Παπαδήμος: Αν οι τράπεζες θέλουν στήριξη από το κράτος πρέπει να αυξήσουν τη χρηματοδότηση προς τις επιχειρήσεις

Αναλυτικά η ομιλία του πρωθυπουργού στην ημερίδα:
«Η στήριξη της οικονομικής δραστηριότητας είναι κορυφαία προτεραιότητα μετά από πέντε χρόνια ύφεσης και αυξανόμενης ανεργίας. Πρέπει να αφιερώσουμε όλες τις δυνάμεις μας στο να αντιστρέψουμε αυτή την πορεία. Όχι μόνο επειδή οι επιδόσεις μιας οικονομίας συνοψίζονται στην αύξηση της παραγωγής, του εισοδήματος και της απασχόλησης, αλλά και διότι ο συνδυασμός ύφεσης και ανεργίας έχει αφόρητο οικονομικό και κοινωνικό κόστος για τη χώρα μας.
Εκτός αυτού όμως, η ύφεση και η ανεργία υπονομεύουν την εφαρμογή του Οικονομικού Προγράμματος το οποίο έχει ως τελικό στόχο, μέσα από τη βελτίωση της παραγωγικότητας, να δημιουργήσει προϋποθέσεις ενίσχυσης της ανάπτυξης. Αυτό έχουμε τονίσει επανειλημμένως και αυτό αποτελεί ευρύτερα αποδεκτό στόχο και σε ευρωπαϊκό επίπεδο.
Το Δεύτερο Οικονομικό Πρόγραμμα της Ελλάδας έχει έντονα αναπτυξιακά στοιχεία που συχνά υποεκτιμώνται. Είναι αλήθεια όμως ότι το Πρόγραμμα επιδιώκει παράλληλα τον περαιτέρω περιορισμό του δημοσιονομικού ελλείμματος, και η διαδικασία επίτευξης του στόχου αυτού βραχυπρόθεσμα ασκεί αρνητική επίδραση στο εισόδημα και στην απασχόληση.
Όμως το Πρόγραμμα περιέχει ουσιαστικές μεταρρυθμίσεις που μεσοπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα θα διαμορφώσουν κατάλληλες συνθήκες για την ανάκαμψη και τη διατήρηση ενός βιώσιμου ρυθμού ανάπτυξης της οικονομίας.
Να σας δώσω τέσσερα παραδείγματα:
- Η μεταρρύθμιση του κράτους και της Δημόσιας Διοίκησης έχει ευεργετικές συνέπειες για τη λειτουργία της οικονομίας.
- Η απελευθέρωση των κλειστών επαγγελμάτων αυξάνει το δυνητικό προϊόν και δημιουργεί θέσεις εργασίας.
- Η φορολογική μεταρρύθμιση και οι πολιτικές βελτίωσης του επιχειρηματικού περιβάλλοντος θα συμβάλουν καθοριστικά στην προσέλκυση επενδύσεων και στη δημιουργία θέσεων εργασίας.
- Ο πρόσφατος Αναπτυξιακός Νόμος που ψηφίστηκε στη Βουλή την προηγούμενη εβδομάδα θα έχει θετικές συνέπειες ειδικά για τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις. Βεβαίως ο νόμος αναφέρεται γενικά στις επιχειρήσεις, αλλά οι περισσότερες επιχειρήσεις στην Ελλάδα είναι μικρομεσαίες.
Ορισμένες από τις μεταρρυθμίσεις αυτές έχουν ήδη πραγματοποιηθεί. Όσον αφορά άλλες, έχει υιοθετηθεί το αναγκαίο νομοθετικό πλαίσιο αλλά αυτό είναι ένα αναγκαίο πρώτο βήμα. Απαιτείται επιμονή και αποτελεσματική υλοποίηση για να επέλθουν οι θετικές αναπτυξιακές συνέπειες.
Όμως οι μεταρρυθμίσεις και τα μέτρα που περιλαμβάνονται στο Οικονομικό Πρόγραμμα δεν μπορεί να έχουν άμεση απόδοση. Δεν αναμένεται να επηρεάσουν θετικά με άμεσο τρόπο την οικονομική δραστηριότητα, αλλά με κάποια χρονική υστέρηση. Για παράδειγμα, οι αλλαγές στην αγορά εργασίας ενώ έχουν μεσοπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα οφέλη για την απασχόληση και την ανάπτυξη, μπορεί βραχυπρόθεσμα να έχουν δυσμενείς επιπτώσεις. Και δεν μπορούμε να περιμένουμε μέχρις ότου οι βραχυπρόθεσμες επιπτώσεις να αντιστραφούν.
Για το λόγο αυτόν είναι αναγκαίο, παράλληλα με την εφαρμογή του Οικονομικού Προγράμματος, να υιοθετήσουμε πολιτικές και δράσεις άμεσου αναπτυξιακού αποτελέσματος. Ορισμένες ήδη έχουν δρομολογηθεί, πρέπει όμως να προστεθούν και άλλες, που θα ενεργήσουν συμπληρωματικά και θα στηρίξουν την ανάκαμψη. Προς την κατεύθυνση αυτήν έχουν δρομολογηθεί και υλοποιούνται σταδιακά από τον Φεβρουάριο πρωτοβουλίες για την ενίσχυση της χρηματοδότησης των μικρομεσαίων επιχειρήσεων, και με τα υπάρχοντα χρηματοδοτικά εργαλεία αλλά και με νέα, όπως το Ταμείο Εγγυοδοσίας.
Η κυβέρνηση καταβάλλει συστηματική προσπάθεια ώστε όλα τα παραπάνω να λειτουργήσουν αποτελεσματικά προκειμένου οι χρηματοδοτικοί πόροι όντως να φτάσουν στην πραγματική οικονομία. Και είναι ιδιαίτερης σημασίας ορισμένες πρόσφατες αποφάσεις, όπως η δυνατότητα χρηματοδότησης με πόρους κοινοτικών προγραμμάτων των κεφαλαίων κίνησης των επιχειρήσεων και όχι μόνο των επενδυτικών τους κεφαλαίων.
Στο πλαίσιο αυτό, οι τράπεζες οφείλουν να διαδραματίσουν ενεργό ρόλο και να αναλάβουν τις ευθύνες τους για τη στήριξη της πραγματικής οικονομίας. Οφείλουν να κινηθούν με ταχύτητα, να κινητοποιήσουν διαθέσιμους πόρους και να χρηματοδοτήσουν τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις.
Καθοριστική προϋπόθεση στην προσπάθεια χρηματοδότησης της ανάπτυξης είναι η επιτυχής ολοκλήρωση της διαδικασίας ανακεφαλαιοποίησης των τραπεζών. Είναι γεγονός ότι τα πιστωτικά ιδρύματα στην Ελλάδα κατά τα τελευταία δύο χρόνια αντιμετωπίζουν σοβαρά προβλήματα ως συνέπεια της κρίσης. Η κρίση οδήγησε στον αποκλεισμό των ελληνικών πιστωτικών ιδρυμάτων από τις αγορές και στην εκροή καταθέσεων.
Η απομείωση του δημόσιου χρέους λόγω της διαδικασίας ανταλλαγής ομολόγων στα πλαίσια του PSI είχε σημαντικές επιπτώσεις στα αποτελέσματα και την κεφαλαιακή βάση των τραπεζών, οδηγώντας στη συρρίκνωση της χρηματοδότησης του ιδιωτικού τομέα της οικονομίας. Αυτοί οι παράγοντες έχουν επιτείνει την επιβράδυνση της πιστωτικής επέκτασης, η οποία βέβαια τα τελευταία δύο χρόνια οφείλεται επίσης, σε σημαντικό βαθμό, στη μείωση της ζήτησης για πιστώσεις λόγω της ύφεσης.
Η διαδικασία ανακεφαλαιοποίησης των τραπεζών έχει δρομολογηθεί προκειμένου ακριβώς να αντισταθμιστούν οι επιπτώσεις της απομείωσης του δημόσιου χρέους, καθώς επίσης και οι εκτιμώμενες ζημιές των τραπεζών από δυνητικές επισφάλειες από τα δάνειά τους στις επιχειρήσεις και τα νοικοκυριά.
Χθες έφτασαν από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (το EFSF) 25 δισ. ευρώ για την κεφαλαιακή ενίσχυση του ελληνικού τραπεζικού συστήματος. Το ποσό αυτό είναι το πρώτο ήμισυ των διαθέσιμων κεφαλαίων για το σκοπό αυτό. Το Ελληνικό Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας χορήγησε βεβαίωση ότι δεσμεύεται να συμμετάσχει με τα κεφάλαια αυτά στην ενδυνάμωση της κεφαλαιακής βάσης των ελληνικών τραπεζών.
Η κυβέρνηση σε συνεργασία με αρμόδιους φορείς και την Τρόικα επεξεργάζεται ορισμένες τεχνικές πτυχές του πλαισίου αυτού που θα διέπει την ανακεφαλαιοποίηση των ελληνικών τραπεζών. Με την ολοκλήρωση αυτής της διαδικασίας, και παράλληλα με την περαιτέρω αναδιάρθρωση του τραπεζικού συστήματος, θα δημιουργηθούν νέες, ευνοϊκότερες συνθήκες για τη χρηματοδότηση της ελληνικής οικονομίας και ειδικότερα των ΜμΕ.
Θέλω να σημειώσω εμφατικά το εξής: Τα κεφάλαια αυτά των 25 δισ. έχουν έναν και μόνο σκοπό. Να αντισταθμίσουν ζημιές των τραπεζών από τη μείωση, κατά περίπου 50%, της ονομαστικής αξίας των ομολόγων, και κατά 75% περίπου της καθαρής παρούσας αξίας τους. Χωρίς την κεφαλαιακή αυτή ενίσχυση δεν θα μπορούσε να διασφαλιστεί η ομαλή λειτουργία του τραπεζικού συστήματος. Η ανακεφαλαιοποίηση είναι αναγκαία προϋπόθεση για να χρηματοδοτηθεί με ασφάλεια η πραγματική οικονομία και ειδικότερα οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις. Είναι επίσης αναγκαία προϋπόθεση για να ενισχυθεί η εμπιστοσύνη στο τραπεζικό μας σύστημα.
Παντού στην Ευρώπη, όπως και στην Ελλάδα, οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις είναι ουσιαστική κινητήρια δύναμη της οικονομίας και πηγή μεγάλου δυναμισμού. Όχι μόνο λόγω της συμβολής τους στην προστιθέμενη αξία και την καινοτομία, η οποία σε πολλές περιπτώσεις οδηγεί στην ανάδειξη ηγετικών επιχειρήσεων σε συγκεκριμένους κλάδους, αλλά και διότι οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις δημιουργούν το μεγαλύτερο μέρος της απασχόλησης. Περίπου 85% των εργαζομένων στο σύνολο του ιδιωτικού τομέα στην Ελλάδα εργάζονται σε μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις, έναντι αντίστοιχου μέσου όρου 67% στην Ευρωπαϊκή Ένωση.
Βέβαια στην Ελλάδα η σχετική σημασία των μικρομεσαίων επιχειρήσεων είναι ακόμα μεγαλύτερη, καθώς 95% περίπου του συνόλου των επιχειρήσεων είναι μικρομεσαίες, έναντι 80% αντίστοιχου μέσου όρου στην ΕΕ. Στη χώρα μας, όπως γνωρίζετε, το μεγαλύτερο μέρος των ΜμΕ είναι πολύ μικρές, δηλαδή κάτω των 10 εργαζομένων ή με μικρότερο από 2 εκατ. ευρώ κύκλο εργασιών. Αντίθετα, ο μέσος όρος στην ΕΕ προσεγγίζει περισσότερο τις μικρές (αντί για πολύ μικρές) επιχειρήσεις (δηλαδή κάτω των 50 εργαζομένων). Αλλά ένα είναι το κύριο γεγονός: ότι ο κλάδος των μικρομεσαίων επιχειρήσεων είναι κρίσιμης σημασίας για την ανάπτυξη και την απασχόληση.
Κεντρικός σκοπός των προτάσεων και των αναπτυξιακών δράσεων της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, όπως αποτυπώνονται και στην τελευταία Ανακοίνωση της Επιτροπής, είναι οι συντονισμένες πολιτικές ενίσχυσης των μικρομεσαίων επιχειρήσεων ως καθοριστικού μοχλού ανάπτυξης και δημιουργίας θέσεων εργασίας.
Οι πολιτικές του προγράμματος του Προέδρου Barroso καθώς και των δραστηριοτήτων του Αντιπροέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και Επιτρόπου για θέματα Βιομηχανίας και Επιχειρηματικότητας Antonio Tajani επικεντρώνονται στις πολιτικές αυτές – και τον ευχαριστούμε για τις πρωτοβουλίες του και για την εποικοδομητική συνεργασία που έχουμε μαζί του.
Τα προγράμματα αυτά της Ευρωπαϊκής Επιτροπής δεν ακόμα έχουν πλήρως αξιοποιηθεί. Για τον σκοπό αυτό, η ελληνική κυβέρνηση, σε συνεργασία με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, πραγματοποιεί γοργά και συστηματικά βήματα για τη βελτίωση της απορροφητικότητας των κοινοτικών πόρων, όπως είχα την ευκαιρία να τονίσω σε πρόσφατη επιστολή που έστειλα στον Πρόεδρο Barroso.
Σκοπός αυτού του συνεδρίου είναι μέσα από την ενημέρωση και την ανταλλαγή εμπειριών από πρωταγωνιστές του επιχειρηματικού στίβου αλλά και της Διοίκησης –ελληνικής και ευρωπαϊκής– να προωθηθεί η καλύτερη δυνατή αξιοποίηση των κοινοτικών προγραμμάτων. Στόχος δεν είναι μια συζήτηση γενικών αρχών, αλλά η επικεντρωμένη αναφορά σε συγκεκριμένους τομείς, όπως επιτρέπουν οι εννέα παράλληλες ομάδες εργασίας που έχουν προγραμματιστεί. Προσδοκάμε να υπάρξει έμπρακτη συνέχεια και προσβλέπουμε σε ακόμα καλύτερη και εντατικότερη συνεργασία με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Ελπίζω το Συνέδριο αυτό να αποτελέσει παράγοντα ενίσχυσης επιτάχυνσης θετικών αποτελεσμάτων.
Θέλω τέλος να υπογραμμίσω την καθοριστική συμβολή των μικρομεσαίων επιχειρήσεων στην απασχόληση. Τα τελευταία δύο χρόνια έχουν κλείσει όπως ξέρετε, λόγω της ύφεσης, χιλιάδες ΜμΕ. Οι επιπτώσεις όσον αφορά τις θέσεις εργασίας είναι εξαιρετικά δυσμενείς. Πρέπει να αντιστρέψουμε την πορεία αυτή καταστροφής ΜμΕ, για να στηρίξουμε την απασχόληση. Η συντονισμένη προσπάθεια ενίσχυσης των ΜμΕ είναι κορυφαίας σημασίας για την αντιμετώπιση της ανεργίας.
Στηρίζουμε και προωθούμε την τραπεζική χρηματοδότηση των μικρομεσαίων επιχειρήσεων με τον όρο ότι οι επιχειρήσεις θα ενισχύουν την απασχόληση. Στο παρελθόν, η εφαρμογή αυτής της πολιτικής στην Ελλάδα αντιμετώπισε πρακτικές δυσκολίες. Όμως σε ορισμένες ευρωπαϊκές χώρες έχει αποδώσει θεαματικά αποτελέσματα στην καταπολέμηση της ανεργίας.
Αν οι τράπεζες θέλουν κεφαλαιακή ενίσχυση από το κράτος πρέπει να αυξήσουν τη χρηματοδότηση προς τις επιχειρήσεις, και ιδιαίτερα προς τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις. Και αν οι ΜμΕ θέλουν τραπεζικές πιστώσεις, πρέπει να προστατεύσουν την απασχόληση και να ενισχύσουν τις θέσεις εργασίας. Και τα δύο είναι προς το ευρύτερο συμφέρον της οικονομίας και της κοινωνίας μας. Αν δεν συμβούν, τότε τράπεζες και επιχειρήσεις θα λειτουργούν σε μια οικονομία που θα συρρικνώνεται, και δεν θα επιτρέπει ούτε την ανάπτυξη ούτε την κερδοφορία τους.
Η ανακεφαλαιοποίηση του τραπεζικού συστήματος και η ενίσχυση της ρευστότητάς τους αποτελούν αναγκαίες συνθήκες για την αύξηση της χρηματοδότησης της οικονομίας και των ΜμΕ. Και η ενίσχυση της χρηματοδότησης των ΜμΕ είναι συνδεδεμένη με τη δημιουργία και την προστασία θέσεων εργασίας. Αυτές είναι απαραίτητες προϋποθέσεις, παράλληλα με την πλήρη εφαρμογή του Οικονομικού Προγράμματος, ώστε να περάσουμε το ταχύτερο δυνατό στην ανάκαμψη και σε πορεία βιώσιμης ανάπτυξης της οικονομίας μας».

www.bankingnews.gr