Μια ανθεκτική δημοκρατία χρειάζεται λειτουργικά κόμματα από την Κεντροαριστερά και την Κεντροδεξιά, λέει ο οικονομολόγος Olivier Blanchard
Η ιστορία της προεδρίας του Emmanuel Macron στη Γαλλία, με αποκορύφωμα την απόφασή του στις 9 Ιουνίου να διαλύσει την εθνοσυνέλευση και να προκηρύξει νέες βουλευτικές εκλογές, είναι μια τραγωδία σε τέσσερις πράξεις, σύμφωνα με άρθρο του Γάλλου οικονομολόγου, πρώην επικεφαλής οικονομολόγου του ΔΝΤ και επίτιμου καθηγητή στο ΜΙΤ Olivier Blanchard στους Financial Times, ο οποίος ως κατάληξη βλέπει να έρχεται μεγάλη χρηματοπιστωτική και οικονομική κρίση, με ευρωπαϊκές έως και παγκόσμιες απολήξεις...
Πιο αναλυτικά, σύμφωνα με τον Blanchard, «Πράξη πρώτη ήταν οι προεδρικές εκλογές του 2017.
Ο Macron δημιούργησε ένα νέο κεντρώο κόμμα, το En Marche, περιθωριοποιώντας τα πρώην κυρίαρχα κόμματα της Κεντροαριστεράς και της Κεντροδεξιάς, αφήνοντας μόνο τα Άκρα ως εναλλακτικές.
Έμοιαζε με μια λαμπρή κίνηση — με δύο τρόπους: Πολιτικά, το νέο κόμμα ήταν αρκετά ευρύ για να τον οδηγήσει σε μια εύκολη νίκη επί της Marine Le Pen στις προεδρικές εκλογές, ώστε στη συνέχεια να αποκτήσει ευρεία πλειοψηφία στις βουλευτικές εκλογές που ακολούθησαν.
Από πολιτική άποψη, του επέτρεψε να περάσει τις παραδοσιακές κόκκινες γραμμές τόσο της Αριστεράς όσο και της Δεξιάς.
Η δεύτερη πράξη; Σύντομα υπήρξε αυξανόμενη δυσαρέσκεια τόσο για το ύφος όσο και για την ουσία της προεδρίας του.
Τον θεωρούσαν αυτοκρατορικό, «Δία», άτομο που ενεργεί χωρίς διαβούλευση, ενώ η απροθυμία του να χρησιμοποιήσει το όπλο της αναδιανομής για να μειώσει την ανισότητα τροφοδότησε την αντίληψη ότι ήταν ο «πρόεδρος των πλουσίων».
Ελλείψει βιώσιμων εναλλακτικών λύσεων στην Κεντροαριστερά και την Κεντροδεξιά, οι ψηφοφόροι προσελκύονταν από τα άκρα, με τους λαϊκιστές στην Άκρα Δεξιά να δυσφημούν τους μετανάστες και τους λαϊκιστές στην Άκρα Αριστερά, αντανακλώντας μια μακροχρόνια γαλλική μαρξιστική παράδοση, να θέλουν την αποκαθήλωση των πλουσίων.
Στην τρίτη πράξη, τη δεύτερη θητεία του Macron, το κέντρο έγινε πιο αδύναμο.
Το κόμμα του δεν κατάφερε να εξασφαλίσει την απόλυτη πλειοψηφία στις βουλευτικές εκλογές του 2022, αναγκάζοντας την κυβέρνηση να στηριχθεί είτε στις ψήφους του μικρού κεντροδεξιού κόμματος είτε στη χρήση του άρθρου 49:3 του Συντάγματος, που της επιτρέπει να ψηφίζει μέτρα χωρίς μια ψήφος.
Οι ψηφοφόροι, που δεν νοιάζονταν και πολύ για το ίδιο το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, αντιμετώπισαν τις ευρωεκλογές του Μαΐου ως δημοψήφισμα για τον Macron, το οποίο είναι πλέον ευρέως αντιπαθητικό.
Δεδομένης της καταστροφικής έκβασης για το κόμμα του στις κάλπες, ο πρόεδρος αποφάσισε να διαλύσει το κοινοβούλιο.
Πράγμα που μας φέρνει στην τέταρτη και τελευταία πράξη: τις βουλευτικές εκλογές.
Το κέντρο έχει συρρικνωθεί και η αποστροφή προς τον Macron οδήγησε, με τη σειρά της, σε μια αποστροφή προς το κόμμα του».
Τα σενάρια
Κατά την άποψη του Blanchard, το εκλογικό σύστημα, στο οποίο μόνο τα κόμματα που εξασφαλίζουν την υποστήριξη άνω του 12,5% των εγγεγραμμένων ψηφοφόρων στον πρώτο γύρο περνούν στον δεύτερο, δεν δίνει πολλές ευκαιρίες σε υποψηφίους από μικρά κόμματα.
Ως αποτέλεσμα, μέρος της Κεντροαριστεράς έχει ενταχθεί στην Άκρα Αριστερά σε έναν συνασπισμό, γνωστό ως Νέο Λαϊκό Μέτωπο.
Και μέρος αυτού που απομένει από την Κεντροδεξιά συνήψε σύμφωνο με το ακροδεξιό Rassemblement National.
Η πλειοψηφία των ψηφοφόρων λέει ότι δεν θα ψηφίσει το κόμμα του Κέντρου, και έτσι η μοναδική σχετική επιλογή τους είναι μεταξύ των συνασπισμών στα δύο άκρα.
Το RN προσφέρει μια καθαρά λαϊκιστική ατζέντα, βασισμένη σε σκληροπυρηνικές μεταναστευτικές πολιτικές και προστατευτισμό.
Το οικονομικό του πρόγραμμα είναι, σε μεγάλο βαθμό, ένας μη χρηματοδοτούμενος κατάλογος δώρων σε διαφορετικές ομάδες δυσαρεστημένων ψηφοφόρων.
Από την άλλη, το πρόγραμμα του NPF είναι πιο συνεκτικό.
Απαιτεί μια μεγάλη ανακατανομή από τους πλούσιους στους φτωχούς και από τις εταιρείες στους εργαζόμενους, με βάση την υπόθεση ότι αυτό δεν θα επηρεάσει την ανάπτυξη.
Περιλαμβάνει οριακό φορολογικό συντελεστή 90% επί του εισοδήματος, φορολογικό συντελεστή 100% για κληρονομιές αξίας άνω των 12 εκατομμυρίων ευρώ και την επανεισαγωγή σημαντικού φόρου περιουσίας.
Εάν θεσπιστούν, και τα δύο προγράμματα είναι πιθανό να οδηγήσουν σε μεγάλη χρηματοπιστωτική και οικονομική κρίση.
Τα δύο πιο πιθανά αποτελέσματα των επικείμενων εκλογών είναι η απόλυτη πλειοψηφία για την Ακροδεξιά, κάτι το οποίο θα αναγκάσει τον Macron να ορίσει έναν πρωθυπουργό από το RN ή, πιο πιθανό, μια κατάσταση στην οποία ούτε οι ακραίοι ούτε το κέντρο κυριαρχούν στην πλειοψηφία στην εθνική συνέλευση.
Στο δεύτερο σενάριο, θα ήταν δύσκολο να δούμε πώς θα μπορούσε να συγκροτηθεί μια κυβέρνηση πλειοψηφίας.
Μια νέα κυβέρνηση που θα σχηματιζόταν υπό αυτές τις συνθήκες δεν θα ήταν σε θέση να κάνει πολλά και θα αναγκαζόταν να βασιστεί στο άρθρο 49:3 προκειμένου να θεσπίσει το νομοθετικό της πρόγραμμα.
Κατά ειρωνικό τρόπο, η δίψα των ψηφοφόρων για αλλαγή θα φέρει παράλυση.
«Υπάρχουν πολλά διδάγματα που μπορούμε να αντλήσουμε από αυτή την ιστορία των τεσσάρων πράξεων.
Το κυριότερο είναι ότι η δημιουργία ενός νέου Κεντρώου κόμματος αποδείχθηκε επικίνδυνη στρατηγική.
Μια ανθεκτική δημοκρατία χρειάζεται λειτουργικά κόμματα της Κεντροαριστεράς και της Κεντροδεξιάς.
Αυτά μπορεί τελικά να επανεμφανιστούν, αλλά το ταξίδι θα είναι επίπονο» καταλήγει ο οικονομολόγος.
www.bankingnews.gr
Πιο αναλυτικά, σύμφωνα με τον Blanchard, «Πράξη πρώτη ήταν οι προεδρικές εκλογές του 2017.
Ο Macron δημιούργησε ένα νέο κεντρώο κόμμα, το En Marche, περιθωριοποιώντας τα πρώην κυρίαρχα κόμματα της Κεντροαριστεράς και της Κεντροδεξιάς, αφήνοντας μόνο τα Άκρα ως εναλλακτικές.
Έμοιαζε με μια λαμπρή κίνηση — με δύο τρόπους: Πολιτικά, το νέο κόμμα ήταν αρκετά ευρύ για να τον οδηγήσει σε μια εύκολη νίκη επί της Marine Le Pen στις προεδρικές εκλογές, ώστε στη συνέχεια να αποκτήσει ευρεία πλειοψηφία στις βουλευτικές εκλογές που ακολούθησαν.
Από πολιτική άποψη, του επέτρεψε να περάσει τις παραδοσιακές κόκκινες γραμμές τόσο της Αριστεράς όσο και της Δεξιάς.
Η δεύτερη πράξη; Σύντομα υπήρξε αυξανόμενη δυσαρέσκεια τόσο για το ύφος όσο και για την ουσία της προεδρίας του.
Τον θεωρούσαν αυτοκρατορικό, «Δία», άτομο που ενεργεί χωρίς διαβούλευση, ενώ η απροθυμία του να χρησιμοποιήσει το όπλο της αναδιανομής για να μειώσει την ανισότητα τροφοδότησε την αντίληψη ότι ήταν ο «πρόεδρος των πλουσίων».
Ελλείψει βιώσιμων εναλλακτικών λύσεων στην Κεντροαριστερά και την Κεντροδεξιά, οι ψηφοφόροι προσελκύονταν από τα άκρα, με τους λαϊκιστές στην Άκρα Δεξιά να δυσφημούν τους μετανάστες και τους λαϊκιστές στην Άκρα Αριστερά, αντανακλώντας μια μακροχρόνια γαλλική μαρξιστική παράδοση, να θέλουν την αποκαθήλωση των πλουσίων.
Στην τρίτη πράξη, τη δεύτερη θητεία του Macron, το κέντρο έγινε πιο αδύναμο.
Το κόμμα του δεν κατάφερε να εξασφαλίσει την απόλυτη πλειοψηφία στις βουλευτικές εκλογές του 2022, αναγκάζοντας την κυβέρνηση να στηριχθεί είτε στις ψήφους του μικρού κεντροδεξιού κόμματος είτε στη χρήση του άρθρου 49:3 του Συντάγματος, που της επιτρέπει να ψηφίζει μέτρα χωρίς μια ψήφος.
Οι ψηφοφόροι, που δεν νοιάζονταν και πολύ για το ίδιο το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, αντιμετώπισαν τις ευρωεκλογές του Μαΐου ως δημοψήφισμα για τον Macron, το οποίο είναι πλέον ευρέως αντιπαθητικό.
Δεδομένης της καταστροφικής έκβασης για το κόμμα του στις κάλπες, ο πρόεδρος αποφάσισε να διαλύσει το κοινοβούλιο.
Πράγμα που μας φέρνει στην τέταρτη και τελευταία πράξη: τις βουλευτικές εκλογές.
Το κέντρο έχει συρρικνωθεί και η αποστροφή προς τον Macron οδήγησε, με τη σειρά της, σε μια αποστροφή προς το κόμμα του».
Τα σενάρια
Κατά την άποψη του Blanchard, το εκλογικό σύστημα, στο οποίο μόνο τα κόμματα που εξασφαλίζουν την υποστήριξη άνω του 12,5% των εγγεγραμμένων ψηφοφόρων στον πρώτο γύρο περνούν στον δεύτερο, δεν δίνει πολλές ευκαιρίες σε υποψηφίους από μικρά κόμματα.
Ως αποτέλεσμα, μέρος της Κεντροαριστεράς έχει ενταχθεί στην Άκρα Αριστερά σε έναν συνασπισμό, γνωστό ως Νέο Λαϊκό Μέτωπο.
Και μέρος αυτού που απομένει από την Κεντροδεξιά συνήψε σύμφωνο με το ακροδεξιό Rassemblement National.
Η πλειοψηφία των ψηφοφόρων λέει ότι δεν θα ψηφίσει το κόμμα του Κέντρου, και έτσι η μοναδική σχετική επιλογή τους είναι μεταξύ των συνασπισμών στα δύο άκρα.
Το RN προσφέρει μια καθαρά λαϊκιστική ατζέντα, βασισμένη σε σκληροπυρηνικές μεταναστευτικές πολιτικές και προστατευτισμό.
Το οικονομικό του πρόγραμμα είναι, σε μεγάλο βαθμό, ένας μη χρηματοδοτούμενος κατάλογος δώρων σε διαφορετικές ομάδες δυσαρεστημένων ψηφοφόρων.
Από την άλλη, το πρόγραμμα του NPF είναι πιο συνεκτικό.
Απαιτεί μια μεγάλη ανακατανομή από τους πλούσιους στους φτωχούς και από τις εταιρείες στους εργαζόμενους, με βάση την υπόθεση ότι αυτό δεν θα επηρεάσει την ανάπτυξη.
Περιλαμβάνει οριακό φορολογικό συντελεστή 90% επί του εισοδήματος, φορολογικό συντελεστή 100% για κληρονομιές αξίας άνω των 12 εκατομμυρίων ευρώ και την επανεισαγωγή σημαντικού φόρου περιουσίας.
Εάν θεσπιστούν, και τα δύο προγράμματα είναι πιθανό να οδηγήσουν σε μεγάλη χρηματοπιστωτική και οικονομική κρίση.
Τα δύο πιο πιθανά αποτελέσματα των επικείμενων εκλογών είναι η απόλυτη πλειοψηφία για την Ακροδεξιά, κάτι το οποίο θα αναγκάσει τον Macron να ορίσει έναν πρωθυπουργό από το RN ή, πιο πιθανό, μια κατάσταση στην οποία ούτε οι ακραίοι ούτε το κέντρο κυριαρχούν στην πλειοψηφία στην εθνική συνέλευση.
Στο δεύτερο σενάριο, θα ήταν δύσκολο να δούμε πώς θα μπορούσε να συγκροτηθεί μια κυβέρνηση πλειοψηφίας.
Μια νέα κυβέρνηση που θα σχηματιζόταν υπό αυτές τις συνθήκες δεν θα ήταν σε θέση να κάνει πολλά και θα αναγκαζόταν να βασιστεί στο άρθρο 49:3 προκειμένου να θεσπίσει το νομοθετικό της πρόγραμμα.
Κατά ειρωνικό τρόπο, η δίψα των ψηφοφόρων για αλλαγή θα φέρει παράλυση.
«Υπάρχουν πολλά διδάγματα που μπορούμε να αντλήσουμε από αυτή την ιστορία των τεσσάρων πράξεων.
Το κυριότερο είναι ότι η δημιουργία ενός νέου Κεντρώου κόμματος αποδείχθηκε επικίνδυνη στρατηγική.
Μια ανθεκτική δημοκρατία χρειάζεται λειτουργικά κόμματα της Κεντροαριστεράς και της Κεντροδεξιάς.
Αυτά μπορεί τελικά να επανεμφανιστούν, αλλά το ταξίδι θα είναι επίπονο» καταλήγει ο οικονομολόγος.
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών