέλος θα πρέπει να συστήσει ένα Ταμείο στο οποίο θα εισφέρουν οι τράπεζες και οι επενδυτικές κατ 'αναλογία προς τις υποχρεώσεις τους και το προφίλ κινδύνου.
Κάθε εθνικό ταμείο θα πρέπει να χρηματοδοτηθεί επαρκώς εκ των προτέρων. Για το σκοπό αυτό θα αυξηθούν οι εισφορές από τις τράπεζες, τουλάχιστον σε ετήσια βάση, προκειμένου να επιτευχθεί ένα επιδιωκόμενο επίπεδο χρηματοδότησης από τουλάχιστον το 1% των καλυπτόμενων καταθέσεων πάνω από 10 ετή.
Εάν τα εκ των προτέρων κεφάλαια δεν επαρκούν για να ισχυροποιηθεί το νέο θεσμικό όργανο, θα πρέπει να αυξηθούν οι εισφορές.
Διάσωση εκ των έσω
Ο μηχανισμός σταθεροποίησης μιας υπό κατάρρευση τράπεζες, θα πρέπει να έχει στόχο τη διάσωση χωρίς τη χρήση δημόσιων πόρων.
Η ανακεφαλαιοποίηση μέσω της απομείωσης των υποχρεώσεων και/ή τη μετατροπή αυτών σε μετοχές, εξέλιξη που θα επιτρέψει στο ίδρυμα να συνεχίσει τη λειτουργία του. Έτσι θα αποφευχθεί η διατάραξη του χρηματοπιστωτικού συστήματος που θα προκληθεί από τη διακοπή των εργασιών του και θα δώσει το χρόνο στις αρχές να αναδιοργανωθούν με μεθοδευμένο τρόπο.
Σε ένα «κλειστό σύστημα εξυγίανσης», η τράπεζα θα πρέπει να χωριστεί στα δύο, μια καλή τράπεζα ή τράπεζα γέφυρα και μια κακή τράπεζα. Η καλή τράπεζα-γέφυρα θα είναι μια νεοσύστατη νομική οντότητα, ενώ η παλιά κακή τράπεζα θα είναι υπό εκκαθάριση. Οι πιστωτές της τράπεζας που δεν είναι συστημική μπορεί είτε να μείνουν με την παλιά τράπεζα και να συμμετέχουν στην εκκαθάριση ή να μεταφερθούν στη νέα τράπεζα, είτε μειώνοντας τις απαιτήσεις τους ή μετατρέποντας τις τους σε μετοχές.
Η διάσωση - bail-in θα εφαρμόζεται μόνο σε περιπτώσεις όπου άλλα εργαλεία δεν μπορούν να είναι αποτελεσματικά για τη χρηματοπιστωτική σταθερότητα (π.χ. για τράπεζες οι οποίες μπορεί να μην είναι δυνατό να βρουν ιδιώτη αγοραστή ή η μεταφορά των συστημικά σημαντικών λειτουργιών σε μια ενδιάμεση τράπεζα μπορεί να είναι πολύπλοκη ή αποσταθεροποιητική).
Ποια μέσα θα εφαρμόζονται στο bail-in;
Η διάσωση εκ των έσω θα μπορούν να εφαρμόζονται σε όλες τις υποχρεώσεις του ιδρύματος που δεν υποστηρίζονται από περιουσιακά στοιχεία ή εγγυήσεις, και καταθέσεις που δεν προστατεύονται από ένα σύστημα εγγύησης των καταθέσεων. Τα κράτη μέλη μπορούν επίσης να επιλέξουν να αποκλείσουν άλλες υποχρεώσεις για κάθε περίπτωση χωριστά εάν είναι απαραίτητο για τη διασφάλιση της συνέχειας των κρίσιμων υπηρεσιών.
Τα Ίδια κεφάλαια θα πρέπει να απορροφούν τις ζημίες πριν από οποιαδήποτε απαίτηση υπόκειται σε απομείωση. Μετά από τις μετοχές, εάν είναι απαραίτητο μπορεί να επιβληθούν απώλειες ομοιόμορφα στους κατόχους των δανείων μειωμένης εξασφάλισης και στη συνέχεια ομοιόμορφα σε ανώτερους κατόχους χρέους.
Το σύστημα εγγύησης των καταθέσεων, στην οποία ο φορέας είναι εγγεγραμμένος θα κατατάσσονται μαζί με άλλους μη εξασφαλισμένους πιστωτές και θα είναι ικανό να αναλάβει τις ζημίες, μέχρι του ποσού των καλυπτόμενων καταθέσεων, για το ποσό που θα έπρεπε να φέρουν αν η τράπεζα είχε τεθεί υπό εκκαθάριση, υπό κανονικές διαδικασίες.
Από πότε μπορεί να ισχύσει το σχέδιο bail - in;
Η πρόταση αναφέρει ότι το σχέδιο θα πρέπει να εφαρμόζεται από την 1η Ιανουαρίου του 2018.
Η πρόταση αυτή βασίζεται στο γεγονός ότι: (i) το bail-in θα ήταν καλύτερο για τους πιστωτές, (ii) θα ήταν καλύτερα κατά κύριο λόγο να ισχύει μόνο για τις διασυνοριακές τράπεζες και άλλα συστημικά χρηματοπιστωτικά ιδρύματα, (iii) να μπορούσε να ικανοποιήσει την ελάχιστη απαίτηση με νέα χρεόγραφα μειωμένης εξασφάλισης, και (iv) ότι θα υπάρξει επαρκής βαθμός της εκ των προτέρων χρηματοδότησης για την υποστήριξη των πακέτων διάσωσης.
(Πρώτη ενημέρωση: 08:12)
Αλεξάνδρα Τόμπρα
www.bankingnews.gr
Τι αναφέρει όμως η οδηγία MEMO/12/416 της ΕΕ που εκδώθηκε στις 6/6/2012;
Η πρόταση περιλαμβάνει τις εξής παραμέτρους:
1) εξασφαλίζει τη συνέχεια των βασικών τραπεζικών εργασιών,
2) την προστασία των καταθετών, τα περιουσιακά στοιχεία του πελάτη και των δημόσιων πόρων,
3) την ελαχιστοποίηση των κινδύνων για τη χρηματοπιστωτική σταθερότητα, και
4) την αποφυγή της άσκοπης καταστροφής της αξίας.
Μια τράπεζα θα υπόκεινται σε resolution όταν:
- έχει φθάσει σε ένα σημείο όπου δεν υπάρχουν ρεαλιστικές προοπτικές ανάκαμψης μέσα σε εύλογο χρονικό διάστημα
- όλα τα άλλα μέτρα παρέμβασης έχουν εξαντληθεί, και
- η εκκαθάριση του ιδρύματος υπό κανονικές διαδικασίες θα ενείχε τον κίνδυνο παρατεταμένης αβεβαιότητας ή χρηματοπιστωτικής αστάθειας.
Έτσι η έναρξη του resolution θα συμβαίνει σε σημείο κοντά στην πτώχευση. Οι αρχές, ωστόσο, θα πρέπει να έχουν τη διακριτική ευχέρεια να εξασφαλίσουν ότι μπορούν να παρέμβουν πριν να είναι πολύ αργά για την επίτευξη των στόχων.
Ποια εργαλεία resolution θα χρειαστούν;
Ενόψει των προαναφερόμενων στόχων, οι αρχές θα πρέπει να είναι σε θέση να χρησιμοποιούν σαφή μέτρα για την επίλυση των προβλημάτων της τράπεζας, όταν πληροί τις τρεις προϋποθέσεις:
(I) συμμετοχή του ιδιωτικού τομέα σε πιθανές εξαγορές (τμήματα της τράπεζας να μπορούν να πωληθούν σε έναν ή περισσότερους αγοραστές, χωρίς τη συγκατάθεση των μετόχων)
(ΙΙ) μεταφορά των δραστηριοτήτων σε μια προσωρινή δομή (όπως μια «ενδιάμεση τράπεζα») για τη διατήρηση βασικών τραπεζικών λειτουργιών ή τη διευκόλυνση της συνεχούς πρόσβασης σε καταθέσεις
(ΙΙΙ) διαχωρισμό των αμιγώς "καθαρών" και των "τοξικών" περιουσιακών στοιχείων ανάμεσα σε good και bad bank αντίστοιχα μέσω μερικής μεταφοράς των στοιχείων ενεργητικού και παθητικού.
Και / ή
(ΙV) μηχανισμός ακύρωσης ή μείωσης των υποχρεώσεων της προβληματικής τράπεζας για τη μετατροπή του χρέους σε μετοχικό κεφάλαιο, ως μέσο για την αποκατάσταση της κεφαλαιακής θέσης του ιδρύματος.
Αυτά τα εργαλεία θα επιτρέπουν σε ένα ίδρυμα να αναδιαρθρωθεί ή να εκκαθαριστεί με τακτικό τρόπο, χωρίς τη συνδρομή δημόσιων πόρων, σημειώνει η Κομισιόν
Πώς το κόστος της εξυγίανσης των τραπεζών θα χρηματοδοτηθεί;
Για να είναι αποτελεσματικό το resolution απαιτείται ένα ορισμένο ποσό χρηματοδότησης. Για παράδειγμα, αν οι αρχές δημιουργήσουν μια ενδιάμεση τράπεζα, θα χρειαστεί κεφάλαιο ή βραχυπρόθεσμα δάνεια για να είναι σε θέση να λειτουργήσει. Οι εν λόγω δαπάνες θα πρέπει να βαρύνουν τον τραπεζικό τομέα και όχι τους φορολογούμενους, σύμφωνα με την Κομισιόν. Αυτός είναι ο λόγος που κάθε κράτος μέλος θα πρέπει να συστήσει ένα Ταμείο στο οποίο θα εισφέρουν οι τράπεζες και οι επενδυτικές κατ 'αναλογία προς τις υποχρεώσεις τους και το προφίλ κινδύνου.
Κάθε εθνικό ταμείο θα πρέπει να χρηματοδοτηθεί επαρκώς εκ των προτέρων. Για το σκοπό αυτό θα αυξηθούν οι εισφορές από τις τράπεζες, τουλάχιστον σε ετήσια βάση, προκειμένου να επιτευχθεί ένα επιδιωκόμενο επίπεδο χρηματοδότησης από τουλάχιστον το 1% των καλυπτόμενων καταθέσεων πάνω από 10 ετή.
Εάν τα εκ των προτέρων κεφάλαια δεν επαρκούν για να ισχυροποιηθεί το νέο θεσμικό όργανο, θα πρέπει να αυξηθούν οι εισφορές.
Διάσωση εκ των έσω
Ο μηχανισμός σταθεροποίησης μιας υπό κατάρρευση τράπεζες, θα πρέπει να έχει στόχο τη διάσωση χωρίς τη χρήση δημόσιων πόρων.
Η ανακεφαλαιοποίηση μέσω της απομείωσης των υποχρεώσεων και/ή τη μετατροπή αυτών σε μετοχές, εξέλιξη που θα επιτρέψει στο ίδρυμα να συνεχίσει τη λειτουργία του. Έτσι θα αποφευχθεί η διατάραξη του χρηματοπιστωτικού συστήματος που θα προκληθεί από τη διακοπή των εργασιών του και θα δώσει το χρόνο στις αρχές να αναδιοργανωθούν με μεθοδευμένο τρόπο.
Σε ένα «κλειστό σύστημα εξυγίανσης», η τράπεζα θα πρέπει να χωριστεί στα δύο, μια καλή τράπεζα ή τράπεζα γέφυρα και μια κακή τράπεζα. Η καλή τράπεζα-γέφυρα θα είναι μια νεοσύστατη νομική οντότητα, ενώ η παλιά κακή τράπεζα θα είναι υπό εκκαθάριση. Οι πιστωτές της τράπεζας που δεν είναι συστημική μπορεί είτε να μείνουν με την παλιά τράπεζα και να συμμετέχουν στην εκκαθάριση ή να μεταφερθούν στη νέα τράπεζα, είτε μειώνοντας τις απαιτήσεις τους ή μετατρέποντας τις τους σε μετοχές.
Η διάσωση - bail-in θα εφαρμόζεται μόνο σε περιπτώσεις όπου άλλα εργαλεία δεν μπορούν να είναι αποτελεσματικά για τη χρηματοπιστωτική σταθερότητα (π.χ. για τράπεζες οι οποίες μπορεί να μην είναι δυνατό να βρουν ιδιώτη αγοραστή ή η μεταφορά των συστημικά σημαντικών λειτουργιών σε μια ενδιάμεση τράπεζα μπορεί να είναι πολύπλοκη ή αποσταθεροποιητική).
Ποια μέσα θα εφαρμόζονται στο bail-in;
Η διάσωση εκ των έσω θα μπορούν να εφαρμόζονται σε όλες τις υποχρεώσεις του ιδρύματος που δεν υποστηρίζονται από περιουσιακά στοιχεία ή εγγυήσεις, και καταθέσεις που δεν προστατεύονται από ένα σύστημα εγγύησης των καταθέσεων. Τα κράτη μέλη μπορούν επίσης να επιλέξουν να αποκλείσουν άλλες υποχρεώσεις για κάθε περίπτωση χωριστά εάν είναι απαραίτητο για τη διασφάλιση της συνέχειας των κρίσιμων υπηρεσιών.
Τα Ίδια κεφάλαια θα πρέπει να απορροφούν τις ζημίες πριν από οποιαδήποτε απαίτηση υπόκειται σε απομείωση. Μετά από τις μετοχές, εάν είναι απαραίτητο μπορεί να επιβληθούν απώλειες ομοιόμορφα στους κατόχους των δανείων μειωμένης εξασφάλισης και στη συνέχεια ομοιόμορφα σε ανώτερους κατόχους χρέους.
Το σύστημα εγγύησης των καταθέσεων, στην οποία ο φορέας είναι εγγεγραμμένος θα κατατάσσονται μαζί με άλλους μη εξασφαλισμένους πιστωτές και θα είναι ικανό να αναλάβει τις ζημίες, μέχρι του ποσού των καλυπτόμενων καταθέσεων, για το ποσό που θα έπρεπε να φέρουν αν η τράπεζα είχε τεθεί υπό εκκαθάριση, υπό κανονικές διαδικασίες.
Από πότε μπορεί να ισχύσει το σχέδιο bail - in;
Η πρόταση αναφέρει ότι το σχέδιο θα πρέπει να εφαρμόζεται από την 1η Ιανουαρίου του 2018.
Η πρόταση αυτή βασίζεται στο γεγονός ότι: (i) το bail-in θα ήταν καλύτερο για τους πιστωτές, (ii) θα ήταν καλύτερα κατά κύριο λόγο να ισχύει μόνο για τις διασυνοριακές τράπεζες και άλλα συστημικά χρηματοπιστωτικά ιδρύματα, (iii) να μπορούσε να ικανοποιήσει την ελάχιστη απαίτηση με νέα χρεόγραφα μειωμένης εξασφάλισης, και (iv) ότι θα υπάρξει επαρκής βαθμός της εκ των προτέρων χρηματοδότησης για την υποστήριξη των πακέτων διάσωσης.
(Πρώτη ενημέρωση: 08:12)
Αλεξάνδρα Τόμπρα
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών