Η επιβράδυνση στις μεγαλύτερες οικονομίες της περιοχής –ιδιαίτερα δε στην Ιταλία και τη Γαλλία– προκαλεί ανησυχίες
Άμεση είναι η ανάγκη να υπάρξει άνοδος της ανάπτυξης και του πληθωρισμού στο άμεσο μέλλον για την Ευρωζώνη, προκειμένου να αρχίσουν να μειώνονται τα υψηλά επίπεδα χρέους του ιδιωτικού και του δημόσιου τομέα.
Αυτό αναφέρει μεταξύ άλλων η JPMorgan Asset Management, κατά την παγκόσμια επισκόπηση των αγορών το τέταρτο τρίμηνο του 2014, στην οποία και σχολιάζει ότι η ανάκαμψη στην Ευρώπη έχασε τη δυναμική της κατά τους θερινούς μήνες και δυσκολεύθηκε να την ανακτήσει.
Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις, στην περιοχή θα υπάρξει –με δυσκολία– κάποια ανάπτυξη κατά το δεύτερο εξάμηνο του 2014, όμως η επιβράδυνση στις μεγαλύτερες οικονομίες της περιοχής –ιδιαίτερα δε στην Ιταλία και τη Γαλλία– προκαλεί ανησυχίες.
Το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο πρόσφατα υπαινίχθηκε ότι οι πιθανότητες να επέλθει νέα ύφεση στην ευρωζώνη ήταν 40%.
Τα προβλήματα στην Ευρώπη εντοπίζονται σε θεωρητική, αλλά και σε πραγματική βάση.
Οι χώρες της ευρωζώνης στο σύνολό τους, αλλά ειδικότερα οι οικονομίες της περιφέρειας, χρειάζονται άνοδο της ανάπτυξης και του πληθωρισμού στο άμεσο μέλλον προκειμένου να αρχίσουν να μειώνουν τα υψηλά επίπεδα χρέους του ιδιωτικού και του δημόσιου τομέα.
Από το καλοκαίρι η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα έχει εντείνει τις προσπάθειές της για να αντιμετωπίσει τη φθίνουσα πορεία του πληθωρισμού, με νέα δανειακά προγράμματα που στόχο έχουν να δώσουν κίνητρα στις τράπεζες να προβούν στον δανεισμό των ευρωπαϊκών επιχειρήσεων, και διατηρεί τη δέσμευσή της να προβεί στην αγορά τίτλων με εξασφάλιση ενεργητικού του ιδιωτικού τομέα.
Το διοικητικό συμβούλιο της ΕΚΤ ανέλαβε ρητά τη δέσμευση να επιτύχει διεύρυνση του ισολογισμού της τράπεζας, επαναφέροντάς τον σε επίπεδα που να πλησιάζουν τα τρία τρισεκατομμύρια ευρώ, αλλά και να προβεί σε περαιτέρω μέτρα για να αντιμετωπίσει τον αποπληθωρισμό, εάν αυτό καταστεί αναγκαίο.
ΕΠΙΣΗΜΑΝΣΗ
Η δέσμευση της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας να επεκτείνει τον ισολογισμό της, το ασθενέστερο ευρώ και η μείωση της τιμής του πετρελαίου λογικά θα λειτουργήσουν θετικά για την Ευρώπη βραχυπρόθεσμα. Όμως, τα χαμηλά επίπεδα της ανάπτυξης και του πληθωρισμού δημιουργούν τον κίνδυνο –σε μεγαλύτερο βάθος χρόνου– να επανέλθουν οι ανησυχίες για τη βιωσιμότητα του χρέους.
Αυτές οι εξελίξεις έχουν ήδη προκαλέσει σημαντική υποτίμηση του νομίσματος με πτώση του ευρώ κατά περίπου 9% έναντι του δολαρίου και 4% μείωση της σταθμισμένης συναλλαγματικής ισοτιμίας από τις αρχές Ιουνίου.
Με την ολοκλήρωση των τεστ αξιολόγησης της ποιότητας των στοιχείων ενεργητικού (Asset Quality Reviews) στους ισολογισμούς των ευρωπαϊκών τραπεζών, η ΕΚΤ συνέβαλε επίσης στην ενίσχυση του κλίματος εμπιστοσύνης στο χρηματοπιστωτικό σύστημα της Ευρώπης.
Εκτιμούμε ότι, συνολικά, τα μέτρα αυτά θα είναι θετικά για τους ευρωπαϊκούς τίτλους, τουλάχιστον βραχυπρόθεσμα.
Η απότομη πτώση της τιμής του πετρελαίου επίσης θα έχει θετικά αποτελέσματα για την Ευρώπη, καθώς θα λειτουργήσει σαν φορολογική μείωση για τις επιχειρήσεις και τα νοικοκυριά, ακόμη και αν δυσκολέψει κάπως περισσότερο την αύξηση του πληθωρισμού.
Εάν η ανάπτυξη και ο πληθωρισμός δεν μπορέσουν να σπάσουν το φράγμα του 1% σε χώρες όπως η Ιταλία, θα συνεχίσει να υπάρχει ο κίνδυνος οι επενδυτές να αμφισβητήσουν εκ νέου τη βιωσιμότητα των δημόσιων οικονομικών αυτών των κρατών.
Αυτό το ενδεχόμενο μπορεί να αναγκάσει την ΕΚΤ να ακολουθήσει την πορεία των ΗΠΑ, δηλαδή να προβεί σε μεγάλης κλίμακας αγορές κρατικών ομολόγων, παρά τις έντονες εσωτερικές αντιδράσεις.
Σε απόλυτους όρους, όμως, πιστεύουμε ότι η προσέγγιση που εφαρμόζεται σήμερα με την αγορά τίτλων με εξασφάλιση ενεργητικού του ιδιωτικού τομέα –ενδεχομένως δε και άλλων εταιρικών ομολόγων εκτός του χρηματοοικονομικού κλάδου– ενδέχεται να είναι πιο αποτελεσματική σε σχέση με την αγορά κρατικών ομολόγων, προκειμένου να ενισχυθεί η προσφορά πιστώσεων στον ιδιωτικό τομέα στην Ευρώπη.
Το μεγαλύτερο πρόβλημα είναι ότι, για να λειτουργήσουν τα μέτρα της ΕΚΤ, θα πρέπει και οι επιχειρήσεις να έχουν εμπιστοσύνη στη μελλοντική πορεία της ανάκαμψης και αυτό σημαίνει ότι οι κυβερνήσεις θα πρέπει να μεριμνήσουν με διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις για τη στήριξη της ζήτησης και την ενίσχυση των δυνατοτήτων της Ευρώπης.
Όπως αποδεικνύεται με το παράδειγμα της Ιαπωνίας, πρόκειται για μια δύσκολη πορεία που απαιτεί χρόνο.
Ωστόσο, η αύξηση των επενδύσεων στον ιδιωτικό τομέα και της απασχόλησης στην Ισπανία στηρίζει την άποψη ότι οι προσπάθειες για τη βελτίωση της ανταγωνιστικότητας μπορούν να οδηγήσουν σε ταχύτερη ανάπτυξη.
Αρχίζουμε να βλέπουμε, επίσης, μικρές επιτυχίες στο μέτωπο των μεταρρυθμίσεων, για παράδειγμα στην Ιταλία, με την πρόσφατη ψήφιση της εργασιακής νομοθεσίας του Ματέο Ρέντσι, και στη Γαλλία, όπου συζητείται η εφαρμογή εκτενών μέτρων.
Υπό την ηγεσία του Σίνζο Άμπε, η ιαπωνική κυβέρνηση δεσμεύθηκε ότι θα προβεί –μέσω της κεντρικής τράπεζας– σε ουσιαστικά μέτρα για την αντιμετώπιση του αποπληθωρισμού, αλλά και σε διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις για να ενισχυθούν οι προοπτικές της χώρας για μακροπρόθεσμη ανάπτυξη.
Ακόμη δεν έχει κριθεί εάν με το πρόγραμμα «Αμπενόμικς» η Ιαπωνία μπορεί να εξέλθει από την κατάσταση που έχει διαμορφωθεί μετά από μια εικοσαετία συγκρατημένης ανάπτυξης και μείωσης των τιμών.
Μπορούμε, ωστόσο, να προβλέψουμε με αρκετή βεβαιότητα ότι η νομισματική πολιτική στην Ιαπωνία θα παραμείνει χαλαρή για το άμεσο μέλλον.
Μετά τη δυναμική που εμφάνισε στις αρχές του έτους, η οικονομία της Ιαπωνίας δυσκολεύεται να αντιπαρέλθει τις επιπτώσεις της αύξησης του φόρου κατανάλωσης που πραγματοποιήθηκε την άνοιξη.
Αν και ο διοικητής της Τράπεζας της Ιαπωνίας, Χαρουχίκο Κουρόντα, υποστήριζε ότι ο δομικός πληθωρισμός στη χώρα δεν θα υποχωρούσε ποτέ ξανά κάτω από 1%, τα στοιχεία δείχνουν ότι σήμερα πλησιάζει σε αυτά τα επίπεδα.
Είναι μάλλον απίθανο ότι θα επιτευχθεί έως τον Απρίλιο του 2015 ο στόχος του 2% για τον πληθωρισμό που έχει θέσει η Τράπεζα της Ιαπωνίας.
Με όλα αυτά, η Τράπεζα της Ιαπωνίας έχει εντείνει κατά πολύ τις προσπάθειές της να αναθερμάνει την οικονομία με την υποτίμηση του νομίσματος και τη μείωση της μακροπρόθεσμης απόδοσης των ομολόγων.
Αυτή τη στιγμή έχει αναλάβει μια ανοικτού τύπου δέσμευση για την αγορά ιαπωνικών κρατικών ομολόγων αξίας 80 τρισεκατομμυρίων γεν –που αντιστοιχεί περίπου στο 15% του ΑΕΠ– ετησίως.
Πρόκειται για μια κατά πολύ εκτενέστερη κίνηση σε σχέση με τις προσπάθειες ποσοτικής χαλάρωσης των άλλων μεγάλων κεντρικών τραπεζών, καθώς σημαίνει ότι η Τράπεζα της Ιαπωνίας θα αγοράζει περίπου το 100% των ιαπωνικών κρατικών ομολόγων που εκδίδονται, ενώ πριν το ποσοστό αυτό ήταν 70%.
Με αυτό τον τρόπο αντισταθμίζονται πλήρως οι μειωμένες αγορές του κυβερνητικού συνταξιοδοτικού ταμείου της Ιαπωνίας, το οποίο ανακοίνωσε παράλληλα ότι θα αυξήσει την κατανομή του ενεργητικού του (που ανέρχεται σε JPY 127 τρισεκατομμύρια ή USD 1,1 τρισεκατομμύρια) σε εγχώριες και ξένες μετοχές.
Πιστεύουμε ότι, όπως και στην Ευρώπη, οι εξελίξεις αυτές θα είναι θετικές για τις αγορές και την οικονομία της Ιαπωνίας βραχυπρόθεσμα και λογικά θα στηρίξουν τη βελτίωση που ήδη διαβλέπαμε στην πραγματική οικονομία.
Οι πωλήσεις στον τομέα της λιανικής και η βιομηχανική παραγωγή ανέκαμψαν πρόσφατα, ενώ οι έρευνες επίσης καταδεικνύουν βελτίωση του κλίματος στον χώρο των ιδιωτικών επενδύσεων.
Θετική για την Ιαπωνία είναι και η πτώση της τιμής του πετρελαίου παγκοσμίως.
Ωστόσο, για να διατηρηθούν τα αποτελέσματα αυτών των βελτιώσεων το 2015 και μετά, είναι καθοριστικής σημασίας να συνεχιστεί η άνοδος των μισθών κατά τους αμέσως επόμενους μήνες και να υπάρξει σαφής πρόοδος στις βασικές διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις.
www.bankingnews.gr
Αυτό αναφέρει μεταξύ άλλων η JPMorgan Asset Management, κατά την παγκόσμια επισκόπηση των αγορών το τέταρτο τρίμηνο του 2014, στην οποία και σχολιάζει ότι η ανάκαμψη στην Ευρώπη έχασε τη δυναμική της κατά τους θερινούς μήνες και δυσκολεύθηκε να την ανακτήσει.
Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις, στην περιοχή θα υπάρξει –με δυσκολία– κάποια ανάπτυξη κατά το δεύτερο εξάμηνο του 2014, όμως η επιβράδυνση στις μεγαλύτερες οικονομίες της περιοχής –ιδιαίτερα δε στην Ιταλία και τη Γαλλία– προκαλεί ανησυχίες.
Το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο πρόσφατα υπαινίχθηκε ότι οι πιθανότητες να επέλθει νέα ύφεση στην ευρωζώνη ήταν 40%.
Τα προβλήματα στην Ευρώπη εντοπίζονται σε θεωρητική, αλλά και σε πραγματική βάση.
Οι χώρες της ευρωζώνης στο σύνολό τους, αλλά ειδικότερα οι οικονομίες της περιφέρειας, χρειάζονται άνοδο της ανάπτυξης και του πληθωρισμού στο άμεσο μέλλον προκειμένου να αρχίσουν να μειώνουν τα υψηλά επίπεδα χρέους του ιδιωτικού και του δημόσιου τομέα.
Από το καλοκαίρι η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα έχει εντείνει τις προσπάθειές της για να αντιμετωπίσει τη φθίνουσα πορεία του πληθωρισμού, με νέα δανειακά προγράμματα που στόχο έχουν να δώσουν κίνητρα στις τράπεζες να προβούν στον δανεισμό των ευρωπαϊκών επιχειρήσεων, και διατηρεί τη δέσμευσή της να προβεί στην αγορά τίτλων με εξασφάλιση ενεργητικού του ιδιωτικού τομέα.
Το διοικητικό συμβούλιο της ΕΚΤ ανέλαβε ρητά τη δέσμευση να επιτύχει διεύρυνση του ισολογισμού της τράπεζας, επαναφέροντάς τον σε επίπεδα που να πλησιάζουν τα τρία τρισεκατομμύρια ευρώ, αλλά και να προβεί σε περαιτέρω μέτρα για να αντιμετωπίσει τον αποπληθωρισμό, εάν αυτό καταστεί αναγκαίο.
ΕΠΙΣΗΜΑΝΣΗ
Η δέσμευση της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας να επεκτείνει τον ισολογισμό της, το ασθενέστερο ευρώ και η μείωση της τιμής του πετρελαίου λογικά θα λειτουργήσουν θετικά για την Ευρώπη βραχυπρόθεσμα. Όμως, τα χαμηλά επίπεδα της ανάπτυξης και του πληθωρισμού δημιουργούν τον κίνδυνο –σε μεγαλύτερο βάθος χρόνου– να επανέλθουν οι ανησυχίες για τη βιωσιμότητα του χρέους.
Αυτές οι εξελίξεις έχουν ήδη προκαλέσει σημαντική υποτίμηση του νομίσματος με πτώση του ευρώ κατά περίπου 9% έναντι του δολαρίου και 4% μείωση της σταθμισμένης συναλλαγματικής ισοτιμίας από τις αρχές Ιουνίου.
Με την ολοκλήρωση των τεστ αξιολόγησης της ποιότητας των στοιχείων ενεργητικού (Asset Quality Reviews) στους ισολογισμούς των ευρωπαϊκών τραπεζών, η ΕΚΤ συνέβαλε επίσης στην ενίσχυση του κλίματος εμπιστοσύνης στο χρηματοπιστωτικό σύστημα της Ευρώπης.
Εκτιμούμε ότι, συνολικά, τα μέτρα αυτά θα είναι θετικά για τους ευρωπαϊκούς τίτλους, τουλάχιστον βραχυπρόθεσμα.
Η απότομη πτώση της τιμής του πετρελαίου επίσης θα έχει θετικά αποτελέσματα για την Ευρώπη, καθώς θα λειτουργήσει σαν φορολογική μείωση για τις επιχειρήσεις και τα νοικοκυριά, ακόμη και αν δυσκολέψει κάπως περισσότερο την αύξηση του πληθωρισμού.
Εάν η ανάπτυξη και ο πληθωρισμός δεν μπορέσουν να σπάσουν το φράγμα του 1% σε χώρες όπως η Ιταλία, θα συνεχίσει να υπάρχει ο κίνδυνος οι επενδυτές να αμφισβητήσουν εκ νέου τη βιωσιμότητα των δημόσιων οικονομικών αυτών των κρατών.
Αυτό το ενδεχόμενο μπορεί να αναγκάσει την ΕΚΤ να ακολουθήσει την πορεία των ΗΠΑ, δηλαδή να προβεί σε μεγάλης κλίμακας αγορές κρατικών ομολόγων, παρά τις έντονες εσωτερικές αντιδράσεις.
Σε απόλυτους όρους, όμως, πιστεύουμε ότι η προσέγγιση που εφαρμόζεται σήμερα με την αγορά τίτλων με εξασφάλιση ενεργητικού του ιδιωτικού τομέα –ενδεχομένως δε και άλλων εταιρικών ομολόγων εκτός του χρηματοοικονομικού κλάδου– ενδέχεται να είναι πιο αποτελεσματική σε σχέση με την αγορά κρατικών ομολόγων, προκειμένου να ενισχυθεί η προσφορά πιστώσεων στον ιδιωτικό τομέα στην Ευρώπη.
Το μεγαλύτερο πρόβλημα είναι ότι, για να λειτουργήσουν τα μέτρα της ΕΚΤ, θα πρέπει και οι επιχειρήσεις να έχουν εμπιστοσύνη στη μελλοντική πορεία της ανάκαμψης και αυτό σημαίνει ότι οι κυβερνήσεις θα πρέπει να μεριμνήσουν με διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις για τη στήριξη της ζήτησης και την ενίσχυση των δυνατοτήτων της Ευρώπης.
Όπως αποδεικνύεται με το παράδειγμα της Ιαπωνίας, πρόκειται για μια δύσκολη πορεία που απαιτεί χρόνο.
Ωστόσο, η αύξηση των επενδύσεων στον ιδιωτικό τομέα και της απασχόλησης στην Ισπανία στηρίζει την άποψη ότι οι προσπάθειες για τη βελτίωση της ανταγωνιστικότητας μπορούν να οδηγήσουν σε ταχύτερη ανάπτυξη.
Αρχίζουμε να βλέπουμε, επίσης, μικρές επιτυχίες στο μέτωπο των μεταρρυθμίσεων, για παράδειγμα στην Ιταλία, με την πρόσφατη ψήφιση της εργασιακής νομοθεσίας του Ματέο Ρέντσι, και στη Γαλλία, όπου συζητείται η εφαρμογή εκτενών μέτρων.
Υπό την ηγεσία του Σίνζο Άμπε, η ιαπωνική κυβέρνηση δεσμεύθηκε ότι θα προβεί –μέσω της κεντρικής τράπεζας– σε ουσιαστικά μέτρα για την αντιμετώπιση του αποπληθωρισμού, αλλά και σε διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις για να ενισχυθούν οι προοπτικές της χώρας για μακροπρόθεσμη ανάπτυξη.
Ακόμη δεν έχει κριθεί εάν με το πρόγραμμα «Αμπενόμικς» η Ιαπωνία μπορεί να εξέλθει από την κατάσταση που έχει διαμορφωθεί μετά από μια εικοσαετία συγκρατημένης ανάπτυξης και μείωσης των τιμών.
Μπορούμε, ωστόσο, να προβλέψουμε με αρκετή βεβαιότητα ότι η νομισματική πολιτική στην Ιαπωνία θα παραμείνει χαλαρή για το άμεσο μέλλον.
Μετά τη δυναμική που εμφάνισε στις αρχές του έτους, η οικονομία της Ιαπωνίας δυσκολεύεται να αντιπαρέλθει τις επιπτώσεις της αύξησης του φόρου κατανάλωσης που πραγματοποιήθηκε την άνοιξη.
Αν και ο διοικητής της Τράπεζας της Ιαπωνίας, Χαρουχίκο Κουρόντα, υποστήριζε ότι ο δομικός πληθωρισμός στη χώρα δεν θα υποχωρούσε ποτέ ξανά κάτω από 1%, τα στοιχεία δείχνουν ότι σήμερα πλησιάζει σε αυτά τα επίπεδα.
Είναι μάλλον απίθανο ότι θα επιτευχθεί έως τον Απρίλιο του 2015 ο στόχος του 2% για τον πληθωρισμό που έχει θέσει η Τράπεζα της Ιαπωνίας.
Με όλα αυτά, η Τράπεζα της Ιαπωνίας έχει εντείνει κατά πολύ τις προσπάθειές της να αναθερμάνει την οικονομία με την υποτίμηση του νομίσματος και τη μείωση της μακροπρόθεσμης απόδοσης των ομολόγων.
Αυτή τη στιγμή έχει αναλάβει μια ανοικτού τύπου δέσμευση για την αγορά ιαπωνικών κρατικών ομολόγων αξίας 80 τρισεκατομμυρίων γεν –που αντιστοιχεί περίπου στο 15% του ΑΕΠ– ετησίως.
Πρόκειται για μια κατά πολύ εκτενέστερη κίνηση σε σχέση με τις προσπάθειες ποσοτικής χαλάρωσης των άλλων μεγάλων κεντρικών τραπεζών, καθώς σημαίνει ότι η Τράπεζα της Ιαπωνίας θα αγοράζει περίπου το 100% των ιαπωνικών κρατικών ομολόγων που εκδίδονται, ενώ πριν το ποσοστό αυτό ήταν 70%.
Με αυτό τον τρόπο αντισταθμίζονται πλήρως οι μειωμένες αγορές του κυβερνητικού συνταξιοδοτικού ταμείου της Ιαπωνίας, το οποίο ανακοίνωσε παράλληλα ότι θα αυξήσει την κατανομή του ενεργητικού του (που ανέρχεται σε JPY 127 τρισεκατομμύρια ή USD 1,1 τρισεκατομμύρια) σε εγχώριες και ξένες μετοχές.
Πιστεύουμε ότι, όπως και στην Ευρώπη, οι εξελίξεις αυτές θα είναι θετικές για τις αγορές και την οικονομία της Ιαπωνίας βραχυπρόθεσμα και λογικά θα στηρίξουν τη βελτίωση που ήδη διαβλέπαμε στην πραγματική οικονομία.
Οι πωλήσεις στον τομέα της λιανικής και η βιομηχανική παραγωγή ανέκαμψαν πρόσφατα, ενώ οι έρευνες επίσης καταδεικνύουν βελτίωση του κλίματος στον χώρο των ιδιωτικών επενδύσεων.
Θετική για την Ιαπωνία είναι και η πτώση της τιμής του πετρελαίου παγκοσμίως.
Ωστόσο, για να διατηρηθούν τα αποτελέσματα αυτών των βελτιώσεων το 2015 και μετά, είναι καθοριστικής σημασίας να συνεχιστεί η άνοδος των μισθών κατά τους αμέσως επόμενους μήνες και να υπάρξει σαφής πρόοδος στις βασικές διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις.
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών