γράφει : ΜΑΡΙΝΑ ΦΟΥΝΤΑ
Παρά την επικράτηση ισχυρών πτωτικών τάσεων στο ελληνικό ΑΕΠ στα τέλη του 2010, αναμένεται προοδευτική εξασθένιση αυτής της δυναμικής στην διάρκεια του τρέχοντος έτους, μέσω της αναθέρμανσης της επενδυτικής δραστηριότητας και της βελτίωσης των εξαγωγικών επιδόσεων, αναφέρει στην τελευταία έκθεσή του το ΙΟΒΕ.
Σύμφωνα με την έκθεση, αυτές τις εξελίξεις σηματοδοτούν η υλοποίηση προσεχώς του νέου Αναπτυξιακού Νόμου και της αναπτυξιακής πολιτικής γενικότερα, καθώς και η συνέχιση της ανοδικής πορείας των εξαγωγών που ξεκίνησε πριν το μέσον του 2010 και επιταχύνθηκε σημαντικά από το τέταρτο τρίμηνό του.
Από την άλλη πλευρά, η ιδιωτική κατανάλωση, υπό την επίδραση μιας σειράς παραγόντων, θα συνεχίσει να περιορίζεται: η ήδη υψηλή ανεργία, η εφαρμογή της πρόσφατης νομοθεσίας για τις εργασιακές σχέσεις στον ιδιωτικό τομέα, το ενιαίο μισθολόγιο των δημοσίων υπαλλήλων, ανεξάρτητα από τα κίνητρα για βελτίωση της παραγωγικότητας που θα δημιουργήσει, και η συρρίκνωση των πιστώσεων στα νοικοκυριά για καταναλωτικές σκοπούς, θα ασκήσουν σημαντικές πιέσεις στις καταναλωτικές δαπάνες τους και φέτος. Η υποχώρησή τους θα μετριαστεί από τον χαμηλότερο πληθωρισμό, ωστόσο θα αποτελέσει για ακόμα μια χρονιά τον κύριο προσδιοριστικό παράγοντα του ΑΕΠ. Σαφώς χαμηλότερα θα κινηθεί για δεύτερο έτος και η δημόσια κατανάλωση. Ως αποτέλεσμα κυρίως της πτώσης της εγχώριας καταναλωτικής δαπάνης, ο ρυθμός μεταβολής του ΑΕΠ θα παραμείνει αρνητικός το 2011 και αναμένεται να διαμορφωθεί στο -3,2%, ενδεχομένως και χαμηλότερα.
Η εκτίναξη της ανεργίας στο 14,8% το τέταρτο τρίμηνο του 2010, αντανακλά την απότομη βάθυνση της ύφεσης στην ελληνική οικονομία από τα μέσα περίπου του προηγούμενου έτους. Δεδομένου όμως του χρόνου που απαιτείται για την προσαρμογή της αγοράς εργασίας στις διακυμάνσεις της παραγωγικής δραστηριότητας, είναι πιθανή και νέα, σημαντική αύξησή της στις αρχές του 2011, κατά την ενσωμάτωση των δυσμενών εξελίξεων του τελευταίου τριμήνου πέρυσι. Όμως, η αντίδραση στην απότομη πτώση του ΑΕΠ στο τέλος του 2010 και στην συνεχιζόμενη και φέτος ύφεση, θα περιλαμβάνει και την αξιοποίηση της μεγαλύτερης ευελιξίας στη σύναψη εργασιακών συμβάσεων η προσαρμογή. Καθώς δεν μπορεί να είναι άμεση η των επιχειρήσεων στα νέα δεδομένα στις εργασιακές σχέσεις, η αξιοποίησή τους θα λάβει μεγαλύτερη έκταση στη συνέχεια του έτους, μετριάζοντας τις αρνητικές συνέπειες της συνεχιζόμενης για τρίτο έτος συρρίκνωσης του ΑΕΠ στην απασχόληση. Ως αποτέλεσμα, η ανεργία θα κινηθεί στην περιοχή του 15,5% κατά μέσο όρο φέτος.
Η υψηλή ανεργία, οι εισοδηματικές αναπροσαρμογές τόσο στο δημόσιο όσο και στον ιδιωτικό τομέα και η χαμηλή ροή πιστώσεων από τις τράπεζες προς τις επιχειρήσεις και τα νοικοκυριά, θα αποτελέσουν τους κύριους παράγοντες εξασθένισης της εγχώριας ζήτησης, χαλαρώνοντας ακολούθως τις πληθωριστικές πιέσεις του 2010, κατά το οποίο ο πληθωρισμός ανήλθε στο 4,7% κατά μέσο όρο, από 1,2% το 2009. Η εξασθένιση του πληθωρισμού θα διευκολυνθεί και από την τεχνική επίδραση του υψηλού επιπέδου-βάση σύγκρισής του μετά τον Απρίλιο του 2010. Ανασχετικά στην υποχώρησή του προβλέπεται να λειτουργήσει η προγραμματισμένη εξίσωση του ειδικού φόρου κατανάλωσης στα καύσιμα. Καθώς όμως αυτή αναμένεται να πραγματοποιηθεί από το φθινόπωρο, η επίδρασή της θα είναι σχετικά περιορισμένη. Ως εκ τούτου, ο πληθωρισμός θα υποχωρήσει το 2011, κοντά στο 3,0%, ή λίγο υψηλότερα.
Σύμφωνα με το ΙΟΒΕ, το Πλαίσιο Μεσοπρόθεσμης Δημοσιονομικής Στρατηγικής αποτελεί σημείο καμπής για τη δημοσιονομική προσαρμογή της Ελλάδας.
Η διαδικασία της τρίτης αξιολόγησης από την «τρόικα» (Ευρ. Ένωση-ΕΚΤ-ΔΝΤ) της πορείας υλοποίησης των Μνημονίων, κατέληξε σε συμπέρασμα για τήρηση σε γενικές γραμμές των όρων τους και ακολούθως σε έγκριση χορήγησης της τέταρτης δόσης του τριμερούς δανείου, ύψους € 15 δισ.. Όμως, παρά τη μείωση του ελλείμματος κατά περίπου έξι εκατοστιαίες μονάδες το 2010, αυτό υπερέβη το στόχο κατά 1½ εκατοστιαία μονάδα του ΑΕΠ, υπέρβαση που η κυβέρνηση έχει δεσμευτεί να καλύψει το τρέχον έτος. Επιπλέον, προκρίθηκε για πρώτη φορά ο σχεδιασμός της αξιοποίησης δημόσιας ακίνητης περιουσίας ύψους € 50 δισ. μέχρι το 2015, προκειμένου να συγκρατηθεί/ περιοριστεί το δημόσιο χρέος.
Υπό αυτά τα δεδομένα, λαμβάνοντας επίσης υπόψη τη σημαντική παρέκκλιση των εσόδων του Τακτικού Προϋπολογισμού από το στόχο για τους πρώτους δύο μήνες του 2011, αλλά και την απόφαση χαλάρωσης των όρων για το τμήμα του τριμερούς δανείου που χορηγείται από την ΕΕ, η κυβέρνηση ολοκληρώνει το Πλαίσιο Μεσοπρόθεσμης Δημοσιονομικής Στρατηγικής για τα έτη μέχρι και το 2014. Συνεκτιμώντας την αντίξοη δυναμική του χρέους, την εκτίμηση της τρόικας ότι για την περίοδο αυτή χρειάζονται δημοσιονομικά μέτρα ύψους 8% του ΑΕΠ και την ανάγκη άμεσης αποκατάστασης της δημοσιονομικής ισορροπίας, προκειμένου να απελευθερωθεί το χρηματοπιστωτικό σύστημα και η χρηματοδότηση της οικονομίας, το μεσοπρόθεσμο πρόγραμμα ίσως να πρέπει να είναι περισσότερο εμπροσθοβαρές από το τρέχον Πρόγραμμα Οικονομικής Στήριξης.
www.bankingnews.gr
Από την άλλη πλευρά, η ιδιωτική κατανάλωση, υπό την επίδραση μιας σειράς παραγόντων, θα συνεχίσει να περιορίζεται: η ήδη υψηλή ανεργία, η εφαρμογή της πρόσφατης νομοθεσίας για τις εργασιακές σχέσεις στον ιδιωτικό τομέα, το ενιαίο μισθολόγιο των δημοσίων υπαλλήλων, ανεξάρτητα από τα κίνητρα για βελτίωση της παραγωγικότητας που θα δημιουργήσει, και η συρρίκνωση των πιστώσεων στα νοικοκυριά για καταναλωτικές σκοπούς, θα ασκήσουν σημαντικές πιέσεις στις καταναλωτικές δαπάνες τους και φέτος. Η υποχώρησή τους θα μετριαστεί από τον χαμηλότερο πληθωρισμό, ωστόσο θα αποτελέσει για ακόμα μια χρονιά τον κύριο προσδιοριστικό παράγοντα του ΑΕΠ. Σαφώς χαμηλότερα θα κινηθεί για δεύτερο έτος και η δημόσια κατανάλωση. Ως αποτέλεσμα κυρίως της πτώσης της εγχώριας καταναλωτικής δαπάνης, ο ρυθμός μεταβολής του ΑΕΠ θα παραμείνει αρνητικός το 2011 και αναμένεται να διαμορφωθεί στο -3,2%, ενδεχομένως και χαμηλότερα.
Η εκτίναξη της ανεργίας στο 14,8% το τέταρτο τρίμηνο του 2010, αντανακλά την απότομη βάθυνση της ύφεσης στην ελληνική οικονομία από τα μέσα περίπου του προηγούμενου έτους. Δεδομένου όμως του χρόνου που απαιτείται για την προσαρμογή της αγοράς εργασίας στις διακυμάνσεις της παραγωγικής δραστηριότητας, είναι πιθανή και νέα, σημαντική αύξησή της στις αρχές του 2011, κατά την ενσωμάτωση των δυσμενών εξελίξεων του τελευταίου τριμήνου πέρυσι. Όμως, η αντίδραση στην απότομη πτώση του ΑΕΠ στο τέλος του 2010 και στην συνεχιζόμενη και φέτος ύφεση, θα περιλαμβάνει και την αξιοποίηση της μεγαλύτερης ευελιξίας στη σύναψη εργασιακών συμβάσεων η προσαρμογή. Καθώς δεν μπορεί να είναι άμεση η των επιχειρήσεων στα νέα δεδομένα στις εργασιακές σχέσεις, η αξιοποίησή τους θα λάβει μεγαλύτερη έκταση στη συνέχεια του έτους, μετριάζοντας τις αρνητικές συνέπειες της συνεχιζόμενης για τρίτο έτος συρρίκνωσης του ΑΕΠ στην απασχόληση. Ως αποτέλεσμα, η ανεργία θα κινηθεί στην περιοχή του 15,5% κατά μέσο όρο φέτος.
Η υψηλή ανεργία, οι εισοδηματικές αναπροσαρμογές τόσο στο δημόσιο όσο και στον ιδιωτικό τομέα και η χαμηλή ροή πιστώσεων από τις τράπεζες προς τις επιχειρήσεις και τα νοικοκυριά, θα αποτελέσουν τους κύριους παράγοντες εξασθένισης της εγχώριας ζήτησης, χαλαρώνοντας ακολούθως τις πληθωριστικές πιέσεις του 2010, κατά το οποίο ο πληθωρισμός ανήλθε στο 4,7% κατά μέσο όρο, από 1,2% το 2009. Η εξασθένιση του πληθωρισμού θα διευκολυνθεί και από την τεχνική επίδραση του υψηλού επιπέδου-βάση σύγκρισής του μετά τον Απρίλιο του 2010. Ανασχετικά στην υποχώρησή του προβλέπεται να λειτουργήσει η προγραμματισμένη εξίσωση του ειδικού φόρου κατανάλωσης στα καύσιμα. Καθώς όμως αυτή αναμένεται να πραγματοποιηθεί από το φθινόπωρο, η επίδρασή της θα είναι σχετικά περιορισμένη. Ως εκ τούτου, ο πληθωρισμός θα υποχωρήσει το 2011, κοντά στο 3,0%, ή λίγο υψηλότερα.
Σύμφωνα με το ΙΟΒΕ, το Πλαίσιο Μεσοπρόθεσμης Δημοσιονομικής Στρατηγικής αποτελεί σημείο καμπής για τη δημοσιονομική προσαρμογή της Ελλάδας.
Η διαδικασία της τρίτης αξιολόγησης από την «τρόικα» (Ευρ. Ένωση-ΕΚΤ-ΔΝΤ) της πορείας υλοποίησης των Μνημονίων, κατέληξε σε συμπέρασμα για τήρηση σε γενικές γραμμές των όρων τους και ακολούθως σε έγκριση χορήγησης της τέταρτης δόσης του τριμερούς δανείου, ύψους € 15 δισ.. Όμως, παρά τη μείωση του ελλείμματος κατά περίπου έξι εκατοστιαίες μονάδες το 2010, αυτό υπερέβη το στόχο κατά 1½ εκατοστιαία μονάδα του ΑΕΠ, υπέρβαση που η κυβέρνηση έχει δεσμευτεί να καλύψει το τρέχον έτος. Επιπλέον, προκρίθηκε για πρώτη φορά ο σχεδιασμός της αξιοποίησης δημόσιας ακίνητης περιουσίας ύψους € 50 δισ. μέχρι το 2015, προκειμένου να συγκρατηθεί/ περιοριστεί το δημόσιο χρέος.
Υπό αυτά τα δεδομένα, λαμβάνοντας επίσης υπόψη τη σημαντική παρέκκλιση των εσόδων του Τακτικού Προϋπολογισμού από το στόχο για τους πρώτους δύο μήνες του 2011, αλλά και την απόφαση χαλάρωσης των όρων για το τμήμα του τριμερούς δανείου που χορηγείται από την ΕΕ, η κυβέρνηση ολοκληρώνει το Πλαίσιο Μεσοπρόθεσμης Δημοσιονομικής Στρατηγικής για τα έτη μέχρι και το 2014. Συνεκτιμώντας την αντίξοη δυναμική του χρέους, την εκτίμηση της τρόικας ότι για την περίοδο αυτή χρειάζονται δημοσιονομικά μέτρα ύψους 8% του ΑΕΠ και την ανάγκη άμεσης αποκατάστασης της δημοσιονομικής ισορροπίας, προκειμένου να απελευθερωθεί το χρηματοπιστωτικό σύστημα και η χρηματοδότηση της οικονομίας, το μεσοπρόθεσμο πρόγραμμα ίσως να πρέπει να είναι περισσότερο εμπροσθοβαρές από το τρέχον Πρόγραμμα Οικονομικής Στήριξης.
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών