Paul De Grauwe: Η Ρωσία είναι πολύ μικρή για να κερδίσει

Σχετικά Άρθρα

H Ρωσία πλήρωσε τα ομόλογα που έληγαν με δολάρια μέσω της JPMorgan
17/03/2022 - 21:56

Βαρυσήμαντη παρέμβαση Κίνας υπέρ Ρωσίας για την Ουκρανία - «Για όλα ευθύνονται οι ΗΠΑ»
17/03/2022 - 19:41

H οικονομία της Ρωσίας είναι το ένα δέκατο του μεγέθους της οικονομίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης και ο αμυντικός προϋπολογισμός της είναι μόλις το 8% του αμερικανικού.
Τα μεγέθη αυτά δεν της αρκούν για να κερδίσει έναν πόλεμο ενάντια σε μια χώρα που πολεμά με νύχια και με δόντια πόσο μάλλον να την καταλάβει και να αντιμετωπίσει μια αποφασιστική εξέγερση για αόριστο χρονικό διάστημα, γράφει το πρώην υψηλόβαθμο στελέχος της Κομισιόν και καθηγητής στο LSE Paul de Grawe.
Κοιτάζοντας το χάρτη, η Ρωσία, που εκτείνεται σε 11 ζώνες ώρας, μπορεί να φαίνεται τεράστια και προορισμένη να συντρίψει τον πολύ μικρότερο γείτονά της, την Ουκρανία.
Όμως, όπως έχει δει ο κόσμος τις τελευταίες τρεις εβδομάδες, ο αγώνας δεν γέρνει καθαρά προς το μέρος της τόσο όσο πιθανώς υπέθεσε ο Ρώσος πρόεδρος Vladimir Putin.
Στην πραγματικότητα, συντρέχουν σοβαροί λόγοι να πιστεύουμε ότι στο τέλος η Ρωσία θα χάσει τον πόλεμο που έχει εξαπολύσει ο Putin.

Από οικονομική άποψη η Ρωσία δεν είναι μεγάλη χώρα

Αυτό μπορεί να συμβεί επειδή από οικονομική άποψη, η Ρωσία δεν είναι καθόλου μεγάλη χώρα.
Σύμφωνα με το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, το ΑΕΠ της χώρας ανήλθε σε 1,7 τρισεκατομμύρια δολάρια το 2021.
Αυτό αντιπροσωπεύει μόλις το 10% του ΑΕΠ της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ή περίπου τη συνδυασμένη παραγωγή του Βελγίου (620 δισεκατομμύρια δολάρια) και της Ολλανδίας (1,1 τρισεκατομμύρια δολάρια).
Με μια τόσο μικρή οικονομία, η Ρωσία είναι ελάχιστα εξοπλισμένη για να κερδίσει έναν πόλεμο ενάντια σε μια χώρα που πολεμά το ρωσικό στρατό με νύχια και με δόντια, πόσο μάλλον να καταλάβει αυτή τη χώρα και να αντιμετωπίσει μια αποφασιστική εξέγερση για μεγάλο χρονικό διάστημα.
Η Ρωσία ξοδεύει σήμερα περίπου 62 δισεκατομμύρια δολάρια ετησίως ή το 4% του ΑΕΠ της για τον στρατό της.
Αυτό αντιπροσωπεύει μόλις το 8% των δαπανών των Ηνωμένων Πολιτειών – και δεν φτάνει για να υποστηρίξει μια έντονη και παρατεταμένη πολεμική προσπάθεια.
Αλλά η αύξηση των στρατιωτικών δαπανών δεν θα αποτελέσει καλή επιλογή για τη Ρωσία, επειδή οι αμυντικές δαπάνες είναι οικονομικά αντιπαραγωγικές.
Αν δοθεί προτεραιότητα στα άρματα μάχης και τα πολεμικά αεροσκάφη, είναι πιθανό να παραγκωνιστούν οι παραγωγικές επενδύσεις.
Όσα περισσότερα ξοδεύει η Ρωσία για τον πόλεμό της, τόσο μικρότερη είναι πιθανό να είναι η οικονομία της στο μέλλον.
Δεν βοηθά το γεγονός ότι η οικονομία της Ρωσίας είναι επίσης υπανάπτυκτη, με μια δομή που συνήθως βρίσκουμε στον αναπτυσσόμενο κόσμο.

Οικονομία αναπτυσσόμενου κόσμου

Τα βιομηχανικά προϊόντα -μηχανήματα, εξοπλισμός μεταφοράς, ηλεκτρονικά, χημικά και φαρμακευτικά προϊόντα- αποτελούν περίπου τα δύο τρίτα των εισαγωγών της ενώ οι πρώτες ύλες και η ενέργεια (αέριο και αργό πετρέλαιο) αντιπροσωπεύουν το 80% των εξαγωγών της.
Επειδή τα κέρδη από τις εξαγωγές εμπορευμάτων υπόκεινται σε μεγάλες διακυμάνσεις, η Ρωσία βρίσκεται σε οικονομικά ευάλωτη θέση.
Είναι αλήθεια ότι πριν εισβάλλει στην Ουκρανία, οι υψηλές τιμές ενέργειας και εμπορευμάτων της επέτρεψαν να συγκεντρώσει περισσότερα από 600 δισεκατομμύρια δολάρια σε διεθνή αποθέματα (σε δολάρια ΗΠΑ, ευρώ, βρετανικές λίρες και χρυσό) και ενίσχυσαν τα δημοσιονομικά έσοδα της κυβέρνησης.
Αλλά όταν οι τιμές θα πέσουν ξανά, θα συμπιεστούν και τα δημοσιονομικά της.
Εν τω μεταξύ, οι δυτικές χώρες έχουν παγώσει περίπου το ήμισυ των συναλλαγματικών αποθεματικών της Ρωσίας κι αυτό υποδεικνύει άλλη μια πηγή οικονομικής ευθραυστότητας της Μόσχας:
Οι ΗΠΑ και η Ευρώπη, όχι εκείνη, ελέγχουν το παγκόσμιο χρηματοπιστωτικό σύστημα.
Ως αποτέλεσμα, τα αποθέματα που υποτίθεται ότι θα συντηρούσαν τον πόλεμο του Πούτιν έχουν μετατραπεί σε παθητικό.
Βεβαίως, η κυβέρνηση της Ρωσίας θα μπορούσε να απελευθερώσει πόρους για στρατιωτικές δαπάνες περιορίζοντας τις δαπάνες σε άλλους τομείς.
Αλλά οι περισσότεροι Ρώσοι ζουν ήδη σε σχετική φτώχεια, καθώς το κατά κεφαλήν ΑΕΠ της Ρωσίας είναι μόνο περίπου στο ένα πέμπτο του Βελγίου και της Ολλανδίας.
Εάν ο Putin βυθίσει τους Ρώσους σε μεγαλύτερη φτώχεια για να ικανοποιήσει τις φιλοδοξίες του, το λαϊκό αίσθημα θα μπορούσε να στραφεί εναντίον του.

Οι δυτικές κυρώσεις πλήττουν τους απλούς Ρώσους

Ήδη, οι δυτικές κυρώσεις επηρεάζουν τους απλούς Ρώσους.
Και με τα καταναλωτικά αγαθά σε έλλειψη, ο πληθωρισμός θα αυξηθεί απότομα, αυξάνοντας τον πειρασμό να εισαχθούν έλεγχοι των τιμών.
Αλλά το αποτέλεσμα μιας τέτοιας κίνησης θα είναι ήταν η σπανιότητα και η επαναφορά της διανομής με το δελτίο – όπως γινόταν στη η Σοβιετική Ένωση.
Ωστόσο, ενώ η Ρωσία είναι μια μικρή, υπανάπτυκτη και εύθραυστη οικονομία, διατηρεί δύο σημαντικές πηγές ισχύος.
Πρώτη πηγή είναι οι εξαγωγές υδρογονανθράκων και εμπορευμάτων που αν και αφήνουν τον προϋπολογισμό της Ρωσίας ευάλωτο στις διακυμάνσεις των τιμών δίνουν στη χώρα σημαντική πολιτική ισχύ έναντι των χωρών που εισάγουν τους ρωσικούς υδρογονάνθρακες, συμπεριλαμβανομένων χωρών σε όλη την Ευρώπη.
Εάν η Ρωσία διέκοπτε τις παραδόσεις φυσικού αερίου στην Ευρώπη σήμερα, ορισμένες χώρες θα υπέφεραν πολύ βραχυπρόθεσμα.
Για παράδειγμα, το 2020 το ρωσικό αέριο αντιπροσώπευε περίπου το 65% του συνόλου των εισαγωγών φυσικού αερίου της Γερμανίας και το 45% των εισαγωγών της Ιταλίας.
Μακροπρόθεσμα, ωστόσο, είναι πιθανό η Ρωσία να υποφέρει περισσότερο.
Ο πόλεμος στην Ουκρανία έχει ωθήσει την ΕΕ να επεξεργαστεί ένα σχέδιο για τον τερματισμό της εξάρτησής της από το ρωσικό αέριο, τόσο με την εξεύρεση νέων πηγών εισαγωγών όσο και με την προώθηση της μετάβασης στην καθαρή ενέργεια.
Με αυτό το σχέδιο, η κύρια πηγή των εσόδων της Ρωσίας θα μειωθεί δραστικά.
Η δεύτερη πηγή ρωσικής ισχύος είναι φυσικά το ότι διαθέτει το μεγαλύτερο πυρηνικό οπλοστάσιο στον κόσμο.
Τα πυρηνικά όπλα δεν θα έδιναν νίκη σε έναν συμβατικό πόλεμο, αλλά θα μπορούσαν να καταστρέψουν μια χώρα εν ριπή οφθαλμού.
Αυτό μας φέρνει σε ένα τρομακτικό ερώτημα: Τι θα κάνει ο Putin όταν συνειδητοποιήσει ότι δεν μπορεί να κερδίσει τον πόλεμο στην Ουκρανία με συμβατικά μέσα;

www.bankingnews.gr4