Ο Jim Rogers έχει ένα ευρύ ρωσικό χαρτοφυλάκιο…
Οικονομική άνθηση, με το που τελειώσει η σύγκρουση στην Ουκρανία, προβλέπει για τη ρωσική οικονομία ο θρυλικός Αμερικανός επενδυτής, διαχειριστής hedge fund και πρώην συνεργάτης του George Soros, Jim Rogers.
Σε συνέντευξή του στις 8 Ιανουαρίου, ο Rogers δήλωσε ότι η επίλυση της σύγκρουσης θα σταθεροποιήσει την γεωπολιτική κατάσταση και θα επηρεάσει θετικά τα ρωσικά ομόλογα, το ρούβλι και τις ξένες επενδύσεις.
Πολλοί μη Ρώσοι επενδυτές έχουν δει τα κεφάλαιά τους να μπλοκάρονται λόγω των κυρώσεων που σχετίζονται με την Ουκρανία και των αντιμέτρων της Μόσχας από τις αρχές του 2022.
Τον Μάρτιο του περασμένου έτους, η Ρωσία ξεκίνησε ένα πρόγραμμα ανταλλαγής περιουσιακών στοιχείων, επιτρέποντας σε Ρώσους και ξένους επενδυτές να ανταλλάσσουν δεσμευμένους δυτικούς τίτλους με ακινητοποιημένα κεφάλαια στη Ρωσία.
Δύο γύροι του προγράμματος απελευθέρωσαν περίπου 10,64 δισεκατομμύρια ₽ (102 εκατομμύρια δολάρια ΗΠΑ) σε ξένα περιουσιακά στοιχεία.
Ωστόσο, ο Rogers, του οποίου το ρωσικό χαρτοφυλάκιο περιλαμβάνει μετοχές της κρατικής αεροπορικής εταιρείας Aeroflot, δεν συμμετείχε τότε.
Παρ' όλα αυτά, έχει δηλώσει ότι θέλει να διατηρήσει τα ρωσικά περιουσιακά του στοιχεία και ανυπομονεί να αγοράσει περισσότερα μόλις οι ξένοι αποκτήσουν τη δυνατότητα να διαπραγματεύονται στη ρωσική αγορά.
Όπως είπε, «Θα ήμουν ευτυχής αν αγόραζα περισσότερες μετοχές της Aeroflot, θα ήμουν ευτυχής αν αγόραζα μετοχές του Χρηματιστηρίου της Μόσχας, θα ένιωθα ευτυχής να αγοράσω κάτι εάν υπάρξει πραγματική ειρήνη.
Εάν αλλάξει η κατάσταση, ίσως στρέψω την προσοχή μου στα ρωσικά ομόλογα και στο ρούβλι».
Ο Rogers ανέφερε ότι η ρωσική αγορά είναι επί του παρόντος ακατάλληλη για τους περισσότερους ξένους επενδυτές λόγω των κινδύνων που σχετίζονται με τη σύγκρουση, συμπεριλαμβανομένων των φόβων για κατάσχεση περιουσιακών στοιχείων.
Ωστόσο, προέβλεψε μια δραστική αλλαγή μετά την επίλυση, οδηγώντας σε άνθηση της αγοράς, υψηλότερες τιμές ομολόγων και ισχυρότερο ρούβλι.
Πρόσθεσε ότι οι μετοχές του Χρηματιστηρίου της Μόσχας (MOEX) και οι μετοχές στον τομέα του τουρισμού και των ταξιδιών θα μπορούσαν να εκτοξευθούν μόλις χαλαρώσουν οι γεωπολιτικές εντάσεις.
Και δεν είναι ο μόνος που πιστεύει κάτι τέτοιο. Και άλλοι συμφωνούν.
Το Κυβερνητικό Επενδυτικό Ταμείο των ΗΑΕ αγόρασε το 6,86% του Χρηματιστηρίου της Μόσχας τον περασμένο Σεπτέμβριο.
Ο Rogers συνέδεσε επίσης την αισιόδοξη προοπτική του με τη νίκη του Donald Trump στις προεδρικές εκλογές των ΗΠΑ.
Ο Trump έχει δεσμευτεί να επιλύσει τη σύγκρουση στην Ουκρανία όταν επιστρέψει στον Λευκό Οίκο, και ο νέος ειδικός απεσταλμένος του για τη Ρωσία και την Ουκρανία, Keith Kellog, εξέφρασε πρόσφατα την ελπίδα για επίλυση εντός των πρώτων 100 ημερών από την ορκωμοσία του Trump στις 20 Ιανουαρίου.
Ο Rogers σημείωσε ότι ο Trump «πραγματικά θέλει» να επιλύσει την κατάσταση, αλλά δήλωσε ότι η επίτευξη ειρήνης θα απαιτήσει διαπραγματεύσεις με τη Μόσχα.
Αναφορικά με την παγκόσμια οικονομία, ο Rogers προειδοποίησε για επικείμενη παγκόσμια ύφεση μέχρι τα μέσα της άνοιξης του 2025, προβλέποντας ότι θα είναι «η χειρότερη» στη ζωή του.
Απέδωσε αυτό το ενδεχόμενο στην αυξανόμενη εθνική χρέωση των ΗΠΑ και στους ενδεχόμενους δασμούς του Trump σε κινεζικά αγαθά, που, όπως είπε, θα μπορούσαν να επηρεάσουν σοβαρά το παγκόσμιο εμπόριο και την οικονομία, συγκρίνοντάς το με τη Μεγάλη Ύφεση της δεκαετίας του 1930.
Πρόσθεσε ότι το δολάριο ΗΠΑ θα αποδυναμωθεί ως νόμισμα ασφαλούς καταφυγίου, οδηγώντας σε πτώση στις παγκόσμιες χρηματιστηριακές αγορές.
Σε αυτή την περίπτωση, παραδόξως, τα δυτικά κεφάλαια θα μπορούσαν να μετακινηθούν σε αναδυόμενες οικονομίες – όπως η Ρωσία και οι οικονομίες των BRICS.
Η Ρωσία έχει ήδη εισαγάγει φορολογικές ελαφρύνσεις για να προσελκύσει ξένα κεφάλαια.
Θέμα χρόνου η επόμενη παγκόσμια χρηματοπιστωτική κρίση
Στο μεταξύ, θέμα χρόνου θεωρεί πως είναι η επόμενη παγκόσμια χρηματοπιστωτική κρίση λόγω των πολιτικών που εφαρμόζουν οι κυβερνήσεις στις δυτικές χώρες, σύμφωνα με τον γνωστό οικονομολόγο Daniel Lacale.
Ειδικότερα, όπως επισημαίνεται, oι κρίσεις δεν προκαλούνται ποτέ από την υπερβολική έκθεση σε υψηλού κινδύνου περιουσιακά στοιχεία - συμβαίνουν μόνο όταν οι επενδυτές, οι κυβερνητικοί φορείς και τα νοικοκυριά συσσωρεύουν επικίνδυνα στοιχεία ενεργητικού, και ενώ οι περισσότεροι πιστεύουν ότι υπάρχει ελάχιστος ή καθόλου κίνδυνος.
Η κρίση του 2008 δεν ξέσπασε λόγω των subprime. Αυτά ήταν οι κορυφές του παγόβουνου.
Υπενθυμίζεται πως οι Freddie Mac και Fannie Mae, κρατικές οντότητες, εγγυήθηκαν τα subprime δάνεια, γεγονός που ώθησε πολλούς επενδυτές και τράπεζες να επενδύσουν σε αυτά.
Κανείς δεν μπορεί να προβλέψει μια κρίση που θα προέκυπτε από πιθανή πτώση στην τιμή της μετοχής της Nvidia ή στην αξία του Bitcoin.
Στην πραγματικότητα, αν η κρίση του 2008 είχε προκληθεί από τα subprime, θα είχε απορροφηθεί και αντισταθμιστεί σε λιγότερο από δύο εβδομάδες.
Το μοναδικό περιουσιακό στοιχείο που μπορεί πραγματικά να προκαλέσει κρίση είναι το μέρος των ισολογισμών των τραπεζών που θεωρείται «χωρίς κίνδυνο» και, ως εκ τούτου, δεν απαιτεί κεφάλαιο για τη χρηματοδότηση των κατόχων του: τα κρατικά ομόλογα.
Όταν η τιμή των κρατικών ομολόγων μειώνεται απότομα, ο ισολογισμός των τραπεζών συρρικνώνεται γρήγορα.
Ακόμα και αν οι κεντρικές τράπεζες στραφούν στο εργαλείο της ποσοτικής χαλάρωσης, το φαινόμενο διαρροής σε άλλα περιουσιακά στοιχεία οδηγεί στην απότομη καταστροφή της νομισματικής βάσης και των δανείων.
Η κατάρρευση στην τιμή του φαινομενικά ασφαλέστερου περιουσιακού στοιχείου, των κρατικών ομολόγων, συμβαίνει όταν οι επενδυτές πρέπει να πουλήσουν τα υπάρχοντα χαρτοφυλάκιά τους και αποτυγχάνουν να αγοράσουν νεοκδοθέντα κρατικά ομόλογα.
Η επίμονη πληθωριστική πίεση καταναλίσκει τις πραγματικές αποδόσεις των ομολόγων που είχαν αγοραστεί, προκαλώντας την εμφάνιση εμφανών προβλημάτων φερεγγυότητας.
Συνελόντι ειπείν, σύμφωνα με τον Lacale, μια χρηματοπιστωτική κρίση αποτελεί απόδειξη της αφερεγγυότητας του κράτους.
Όταν το περιουσιακό στοιχείο με τον χαμηλότερο κίνδυνο χάνει ξαφνικά την αξία του, η βάση των στοιχείων ενεργητικού των εμπορικών τραπεζών διαλύεται και υποχωρεί γρηγορότερα από την ικανότητα έκδοσης μετοχών ή τραπεζικών ομολόγων.
Στην πραγματικότητα, οι τράπεζες δεν μπορούν να αυξήσουν το κεφάλαιο ή να προσθέσουν χρέος λόγω της μειούμενης ζήτησης για κρατικά ομόλογα - οι τράπεζες αναλαμβάνουν στοιχήματα με μόχλευση στο χρέος των κυβερνήσεων.
Οι τράπεζες δεν προκαλούν χρηματοπιστωτικές κρίσεις.
Αυτό που δημιουργεί μια κρίση είναι η ρύθμιση, η οποία πάντα θεωρεί τη χρηματοδότηση των κυβερνήσεων ως μια «χωρίς κίνδυνο», «χωρίς απαιτούμενο κεφάλαιο» επένδυση, ακόμα και όταν οι δείκτες φερεγγυότητας είναι κακοί.
Επειδή το νόμισμα και το κρατικό χρέος είναι αδιάσπαστα συνδεδεμένα, η χρηματοπιστωτική κρίση εκδηλώνεται πρώτα στο νόμισμα, το οποίο χάνει την αγοραστική του δύναμη και οδηγεί σε αυξημένο πληθωρισμό, και έπειτα στα κρατικά ομόλογα.
Όπως αναφέρει ο γνωστός οικονομολόγος, ο Κεϊνσιανισμός και η πλάνη της ΜΜΤ (Μοντέρνα Νομισματική Θεωρία) έχουν οδηγήσει το παγκόσμιο δημόσιο χρέος σε επίπεδα ρεκόρ.
Επιπλέον, το βάρος των μη χρηματοδοτoύμενων υποχρεώσεων είναι ακόμα μεγαλύτερο από τα τρισεκατομμύρια δολάρια του δημόσιου χρέους που εκδόθηκαν.
Σύμφωνα με την Οικονομική Έκθεση της Κυβέρνησης των Ηνωμένων Πολιτειών, (Φεβρουάριος 2024), οι μη χρηματοδοτημένες υποχρεώσεις των Ηνωμένων Πολιτειών υπερβαίνουν το 600% του ΑΕΠ.
Στην Ευρωπαϊκή Ένωση, σύμφωνα με την Eurostat, η Γαλλία και η Γερμανία συσσωρεύουν μη χρηματοδοτούμενες υποχρεώσεις που υπερβαίνουν το 350% του ΑΕΠ η καθεμία.
Σύμφωνα με τον Claudio Borio της Τράπεζας Διεθνών Διακανονισμών, μια υπερβολή χρέους από την κυβέρνηση μπορεί να προκαλέσει μεγάλη διόρθωση στην αγορά ομολόγων η οποία θα επηρεάσει και άλλα περιουσιακά στοιχεία.
Σύμφωνα με το Institute of International Finance (IIF), τα μεγάλα ελλείμματα στον κυβερνητικό προϋπολογισμό υποδηλώνουν ότι το κρατικό χρέος θα αυξηθεί κατά το ένα τρίτο μέχρι το 2028, φτάνοντας στα 130 τρισεκατομμύρια δολάρια.
Τα όρια
Οι Κεϊνσιανοί λένε ότι το δημόσιο χρέος δεν έχει σημασία επειδή η κυβέρνηση μπορεί να εκδώσει ό,τι χρειάζεται και έχει απεριόριστη δημοσιονομική ισχύ - αυτό είναι απλώς ψευδές.
Οι κυβερνήσεις δεν μπορούν να εκδώσουν όσα ομόλογα χρειάζονται για να χρηματοδοτήσουν τα ελλείμματά τους. Έχουν τρία σαφή όρια:
Το οικονομικό όριο: Οι δημόσιοι προϋπολογισμοί και το χρέος σταματούν να λειτουργούν ως εργαλεία για την τόνωση της οικονομικής ανάπτυξης.
Μετατρέπονται, αντίθετα, σε εμπόδιο για την παραγωγικότητα και την οικονομική ανάπτυξη.
Παρά αυτήν την εντελώς λανθασμένη θεωρία, οι περισσότερες κυβερνήσεις συνεχίζουν να παρουσιάζουν τον εαυτό τους ως κινητήρια δύναμη της ανάπτυξης. Σήμερα, αυτό είναι πιο εμφανές από ποτέ.
Στις Ηνωμένες Πολιτείες, κάθε νέο δολάριο χρέους φέρνει λιγότερο από 60 σεντ αύξηση στο ονομαστικό ΑΕΠ.
Στη Γαλλία, η κατάσταση είναι ιδιαίτερα ανησυχητική, καθώς το 6% του ΑΕΠ ως έλλειμμα οδηγεί σε στασιμότητα της οικονομίας.
Το δημοσιονομικό όριο: Η αύξηση των φόρων δημιουργεί λιγότερα έσοδα από ό,τι αναμενόταν, ενώ το χρέος συνεχίζει να αυξάνεται.
Ο Κεϊνσιανισμός πιστεύει ότι η κυβέρνηση είναι κινητήρια δύναμη της ανάπτυξης, ενώ στην πραγματικότητα είναι ένα βάρος που δεν δημιουργεί πλούτο και μόνο καταναλώνει ό,τι έχει δημιουργηθεί από τον ιδιωτικό τομέα.
Όταν οι φόροι γίνονται τιμωρητικοί, τα φορολογικά έσοδα δεν αυξάνονται ενώ το χρέος αυξάνεται άνευ ετέρου τινός.
Το πληθωριστικό όριο: Η εκτύπωση περισσότερου χρήματος και η κυβερνητική δαπάνη δημιουργούν επίμονο ετήσιο πληθωρισμό, καθιστώντας τους πολίτες φτωχότερους και την πραγματική οικονομία ασθενέστερη.
«Σε πολλές αναπτυγμένες χώρες, τα τρία όρια έχουν ξεπεραστεί ξεκάθαρα, αλλά φαίνεται ότι καμία κυβέρνηση δεν είναι διατεθειμένη να μειώσει τις δαπάνες της, και χωρίς περικοπές δαπανών, δεν υπάρχει μείωση του χρέους.
Ανεύθυνες κυβερνήσεις, που ξεχνούν ότι ο ρόλος τους είναι να διαχειρίζονται τους σπάνιους πόρους και όχι να δημιουργούν χρέος, θα προκαλέσουν την επόμενη κρίση. Χώρες όπως η Βραζιλία και η Ινδία βλέπουν τα νομίσματά τους να καταρρέουν λόγω των ανησυχιών για τη βιωσιμότητα των δημοσίων οικονομικών και τον κίνδυνο δανεισμού περισσότερων χρημάτων, ενώ ο πληθωρισμός παραμένει υψηλός.
Το ευρώ έχει καταρρεύσει λόγω του συνδυασμού των δημοσιονομικών προβλημάτων της Γαλλίας και των απαιτήσεων των γραφειοκρατών για να αυξήσει η Γερμανία τις δαπάνες του ελλείμματος.
Όπως πάντα, η επόμενη κρίση θα αποδοθεί στην τελική πτώση που προκαλεί την κατάρρευση του φράγματος, αλλά θα προκληθεί – όπως πάντα – από το κυβερνητικό χρέος.
Η αδιαφορία των πολιτικών πηγάζει από το γεγονός ότι οι φορολογούμενοι, οι οικογένειες και οι επιχειρήσεις θα υποστούν το μεγαλύτερο βάρος των αρνητικών συνεπειών.
Όταν προκύψει η κρίση χρέους, οι Κεϊνσιανοί και οι επιδέξιοι πολιτικοί θα υποστηρίξουν ότι η λύση απαιτεί αυξημένες δημόσιες δαπάνες και χρέος.
Εσύ και εγώ θα πληρώσουμε. Καμία κυβέρνηση δεν είναι διατεθειμένη να σου προσφέρει, ως επενδυτή, πραγματική θετική απόδοση από την κατοχή του χρέους της.
Η πιο σημαντική επενδυτική απόφαση για τα επόμενα πέντε χρόνια είναι να προστατευθούμε από την υποτίμηση του νομίσματος» καταλήγει ο Lacale.
www.bankingnews.gr
Σε συνέντευξή του στις 8 Ιανουαρίου, ο Rogers δήλωσε ότι η επίλυση της σύγκρουσης θα σταθεροποιήσει την γεωπολιτική κατάσταση και θα επηρεάσει θετικά τα ρωσικά ομόλογα, το ρούβλι και τις ξένες επενδύσεις.
Πολλοί μη Ρώσοι επενδυτές έχουν δει τα κεφάλαιά τους να μπλοκάρονται λόγω των κυρώσεων που σχετίζονται με την Ουκρανία και των αντιμέτρων της Μόσχας από τις αρχές του 2022.
Τον Μάρτιο του περασμένου έτους, η Ρωσία ξεκίνησε ένα πρόγραμμα ανταλλαγής περιουσιακών στοιχείων, επιτρέποντας σε Ρώσους και ξένους επενδυτές να ανταλλάσσουν δεσμευμένους δυτικούς τίτλους με ακινητοποιημένα κεφάλαια στη Ρωσία.
Δύο γύροι του προγράμματος απελευθέρωσαν περίπου 10,64 δισεκατομμύρια ₽ (102 εκατομμύρια δολάρια ΗΠΑ) σε ξένα περιουσιακά στοιχεία.
Ωστόσο, ο Rogers, του οποίου το ρωσικό χαρτοφυλάκιο περιλαμβάνει μετοχές της κρατικής αεροπορικής εταιρείας Aeroflot, δεν συμμετείχε τότε.
Παρ' όλα αυτά, έχει δηλώσει ότι θέλει να διατηρήσει τα ρωσικά περιουσιακά του στοιχεία και ανυπομονεί να αγοράσει περισσότερα μόλις οι ξένοι αποκτήσουν τη δυνατότητα να διαπραγματεύονται στη ρωσική αγορά.
Όπως είπε, «Θα ήμουν ευτυχής αν αγόραζα περισσότερες μετοχές της Aeroflot, θα ήμουν ευτυχής αν αγόραζα μετοχές του Χρηματιστηρίου της Μόσχας, θα ένιωθα ευτυχής να αγοράσω κάτι εάν υπάρξει πραγματική ειρήνη.
Εάν αλλάξει η κατάσταση, ίσως στρέψω την προσοχή μου στα ρωσικά ομόλογα και στο ρούβλι».
Ο Rogers ανέφερε ότι η ρωσική αγορά είναι επί του παρόντος ακατάλληλη για τους περισσότερους ξένους επενδυτές λόγω των κινδύνων που σχετίζονται με τη σύγκρουση, συμπεριλαμβανομένων των φόβων για κατάσχεση περιουσιακών στοιχείων.
Ωστόσο, προέβλεψε μια δραστική αλλαγή μετά την επίλυση, οδηγώντας σε άνθηση της αγοράς, υψηλότερες τιμές ομολόγων και ισχυρότερο ρούβλι.
Πρόσθεσε ότι οι μετοχές του Χρηματιστηρίου της Μόσχας (MOEX) και οι μετοχές στον τομέα του τουρισμού και των ταξιδιών θα μπορούσαν να εκτοξευθούν μόλις χαλαρώσουν οι γεωπολιτικές εντάσεις.
Και δεν είναι ο μόνος που πιστεύει κάτι τέτοιο. Και άλλοι συμφωνούν.
Το Κυβερνητικό Επενδυτικό Ταμείο των ΗΑΕ αγόρασε το 6,86% του Χρηματιστηρίου της Μόσχας τον περασμένο Σεπτέμβριο.
Ο Rogers συνέδεσε επίσης την αισιόδοξη προοπτική του με τη νίκη του Donald Trump στις προεδρικές εκλογές των ΗΠΑ.
Ο Trump έχει δεσμευτεί να επιλύσει τη σύγκρουση στην Ουκρανία όταν επιστρέψει στον Λευκό Οίκο, και ο νέος ειδικός απεσταλμένος του για τη Ρωσία και την Ουκρανία, Keith Kellog, εξέφρασε πρόσφατα την ελπίδα για επίλυση εντός των πρώτων 100 ημερών από την ορκωμοσία του Trump στις 20 Ιανουαρίου.
Ο Rogers σημείωσε ότι ο Trump «πραγματικά θέλει» να επιλύσει την κατάσταση, αλλά δήλωσε ότι η επίτευξη ειρήνης θα απαιτήσει διαπραγματεύσεις με τη Μόσχα.
Αναφορικά με την παγκόσμια οικονομία, ο Rogers προειδοποίησε για επικείμενη παγκόσμια ύφεση μέχρι τα μέσα της άνοιξης του 2025, προβλέποντας ότι θα είναι «η χειρότερη» στη ζωή του.
Απέδωσε αυτό το ενδεχόμενο στην αυξανόμενη εθνική χρέωση των ΗΠΑ και στους ενδεχόμενους δασμούς του Trump σε κινεζικά αγαθά, που, όπως είπε, θα μπορούσαν να επηρεάσουν σοβαρά το παγκόσμιο εμπόριο και την οικονομία, συγκρίνοντάς το με τη Μεγάλη Ύφεση της δεκαετίας του 1930.
Πρόσθεσε ότι το δολάριο ΗΠΑ θα αποδυναμωθεί ως νόμισμα ασφαλούς καταφυγίου, οδηγώντας σε πτώση στις παγκόσμιες χρηματιστηριακές αγορές.
Σε αυτή την περίπτωση, παραδόξως, τα δυτικά κεφάλαια θα μπορούσαν να μετακινηθούν σε αναδυόμενες οικονομίες – όπως η Ρωσία και οι οικονομίες των BRICS.
Η Ρωσία έχει ήδη εισαγάγει φορολογικές ελαφρύνσεις για να προσελκύσει ξένα κεφάλαια.
Θέμα χρόνου η επόμενη παγκόσμια χρηματοπιστωτική κρίση
Στο μεταξύ, θέμα χρόνου θεωρεί πως είναι η επόμενη παγκόσμια χρηματοπιστωτική κρίση λόγω των πολιτικών που εφαρμόζουν οι κυβερνήσεις στις δυτικές χώρες, σύμφωνα με τον γνωστό οικονομολόγο Daniel Lacale.
Ειδικότερα, όπως επισημαίνεται, oι κρίσεις δεν προκαλούνται ποτέ από την υπερβολική έκθεση σε υψηλού κινδύνου περιουσιακά στοιχεία - συμβαίνουν μόνο όταν οι επενδυτές, οι κυβερνητικοί φορείς και τα νοικοκυριά συσσωρεύουν επικίνδυνα στοιχεία ενεργητικού, και ενώ οι περισσότεροι πιστεύουν ότι υπάρχει ελάχιστος ή καθόλου κίνδυνος.
Η κρίση του 2008 δεν ξέσπασε λόγω των subprime. Αυτά ήταν οι κορυφές του παγόβουνου.
Υπενθυμίζεται πως οι Freddie Mac και Fannie Mae, κρατικές οντότητες, εγγυήθηκαν τα subprime δάνεια, γεγονός που ώθησε πολλούς επενδυτές και τράπεζες να επενδύσουν σε αυτά.
Κανείς δεν μπορεί να προβλέψει μια κρίση που θα προέκυπτε από πιθανή πτώση στην τιμή της μετοχής της Nvidia ή στην αξία του Bitcoin.
Στην πραγματικότητα, αν η κρίση του 2008 είχε προκληθεί από τα subprime, θα είχε απορροφηθεί και αντισταθμιστεί σε λιγότερο από δύο εβδομάδες.
Το μοναδικό περιουσιακό στοιχείο που μπορεί πραγματικά να προκαλέσει κρίση είναι το μέρος των ισολογισμών των τραπεζών που θεωρείται «χωρίς κίνδυνο» και, ως εκ τούτου, δεν απαιτεί κεφάλαιο για τη χρηματοδότηση των κατόχων του: τα κρατικά ομόλογα.
Όταν η τιμή των κρατικών ομολόγων μειώνεται απότομα, ο ισολογισμός των τραπεζών συρρικνώνεται γρήγορα.
Ακόμα και αν οι κεντρικές τράπεζες στραφούν στο εργαλείο της ποσοτικής χαλάρωσης, το φαινόμενο διαρροής σε άλλα περιουσιακά στοιχεία οδηγεί στην απότομη καταστροφή της νομισματικής βάσης και των δανείων.
Η κατάρρευση στην τιμή του φαινομενικά ασφαλέστερου περιουσιακού στοιχείου, των κρατικών ομολόγων, συμβαίνει όταν οι επενδυτές πρέπει να πουλήσουν τα υπάρχοντα χαρτοφυλάκιά τους και αποτυγχάνουν να αγοράσουν νεοκδοθέντα κρατικά ομόλογα.
Η επίμονη πληθωριστική πίεση καταναλίσκει τις πραγματικές αποδόσεις των ομολόγων που είχαν αγοραστεί, προκαλώντας την εμφάνιση εμφανών προβλημάτων φερεγγυότητας.
Συνελόντι ειπείν, σύμφωνα με τον Lacale, μια χρηματοπιστωτική κρίση αποτελεί απόδειξη της αφερεγγυότητας του κράτους.
Όταν το περιουσιακό στοιχείο με τον χαμηλότερο κίνδυνο χάνει ξαφνικά την αξία του, η βάση των στοιχείων ενεργητικού των εμπορικών τραπεζών διαλύεται και υποχωρεί γρηγορότερα από την ικανότητα έκδοσης μετοχών ή τραπεζικών ομολόγων.
Στην πραγματικότητα, οι τράπεζες δεν μπορούν να αυξήσουν το κεφάλαιο ή να προσθέσουν χρέος λόγω της μειούμενης ζήτησης για κρατικά ομόλογα - οι τράπεζες αναλαμβάνουν στοιχήματα με μόχλευση στο χρέος των κυβερνήσεων.
Οι τράπεζες δεν προκαλούν χρηματοπιστωτικές κρίσεις.
Αυτό που δημιουργεί μια κρίση είναι η ρύθμιση, η οποία πάντα θεωρεί τη χρηματοδότηση των κυβερνήσεων ως μια «χωρίς κίνδυνο», «χωρίς απαιτούμενο κεφάλαιο» επένδυση, ακόμα και όταν οι δείκτες φερεγγυότητας είναι κακοί.
Επειδή το νόμισμα και το κρατικό χρέος είναι αδιάσπαστα συνδεδεμένα, η χρηματοπιστωτική κρίση εκδηλώνεται πρώτα στο νόμισμα, το οποίο χάνει την αγοραστική του δύναμη και οδηγεί σε αυξημένο πληθωρισμό, και έπειτα στα κρατικά ομόλογα.
Όπως αναφέρει ο γνωστός οικονομολόγος, ο Κεϊνσιανισμός και η πλάνη της ΜΜΤ (Μοντέρνα Νομισματική Θεωρία) έχουν οδηγήσει το παγκόσμιο δημόσιο χρέος σε επίπεδα ρεκόρ.
Επιπλέον, το βάρος των μη χρηματοδοτoύμενων υποχρεώσεων είναι ακόμα μεγαλύτερο από τα τρισεκατομμύρια δολάρια του δημόσιου χρέους που εκδόθηκαν.
Σύμφωνα με την Οικονομική Έκθεση της Κυβέρνησης των Ηνωμένων Πολιτειών, (Φεβρουάριος 2024), οι μη χρηματοδοτημένες υποχρεώσεις των Ηνωμένων Πολιτειών υπερβαίνουν το 600% του ΑΕΠ.
Στην Ευρωπαϊκή Ένωση, σύμφωνα με την Eurostat, η Γαλλία και η Γερμανία συσσωρεύουν μη χρηματοδοτούμενες υποχρεώσεις που υπερβαίνουν το 350% του ΑΕΠ η καθεμία.
Σύμφωνα με τον Claudio Borio της Τράπεζας Διεθνών Διακανονισμών, μια υπερβολή χρέους από την κυβέρνηση μπορεί να προκαλέσει μεγάλη διόρθωση στην αγορά ομολόγων η οποία θα επηρεάσει και άλλα περιουσιακά στοιχεία.
Σύμφωνα με το Institute of International Finance (IIF), τα μεγάλα ελλείμματα στον κυβερνητικό προϋπολογισμό υποδηλώνουν ότι το κρατικό χρέος θα αυξηθεί κατά το ένα τρίτο μέχρι το 2028, φτάνοντας στα 130 τρισεκατομμύρια δολάρια.
Τα όρια
Οι Κεϊνσιανοί λένε ότι το δημόσιο χρέος δεν έχει σημασία επειδή η κυβέρνηση μπορεί να εκδώσει ό,τι χρειάζεται και έχει απεριόριστη δημοσιονομική ισχύ - αυτό είναι απλώς ψευδές.
Οι κυβερνήσεις δεν μπορούν να εκδώσουν όσα ομόλογα χρειάζονται για να χρηματοδοτήσουν τα ελλείμματά τους. Έχουν τρία σαφή όρια:
Το οικονομικό όριο: Οι δημόσιοι προϋπολογισμοί και το χρέος σταματούν να λειτουργούν ως εργαλεία για την τόνωση της οικονομικής ανάπτυξης.
Μετατρέπονται, αντίθετα, σε εμπόδιο για την παραγωγικότητα και την οικονομική ανάπτυξη.
Παρά αυτήν την εντελώς λανθασμένη θεωρία, οι περισσότερες κυβερνήσεις συνεχίζουν να παρουσιάζουν τον εαυτό τους ως κινητήρια δύναμη της ανάπτυξης. Σήμερα, αυτό είναι πιο εμφανές από ποτέ.
Στις Ηνωμένες Πολιτείες, κάθε νέο δολάριο χρέους φέρνει λιγότερο από 60 σεντ αύξηση στο ονομαστικό ΑΕΠ.
Στη Γαλλία, η κατάσταση είναι ιδιαίτερα ανησυχητική, καθώς το 6% του ΑΕΠ ως έλλειμμα οδηγεί σε στασιμότητα της οικονομίας.
Το δημοσιονομικό όριο: Η αύξηση των φόρων δημιουργεί λιγότερα έσοδα από ό,τι αναμενόταν, ενώ το χρέος συνεχίζει να αυξάνεται.
Ο Κεϊνσιανισμός πιστεύει ότι η κυβέρνηση είναι κινητήρια δύναμη της ανάπτυξης, ενώ στην πραγματικότητα είναι ένα βάρος που δεν δημιουργεί πλούτο και μόνο καταναλώνει ό,τι έχει δημιουργηθεί από τον ιδιωτικό τομέα.
Όταν οι φόροι γίνονται τιμωρητικοί, τα φορολογικά έσοδα δεν αυξάνονται ενώ το χρέος αυξάνεται άνευ ετέρου τινός.
Το πληθωριστικό όριο: Η εκτύπωση περισσότερου χρήματος και η κυβερνητική δαπάνη δημιουργούν επίμονο ετήσιο πληθωρισμό, καθιστώντας τους πολίτες φτωχότερους και την πραγματική οικονομία ασθενέστερη.
«Σε πολλές αναπτυγμένες χώρες, τα τρία όρια έχουν ξεπεραστεί ξεκάθαρα, αλλά φαίνεται ότι καμία κυβέρνηση δεν είναι διατεθειμένη να μειώσει τις δαπάνες της, και χωρίς περικοπές δαπανών, δεν υπάρχει μείωση του χρέους.
Ανεύθυνες κυβερνήσεις, που ξεχνούν ότι ο ρόλος τους είναι να διαχειρίζονται τους σπάνιους πόρους και όχι να δημιουργούν χρέος, θα προκαλέσουν την επόμενη κρίση. Χώρες όπως η Βραζιλία και η Ινδία βλέπουν τα νομίσματά τους να καταρρέουν λόγω των ανησυχιών για τη βιωσιμότητα των δημοσίων οικονομικών και τον κίνδυνο δανεισμού περισσότερων χρημάτων, ενώ ο πληθωρισμός παραμένει υψηλός.
Το ευρώ έχει καταρρεύσει λόγω του συνδυασμού των δημοσιονομικών προβλημάτων της Γαλλίας και των απαιτήσεων των γραφειοκρατών για να αυξήσει η Γερμανία τις δαπάνες του ελλείμματος.
Όπως πάντα, η επόμενη κρίση θα αποδοθεί στην τελική πτώση που προκαλεί την κατάρρευση του φράγματος, αλλά θα προκληθεί – όπως πάντα – από το κυβερνητικό χρέος.
Η αδιαφορία των πολιτικών πηγάζει από το γεγονός ότι οι φορολογούμενοι, οι οικογένειες και οι επιχειρήσεις θα υποστούν το μεγαλύτερο βάρος των αρνητικών συνεπειών.
Όταν προκύψει η κρίση χρέους, οι Κεϊνσιανοί και οι επιδέξιοι πολιτικοί θα υποστηρίξουν ότι η λύση απαιτεί αυξημένες δημόσιες δαπάνες και χρέος.
Εσύ και εγώ θα πληρώσουμε. Καμία κυβέρνηση δεν είναι διατεθειμένη να σου προσφέρει, ως επενδυτή, πραγματική θετική απόδοση από την κατοχή του χρέους της.
Η πιο σημαντική επενδυτική απόφαση για τα επόμενα πέντε χρόνια είναι να προστατευθούμε από την υποτίμηση του νομίσματος» καταλήγει ο Lacale.
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών