Το έλλειμμα αξιοπιστίας υπονομεύει την οικονομία
Ένα από τα μαθήματα της επώδυνης εμπειρίας που βίωσε η χώρα μας μετά από το 2009 ήταν ότι η απόκρυψη των στοιχείων και η δημιουργική λογιστική δεν μπορούν να αντιμετωπίσουν ούτε το δημοσιονομικό εκτροχιασμό, ούτε την αποτυχία ενός μοντέλου ανάπτυξης που βασίζεται στην κατανάλωση και όχι στην παραγωγή.
Το προσδοκώμενο, επομένως, θα ήταν μια ριζική αλλαγή στη νοοτροπία της διακυβέρνησης, ώστε να θέσουμε γερά θεμέλια σταθερότητας, ανάπτυξης, κοινωνικής συνοχής και διεθνούς αξιοπιστίας, ιδιαίτερα μέσα σε ένα ασταθές και ευμετάβλητο διεθνές περιβάλλον.
Το ερώτημα είναι εάν το μάθημα αυτό το έχει πάρει η κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας.
Οι επιλογές της, όμως, δεν πείθουν ότι οδηγούν σε «έναν ενάρετο κύκλο μείωσης του χρέους και οικονομικής ανάπτυξης», όπως ισχυρίζεται το οικονομικό της επιτελείο.
Το κρατικό χρέος, που βαδίζει από ρεκόρ σε ρεκόρ την περίοδο 2020-2023, διαμορφώθηκε τον Ιούλιο του 2023 στο μακράν υψηλότερο επίπεδό του από την είσοδο της χώρας στη ζώνη του ευρώ, φτάνοντας στα 405 δισ. ευρώ, ενώ παράλληλα επιδεινώθηκε σημαντικά και η διάρθρωσή του με απότομη αύξηση των βραχυπρόθεσμων δανείων.
Στο προσχέδιο προϋπολογισμού προβλέπεται μείωσή του στα 401 δισ. στο τέλος του έτους, χωρίς να δηλώνεται από πού θα προέλθει αυτή, αφού ο κρατικός προϋπολογισμός προβλέπεται ελλειμματικός.
Μήπως από κατεπείγουσα ρευστοποίηση κρατικής περιουσίας;
Είναι αυτή η λύση;
Παράλληλα το δημόσιο χρέος, που περιλαμβάνει το χρέος του κράτους και το χρέος των φορέων της γενικής κυβέρνησης, εμφανίζεται να είναι πολύ μικρότερο από το χρέος που έχει το κράτος μόνο του.
Πώς μπορεί να συμβαίνει αυτό; Εδώ έρχεται η δημιουργική λογιστική του ενδοκυβερνητικού δανεισμού.
Το κράτος δανείζεται από τα αποθεματικά των φορέων της γενικής κυβέρνησης, δανείζεται τις ασφαλιστικές εισφορές των εργαζομένων (ΕΦΚΑ, ΤΕΚΑ, ΑΚΑΓΕ) με συμφωνίες επαναγοράς, ώστε να εμφανιστεί τελικά μείωση του δημοσίου χρέους, αφού αυτού του τύπου ο δανεισμός δεν προσμετράται σε αυτό.
Πόσο δεοντολογικά αποδεκτό είναι αυτό; Στις ΗΠΑ μια περιορισμένη παρέμβαση τέτοιου είδους θεωρήθηκε ανίερη.
Αυτή η πρακτική σε συνδυασμό με τη μεγάλη ονομαστική μεγέθυνση του ΑΕΠ λόγω πληθωρισμού οδήγησε στην μείωση του δημοσίου χρέους ως ποσοστού του.
Είναι όμως μια υγιής εξέλιξη που οφείλεται σε πραγματική ανάπτυξη; Και τι σημαίνει για τη βιωσιμότητα του χρέους;
Ταυτόχρονα η κυβέρνηση επαίρεται ότι χωρίς να επιβληθούν νέοι φόροι αυξήθηκαν τα έσοδα.
Και πάλι όμως ο πληθωρισμός έπαιξε σημαντικό ρόλο, αφού οι υπερβολικά αυξημένες τιμές των προϊόντων οδήγησαν σε αυξημένες εισπράξεις ΦΠΑ, τη στιγμή που μειωνόταν η αγοραστική δυνατότητα των καταναλωτών (μελέτη ΙΟΒΕ Σεπτεμβρίου).
Το επιχείρημα, δε, της κυβέρνησης ότι από τα αυξημένα έσοδα ΦΠΑ ενισχύει τις ευάλωτες οικονομικά τάξεις-μέσω του market pass-για την καταπολέμηση της ακρίβειας, διαψεύστηκε από τα γεγονότα.
Με επιπλέον έσοδα 865 εκατ.ευρώ από έμμεσους φόρους το 1ο εξάμηνο του 2023, η κυβέρνηση επέλεξε να καταργήσει το market-pass!
Και όλα αυτά τη στιγμή που το ιδιωτικό χρέος αυξάνεται διαρκώς, όλα τα εργαλεία που έχει εφαρμόσει η κυβέρνηση έχουν αποτύχει, ενώ ο φορέας μίσθωσης και επαναπόκτησης ακινήτων για τους αδύναμους οικονομικά συμπολίτες μας, δεν έχει ακόμα συσταθεί μετά από τέσσερα χρόνια.
Κανένας στόχος...
Η εξαγγελία για πάταξη της φοροδιαφυγής συνοδεύτηκε από μηδενικό στόχο για το 2024, ενώ και οι μεγάλες αποκλίσεις των κρατικών προϋπολογισμών μεταξύ στόχων και επιτεύξεων για την περίοδο 2020-2023, εγείρουν σοβαρά ζητήματα αξιοπιστίας και αποτελεσματικότητας των όσων ισχυρίζεται η κυβέρνηση ότι θα πετύχει την επόμενη χρονιά.
Έλλειψη αξιοπιστίας από τη μία και αδυναμία αντιμετώπισης των διαρθρωτικών προβλημάτων της ελληνικής οικονομίας από την άλλη, αμφότερα χαρακτηρίζουν τα κυβερνητικά πεπραγμένα και υπονομεύουν τις προοπτικές της οικονομίας και την κοινωνική ευημερία.
Μια ευημερία που πρέπει να είναι δικαίωμα των πολλών και όχι προνόμιο των λίγων και ισχυρών.
Μιχάλης Κατρίνης
Κοινοβουλευτικός Εκπρόσωπος
ΠΑΣΟΚ - Κίνημα Αλλαγής
www.bankingnews.gr
Το προσδοκώμενο, επομένως, θα ήταν μια ριζική αλλαγή στη νοοτροπία της διακυβέρνησης, ώστε να θέσουμε γερά θεμέλια σταθερότητας, ανάπτυξης, κοινωνικής συνοχής και διεθνούς αξιοπιστίας, ιδιαίτερα μέσα σε ένα ασταθές και ευμετάβλητο διεθνές περιβάλλον.
Το ερώτημα είναι εάν το μάθημα αυτό το έχει πάρει η κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας.
Οι επιλογές της, όμως, δεν πείθουν ότι οδηγούν σε «έναν ενάρετο κύκλο μείωσης του χρέους και οικονομικής ανάπτυξης», όπως ισχυρίζεται το οικονομικό της επιτελείο.
Το κρατικό χρέος, που βαδίζει από ρεκόρ σε ρεκόρ την περίοδο 2020-2023, διαμορφώθηκε τον Ιούλιο του 2023 στο μακράν υψηλότερο επίπεδό του από την είσοδο της χώρας στη ζώνη του ευρώ, φτάνοντας στα 405 δισ. ευρώ, ενώ παράλληλα επιδεινώθηκε σημαντικά και η διάρθρωσή του με απότομη αύξηση των βραχυπρόθεσμων δανείων.
Στο προσχέδιο προϋπολογισμού προβλέπεται μείωσή του στα 401 δισ. στο τέλος του έτους, χωρίς να δηλώνεται από πού θα προέλθει αυτή, αφού ο κρατικός προϋπολογισμός προβλέπεται ελλειμματικός.
Μήπως από κατεπείγουσα ρευστοποίηση κρατικής περιουσίας;
Είναι αυτή η λύση;
Παράλληλα το δημόσιο χρέος, που περιλαμβάνει το χρέος του κράτους και το χρέος των φορέων της γενικής κυβέρνησης, εμφανίζεται να είναι πολύ μικρότερο από το χρέος που έχει το κράτος μόνο του.
Πώς μπορεί να συμβαίνει αυτό; Εδώ έρχεται η δημιουργική λογιστική του ενδοκυβερνητικού δανεισμού.
Το κράτος δανείζεται από τα αποθεματικά των φορέων της γενικής κυβέρνησης, δανείζεται τις ασφαλιστικές εισφορές των εργαζομένων (ΕΦΚΑ, ΤΕΚΑ, ΑΚΑΓΕ) με συμφωνίες επαναγοράς, ώστε να εμφανιστεί τελικά μείωση του δημοσίου χρέους, αφού αυτού του τύπου ο δανεισμός δεν προσμετράται σε αυτό.
Πόσο δεοντολογικά αποδεκτό είναι αυτό; Στις ΗΠΑ μια περιορισμένη παρέμβαση τέτοιου είδους θεωρήθηκε ανίερη.
Αυτή η πρακτική σε συνδυασμό με τη μεγάλη ονομαστική μεγέθυνση του ΑΕΠ λόγω πληθωρισμού οδήγησε στην μείωση του δημοσίου χρέους ως ποσοστού του.
Είναι όμως μια υγιής εξέλιξη που οφείλεται σε πραγματική ανάπτυξη; Και τι σημαίνει για τη βιωσιμότητα του χρέους;
Ταυτόχρονα η κυβέρνηση επαίρεται ότι χωρίς να επιβληθούν νέοι φόροι αυξήθηκαν τα έσοδα.
Και πάλι όμως ο πληθωρισμός έπαιξε σημαντικό ρόλο, αφού οι υπερβολικά αυξημένες τιμές των προϊόντων οδήγησαν σε αυξημένες εισπράξεις ΦΠΑ, τη στιγμή που μειωνόταν η αγοραστική δυνατότητα των καταναλωτών (μελέτη ΙΟΒΕ Σεπτεμβρίου).
Το επιχείρημα, δε, της κυβέρνησης ότι από τα αυξημένα έσοδα ΦΠΑ ενισχύει τις ευάλωτες οικονομικά τάξεις-μέσω του market pass-για την καταπολέμηση της ακρίβειας, διαψεύστηκε από τα γεγονότα.
Με επιπλέον έσοδα 865 εκατ.ευρώ από έμμεσους φόρους το 1ο εξάμηνο του 2023, η κυβέρνηση επέλεξε να καταργήσει το market-pass!
Και όλα αυτά τη στιγμή που το ιδιωτικό χρέος αυξάνεται διαρκώς, όλα τα εργαλεία που έχει εφαρμόσει η κυβέρνηση έχουν αποτύχει, ενώ ο φορέας μίσθωσης και επαναπόκτησης ακινήτων για τους αδύναμους οικονομικά συμπολίτες μας, δεν έχει ακόμα συσταθεί μετά από τέσσερα χρόνια.
Κανένας στόχος...
Η εξαγγελία για πάταξη της φοροδιαφυγής συνοδεύτηκε από μηδενικό στόχο για το 2024, ενώ και οι μεγάλες αποκλίσεις των κρατικών προϋπολογισμών μεταξύ στόχων και επιτεύξεων για την περίοδο 2020-2023, εγείρουν σοβαρά ζητήματα αξιοπιστίας και αποτελεσματικότητας των όσων ισχυρίζεται η κυβέρνηση ότι θα πετύχει την επόμενη χρονιά.
Έλλειψη αξιοπιστίας από τη μία και αδυναμία αντιμετώπισης των διαρθρωτικών προβλημάτων της ελληνικής οικονομίας από την άλλη, αμφότερα χαρακτηρίζουν τα κυβερνητικά πεπραγμένα και υπονομεύουν τις προοπτικές της οικονομίας και την κοινωνική ευημερία.
Μια ευημερία που πρέπει να είναι δικαίωμα των πολλών και όχι προνόμιο των λίγων και ισχυρών.
Μιχάλης Κατρίνης
Κοινοβουλευτικός Εκπρόσωπος
ΠΑΣΟΚ - Κίνημα Αλλαγής
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών