γράφει : Αλεξάνδρα Τόμπρα
Η επόμενη μέρα της μεγαλύτερης μεταπολεμικής χρηματοπιστωτικής κρίσης βρίσκει οικονομολόγους και αναλυτές να προσπαθούν να εκτιμήσουν τη ζημιά που προκλήθηκε σε όλους τους τομείς της οικονομίας και να επισημάνουν τι είναι αυτό που μας κληροδότησε η παρολίγον κατάρρευση του παγκόσμιου οικονομικού συστήματος....
Μέσα στις «διακηρύξεις» του αν έχουμε μπει ή όχι σε τροχιά ανάκαμψης, η πιθανότητα μιας κρίσης κρατικού χρέους η οποία πιθανώς να μην περιορίζεται μόνο σε περιφερειακές οικονομίες όπως η ελληνική, αλλά και των αναπτυγμένων οικονομιών, φαίνεται ολοένα και πιο κοντά. Μάλιστα, το ίδιο το Διεθνές Nομισματικό Tαμείο, έκρουσε καμπανάκι κινδύνου για τις συνέπειες που μπορεί να έχει ο καλπασμός του δημόσιου χρέους όλων των ανεπτυγμένων χωρών του πλανήτη - της Eυρώπης, των HΠA, της Iαπωνίας. Σύμφωνα με σχετική μελέτη της Credit Suisse, αναμένεται ως το 2014 να ξεπεράσουν τα 47 τρισ. δολάρια, δηλαδή σχεδόν τρεις φορές το μέγεθος της αμερικανικής οικονομίας.
Σημειώνεται εδώ ότι το 2006 το δημόσιο χρέος των χωρών της ευρωζώνης ανερχόταν κατά μέσο όρο στο 68,3% του AEΠ, το 2009 ανήλθε στο 78,7% και φέτος αναμένεται να εκτιναχθεί γύρω στο 88%. Αξίζει εδώ να αναφερθεί, ότι μόνο μέσα στο 2010, για παράδειγμα, το σύνολο των ευρωπαϊκών κρατών θα δανειστεί περίπου 1,5 τρισ. ευρώ, ενώ οι HΠA θα δανειστούν και αυτές πάνω από 2,5 τρισ. δολάρια. Tα ποσά αυτά είναι εμφανώς αστρονομικά.Tο 2006, κατά μέσο όρο το δημόσιο χρέος των ανεπτυγμένων κρατών ανερχόταν στο 78% του AEΠ τους. Φέτος εκτιμάται ότι θα φτάσει στο 106% και σύμφωνα με όλες τις προβλέψεις θα συνεχίσει να αυξάνεται, αν και με όχι τόσο ταχείς ρυθμούς.
Oι κυβερνήσεις πρέπει να «περικόψουν τα αυξανόμενα δανειακά βάρη και να αποφύγουν να οδηγήσουν την πιστωτική κρίση σε νέα φάση», ανέφερε το ΔNT στην έκθεσή του.
Στην Ευρωζώνη τριπλασιάστηκε το έλλειμμα κεντρικής κυβέρνησης των κρατών-μελών της, σύμφωνα με τα στοιχεία της Eurostat.
Το δεύτερο υψηλότερο έλλειμμα και δημόσιο χρέος της Ευρώπης είχε η Ελλάδα το 2009. Το μεγαλύτερο έλλειμμα ως ποσοστό του ΑΕΠ καταγράφεται στην Ιρλανδία με -14,3% και ακολουθούν η Ελλάδα με -13,6%, η Βρετανία με -11,5%, η Ισπανία με -11,2%, η Πορτογαλία με -9,2%. Στη Γερμανία το 2009 έκλεισε με έλλειμμα -3,3%, στη Γαλλία το έλλειμμα ήταν -7,5% και στην Ιταλία -5,3%. Μάλιστα, στην Ευρωζώνη από 2,0% το 2008 το έλλειμμα εκτινάχθηκε στο 6,3% το 2009, ενώ στην Ε.Ε. 27 από 2,3% στο 6,8%.
Το μικρότερο έλλειμμα σημειώθηκε, το προηγούμενο έτος, στη Σουηδία -0,5%, το Λουξεμβούργο -0,7% και την Εσθονία -1,7%. Συνολικά, μόλις δύο μέλη της Ένωσης, η Εσθονία και η Μάλτα, κατάφεραν να βελτιώσουν το 2009 το έλλειμμά τους, ενώ στα υπόλοιπα 25 η σχέση μεταξύ ελλείμματος και ΑΕΠ επιδεινώθηκε.
Από την άλλη μεριά, οι δανειακές ανάγκες των ανεπτυγμένων χωρών αυξάνονται με ταχύτατους ρυθμούς όχι μόνο σε απόλυτους αριθμούς, αλλά και ως ποσοστό του AEΠ τους. Ωστόσο, λίγο καλύτερη είναι η κατάσταση όσον αφορά το δημόσιο χρέος. Στην Ευρωζώνη αυξήθηκε από 69,4% το 2008 σε 78,7% την περασμένη χρονιά και στην Ε.Ε. 27 από 61,6% σε 73,6%. Το χαμηλότερο ποσοστό χρέους καταγράφεται στο τέλος του 2009 στην Εσθονία, 7,2%, το Λουξεμβούργο, 14,5%, τη Βουλγαρία, 14,8% και ακολουθούν Ρουμανία με 23,7%, Λιθουανία με 29,3% και Τσεχία με 35,4%. Δώδεκα κράτη-μέλη, από τα οποία τα δέκα της Ευρωζώνης, είχαν δημόσιο χρέος μεγαλύτερο από το 60% του ΑΕΠ. Πρώτη η Ιταλία με 115,8%, ακολουθεί η Ελλάδα με 115,1%, που όμως μέχρι τον Ιούνιο θα αναθεωρηθεί στο 120% με 122,1%, το Βέλγιο με 96,7%, η Ουγγαρία με 78,3%, η Γαλλία με 77,6%, η Πορτογαλία με 76,8%, η Γερμανία με 73,2%, η Μάλτα με 69,1%, η Βρετανία με 68,1%, η Αυστρία με 66,5%, η Ιρλανδία με 64,0% και η Ολλανδία με 60,9%.
Στην ανατολική πλευρά του πλανήτη, το μεγαλύτερο δημόσιο χρέος, και μάλιστα σε παγκόσμιο επίπεδο, το εμφανίζει η Ιαπωνία, αφού αυτό φτάνει το 218,5% του ΑΕΠ, ενώ η Ινδία προσπαθεί με κάθε τρόπο να το περιορίσει στο 84,7%. Από την άλλη μεριά, οι ΗΠΑ έφτασαν το 2009 το χρέος στο 84,8% του ΑΕΠ τους, ενώ το έτος 2000 το αμερικανικό δημόσιο χρωστούσε 3,41 τρισ. δολάρια και το 2004 χρωστούσε 7,54 τρισ. δολάρια, μια αύξηση κοντά 120%.
Στην πρώτη 20άδα των χωρών με τα μεγαλύτερα δημόσια χρέη βρίσκονται η Αργεντινή και η Βραζιλία από τις αναδυόμενες οικονομίες της Λατινικής Αμερικής, οι οποίες έχουν δημόσιο χρέος 60,5% και 68,5% του ΑΕΠ αντίστοιχα. Το έλλειμμα των δύο χωρών κυμαίνεται στο 3,9% και στο 3,8% αντίστοιχα.
Η κρίση άφησε ανοιχτά μέτωπα, τα οποία αναμένεται να καθορίσουν το οικονομικό και επενδυτικό τοπίο τα επόμενα χρόνια, και αυτά είναι σε δημοσιονομικό επίπεδο. Η διάσωση του χρηματοπιστωτικού συστήματος από την χειρότερη μεταπολεμικά κρίση έγινε με υψηλό κόστος από τις κυβερνήσεις. Οδήγησε στον περιορισμό των φορολογικών εσόδων, ενώ τα χαμένα φορολογικά έσοδα δεν πρόκειται να ανακτηθούν αν δεν ανακαλυφθούν νέες πηγές στήριξης της οικονομικής ανάπτυξης. Χαρακτηριστικό της επιδείνωσης της δημοσιονομικής κατάστασης είναι ότι ελλείμματα και χρέος τόσο των ανεπτυγμένων όσο και των αναπτυσσόμενων χωρών αυξάνονται με πρωτοφανή πρόοδο.
Analyst
www.bankingnews.gr
Σημειώνεται εδώ ότι το 2006 το δημόσιο χρέος των χωρών της ευρωζώνης ανερχόταν κατά μέσο όρο στο 68,3% του AEΠ, το 2009 ανήλθε στο 78,7% και φέτος αναμένεται να εκτιναχθεί γύρω στο 88%. Αξίζει εδώ να αναφερθεί, ότι μόνο μέσα στο 2010, για παράδειγμα, το σύνολο των ευρωπαϊκών κρατών θα δανειστεί περίπου 1,5 τρισ. ευρώ, ενώ οι HΠA θα δανειστούν και αυτές πάνω από 2,5 τρισ. δολάρια. Tα ποσά αυτά είναι εμφανώς αστρονομικά.Tο 2006, κατά μέσο όρο το δημόσιο χρέος των ανεπτυγμένων κρατών ανερχόταν στο 78% του AEΠ τους. Φέτος εκτιμάται ότι θα φτάσει στο 106% και σύμφωνα με όλες τις προβλέψεις θα συνεχίσει να αυξάνεται, αν και με όχι τόσο ταχείς ρυθμούς.
Oι κυβερνήσεις πρέπει να «περικόψουν τα αυξανόμενα δανειακά βάρη και να αποφύγουν να οδηγήσουν την πιστωτική κρίση σε νέα φάση», ανέφερε το ΔNT στην έκθεσή του.
Στην Ευρωζώνη τριπλασιάστηκε το έλλειμμα κεντρικής κυβέρνησης των κρατών-μελών της, σύμφωνα με τα στοιχεία της Eurostat.
Το δεύτερο υψηλότερο έλλειμμα και δημόσιο χρέος της Ευρώπης είχε η Ελλάδα το 2009. Το μεγαλύτερο έλλειμμα ως ποσοστό του ΑΕΠ καταγράφεται στην Ιρλανδία με -14,3% και ακολουθούν η Ελλάδα με -13,6%, η Βρετανία με -11,5%, η Ισπανία με -11,2%, η Πορτογαλία με -9,2%. Στη Γερμανία το 2009 έκλεισε με έλλειμμα -3,3%, στη Γαλλία το έλλειμμα ήταν -7,5% και στην Ιταλία -5,3%. Μάλιστα, στην Ευρωζώνη από 2,0% το 2008 το έλλειμμα εκτινάχθηκε στο 6,3% το 2009, ενώ στην Ε.Ε. 27 από 2,3% στο 6,8%.
Το μικρότερο έλλειμμα σημειώθηκε, το προηγούμενο έτος, στη Σουηδία -0,5%, το Λουξεμβούργο -0,7% και την Εσθονία -1,7%. Συνολικά, μόλις δύο μέλη της Ένωσης, η Εσθονία και η Μάλτα, κατάφεραν να βελτιώσουν το 2009 το έλλειμμά τους, ενώ στα υπόλοιπα 25 η σχέση μεταξύ ελλείμματος και ΑΕΠ επιδεινώθηκε.
Από την άλλη μεριά, οι δανειακές ανάγκες των ανεπτυγμένων χωρών αυξάνονται με ταχύτατους ρυθμούς όχι μόνο σε απόλυτους αριθμούς, αλλά και ως ποσοστό του AEΠ τους. Ωστόσο, λίγο καλύτερη είναι η κατάσταση όσον αφορά το δημόσιο χρέος. Στην Ευρωζώνη αυξήθηκε από 69,4% το 2008 σε 78,7% την περασμένη χρονιά και στην Ε.Ε. 27 από 61,6% σε 73,6%. Το χαμηλότερο ποσοστό χρέους καταγράφεται στο τέλος του 2009 στην Εσθονία, 7,2%, το Λουξεμβούργο, 14,5%, τη Βουλγαρία, 14,8% και ακολουθούν Ρουμανία με 23,7%, Λιθουανία με 29,3% και Τσεχία με 35,4%. Δώδεκα κράτη-μέλη, από τα οποία τα δέκα της Ευρωζώνης, είχαν δημόσιο χρέος μεγαλύτερο από το 60% του ΑΕΠ. Πρώτη η Ιταλία με 115,8%, ακολουθεί η Ελλάδα με 115,1%, που όμως μέχρι τον Ιούνιο θα αναθεωρηθεί στο 120% με 122,1%, το Βέλγιο με 96,7%, η Ουγγαρία με 78,3%, η Γαλλία με 77,6%, η Πορτογαλία με 76,8%, η Γερμανία με 73,2%, η Μάλτα με 69,1%, η Βρετανία με 68,1%, η Αυστρία με 66,5%, η Ιρλανδία με 64,0% και η Ολλανδία με 60,9%.
Στην ανατολική πλευρά του πλανήτη, το μεγαλύτερο δημόσιο χρέος, και μάλιστα σε παγκόσμιο επίπεδο, το εμφανίζει η Ιαπωνία, αφού αυτό φτάνει το 218,5% του ΑΕΠ, ενώ η Ινδία προσπαθεί με κάθε τρόπο να το περιορίσει στο 84,7%. Από την άλλη μεριά, οι ΗΠΑ έφτασαν το 2009 το χρέος στο 84,8% του ΑΕΠ τους, ενώ το έτος 2000 το αμερικανικό δημόσιο χρωστούσε 3,41 τρισ. δολάρια και το 2004 χρωστούσε 7,54 τρισ. δολάρια, μια αύξηση κοντά 120%.
Στην πρώτη 20άδα των χωρών με τα μεγαλύτερα δημόσια χρέη βρίσκονται η Αργεντινή και η Βραζιλία από τις αναδυόμενες οικονομίες της Λατινικής Αμερικής, οι οποίες έχουν δημόσιο χρέος 60,5% και 68,5% του ΑΕΠ αντίστοιχα. Το έλλειμμα των δύο χωρών κυμαίνεται στο 3,9% και στο 3,8% αντίστοιχα.
Η κρίση άφησε ανοιχτά μέτωπα, τα οποία αναμένεται να καθορίσουν το οικονομικό και επενδυτικό τοπίο τα επόμενα χρόνια, και αυτά είναι σε δημοσιονομικό επίπεδο. Η διάσωση του χρηματοπιστωτικού συστήματος από την χειρότερη μεταπολεμικά κρίση έγινε με υψηλό κόστος από τις κυβερνήσεις. Οδήγησε στον περιορισμό των φορολογικών εσόδων, ενώ τα χαμένα φορολογικά έσοδα δεν πρόκειται να ανακτηθούν αν δεν ανακαλυφθούν νέες πηγές στήριξης της οικονομικής ανάπτυξης. Χαρακτηριστικό της επιδείνωσης της δημοσιονομικής κατάστασης είναι ότι ελλείμματα και χρέος τόσο των ανεπτυγμένων όσο και των αναπτυσσόμενων χωρών αυξάνονται με πρωτοφανή πρόοδο.
Analyst
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών