Το Irrational Exuberance είναι ένα βιβλίο που γράφτηκε από τον Αμερικανό οικονομολόγο Robert J. Shiller, καθηγητή του Πανεπιστημίου Yale και νικητή του βραβείου Νόμπελ του 2013.
Εξετάζει τις οικονομικές «φούσκες» στη δεκαετία του 1990 και στις αρχές της δεκαετίας του 2000 και πήρε το όνομά του από τη διάσημη φράση «παράλογη πληθωρικότητα» του προέδρου της Federal Reserve, Alan Greenspan, που προειδοποίησε για μια τέτοια πιθανή φούσκα το 1996.
Και εδώ λοιπόν στην Ελλάδα αυτό ακριβώς βιώνουμε, μια παράλογη πληθωρικότητα, καθώς παρά τους κακούς οιωνούς που αποτυπώνονται σε χρέος, έλλειμμα και πληθωρισμό επιμένουμε να επαναλαμβάνουμε πως η οικονομία βαίνει καλώς…
Το χρέος πρέπει να μειωθεί…
Το πρώτο «καμπανάκι» αφορά το χρέος, του οποίου η μείωση θα τεθεί επί τάπητος και σε ευρωπαϊκό επίπεδο, λόγω της άρσης της ρήτρας διαφυγής και της επαναφοράς του Συμφώνου Σταθερότητας.
Η πρώτη συνάντηση των ευρωπαίων υπουργών Οικονομικών το 2022 υπενθύμισε ότι η συζήτηση των υπευθύνων χάραξης πολιτικής θα έχει ως θεματικό κέντρο το πώς οι χώρες θα μειώσουν τα οφειλόμενα...
Ο νέος υπουργός Οικονομικών της Γερμανίας Christian Lindner, λίγο πριν την πρώτη του συμμετοχή σε Eurogroup, είπε ότι θα πρέπει να «οικοδομηθούν», τώρα που οι εποχές καλυτερεύουν, κεφαλαιακά «μαξιλάρια» για τις δύσκολες εποχές που, μοιραία, θα ακολουθήσουν, ώστε να μην παραστεί ξανά η ανάγκη να ληφθούν μέτρα στήριξης.
Ο αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Valdis Dombrovskis, τόνισε αργότερα την ανάγκη για «αξιόπιστες οδούς μείωσης του χρέους», ενώ σημείωσε ότι αχνοφαίνεται συμφωνία για τον ρυθμό μείωσής του.
Το Σύμφωνο Σταθερότητας και Ανάπτυξης της Ευρωπαϊκής Ένωσης, το οποίο καθορίζει αυστηρούς δημοσιονομικούς περιορισμούς που υποτίθεται ότι θα ακολουθήσουν οι χώρες, παραμένει σε αναστολή έως το 2023.
Όταν επανέλθει σε ισχύ, θα γίνει με κάποιου είδους αναθεωρήσεις στους στόχους του χρέους που θεωρούνται ευρέως ως μη ρεαλιστικοί, ωστόσο, όπως επισημαίνει και η Commerzbank, οι βασικοί όροι του 60% (χρέος) και 3% (έλλειμμα) δεν πρόκειται να αλλάξουν.
Ο Lindner όρισε τον ερχόμενο Ιούνιο για το πότε θα ξεκινήσει η «πραγματική συζήτηση» για αυτούς τους κανόνες.
Δεδομένου ότι η Ελλάδα είναι η χώρα με τον υψηλότερο λόγο χρέους προς ΑΕΠ στη ζώνη του ευρώ -206%, το διακύβευμα είναι υψηλό.
Το 2020, το χρέος εκτινάχθηκε υψηλότερα, από 181% το 2019, λόγω των δημοσιονομικών επιπτώσεων των μέτρων στήριξης της πανδημίας και της συρρικνούμενης οικονομίας.
Η αναλογία αναμένεται να έχει πέσει ξανά κάτω από το 200% το 2021, κυρίως λόγω της θεαματικής ανάκαμψης του ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος.
Η παρόρμηση του χρέους προκύπτει από τις ευρωπαϊκές πολιτικές…
Την Παρασκευή 14 Ιανουαρίου, η Fitch Ratings μετέβαλε την προοπτική για το δημόσιο χρέος της Ελλάδας σε θετική, από ουδέτερη, επιβεβαιώνοντας την αξιολόγηση στο BB - δύο επίπεδα κάτω από την επενδυτική βαθμίδα.
Ο αμερικανικός οίκος ανέφερε πως εκτιμά πως ο λόγος χρέους προς ΑΕΠ θα μειωθεί και αυτός θα είναι μεταξύ των παραγόντων που θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε αναβάθμιση.
Ωστόσο, με την επικείμενη αύξηση επιτοκίων, το χρέος δεν θα είναι πλέον υποφερτό για πολλές χώρες του ευρώ - της Ελλάδας προεξάρχουσας
Διπλασιάστηκε το έλλειμμα
Το έλλειμμα τρεχουσών συναλλαγών της Ελλάδας διπλασιάστηκε τον Νοέμβριο σε σύγκριση με τον ίδιο μήνα του 2020, καθώς η τιμή του πετρελαίου άσκησε ισχυρή επίδραση στους εξωτερικούς λογαριασμούς.
Τους πρώτους 11 μήνες του 2021, το έλλειμμα στο ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών ανήλθε στα 8,9 δισ. ευρώ, από 10,3 δισ. ευρώ το προηγούμενο έτος.
Το χάσμα που παραμένει κατά τη σύγκριση αυτής της σωρευτικής περιόδου με το 2019 -όταν το έλλειμμα έφτασε στα 2,2 δισεκατομμύρια ευρώ- ως επί το πλείστον οφείλεται στον αντίκτυπο της πανδημίας στον Τουρισμό.
Η σχετικά ισχυρή ανάκαμψη στον Τουρισμό το περασμένο καλοκαίρι συνέβαλε σημαντικά στην οικονομική ανάκαμψη το γ’ τρίμηνο του 2021, αλλά τα έσοδα εξακολουθούν να είναι αρκετά χαμηλά σε σχέση με τα υψηλά του 2019.
Οι ταξιδιωτικές εισπράξεις το διάστημα μεταξύ Ιανουαρίου και Νοεμβρίου ανήλθαν σε 10,5 δισεκατομμυρίων ευρώ - πτώση 7,4 δισεκατομμυρίων ευρώ σε σχέση με δύο χρόνια πριν.
Όμως, η επιβάρυνση των υψηλών τιμών του πετρελαίου στο ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών είναι μια τάση που έγινε πολύ πιο έντονη το δεύτερο εξάμηνο του έτους.
Το έλλειμμα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών, ύψους 2,5 δισεκατομμυρίων ευρώ, ήταν το μεγαλύτερο από το 2009 και οφείλεται σε έλλειμμα 2,7 δισεκατομμυρίων ευρώ στο ισοζύγιο αγαθών.
Στο ισοζύγιο αγαθών καταγράφονται οι συναλλαγές σε αγαθά (εισαγωγές/εξαγωγές), των οποίων η κυριότητα αλλάζει μεταξύ ενός κατοίκου και ενός μη κατοίκου.
Το έλλειμμα στο ισοζύγιο εξαγωγών και εισαγωγών προϊόντων πετρελαίου ήταν 982 εκατομμύρια, αντιστοιχώντας στο ένα τρίτο και πλέον στο έλλειμμα αγαθών.
Πληθωρισμός ρεκόρ…
Στο μεταξύ, ο εναρμονισμένος από την ΕΕ δείκτης τιμών καταναλωτή σημείωσε άνοδο 4,4% σε ετήσια βάση, από 4% τον προηγούμενο μήνα, σύμφωνα με στοιχεία της EΛΣΤΑΤ.
Ο δε πληθωρισμός αυξήθηκε στο 5,1% τον Δεκέμβριο.
Μια κακή, ακριβή με ελαττωματικά ποιοτικά στοιχεία έκδοση 10ετούς ομόλογου
Η τελευταία έκδοση του 10ετούς ομολόγου από την Ελλάδα στις 19 Ιανουαρίου 2022 με επιτόκιο 1,83% και προσφορές 15 δισεκ. αντλώντας 3 δισεκ. ήταν μια κακή έκδοση σε σχέση με την τελευταία έκδοση 10ετούς ομολόγου στις 9 Ιουνίου 2021.
Πρωτίστως στην νέα έκδοση το επιτόκιο διαμορφώθηκε τελικά στο 1,83% από 0,88% της προηγούμενης έκδοσης.
Ξεκάθαρα το κόστος δανεισμού επιδεινώνεται.
Στα 3 δισεκ. επιτόκιο 1,83% σημαίνει ετησίως κόστος εξυπηρέτησης 55 εκατ ευρώ ή 550 εκατ σε βάθος 10ετίας.
Οι προσφορές που υποβλήθηκαν ήταν μόλις 15 δισεκ. όταν στην προηγούμενη έκδοση είχαν προσφερθεί 30,5 δισεκ. αλλά τότε η Ελλάδα άντλησε μόνο 2,5 δισεκ.
Ακόμη και με όρους κατανομής οι τράπεζες και Ταμεία πήραν το 15% της έκδοσης 465 εκατ δηλαδή έναντι μόλις 5% στην προηγούμενη έκδοση.
Τα hedge funds στην τελευταία έκδοση κάλυψαν το 12,8% της έκδοσης έναντι μόλις 6% στην προηγούμενη έκδοση 10ετούς ομολόγου.
Οι fund managers – το λεγόμενο real money – κάλυψε το 48,7% της έκδοσης έναντι 69% στην προηγούμενη έκδοση.
Είναι ξεκάθαρο η έκδοση 10ετούς ομολόγου στις 19 Ιανουαρίου 2022 από το ελληνικό δημόσιο ήταν χειρότερη από όλες τις απόψεις.
Συμπέρασμα
Τα μηνύματα που έρχονται είναι ιδιαίτερα ανησυχητικά, δείχνοντας ότι το 2022 είναι ναρκοθετημένο για την ελληνική οικονομία.
Σήμερα, σχεδόν τρία χρόνια μετά την αλλαγή κυβέρνησης, η Ελλάδα κινδυνεύει να οδηγηθεί πάλι στα βράχια και η παράλογη πληθωρικότητα ως όρος είναι πιο επίκαιρος από ποτέ…
www.bankingnews.gr
Σχόλια αναγνωστών