Ο Donald Trump, ο πρόεδρος των ΗΠΑ και συγγραφέας του «The Art of the Deal», δεν έχει να επιδείξει ιδιαίτερες επιτυχίες στις διεθνείς διαπραγματεύσεις μέχρι στιγμής, εκτιμά σε άρθρο του στο Politico ο Ivo Daalder, πρώην πρέσβης των ΗΠΑ στο ΝΑΤΟ.
Η Ρωσία έχει απορρίψει τις προτάσεις του για ειρήνη στην Ουκρανία.
Το Ισραήλ και η Hamas αγνόησαν τις εκκλήσεις του για κατάπαυση του πυρός στη Γάζα. Και η Κίνα, προς το παρόν, δεν δείχνει πρόθυμη να δώσει τέλος στον εμπορικό πόλεμο που ο ίδιος προκάλεσε.
Ωστόσο, στο μέτωπο του Ιράν, διαφαίνεται μια πιθανή αλλαγή πορείας.
Το περασμένο Σάββατο και ξανά αυτό το Σαββατοκύριακο, διαπραγματευτές των ΗΠΑ και του Ιράν συναντήθηκαν στο Ομάν, σε άμεσες συνομιλίες με στόχο τον τερματισμό του πυρηνικού προγράμματος της Τεχεράνης.
Ο Trump, που εγκατέλειψε τη συμφωνία του 2015 στην πρώτη του θητεία, βρίσκεται πλέον σε καλύτερη θέση για μια νέα συμφωνία.
Το ερώτημα όμως είναι: τι είδους συμφωνία θα είναι αυτή;
Από την αποχώρηση των ΗΠΑ από την πυρηνική συμφωνία το 2018, το Ιράν έχει επιταχύνει τις πυρηνικές του δραστηριότητες, με τεχνολογική πρόοδο στις φυγοκεντρητές, αποθέματα ουρανίου εμπλουτισμένου έως και 60% (αρκετό για έξι πυρηνικές κεφαλές αν εμπλουτιστεί περαιτέρω), και πρόσφατες εκτιμήσεις των αμερικανικών υπηρεσιών πληροφοριών ότι εξετάζει την κατασκευή όπλων μέσα σε λίγους μήνες.
Διχασμός στην Ουάσιγκτον
Η Ουάσιγκτον, ωστόσο, είναι διχασμένη.
Ο Υπουργός Εξωτερικών Marco Rubio και ο Σύμβουλος Εθνικής Ασφάλειας Mike Waltz, προκρίνουν στρατιωτική δράση, θεωρώντας τη διπλωματία άκαρπη.
Από την άλλη, ο Αντιπρόεδρος JD Vance και ο Υπουργός Άμυνας Pete Hegseth, στηρίζουν την ειρηνική οδό, ανησυχώντας για τις επιπτώσεις μιας σύρραξης.
Ο Trump, πιστός στο στιλ του, τάσσεται και με τους δύο.
Απειλεί το Ιράν με «βομβαρδισμό όπως δεν έχει ξαναδεί ο κόσμος», ενώ ταυτόχρονα αποστέλλει απεσταλμένους για άμεσες διαπραγματεύσεις και ζητά από τον Vladimir Putin να μεσολαβήσει στην Τεχεράνη.
Η αμερικανική στρατηγική του «καρότου και μαστιγίου» έχει ήδη οδηγήσει στην πρώτη απευθείας επαφή ΗΠΑ-Ιράν εδώ και μια δεκαετία.
Και το Ιράν, πιο αδύναμο στρατιωτικά και οικονομικά από ποτέ, ίσως συνειδητοποιεί πως η εναλλακτική είναι ο πόλεμος.
Οι τελευταίες αποτυχίες της Τεχεράνης στο πεδίο – από τους αποτυχημένους βομβαρδισμούς στο Ισραήλ μέχρι τις ισραηλινές επιθέσεις που κατέστρεψαν κρίσιμες υποδομές – έχουν πλήξει την αποτρεπτική της ισχύ.
Παράλληλα, η επιμονή των κυρώσεων έχει οδηγήσει την οικονομία της στα όρια της κατάρρευσης.
Αντιμέτωπη με αυτά, η ιρανική ηγεσία φέρεται να έχει πείσει τον ανώτατο ηγέτη Khamenei ότι μια συμφωνία είναι μονόδρομος – για την αποφυγή τόσο εξωτερικού πολέμου όσο και εσωτερικής κατάρρευσης.
Το ενθαρρυντικό είναι πως αυτή τη φορά, η Τεχεράνη φέρεται ανοιχτή όχι μόνο σε αυστηρούς ελέγχους του πυρηνικού της προγράμματος αλλά και σε συνομιλίες για την περιφερειακή της δραστηριότητα – αν και δεν συζητά την πλήρη αποξήλωση του προγράμματος ή των πυραύλων της.
Το ζήτημα είναι: πόσο μακριά είναι διατεθειμένος να φτάσει ο Trump;
Οι δηλώσεις του και των απεσταλμένων του είναι αμφίσημες: από περιορισμό εμπλουτισμού στο 3,67% έως πλήρη κατάργηση του εμπλουτισμού.
Ο ίδιος δηλώνει ότι «το Ιράν πρέπει να εγκαταλείψει την ιδέα της πυρηνικής βόμβας» – αλλά χωρίς να διευκρινίζει πώς.
Η ειρωνεία; Αν τελικά επιτευχθεί συμφωνία, είναι πολύ πιθανό να θυμίζει αυτήν που ο Τραμπ χαρακτήριζε κάποτε ως «τη χειρότερη συμφωνία στην ιστορία».
Ίσως, όμως, αυτή να είναι τελικά η πραγματική… τέχνη της συμφωνίας.
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών