γράφει : ΜΑΡΙΝΑ ΦΟΥΝΤΑ
Βελτιωμένες χαρακτηρίζει πλέον τις προοπτικές της ελληνικής οικονομίας μετά τις πρόσφατες εγχώριες και διεθνείς εξελίξεις η Eurobank, στην τελευταία έκθεσή της "7 ημέρες οικονομία".
Όπως εξηγεί χαρακτηριστικά:
• Η βελτιωμένη προοπτική της ελληνικής οικονομίας προεξοφλείται παρά τους κινδύνους εφαρμογής του προγράμματος
• Η εύρυθμη καταβολή της δόσης των €49,1 δισ. απαιτεί επιπρόσθετη προσπάθεια από την κυβέρνηση για την προώθηση των προαπαιτούμενων διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων
• Η μείωση του ΑΕΠ κατά -6.9% το τρίτο τρίμηνο του 2012 θέτει σε κίνδυνο την πρόβλεψη του Προϋπολογισμού του 2013 για ρυθμό μεταβολής του ΑΕΠ -6.5% το 2012 σε ετήσια βάση
Η μεσοπρόθεσμη προοπτική της ελληνικής οικονομίας βελτιώνεται μετά από μια σειρά εξελίξεων τις τελευταίες εβδομάδες όπως οι αποφάσεις του Eurogroup στις 26 Νοεμβρίου 2012, η επιτυχημένη επαναγορά χρέους, η νομοθέτηση / εφαρμογή μιας σειράς προαπαιτούμενων διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων και η εκταμίευση του πρώτου μέρους (€34,3 δισ.) από τα συνολικά €49.1 δισ. του 2ου Προγράμματος Σταθεροποίησης της Ελληνικής Οικονομίας. Η χθεσινή αναβάθμιση της πιστοληπτικής ικανότητας της Ελλάδας από τον οίκο πιστοληπτικής αξιολόγησης Standard&Poor’s από την κατάσταση επιλεκτικής χρεοκοπίας (SD) σε Β_ με σταθερή προοπτική αντικατοπτρίζει τα παραπάνω αλλά και την δεδηλωμένη πρόθεση των ευρωπαίων εταίρων για την παραμονή της Ελλάδας στη ζώνη του ευρώ.
Ήδη από την προηγούμενη εβδομάδα είχαμε επισημάνει ότι η μειωμένη συμμετοχή των ξένων επενδυτών στο πρόγραμμα επαναγοράς του ελληνικού χρέους δείχνει ότι περίπου τα 2/3 των ξένων κατόχων του ελληνικού χρέους είναι διατεθειμένοι να αναλάβουν τον κίνδυνο που συνεπάγεται η περαιτέρω διακράτηση των ελληνικών τίτλων. Πιστεύουν ότι το Ελληνικό Δημόσιο θα συνεχίσει την εξυπηρέτηση του χρέους του τα επόμενα χρόνια και ότι στο μέλλον η τιμή των ελληνικών ομολόγων θα προσεγγίσει καλύτερα επίπεδα από αυτή που εξασφαλίζει το πρόγραμμα επαναγοράς σήμερα. Η πορεία των περιθωρίων επιτοκίων των ελληνικών 10 ετών ομολόγων έναντι των αντίστοιχων γερμανικών τίτλων καταγράφει ότι οι αγορές προεξοφλούν τις βελτιωμένες προοπτικές της ελληνικής οικονομίας (Σχήμα 1). Το συγκεκριμένο περιθώριο ήταν στις 1140,6 μβ στις18/12/2012 σημειώνοντας ιστορικό χαμηλό τουλάχιστον μετά την εφαρμογή του PSI (Μάρτιος 2012).
Βέβαια δε θα πρέπει να παραγνωρίσουμε και τους σοβαρούς κινδύνους εφαρμογής του ελληνικού προγράμματος σταθεροποίησης. Ήδη η έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την 1η Αναθεώρηση του 2ου Προγράμματος Σταθεροποίησης της Ελληνικής Οικονομίας (Δεκέμβριος 2012) (Έκθεση της Επιτροπής στη συνέχεια) ενώ αναγνωρίζει τα σημαντικά βήματα που έχει κάνει η Ελλάδα στην εφαρμογή του προγράμματος την τελευταία περίοδο επισημαίνει τους σημαντικούς κινδύνους που ενέχουν:
α) οι πιθανές αποφάσεις των ελληνικών δικαστηρίων με θέματα που σχετίζονται με την δημοσιονομική προσαρμογή και τις διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις
β) η συνέχιση των καθυστερήσεων στην εφαρμογή του προγράμματος διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων
γ) η πολιτική σταθερότητα και η συνοχή της κυβέρνησης συνεργασίας
δ) οι καθυστερήσεις στην απελευθέρωση των αγορών προϊόντων και υπηρεσιών που αν είναι σημαντικές μπορεί να καθυστερήσουν την επίτευξη θετικών ρυθμών μεταβολής ακόμη και μετά το 2014.
Σημειώστε ότι στην Έκθεση της Επιτροπής δεν αποκλείεται το ενδεχόμενο νέων μέτρων την περίοδο 2014-2016. Υπενθυμίζουμε εδώ ότι στο Μεσοπρόθεσμο Πρόγραμμα Δημοσιονομικής Στρατηγικής 2013-16 που ψηφίστηκε στα μέσα Νοέμβρη 2012 από το ελληνικό κοινοβούλιο περιλαμβάνονται μέτρα συνολικού ύψους €13,6 δισ. για τη διετία 2013-14 και μέτρα συνολικού ύψους €5,3 δισ. από τα οποία τα €4,6 δισ. δεν έχουν ακόμη ταυτοποιηθεί.
Όσον αφορά στη βιωσιμότητα του ελληνικού δημόσιου χρέους, η Έκθεση της Επιτροπής επισημαίνει ότι αυτό θα μειωθεί στο 124,0% του ΑΕΠ το 2020 και σε λιγότερο από 110% του ΑΕΠ το 2022.
Για να επιτευχθεί κάτι τέτοιο πρώτα απαιτείται:
• η εφαρμογή των μέτρων μείωσης του χρέους που αποφασίστηκαν στο Eurogroup της 26ης Νοεμβρίου 2012,
• η εύρυθμη καταβολή των δόσεων του δανειακού προγράμματος (και την εφαρμογή των προαπαιτούμενων δράσεων που αυτές συνεπάγονται),
• η επίτευξη των στόχων των αποκρατικοποιήσεων κτλ,
Θεωρούμε ενθαρρυντική την παραπάνω πρόβλεψη αλλά επισημαίνουμε για άλλη μια φορά ότι το κλειδί για τη μείωση του χρέους είναι η επιστροφή σε θετικούς ρυθμούς ανάπτυξης το γρηγορότερο δυνατό. Η ελληνική οικονομία δεν έχει πλέον άλλα περιθώρια και δεν μπορεί να χάσει επιπλέον χρόνο όπως συνέβη κατά τη διάρκεια του 2011 και του 2012 με την εξαίρεση της κυβέρνησης συνεργασίας υπό τον Πρωθυπουργό Λ. Παπαδήμο και την επιτυχημένη προσπάθεια της παρούσας κυβέρνησης τους τελευταίους μήνες για την καταβολή της δόσης του 2ου Προγράμματος Σταθεροποίησης.
Η εύρυθμη καταβολή της δόσης των €49,1 δισ. απαιτεί επιπρόσθετη προσπάθεια από την κυβέρνηση για την προώθηση των προαπαιτούμενων διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων.
Στο Eurogroup της 13ης Δεκεμβρίου 2012 αποφασίστηκε η εκταμίευση της δόσης των €49,1 δισ. από τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (EFSF). Η απόφαση του ΔΝΤ για την εκταμίευση του δικού του μέρους της χρηματοδότησης (€3,5 δισ. σύμφωνα με τις ποιο πρόσφατες πληροφορίες) αναμένεται στις αρχές Ιανουαρίου 2013. Με δεδομένη την έγκριση του ΔΝΤ το συνολικό ποσό που θα εκταμιευθεί μέχρι το τέλος Μαρτίου 2013 ανέρχεται σε €52,6 δισ. (49,1+3,5). Ήδη στις 19 Δεκεμβρίου 2012 εκταμιεύθηκε η δόση των €34,3 δισ.
Ο Πίνακας 1 παρακάτω δείχνει τα ποσά και της ημερομηνίες εκταμίευσης της δόσης των €49,1 δισ. ενώ ο Πίνακας 2 δείχνει τις προαπαιτούμενες δράσει για την τμηματική καταβολή των €14,4 δισ. από τις αρχές Ιανουαρίου 2013 και μετά. Δε θα σταθούμε στις προτροπές μας για την έγκαιρη ολοκλήρωση των διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων και την αποφυγή της τμηματικής καταβολής της δόσης. Όπως επισημαίνουμε και παραπάνω τα χρονικά περιθώρια είναι περιορισμένα και θεωρούμε ότι η νομοθέτηση / εφαρμογή τους θεωρείται αυτονόητη.
Το κρίσιμο ερώτημα που προκύπτει είναι αν τα κεφάλαια που αφορούν κάλυψη δημοσιονομικών αναγκών επαρκούν για να καλύψουν το έλλειμμα του Προϋπολογισμού του 2012 και τις ληξιπρόθεσμες οφειλές του Ελληνικού Δημοσίου. Η ενίσχυση της ρευστότητας της οικονομίας απαιτεί την γρήγορη καταβολή των ληξιπρόθεσμων υποχρεώσεων. Στην Έκθεση της Επιτροπής προβλέπεται ότι θα καταβληθούν €2,0 δισ. μέχρι το τέλος του 2012 ενώ κατά τη διάρκεια του 2013 θα καταβληθούν τέσσερις (4) ισόποσες δόσεις των €1,5 δισ. η κάθε μία. Δηλαδή θα διατεθούν συνολικά 8,5 δις. για τις ληξιπρόθεσμες οφειλές. Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία για την περίοδο Ιανουαρίου – Οκτωβρίου 2012 οι ληξιπρόθεσμες υποχρεώσεις του δημοσίου ανέρχονταν σε €9,4 δισ. . Είναι προφανές ότι το ποσό που προβλέπεται στην Έκθεση της Επιτροπής υπολείπεται σημαντικά των ήδη γνωστών ληξιπρόθεσμων υποχρεώσεων. Με άλλα λόγια, η καταβολή των ληξιπρόθεσμων υποχρεώσεων θα γίνει τμηματικά και το συνολικό ποσό είναι ήδη μικρότερο από τις ήδη γνωστές ληξιπρόθεσμες υποχρεώσεις. Σίγουρα η κυβέρνηση θα πρέπει να δώσει ιδιαίτερο βάρος στο συγκεκριμένο πρόβλημα αν επιθυμεί την ταχεία επανεκκίνηση της ελληνικής οικονομίας.
Η μείωση του ΑΕΠ κατά -6.9% το τρίτο τρίμηνο του 2012 θέτει σε κίνδυνο την πρόβλεψη του Προϋπολογισμού του 2013 για ρυθμό μεταβολής του ΑΕΠ -6.5% το 2012 σε ετήσια βάση.
Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις της ΕΛΣΤΑΤ , το ελληνικό ΑΕΠ σημείωσε πτώση -6,9% στο τρίτο τρίμηνο του 2012 σε ετήσια βάση. Σημειώνουμε ότι από το 4ο τρίμηνο του 2008, η Ελλάδα συμπληρώνει 16 συνεχή τρίμηνα αρνητικών ρυθμών μεταβολής
Υπενθυμίζουμε ότι το ΑΕΠ μειώθηκε κατά -7.9% του ΑΕΠ το 4ο τρίμηνο του 2011,κατά -6,7% του ΑΕΠ το 1ο τρίμηνο του 2012 και κατά -6.3% του ΑΕΠ το 2ο τρίμηνο του 2012.
Ο Προϋπολογισμός του 2013 προβλέπει ύφεση -6,5% για το σύνολο του 2012. Η Έκθεση της Επιτροπής προβλέπει ρυθμό μεταβολής του ΑΕΠ -6,0% το 2012. Με δεδομένη την καθυστέρηση της εκταμίευσης της δόσης και το γεγονός ότι το μεγαλύτερο μέρος από τα χρήματα δε θα διοχετευθεί στην πραγματική οικονομία μέσω π.χ. της εξόφλησης των ληξιπρόθεσμων υποχρεώσεων δεν αναμένουμε να βελτιωθούν οι επιδόσεις της ελληνικής οικονομίας στο τέταρτο τρίμηνο του 2012. Θεωρούμε ότι ο ρυθμός μεταβολής του ΑΕΠ θα προσεγγίσει το -6.7% για το 2012. Για το 2013 αναμένουμε συνέχιση της ύφεσης με το ρυθμό μεταβολής του ΑΕΠ στο -3.8%.
Επιστρέφοντας τώρα στα στοιχεία του τρίτου τριμήνου, η τελική καταναλωτική δαπάνη μειώθηκε κατά -8,8% του ΑΕΠ το τρίτο τρίμηνο του 2012 ως αποτέλεσμα της συρρίκνωσης του διαθέσιμου εισοδήματος και του περιορισμού των δαπανών της Γενικής Κυβέρνησης. Οι ακαθάριστες επενδύσεις παγίου κεφαλαίου μειώθηκαν κατά -19,5% του ΑΕΠ το τρίτο τρίμηνο του 2012 παραμένοντας σε αρνητικό επίπεδο για 20 συνεχόμενα τρίμηνα. Η συγκεκριμένη εξέλιξη σηματοδοτεί το αρνητικό επιχειρηματικό κλήμα στην ελληνική οικονομία.
Οι εξαγωγές αγαθών μειώθηκαν -4,5% του ΑΕΠ το τρίτο τρίμηνο του 2012 ενώ οι εισαγωγές μειώθηκαν σημαντικά κατά -20,9% του ΑΕΠ. Η μείωση των εισαγωγών οφείλεται κυρίως στην επίδραση της ύφεσης.
Σύμφωνα με τα στοιχεία της Κεντρικής Κυβέρνησης για την περίοδο Ιανουαρίου-Νοεμβρίου 2012, το έλλειμμα του κρατικού προϋπολογισμού σε ταμειακή βάση ήταν €12,9 δισ. μειωμένο κατά €8,6 δισ. ή -39,9% σε ετήσια βάση. Το έλλειμμα ήταν μειωμένο κατά -14,1% σε σχέση με τον αντίστοιχο στόχο για το 10μηνο του 2012. Το πρωτογενές έλλειμμα της κεντρικής κυβέρνησης για την περίοδο Ιανουαρίου – Νοεμβρίου 2012 διαμορφώθηκε στα €1,5 δισ. καταγράφοντας μείωση -75,1% σε ετήσια βάση ή -58,7% σε σχέση με τον αντίστοιχο στόχο για το ενδεκάμηνο του 2012.
Σύμφωνα με την Εισηγητική Έκθεση του Προϋπολογισμού 2013 αλλά και την έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την !η Αναθεώρηση του 2ου Προγράμματος Σταθεροποίησης της Ελληνικής Οικονομίας (Δεκέμβριος 2012) το έλλειμμα Γενικής Κυβέρνησης (κατά ESA95) του 2012 εκτιμάται στο -6,6% του ΑΕΠ.
Εκτιμούμε ότι ο στόχος που περιλαμβάνεται στον Προϋπολογισμού 2013 είναι επιτεύξιμος με δεδομένη την ομαλή ροή των εσόδων του Προϋπολογισμού του 2012. Η τελευταία δεν ήταν εξασφαλισμένη μετά την απόφαση του Πολυμελούς Πρωτοδικείου για την μη είσπραξη του Τέλους Ηλεκτροδοτούμενων Επιφανειών μέσω των λογαριασμών της ΔΕΗ. Η σημερινή απόφαση του Αρείου Πάγου για τη συνέχιση της είσπραξης του τέλους μέσω των λογαριασμών της ΔΕΗ μέχρι το τέλος Μαρτίου 2013 σίγουρα διευκολύνει την κατάσταση στα έσοδα του Προϋπολογισμού του 2012.
Σημειώνουμε εδώ ότι η έλλειψη εναλλακτικού μηχανισμού είσπραξης του συγκεκριμένου τέλους αν τελικά δεν επιτρεπόταν έστω και προσωρινά η είσπραξη μέσω των λογαριασμών της ΔΕΗ θα μπορούσε να μειώσει τα έσοδα του προϋπολογισμού μέχρι €0.7 δις για το 2012 και κατά ανάλογο ποσό το 2013. Το ενδιαφέρον μας επικεντρώνεται κυρίως στην απόκλιση του 2012 αφού μέχρι το τέλος του 2013 είναι πιθανό να έχει βρεθεί σχετικός μηχανισμός είσπραξης του συγκεκριμένου τέλους. Με δεδομένο ότι η δυνατότητα λήψης ισοδύναμων μέτρων είναι αδύνατη αυτή την περίοδο, η μη –είσπραξη του συγκεκριμένου τέλους θα μπορούσε να οδηγήσει σε σημαντική απόκλιση από τον στόχο του Προϋπολογισμού για το 2012.
Τα καθαρά έσοδα του κρατικού προϋπολογισμού για την περίοδο Ιανουαρίου-Νοεμβρίου 2012 ανήλθαν σε €45,8 δισ. αυξημένα κατά -1,5% σε ετήσια βάση και κατά -0.1% σε σχέση με τον αντίστοιχο στόχο για το ενδεκάμηνο του 2012. Τα έσοδα του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων αυξήθηκαν κατά 11.8% σε ετήσια βάση αλλά υπολείπονται -14,0% του αντίστοιχου στόχου για το ενδεκάμηνο.
Από την άλλη πλευρά, οι δαπάνες του τακτικού προϋπολογισμού για την περίοδο Ιανουαρίου-Νοεμβρίου 2012 ανήλθαν σε €58,7 δισ. μειωμένες κατά -13,7% σε ετήσια βάση και -3.5% σε σχέση με τον αντίστοιχο στόχο για το ενδεκάμηνο του 2012. Σημειώστε τέλος, ότι η πρακτική της μείωσης των δαπανών του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων (ΠΔΕ) συνεχίστηκε για ακόμη ένα μήνα επιδεινώνοντας ακόμη περισσότερο τις συνθήκες ρευστότητας στην ελληνική οικονομία. Οι δαπάνες του ΠΔΕ μειώθηκαν κατά -15,4% σε ετήσια βάση και -25,2% σε σχέση με τον αντίστοιχο στόχο για το ενδεκάμηνο του 2012.
www.bankingnews.gr
• Η βελτιωμένη προοπτική της ελληνικής οικονομίας προεξοφλείται παρά τους κινδύνους εφαρμογής του προγράμματος
• Η εύρυθμη καταβολή της δόσης των €49,1 δισ. απαιτεί επιπρόσθετη προσπάθεια από την κυβέρνηση για την προώθηση των προαπαιτούμενων διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων
• Η μείωση του ΑΕΠ κατά -6.9% το τρίτο τρίμηνο του 2012 θέτει σε κίνδυνο την πρόβλεψη του Προϋπολογισμού του 2013 για ρυθμό μεταβολής του ΑΕΠ -6.5% το 2012 σε ετήσια βάση
Η μεσοπρόθεσμη προοπτική της ελληνικής οικονομίας βελτιώνεται μετά από μια σειρά εξελίξεων τις τελευταίες εβδομάδες όπως οι αποφάσεις του Eurogroup στις 26 Νοεμβρίου 2012, η επιτυχημένη επαναγορά χρέους, η νομοθέτηση / εφαρμογή μιας σειράς προαπαιτούμενων διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων και η εκταμίευση του πρώτου μέρους (€34,3 δισ.) από τα συνολικά €49.1 δισ. του 2ου Προγράμματος Σταθεροποίησης της Ελληνικής Οικονομίας. Η χθεσινή αναβάθμιση της πιστοληπτικής ικανότητας της Ελλάδας από τον οίκο πιστοληπτικής αξιολόγησης Standard&Poor’s από την κατάσταση επιλεκτικής χρεοκοπίας (SD) σε Β_ με σταθερή προοπτική αντικατοπτρίζει τα παραπάνω αλλά και την δεδηλωμένη πρόθεση των ευρωπαίων εταίρων για την παραμονή της Ελλάδας στη ζώνη του ευρώ.
Ήδη από την προηγούμενη εβδομάδα είχαμε επισημάνει ότι η μειωμένη συμμετοχή των ξένων επενδυτών στο πρόγραμμα επαναγοράς του ελληνικού χρέους δείχνει ότι περίπου τα 2/3 των ξένων κατόχων του ελληνικού χρέους είναι διατεθειμένοι να αναλάβουν τον κίνδυνο που συνεπάγεται η περαιτέρω διακράτηση των ελληνικών τίτλων. Πιστεύουν ότι το Ελληνικό Δημόσιο θα συνεχίσει την εξυπηρέτηση του χρέους του τα επόμενα χρόνια και ότι στο μέλλον η τιμή των ελληνικών ομολόγων θα προσεγγίσει καλύτερα επίπεδα από αυτή που εξασφαλίζει το πρόγραμμα επαναγοράς σήμερα. Η πορεία των περιθωρίων επιτοκίων των ελληνικών 10 ετών ομολόγων έναντι των αντίστοιχων γερμανικών τίτλων καταγράφει ότι οι αγορές προεξοφλούν τις βελτιωμένες προοπτικές της ελληνικής οικονομίας (Σχήμα 1). Το συγκεκριμένο περιθώριο ήταν στις 1140,6 μβ στις18/12/2012 σημειώνοντας ιστορικό χαμηλό τουλάχιστον μετά την εφαρμογή του PSI (Μάρτιος 2012).
Βέβαια δε θα πρέπει να παραγνωρίσουμε και τους σοβαρούς κινδύνους εφαρμογής του ελληνικού προγράμματος σταθεροποίησης. Ήδη η έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την 1η Αναθεώρηση του 2ου Προγράμματος Σταθεροποίησης της Ελληνικής Οικονομίας (Δεκέμβριος 2012) (Έκθεση της Επιτροπής στη συνέχεια) ενώ αναγνωρίζει τα σημαντικά βήματα που έχει κάνει η Ελλάδα στην εφαρμογή του προγράμματος την τελευταία περίοδο επισημαίνει τους σημαντικούς κινδύνους που ενέχουν:
α) οι πιθανές αποφάσεις των ελληνικών δικαστηρίων με θέματα που σχετίζονται με την δημοσιονομική προσαρμογή και τις διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις
β) η συνέχιση των καθυστερήσεων στην εφαρμογή του προγράμματος διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων
γ) η πολιτική σταθερότητα και η συνοχή της κυβέρνησης συνεργασίας
δ) οι καθυστερήσεις στην απελευθέρωση των αγορών προϊόντων και υπηρεσιών που αν είναι σημαντικές μπορεί να καθυστερήσουν την επίτευξη θετικών ρυθμών μεταβολής ακόμη και μετά το 2014.
Σημειώστε ότι στην Έκθεση της Επιτροπής δεν αποκλείεται το ενδεχόμενο νέων μέτρων την περίοδο 2014-2016. Υπενθυμίζουμε εδώ ότι στο Μεσοπρόθεσμο Πρόγραμμα Δημοσιονομικής Στρατηγικής 2013-16 που ψηφίστηκε στα μέσα Νοέμβρη 2012 από το ελληνικό κοινοβούλιο περιλαμβάνονται μέτρα συνολικού ύψους €13,6 δισ. για τη διετία 2013-14 και μέτρα συνολικού ύψους €5,3 δισ. από τα οποία τα €4,6 δισ. δεν έχουν ακόμη ταυτοποιηθεί.
Όσον αφορά στη βιωσιμότητα του ελληνικού δημόσιου χρέους, η Έκθεση της Επιτροπής επισημαίνει ότι αυτό θα μειωθεί στο 124,0% του ΑΕΠ το 2020 και σε λιγότερο από 110% του ΑΕΠ το 2022.
Για να επιτευχθεί κάτι τέτοιο πρώτα απαιτείται:
• η εφαρμογή των μέτρων μείωσης του χρέους που αποφασίστηκαν στο Eurogroup της 26ης Νοεμβρίου 2012,
• η εύρυθμη καταβολή των δόσεων του δανειακού προγράμματος (και την εφαρμογή των προαπαιτούμενων δράσεων που αυτές συνεπάγονται),
• η επίτευξη των στόχων των αποκρατικοποιήσεων κτλ,
Θεωρούμε ενθαρρυντική την παραπάνω πρόβλεψη αλλά επισημαίνουμε για άλλη μια φορά ότι το κλειδί για τη μείωση του χρέους είναι η επιστροφή σε θετικούς ρυθμούς ανάπτυξης το γρηγορότερο δυνατό. Η ελληνική οικονομία δεν έχει πλέον άλλα περιθώρια και δεν μπορεί να χάσει επιπλέον χρόνο όπως συνέβη κατά τη διάρκεια του 2011 και του 2012 με την εξαίρεση της κυβέρνησης συνεργασίας υπό τον Πρωθυπουργό Λ. Παπαδήμο και την επιτυχημένη προσπάθεια της παρούσας κυβέρνησης τους τελευταίους μήνες για την καταβολή της δόσης του 2ου Προγράμματος Σταθεροποίησης.
Η εύρυθμη καταβολή της δόσης των €49,1 δισ. απαιτεί επιπρόσθετη προσπάθεια από την κυβέρνηση για την προώθηση των προαπαιτούμενων διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων.
Στο Eurogroup της 13ης Δεκεμβρίου 2012 αποφασίστηκε η εκταμίευση της δόσης των €49,1 δισ. από τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (EFSF). Η απόφαση του ΔΝΤ για την εκταμίευση του δικού του μέρους της χρηματοδότησης (€3,5 δισ. σύμφωνα με τις ποιο πρόσφατες πληροφορίες) αναμένεται στις αρχές Ιανουαρίου 2013. Με δεδομένη την έγκριση του ΔΝΤ το συνολικό ποσό που θα εκταμιευθεί μέχρι το τέλος Μαρτίου 2013 ανέρχεται σε €52,6 δισ. (49,1+3,5). Ήδη στις 19 Δεκεμβρίου 2012 εκταμιεύθηκε η δόση των €34,3 δισ.
Ο Πίνακας 1 παρακάτω δείχνει τα ποσά και της ημερομηνίες εκταμίευσης της δόσης των €49,1 δισ. ενώ ο Πίνακας 2 δείχνει τις προαπαιτούμενες δράσει για την τμηματική καταβολή των €14,4 δισ. από τις αρχές Ιανουαρίου 2013 και μετά. Δε θα σταθούμε στις προτροπές μας για την έγκαιρη ολοκλήρωση των διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων και την αποφυγή της τμηματικής καταβολής της δόσης. Όπως επισημαίνουμε και παραπάνω τα χρονικά περιθώρια είναι περιορισμένα και θεωρούμε ότι η νομοθέτηση / εφαρμογή τους θεωρείται αυτονόητη.
Το κρίσιμο ερώτημα που προκύπτει είναι αν τα κεφάλαια που αφορούν κάλυψη δημοσιονομικών αναγκών επαρκούν για να καλύψουν το έλλειμμα του Προϋπολογισμού του 2012 και τις ληξιπρόθεσμες οφειλές του Ελληνικού Δημοσίου. Η ενίσχυση της ρευστότητας της οικονομίας απαιτεί την γρήγορη καταβολή των ληξιπρόθεσμων υποχρεώσεων. Στην Έκθεση της Επιτροπής προβλέπεται ότι θα καταβληθούν €2,0 δισ. μέχρι το τέλος του 2012 ενώ κατά τη διάρκεια του 2013 θα καταβληθούν τέσσερις (4) ισόποσες δόσεις των €1,5 δισ. η κάθε μία. Δηλαδή θα διατεθούν συνολικά 8,5 δις. για τις ληξιπρόθεσμες οφειλές. Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία για την περίοδο Ιανουαρίου – Οκτωβρίου 2012 οι ληξιπρόθεσμες υποχρεώσεις του δημοσίου ανέρχονταν σε €9,4 δισ. . Είναι προφανές ότι το ποσό που προβλέπεται στην Έκθεση της Επιτροπής υπολείπεται σημαντικά των ήδη γνωστών ληξιπρόθεσμων υποχρεώσεων. Με άλλα λόγια, η καταβολή των ληξιπρόθεσμων υποχρεώσεων θα γίνει τμηματικά και το συνολικό ποσό είναι ήδη μικρότερο από τις ήδη γνωστές ληξιπρόθεσμες υποχρεώσεις. Σίγουρα η κυβέρνηση θα πρέπει να δώσει ιδιαίτερο βάρος στο συγκεκριμένο πρόβλημα αν επιθυμεί την ταχεία επανεκκίνηση της ελληνικής οικονομίας.
Η μείωση του ΑΕΠ κατά -6.9% το τρίτο τρίμηνο του 2012 θέτει σε κίνδυνο την πρόβλεψη του Προϋπολογισμού του 2013 για ρυθμό μεταβολής του ΑΕΠ -6.5% το 2012 σε ετήσια βάση.
Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις της ΕΛΣΤΑΤ , το ελληνικό ΑΕΠ σημείωσε πτώση -6,9% στο τρίτο τρίμηνο του 2012 σε ετήσια βάση. Σημειώνουμε ότι από το 4ο τρίμηνο του 2008, η Ελλάδα συμπληρώνει 16 συνεχή τρίμηνα αρνητικών ρυθμών μεταβολής
Υπενθυμίζουμε ότι το ΑΕΠ μειώθηκε κατά -7.9% του ΑΕΠ το 4ο τρίμηνο του 2011,κατά -6,7% του ΑΕΠ το 1ο τρίμηνο του 2012 και κατά -6.3% του ΑΕΠ το 2ο τρίμηνο του 2012.
Ο Προϋπολογισμός του 2013 προβλέπει ύφεση -6,5% για το σύνολο του 2012. Η Έκθεση της Επιτροπής προβλέπει ρυθμό μεταβολής του ΑΕΠ -6,0% το 2012. Με δεδομένη την καθυστέρηση της εκταμίευσης της δόσης και το γεγονός ότι το μεγαλύτερο μέρος από τα χρήματα δε θα διοχετευθεί στην πραγματική οικονομία μέσω π.χ. της εξόφλησης των ληξιπρόθεσμων υποχρεώσεων δεν αναμένουμε να βελτιωθούν οι επιδόσεις της ελληνικής οικονομίας στο τέταρτο τρίμηνο του 2012. Θεωρούμε ότι ο ρυθμός μεταβολής του ΑΕΠ θα προσεγγίσει το -6.7% για το 2012. Για το 2013 αναμένουμε συνέχιση της ύφεσης με το ρυθμό μεταβολής του ΑΕΠ στο -3.8%.
Επιστρέφοντας τώρα στα στοιχεία του τρίτου τριμήνου, η τελική καταναλωτική δαπάνη μειώθηκε κατά -8,8% του ΑΕΠ το τρίτο τρίμηνο του 2012 ως αποτέλεσμα της συρρίκνωσης του διαθέσιμου εισοδήματος και του περιορισμού των δαπανών της Γενικής Κυβέρνησης. Οι ακαθάριστες επενδύσεις παγίου κεφαλαίου μειώθηκαν κατά -19,5% του ΑΕΠ το τρίτο τρίμηνο του 2012 παραμένοντας σε αρνητικό επίπεδο για 20 συνεχόμενα τρίμηνα. Η συγκεκριμένη εξέλιξη σηματοδοτεί το αρνητικό επιχειρηματικό κλήμα στην ελληνική οικονομία.
Οι εξαγωγές αγαθών μειώθηκαν -4,5% του ΑΕΠ το τρίτο τρίμηνο του 2012 ενώ οι εισαγωγές μειώθηκαν σημαντικά κατά -20,9% του ΑΕΠ. Η μείωση των εισαγωγών οφείλεται κυρίως στην επίδραση της ύφεσης.
Σύμφωνα με τα στοιχεία της Κεντρικής Κυβέρνησης για την περίοδο Ιανουαρίου-Νοεμβρίου 2012, το έλλειμμα του κρατικού προϋπολογισμού σε ταμειακή βάση ήταν €12,9 δισ. μειωμένο κατά €8,6 δισ. ή -39,9% σε ετήσια βάση. Το έλλειμμα ήταν μειωμένο κατά -14,1% σε σχέση με τον αντίστοιχο στόχο για το 10μηνο του 2012. Το πρωτογενές έλλειμμα της κεντρικής κυβέρνησης για την περίοδο Ιανουαρίου – Νοεμβρίου 2012 διαμορφώθηκε στα €1,5 δισ. καταγράφοντας μείωση -75,1% σε ετήσια βάση ή -58,7% σε σχέση με τον αντίστοιχο στόχο για το ενδεκάμηνο του 2012.
Σύμφωνα με την Εισηγητική Έκθεση του Προϋπολογισμού 2013 αλλά και την έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την !η Αναθεώρηση του 2ου Προγράμματος Σταθεροποίησης της Ελληνικής Οικονομίας (Δεκέμβριος 2012) το έλλειμμα Γενικής Κυβέρνησης (κατά ESA95) του 2012 εκτιμάται στο -6,6% του ΑΕΠ.
Εκτιμούμε ότι ο στόχος που περιλαμβάνεται στον Προϋπολογισμού 2013 είναι επιτεύξιμος με δεδομένη την ομαλή ροή των εσόδων του Προϋπολογισμού του 2012. Η τελευταία δεν ήταν εξασφαλισμένη μετά την απόφαση του Πολυμελούς Πρωτοδικείου για την μη είσπραξη του Τέλους Ηλεκτροδοτούμενων Επιφανειών μέσω των λογαριασμών της ΔΕΗ. Η σημερινή απόφαση του Αρείου Πάγου για τη συνέχιση της είσπραξης του τέλους μέσω των λογαριασμών της ΔΕΗ μέχρι το τέλος Μαρτίου 2013 σίγουρα διευκολύνει την κατάσταση στα έσοδα του Προϋπολογισμού του 2012.
Σημειώνουμε εδώ ότι η έλλειψη εναλλακτικού μηχανισμού είσπραξης του συγκεκριμένου τέλους αν τελικά δεν επιτρεπόταν έστω και προσωρινά η είσπραξη μέσω των λογαριασμών της ΔΕΗ θα μπορούσε να μειώσει τα έσοδα του προϋπολογισμού μέχρι €0.7 δις για το 2012 και κατά ανάλογο ποσό το 2013. Το ενδιαφέρον μας επικεντρώνεται κυρίως στην απόκλιση του 2012 αφού μέχρι το τέλος του 2013 είναι πιθανό να έχει βρεθεί σχετικός μηχανισμός είσπραξης του συγκεκριμένου τέλους. Με δεδομένο ότι η δυνατότητα λήψης ισοδύναμων μέτρων είναι αδύνατη αυτή την περίοδο, η μη –είσπραξη του συγκεκριμένου τέλους θα μπορούσε να οδηγήσει σε σημαντική απόκλιση από τον στόχο του Προϋπολογισμού για το 2012.
Τα καθαρά έσοδα του κρατικού προϋπολογισμού για την περίοδο Ιανουαρίου-Νοεμβρίου 2012 ανήλθαν σε €45,8 δισ. αυξημένα κατά -1,5% σε ετήσια βάση και κατά -0.1% σε σχέση με τον αντίστοιχο στόχο για το ενδεκάμηνο του 2012. Τα έσοδα του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων αυξήθηκαν κατά 11.8% σε ετήσια βάση αλλά υπολείπονται -14,0% του αντίστοιχου στόχου για το ενδεκάμηνο.
Από την άλλη πλευρά, οι δαπάνες του τακτικού προϋπολογισμού για την περίοδο Ιανουαρίου-Νοεμβρίου 2012 ανήλθαν σε €58,7 δισ. μειωμένες κατά -13,7% σε ετήσια βάση και -3.5% σε σχέση με τον αντίστοιχο στόχο για το ενδεκάμηνο του 2012. Σημειώστε τέλος, ότι η πρακτική της μείωσης των δαπανών του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων (ΠΔΕ) συνεχίστηκε για ακόμη ένα μήνα επιδεινώνοντας ακόμη περισσότερο τις συνθήκες ρευστότητας στην ελληνική οικονομία. Οι δαπάνες του ΠΔΕ μειώθηκαν κατά -15,4% σε ετήσια βάση και -25,2% σε σχέση με τον αντίστοιχο στόχο για το ενδεκάμηνο του 2012.
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών